logo

Genrix ii islohotlari

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6963.150390625 KB
GENRIX II ISLOHOTLARI  •
Reja 
•
Genrix ll  n ing taxtga kelishi
•
Genrix ll ning islohotlari     •
Angliyada XIII asrga kelib Genrix I vafot etgach, 
mamalakatda vaziyat keskinlashadi. Bir necha 
yillar taxt uchun davom etgan kurashlardan so’ng 
taxtga 1154 yili Genrix II o’tiradi. 
•
Genrix II Plantagenet (1133-1189) - Normandiya 
gertsogi, Akvitaniya gertsogi, Plantagenetlar 
sulolasidan Angliyaning birinchi qiroli bo'lgan. U 
tarixga XII asrning eng qudratli monarxlaridan 
biri sifatida kirdi, uning tasarrufida Pireneydan 
Shotlandiyagacha bo'lgan ulkan hududlar bo'lgan.    Genrix II ning t axt ga k elishi
1135 yilda Angliya qiroli Genrix I, Genrix II ning bobosi vafotidan keyin Matilda va uning amakivachchasi Stiven de Blois o'rtasida 
ingliz taxti uchun kurash boshlandi. Ushbu qarama-qarshilikda Frantsiya va Angliyaning ko'plab nufuzli xonadonlari qatnashdilar 
va faqat 1154 yilda Genrix II g'alaba qozonib, Angliya qiroli bo'lishga muvaffaq bo'ldi. U o'z mavqeini Akvitaniya gertsoginyasi 
Eleanor bilan foydali nikoh orqali mustahkamladi va shu bilan frantsuz mulkini kengaytirdi va Frantsiyaning eng yirik feodaliga 
aylandi.    Genrix  II  ning  barcha  ichki  siyosati  o'z  hokimiyatini  mustahkamlash  va  qirollikni 
markazlashtirishdan  iborat  edi.  Yangi  qirolning  qattiqqo'lligi  tufayli  mamlakatda 
sulolaviy  urushlar  to'xtatildi.Taxtga  o‘tirgan  Genrix  II  birinchi  navbatda  dunyoviy  va 
cherkov feodallari vakolatlarini qisqartirdi, yangi qirollik armiyasini tuzdi.
   GenrixIIdavridaikkitamuhimislohotamalgaos
hirildi:
Sudvaharbiy. 
Sudislohotishundaniboratediki,bundanbuyonqirolsudioliysudhokimiyatigaayla
ndi. Hakamlarhay'atiningsudlovlarijoriyetildi.  
  Genrix II ning sud islohoti feodallarning sinfiy manfaatlariga javob berdi. Qirol 
hokimiyatini mustahkamlab, ritsarlar va erkin dehqonlarning yuqori qismini qo'llab-
quvvatlab, u erkin va serflar o'rtasidagi farqni chuqurlashtirdi, ikkinchisini qirol sudlari 
himoyasidan tashqarida qoldirdi va shu bilan ularning huquqiy mavqei va huquqiy 
holatining yomonlashishiga hissa qo'shdi. feodal zulmining kuchayishi.

Qirollik kuriyasining sud funksiyalarining kengayishi qirolning daromadlarini oshirdi. 
Ammo aholining keng ommasi qirol sudlari tomonidan qo'yilgan og'ir jarimalardan 
aziyat chekdi.

Qirollik sudlarining sud amaliyoti jarayonida asta-sekin umumiy huquq (umumiy 
huquq) deb ataladigan narsa - butun mamlakat uchun yagona qirollik qonuni ishlab 
chiqila boshlandi, u asta-sekin senyor sudlarida va sudlarda qo'llaniladigan mahalliy 
qonunlarni almashtirdi. yuzlab va okruglardan iborat.    •
Genrix II harbiy islohotlarni ham amalga 
oshirdi. Bu feodallarning qirol foydasiga 
harbiy xizmati ma'lum, nisbatan qisqa 
muddat bilan chegaralanganligidan iborat 
edi. Qolgan, ba zan esa butun xizmat ʼ
evaziga feodallar alohida pul – “qalqon 
pul” to lashlari kerak edi. Bu pul evaziga 	
ʻ
qirol ritsarlarni yolladi, bu esa uning 
baronlarning militsiyasiga qaramligini 
kamaytiradi. Bundan tashqari, podshoh 
har bir ozod odam o'zining mulkiy 
holatiga ko'ra, ma'lum qurollarga ega 
bo'lishini va podshohning chaqirig'iga 
binoan yurishda qatnashishini buyurdi. 
Shunday qilib, tanazzulga uchragan erkin 
dehqonlarning (anglo-sakson «fird») eski 
militsiyasi tiklandi.Bu islohotlarning 
barchasi qirol hokimiyatini 
mustahkamlab, feodal davlatning 
markazlashuviga xizmat qildi.  •
Genrix II ning ba'zan shartli ravishda 
"Plantagenet imperiyasi" deb ataladigan 
mulklari bir-biri bilan qonuniy ravishda 
rasmiylashtirilgan aloqalarga ega emas edi 
va urushlar, diplomatiya, ikki o'g'lining 
nikohi natijasida olingan turli maqomdagi 
tarqoq yerlardan iborat edi; uch qizining 
nikohi unga Germaniya, Kastiliya va 
Sitsiliyada siyosiy ta'sir ko'rsatdi. 
Genrixning Lui VII bilan munosabatlari 
tarang edi: Genri Luining sobiq xotinining 
eri edi, Eleonor, Angliya va Fransiya qit'ada 
bahsli hududlarga ega edi, fransuz qiroli 
qirolga norozi bo'lib qolgan arxiyepiskop 
Tomas Beketni qo'llab-quvvatladi. Lyudovik 
VII bilan adovatlar Genrix II ni o‘sha 
paytda papa bilan adovatda bo‘lgan 
Germaniya imperiyasiga yaqinlashtirdi. Shu 
bilan birga, Genri Rim bilan yaxshi 
munosabatlarni saqlab qola oldi.  Ko'p yillar davomida qirol k ant sle ri va 
do'st iga sodiq va sadoqat li bo'lgan Tomas 
Be ke t  bilan nizo 1162 yil may  oyida Be ke t  
Ke nt e rbe ri arxiye piskopi e t ib 
say langandan k ey in boshlandi. Be k e t  
che rk ovning siyosiy  va moddiy  
huquqlarini k e ngayt irish t araf dori e di va 
Ge nri che rk ovni mark azlashgan qirol 
hok imiyat iga bo'y sundirishga va imk on 
qadar k amroq Papaga qaram bo'lishga 
int ildi. I k k i k uchli shaxs va ik k i pozit siy a 
o'rt asidagi bu qarama-qarshilik  davomida 
Be ke t  bir ne cha bor qit 'aga k e t ishga 
majbur bo'ldi. Ge nrix I I  1170 y ilda o'jar 
arxiye pisk opning o'limini ochiqdan-ochiq 
t ilaganidan so'ng, Dove r qal'asi 
k ome ndant i va uning odamlari Be k e t ni 
Ke nt e rbe ri soborida xizmat  pay t ida 
o'ldirishdi. 1174 yil iy ul oy ida qirol 
papaning ilt imosiga binoan Ke nt e rbe rida 
Be ke t  qabrida ochiq t avba qilishga 
majbur bo'ldi.   
Genrix II ingliz taxtiga o tirgan vaqtdan boshlab 1163 yilgacha ingliz ruhoniylari tomonidan 100 dan ortiq qotillik sodir ʻ
etilgan. Teobald o'limidan so'ng, cherkov sud tizimini dunyoviy hokimiyat nazorati ostiga o'tkazish maqsadida 1162 yilda 
qirol o'z kansleri Tomas Beketni Kenterberi arxiyepiskopi va Angliya primati etib saylashga erishdi. Biroq, bu hisob-kitoblar 
noto'g'ri bo'lib chiqdi: cherkov doiralarida na ilohiyotchi, na taqvodor solih sifatida alohida obro'ga ega bo'lmagan Beket 
ajoyib boshqaruvchi va shuhratparast siyosatchi edi. U arxiyepiskop etib saylanganidan so'ng darhol kanslerlik vazifasidan 
voz kechdi va o'z hayotini cherkov manfaatlarini murosasiz himoya qilishga bag'ishladi. 1164 yil yanvarda Tomas Beket qirol 
Genrixning Klarendon konstitutsiyalarini qo'llab-quvvatlamadi, chunki u ularni cherkov erkinliklariga hujum deb hisobladi. 
1164-yil 8-oktabrda qirol arxiyepiskopni o‘z saroyiga chaqirdi, ammo uning o‘rniga Tomas Beket Fransiyaning Lui VII 
himoyasida Fransiyaga qochib ketdi. Kenterberi arxiyepiskopi va qirol o'rtasidagi ziddiyat 6 yil davom etdi, faqat 1170 yilda 
Genrix Yoshning toj kiyishi munosabati bilan ular rasman yarashdilar. Ingliz urf-odatlariga ko'ra, faqat Kenterberi 
arxiyepiskopi qirolga toj kiyishi mumkin edi va Bekket bilan ziddiyat bunga to'sqinlik qildi. Ammo 1169 yildagi Montmiray 
shartnomasiga ko'ra, Genrix II o'g'illariga erlar berishga va Tomas bilan sulh tuzishga va'da berdi. Ammo qirol va 
arxiyepiskop yarashish uchun yon berishni xohlamadilar. 1170 yilning qishida Genrix II York arxiyepiskopi Genrix Yoshning 
toj kiyishiga Rim papasi Aleksandr III ning roziligini olishga muvaffaq bo'ldi. 1170-yilning 14-iyulida York arxiyepiskopi 
Rojer va unga yordam bergan Durham yepiskoplari Xyu, Londonlik Gilbert, Solsberilik Joselin va Rochesterlik Valterlar 
Angliyaning yosh qiroli Genrixni moylashdi va e’lon qilishdi, lekin uning xotini emas. . Tomas Beket va qayta ko'rib 
chiqilgan Papa Aleksandr III ning taqiqlari o'z maqsadiga erisha olmadi. Lui VII, qizi Margaritaning toj kiymaganidan norozi 
bo'lib, urushni davom ettirdi, Papa taqiqlash bilan tahdid qildi. Bunday vaziyatda Genrix II Lui VII va Bekket bilan 
uchrashishni tanladi va yarashish va Genrix Yosh va uning rafiqasiga qayta toj kiyish haqida muzokaralar olib bordi. 
Angliyaga qaytgach, Tomas Bekket o'z raqiblari bilan kurashni davom ettirdi (uni lavozimidan chetlatdi va uni quvg'in qildi), 
bu qirolning noroziligiga sabab bo'ldi. Avvalroq Rim papasi, agar Beket hibsga olinsa, Angliyaga nisbatan taqiq joriy etish 
bilan tahdid qilgan edi. Afsonaga ko'ra, Geynrix g'azab bilan bu iborani aytdi: "Meni bu ruhoniydan ozod qiladigan hech kim 
yo'qmi?". Genrixning to'rtta ritsarlari: Reginald Fits-Urs, Hugues de Moreville, Uilyam de Tracy va Richard le Breton buni 
eshitib, qirolning so'zlarini buyruq sifatida qabul qilishdi va harakat qilishga qaror qilishdi. 1170-yil 29-dekabrda ular Tomas 
Beket istiqomat qiladigan Kenterberi soboriga kirishdi va uni qirol Genrixga qarshi jinoyatlarda ayblab, Angliyani tark etishni 
talab qilishdi. U rad etgach, ular ketishdi va qurol bilan qaytib, Beketni o'ldirishdi. Suiqasddan so'ng Normandiya 
arxiyepiskopi Angliyaga taqiq qo'ydi, uni Rim papasi Aleksandr III olib tashladi. 1173-yil 21-fevralda Bekket kanonizatsiya 
qilindi, 1174-yil 12-iyulda Genrix II tavba bilan Tomas Beket qabriga yalangoyoq keldi.                 
   
Genrixning mulk huquqlarini sud orqali himoya qilish sohasidagi 
qonunchilik yangiliklari ham muhim ahamiyatga ega edi. 
Clarendon Assize bilan bir vaqtda, 1166 yilda "Yangi musodara 
to'g'risida" ("Roman Disseisin" - "Yangi mulkdor") yoki "Mulkni 
noqonuniy egalik qilish to'g'risida" o'g'irlik qabul qilindi. Uning 
qoidalariga ko'ra, qirolning istalgan sub'ekti yerdan noqonuniy 
mahrum qilinganligi to'g'risida ariza bilan qirol saroyiga murojaat 
qilishi mumkin edi. Bunga javoban, da'vogar qirollik buyrug'ini 
olishi mumkin edi, uning asosida qirollik sudyasi bahsli er 
joylashgan hududda yashovchi o'n ikki qonunga bo'ysunuvchi 
kishini chaqirishi va ulardan qasamyod qilishi kerak edi. yer 
haqiqatan ham noqonuniy va nohaq arizachidan tortib olingan. 
Agar chaqirilgan hakamlar hay'ati bu faktni tasdiqlasa, da'vogar 
darhol o'z eriga qaytarilgan va erni noqonuniy olib qo'yishda 
aybdor, aftidan, qirol xazinasi foydasiga jarima bilan jazolangan. 
Bu mulk huquqlarini himoya qilishga bag'ishlangan assizlarning 
birinchisi edi. Bu nizolarni feodallar yurisdiksiyasidan chiqarib, 
qirol sudlari ixtiyoriga o‘tkazish orqali Genrix II ingliz baronlari 
o‘zlarining mayda vassallari va ijarachilaridan yerlarni endi 
o‘zboshimchalik bilan tortib ololmasligini ta’minladi. 
Klarendondagi o'sha Katta Kengashda Genri 1085-1086 yillarda 
o'tkazilgan umumiy er ro'yxatga olish natijalari asosida tuzilgan 
Domesday kitobi ma'lumotlarini aniqlashtirish va to'ldirish uchun 
Angliyada yer egaliklarini yangi ro'yxatga olishni boshladi.      
Genrixning harbiy islohotining asosiy qoidalari 1181 yilda qabul qilingan "Qurollar 
to'g'risida" gi qonunida o'z aksini topgan. Genri fuqarolar urushi paytida noqonuniy 
ravishda qurilgan qal'alarni yo'q qilishga harakat qildi. Harbiy qochishga qarshi 
kurashish uchun u yangi soliq - "qalqon pullari" ni joriy qildi. Barcha erkin yer egalari 
tomonidan qirolga toʻlanadigan bu soliq qirolga yollanma qoʻshinni saqlash 
imkoniyatini berdi; u har yili mavjud 40 kunlik harbiy xizmatni zig'ir uchun almashtirdi.   
1188 yil 18 noyabrda Genri, Richard va Filipp Boulenda uchrashdilar. Filipp Richardning Elisga 
turmushga chiqishini va ingliz baronlari uni Genrixning vorisi sifatida tan olishlarini talab qildi. 
Genri rad javobini berganidan so'ng, Richard Filippga Akvitaniya, Anju, Normandiya, Berri va 
Tuluzada u egallab olgan erlar uchun sodiqlikka qasamyod qildi. Filipp qasamyod qildi. Sulh 
1189 yil Pasxagacha davom etdi. Urush boshlandi, uning davomida Genri Meyn, Turenni 
yo'qotdi. 1189 yil 4 iyulda tinchlik o'rnatildi, unga ko'ra Genri 20 ming marka to'lashga, o'g'li 
Richardni Elisga turmushga berishga va uni rasman taxt vorisi deb e'lon qilishga va'da berdi. 
Aks holda podshohga tobe bo‘lganlar unga bay’at berishdan ozod qilinadilar. Shundan so'ng 
qirollar salib yurishiga borishlari kerak edi. 1189 yil 6 iyulda Genrix II vafot etdi. U Fontevro 
Abbeyda dafn etilgan. 1204 yilda uning yoniga uning rafiqasi Eleonora dafn etiladi.

GENRIX II ISLOHOTLARI

• Reja • Genrix ll n ing taxtga kelishi • Genrix ll ning islohotlari

• Angliyada XIII asrga kelib Genrix I vafot etgach, mamalakatda vaziyat keskinlashadi. Bir necha yillar taxt uchun davom etgan kurashlardan so’ng taxtga 1154 yili Genrix II o’tiradi. • Genrix II Plantagenet (1133-1189) - Normandiya gertsogi, Akvitaniya gertsogi, Plantagenetlar sulolasidan Angliyaning birinchi qiroli bo'lgan. U tarixga XII asrning eng qudratli monarxlaridan biri sifatida kirdi, uning tasarrufida Pireneydan Shotlandiyagacha bo'lgan ulkan hududlar bo'lgan.

Genrix II ning t axt ga k elishi 1135 yilda Angliya qiroli Genrix I, Genrix II ning bobosi vafotidan keyin Matilda va uning amakivachchasi Stiven de Blois o'rtasida ingliz taxti uchun kurash boshlandi. Ushbu qarama-qarshilikda Frantsiya va Angliyaning ko'plab nufuzli xonadonlari qatnashdilar va faqat 1154 yilda Genrix II g'alaba qozonib, Angliya qiroli bo'lishga muvaffaq bo'ldi. U o'z mavqeini Akvitaniya gertsoginyasi Eleanor bilan foydali nikoh orqali mustahkamladi va shu bilan frantsuz mulkini kengaytirdi va Frantsiyaning eng yirik feodaliga aylandi.