logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqi va tartibi

Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqi va tartibi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1469.2783203125 KB
Ko'chirib olish
Hayvonot d unyosidan f oydalanish huquqi va tartibi Reja: 1. Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanishning huquqiy holatining tushunchasi va xususiyatlari . 2. Ov qilish va baliq ovlashni huquqiy tartibga solish . 3. Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqining bekor bo‘lish asoslari . 4. Hayvonot dunyosini muhofaza qilishning huquqiy chora-tadbirlari . Hayvonot dunyosi tabiatning bir qismi bo‘lib, jamiyatda, inson hayotida katta ekologik va iqtisodiy ahamiyatga ega. Hayvonot dunyosining iqtisodiy ahamiyati nuqtai nazaridan muhim tabiiy resurs, oziq-ovqat mahsulotlari, sanoatbop, texnikaviy va dorivor xom-ashyo va boshqa boyliklar olish manbai ekanligi ma ’ lum. Shunday ekan, uni huquqiy ekologik muhofaza qilish juda zarur. Hayvonot ola m idagi statistikalar • Quruqlikda yashovchi hayvonlar butun hayvonlar turining 93%, suv hayyvonlari esa 7% tashkil etadi. Umuman olganda yer yuzida yashovchi hayvonlar turi hatto o‘simliklar turiga qaraganda to‘rt baravar ko‘p bo‘lib, taxminan 2 milliondan ortiqdir. Butun jonivorlarning 75% hasharotlarga to‘g‘ri keladi. Umurtqalilar 35600 tur bo‘lib, bularning yarmi baliqlardir. Sut emizuvchilar esa umurtqalilarning 0,1 qismini tashkil qiladi. Maolumotlarga ko‘ra keyingi 100-150 yil mobaynida hayvonlarning ko‘plab turlari yo‘qotilib yuborildi. Masalan, 1800 yilgacha sut emizuvchilarning 33 turi, qushlarning 30 turi yo‘q qilingan bo‘lsa, undan keyingi 100 yilda 73 tur sut emizuvchi, 124 qushlar batamom yo‘qolgan. Keyingi 50 yilda hayvonot dunyosining undan ham ko‘proq vakillari yo‘q qilib yuborilgan. O‘zbekiston Respublikasida mavjud hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997 yil 26 dekabrdagi sessiyasida qabul qilingan «Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida» gi Qonuni katta ahamiyatga ega. Ushbu qonun quruqlikda, suvda, atmosferada va tuproqda tabiiy erkinlik holatida yashaydigan O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy va vaqtincha turadigan yovvoyi hayvonlarni, shuningdek ilmiy va tabiatni muhofaza qilish maqsadlarida yarim erkin sharoitida yoki sun ’ iy yaratilgan yashash muhitida boqilayotgan hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga soladi. Hayvonot dunyosi obyektlari • kelib chiqishi hayvonlarga mansub bo‘lgan organizmlar, ya ’ ni sut emizuvchilar, parrandalar, sudralib yuruvchi hayvonlar, ham quruqlikda, ham suvda yashovchi hayvonlar, baliqlar, umurtqasizlar va ularning populyasiyalari • yovvoyi hayvonlardan tashkil topadigan tabiiy hayvon galalari yoki ularning har qanday to‘dalari • yovvoyi hayvonlarning kamyob yoki yo‘qolib ketish xavfi ostida bo‘lgan turlari • yovvoyi hayvonlar yashash faoliyatining mahsulotlari Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish sohasida davlat boshqaruvini olib borilishi ham katta ahamiyatga ega. Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish sohasida davlat boshqaruvi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, O‘zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi Davlat O‘rmon qo‘mitasi, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida amalga oshiriladi. Yovvoyi hayvonlarga bo‘lgan mulkchilik huquqini davlat amalga oshiradi. Ya ’ ni barcha tabiiy holda yashovchi hayvonot olami davlat ixtiyoridadir. Qonunchilikka asosan quyidagicha hayvonot olamidan foydalanish huquqlari 1. Ov qilish va baliq ovlash 2. Ov qilish va baliq ovlash oboekti hisoblangan jonzotlarni tutgan maxsus deqorativ q ushlar 3. Hayvonot olaminining umumiy estetik va tarbiyaviy maqsad o‘quv maskanlarida foydalanish. 4. Tabiiy holda jonzotlarni foydal i xususiyatlaridan foydalanish. Qishloq, xo‘jalik maqsadida foydalanish 5. Jonzotlarning yashash faoliyati davridagi maxsulotlardan foydalanish Hayvonot olamini muhofaza qilishda O‘zbekiston Respublikasining huquqiy olamini muhofaza qilish qonuniy asosda amalga oshiriladi. Ular quyidagicha muhofaza qilinadi. • 1. Hayvonot olamidan foydalanish, ularni ko‘paytirish, muhofaza qilish, qonunlarni belgilash • 2. Hayvonot olamida foydalanishni taoqiqlash va cheklashni kumash • 3. Qo‘riqxona va zakazniklar hamda maxsus muhofaza kiluvchi hududlarni tashkil qilish • 4. Hayvonot olamini muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunlarni qo‘llash. Hayvonlarni muhofaza qilishda qonunning ahamiyati • Ov to‘g‘risida va ov qilish va baliq ovlash xo‘jaliklarini yuritish to‘g‘risidagi nizom O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. Hayvonot dunyosi ob ’ ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi davlat ekspertizasi O‘zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalg a oshiriladi. • Hayvonot dunyosini muhofaza qilishning huquqiy chora-tadbiri sifatida sodir etilgan huquqbuzarlik uchun (39-modda) javobgarlik belgilanadi. Jinoiy-huquqiy javobgarlik boshqa huquqiy javobgarlik turlariga nisbatan ancha og‘ir formada, hayvonot dunyosini o‘lishiga, qirilib ketishiga, kamayib qolishi yoki boshqa holatlarda sodir etilgan ekologik huquqbuzarlik uchun qo‘llanilad i. Huquqbuzarlik uchun j avobgarlik Sodir etilgan huquqbuzarlik uchun O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi 202-moddasida aniq javobgarlik va jazo chorasi belgilangan. Unga ko‘ra, ovchilik va baliqchilik yoki hayvonot dunyosining boshqa turlarini ushlash qoidalarini buzish, noyob hayvonlarni tutishning belgilangan tartibi yoki shartlarini yoxud o‘simliklarning dori-darmon, oziq-ovqat va manzarali (dekarativ) turlaririni yig‘ish yoki tayyorlash, shuningdek maxsus qo‘riqlanadigan tabiiy hududlardagi hayvonot va o‘simlik olamidan foydalanish tartibini buzish ancha miqdorda zarar yetkazilishiga sabab bo‘lsa eng kam oylik ish haqining 50- baravarigacha miqdorda yoki ikki yilgacha ahloq tuzatish ishlari yoxud olti oygacha qamoq bilan jazolanadi. Foydalaniladigan adabiyotlar: 1 . ХолмЎминов Ж . Т . « Экология ва қонун ». Т. Адолат 2000 й. 2. Хайитбоев Э.Р. Экология ҳуқуқи. Ўқув қЎлланма. Т. ЎзМУ 2001 й. 7 бет. 3. Хайитбоев Э.Р. Экология ҳуқуқи. Ўқув қЎлланма. Т. ЎзМУ 2001 й. 10 бет. 4. И.А.Каримов «Ўзбекистон 21 аср бсауғасида». Т. Ўзбекистон 1997 й. 5. И.А.Каримов Ўзбекистон 21 асрга интилмоқда. Т. Ўзбекистон 1999 й. 6. И.А.Каримов «Ўзбекистон 21 аср бЎсағасида». Т. Ўзбекистон 1997 й. 7. Мирзаев Т. «Ўзбекистонда эколгик муаммолар ва прокурорлик назорати». Т. қатортол- K амолот 1999 й. 8. ЎзРнинг «Табиатни муҳофаза қилиш тЎғрисидаги қонун». Т. Адолат 1998 й. 7-сон. 9. Хайитбоев Э.Р. Экология ҳуқуқи. Ўқув қЎлланма. Т. ЎзМУ 2001 й. 28 бет. 10. «Экологик экспертиза тЎғрисидаги» ЎзР қонуни «Халқ сЎзи» газетаси 2000 й. 7 июн сони. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

Hayvonot d unyosidan f oydalanish huquqi va tartibi

Reja: 1. Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanishning huquqiy holatining tushunchasi va xususiyatlari . 2. Ov qilish va baliq ovlashni huquqiy tartibga solish . 3. Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqining bekor bo‘lish asoslari . 4. Hayvonot dunyosini muhofaza qilishning huquqiy chora-tadbirlari .

Hayvonot dunyosi tabiatning bir qismi bo‘lib, jamiyatda, inson hayotida katta ekologik va iqtisodiy ahamiyatga ega. Hayvonot dunyosining iqtisodiy ahamiyati nuqtai nazaridan muhim tabiiy resurs, oziq-ovqat mahsulotlari, sanoatbop, texnikaviy va dorivor xom-ashyo va boshqa boyliklar olish manbai ekanligi ma ’ lum. Shunday ekan, uni huquqiy ekologik muhofaza qilish juda zarur.

Hayvonot ola m idagi statistikalar • Quruqlikda yashovchi hayvonlar butun hayvonlar turining 93%, suv hayyvonlari esa 7% tashkil etadi. Umuman olganda yer yuzida yashovchi hayvonlar turi hatto o‘simliklar turiga qaraganda to‘rt baravar ko‘p bo‘lib, taxminan 2 milliondan ortiqdir. Butun jonivorlarning 75% hasharotlarga to‘g‘ri keladi. Umurtqalilar 35600 tur bo‘lib, bularning yarmi baliqlardir. Sut emizuvchilar esa umurtqalilarning 0,1 qismini tashkil qiladi. Maolumotlarga ko‘ra keyingi 100-150 yil mobaynida hayvonlarning ko‘plab turlari yo‘qotilib yuborildi. Masalan, 1800 yilgacha sut emizuvchilarning 33 turi, qushlarning 30 turi yo‘q qilingan bo‘lsa, undan keyingi 100 yilda 73 tur sut emizuvchi, 124 qushlar batamom yo‘qolgan. Keyingi 50 yilda hayvonot dunyosining undan ham ko‘proq vakillari yo‘q qilib yuborilgan.

O‘zbekiston Respublikasida mavjud hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997 yil 26 dekabrdagi sessiyasida qabul qilingan «Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida» gi Qonuni katta ahamiyatga ega. Ushbu qonun quruqlikda, suvda, atmosferada va tuproqda tabiiy erkinlik holatida yashaydigan O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy va vaqtincha turadigan yovvoyi hayvonlarni, shuningdek ilmiy va tabiatni muhofaza qilish maqsadlarida yarim erkin sharoitida yoki sun ’ iy yaratilgan yashash muhitida boqilayotgan hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga soladi.

O'xshashlar

ODAMNING HAYVONOT DUNYOSIDAN AJRALIB CHIQISHI
ODAMNING HAYVONOT DUNYOSIDAN AJRALIB CHIQISHI
BANK HUQUQI
HAYVONOT DUNYOSI
Inson va hayvonot dunyosi