Informatika o’qitish metodikasi fan sifatida
![Informat ik a o’qit ish
met odik asi fan sifat ida.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_1.png)
![1.
Fanning maqsadi va vazifalari.
2.
Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar.
3.
Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_2.png)
![•
“ Informatika o’qitish metodikasi” pedagogikaning
informatika fani umum ta’lim maktablari , akademik lisey va
kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiya,
va shu yo’nalishdagi fanlarini o’qitish qonuniyatlarini
tadqiqot qiluvchi bo’limi hisoblanadi. Informatika va axborot
texnologiyalarini o’qitish nazariyasi va metodikasi fanining
maqsadi bo’lajak informatika o’qituvchisi o’sib kelayotgan
avlodning umum ta’lim maktablari, akademik litsey va kasb-
hunar kollejlarida o’qitiladi](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_3.png)
![•
«Informatika o’qitish metodikasi» o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida
amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi haqida tushunchalar,
informatika o’qituvchilarining roli, informatika kursining pedagogik
funksiyalari; informatikaning texnik va dasturiy vositalarining mohiyati va
didaktik imkoniyatlari, informatika va axborot texnologiyalarini
o’qitishning tuzilmasi va mazmuni ; davlat ta’lim standartlari, informatika
va axborot texnologiyalarini o’qitishda uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta
ta’lim maktablari, akademik lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va
axborot texnolgiyalarini o’qitishning maqsadi va vazifalari ; axborot
tizimlari va texnologiyalarini o’qish-tarbiya jarayonida nima maqsadida va
qanday qo’llash mumkinligi, yangi pedagogik va axborot texnologiyalari
va ularning o’quv-tarbiya jarayoniga qo’llashni bilishi kerak;](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_4.png)
![•
Inf о rm а tik а o’quv pr е dm е ti sif а tid а inf о rm а tik а f а ni v а uning riv о ji
bil а n uzviy b о g’liq. SHuning uchun «Informatika va axborot
texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni birinchi
n а vb а td а inf о rm а tik а f а nining m е t о d о l о giyasig а а s о sl а n а di. O’zining
х ul о s а l а rid а u t а’ lim v а t а rbiyaning umumiy t а m о yill а rig а t а yan а di.
M а’ lumki, ushbu t а m о yill а r p е d а g о gik а v а did а ktik а t о m о nid а n
ishl а b chiqil а di. Bund а n t а shq а ri, «Informatika va axborot
texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni fizi о l о giya v а
psi хо l о giya f а nl а ri t о m о nid а n q а bul kiling а n q о nuniyatl а rd а n h а m
b е v о sit а f о yd а l а n а di.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_5.png)
![•
«Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va
metodikasi» f а nining p е d а g о gik v а zif а l а ri ins о nning umumiy t а’ lim
о lishid а gi а s о siy v а zif а l а rini h а l е tishd а qo’sh а dig а n o’zig а h о s
х iss а si bil а n а niql а n а di. «Informatika va axborot texnologiyalarini
o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а nini o’rg а nishning m а qs а di
o’qitgvchil а rd а sh ах siy m е t о dik tizimni ishl а b chiqish v а
sh а kll а ntirishd а n ib о r а t](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_6.png)
![•
1985 yild а m а kt а b d а sturig а “ Inf о rm а tik а v а his о bl а sh t ех nik а si а s о sl а ri” f а ni kiritildi, 1986 yild а е s а
p е d а g о gik о liy t а’ lim mu а ss а s а l а ri o’quv r е j а sig а
“ Inf о rm а tik а o’qitish m е t о dik а si” kursi kiritildi v а shu
yild а n b о shl а b
«Inf о rm а tik а i о br а z о v а ni е» n о mli m е t о dik jurn а l o’z f ао liyatini b о shl а di.
•
Ilmiy f а nl а r t а snifl а nishig а а s о s а n ushbu ах b о r о tl а shg а n j а miyat t о m о nid а n qo’yilg а n m а qs а dl а rg а m о s
r а vishd а riv о jl а nishining z а m о n а viy b о sqichid а inf о rm а tik а ni o’qitish q о nuniyatl а rini o’rg а nuvchi f а n
yangi
“Inf о rm а tik а v а ах b о r о t t ех n о l о giyal а rini o’qitish n а z а riyasi v а m е t о dik а si” d е g а n n о m
о ldi. А mm о o’quv kursl а r, d а rslikl а r v а m е’ yoriy hujj а tl а rd а f а nning е ski “Inf о rm а tik а o’qitish m е t о dik а si”
n о mi h а m ko’p qo’ll а nilm о qd а.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_7.png)
![•
Axborot texnologiyalari va ularning turlari. Zamonaviy
axborot texnologiyalari va ularning jamiyat taraqqiyotidagi
roli. Axborotni o’lchash va tasvirlash. Axborotning sintaktik,
semantik va pragmatik o’lchovlari. Shaxsiy kompyuter
tuzilishining axboriy- mantiqiy asoslari. Shaxsiy
kompyuterlarning funksional-tuzilmaviy tashkil etilishi.
Dasturiy ta’minotning holati va rivojlanish tendensiyalari.
Dasturiy mahsulotlar, ularning asosiy tavsiflari va
klassifikasiyasi. Operasion sistema va uning turlari.
Arxivlashtirish dasturlari: fayllarni arxivlashtirish xaqida
umumiy ma’lumot, RAR va ZIP arxivator dasturlar.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_8.png)
![•
Disklarga xizmat ko’rsatuvchi dasturlar: shikastlangan fayllar
va disklarni tiklash, disklarni fragmentasiyasini bekor qilish,
ularning ishini tezlashtirish. Corel Draw grafik prosessori.
Word matn prosessori va matnli hujjatlar bilan ishlash
texnologiyasi. Excel jadval prosessori va elektron hujjatlar
bilan ishlash texnologiyasi. Ma’lumotlar omborini
boshqarish tizimlari (MOBT): asosiy tushunchalar va
funksional imkoniyatlari. Access MOBTda ishlash
texnologiyasi asoslari.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_9.png)
![•
Zamonaviy axborot texnologiyalari: bir tildan ikkinchi tilga
o’girish texnologiyalari, skanerlash texnologiyasi va
boshqalar. Kompyuter tarmoqlari. Mahalliy, mintaqaviy va
global kompyuter tarmoqlari. Internet global tarmogi, uning
tuzilishi va adreslash tizimi. Internet Exploler va unda
ishlash asoslari. Elektron pochta. Outlook Express bilan
ishlash. Videokonfirensiyalar, uning tuzilishi asosiy
funksiyalari va faoliyati. World Wide Web va HTML.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_10.png)
![•
Informatika va axborot texnologiyalarini o’qitish uslubiyoti
kursi va uning bo’lajak informatika o’qituvchisining uzluksiz
ta’limi tizimidagi o’rni. Kursning predmeti, maqsadi, vazifasi
va mazmuni. Informatika va axborot texnologiyalarini va
ularnin o’qitish uslubiyoti tarixi. O’qitishning asosiy didaktik
tamoyillari va ulardan informatika va axborot texnologiyalari
o’qitishda foydalanish. Informatika va axborot
texnologiyalarini o’qitishning uzluksiz tizimi. O’rta
umumta’lim maktablarida informatika va hisoblash texnika
asoslari kursining tizimi va mazmuni.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_11.png)
![•
Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida «Informatika» va
«Axborot texnologiyalari» kurslarining mazmuni. Akademik
lisey, kasb-hunar kollejlari va o’rta umumta’lim maktablarida
informatikani o’qitishda o’quv-metodik va dasturiy ta’minoti
Informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini
o’qitishning metodik tizimi va uning komponentlarining
tavsifi. Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida
informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini o’qitish
maqsadi va vazifalari. Akademik lisey va kasb-hunar
kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini
kurslarining mazmuni. Akademik lisey va kasb-hunar
kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini
kurslarini o’qitish shakli va uslublari.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_12.png)
![•
Informatika kursining o’qitish uslublarini muammolari.
O’qitishning an’anaviy shakllari va ularning tavsifi.
O’qitishning interaktiv uslublari. Akademik lisey va kasb-
hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini
kurslarini o’qitishning vositalari. Zamonaviy axborot-
kommunikasiya texnologiyalari - o’qitishning vositalari
sifatida. Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida
informatika va axborot texnologiyalarini kurslari bo’yicha
amaliy-laboratoriya mashg’ulotlarini maqsad va vazifalari,
mazmuni va o’tkazish metodikasi. Zamonaviy informatika
xonasini vazifalari va maqsadi. Zamonaviy informatika
xonasini jixozlash. O’qituvchi va o’quvchi ish joylari.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_13.png)
![•
Zamonaviy informatika xonasini jixozlash. O’qituvchi va o’quvchi
ish joylari. Texnika xavfsizlikligi talablari. Zamonaviy informatika
xonasida o’quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Zamonaviy
informatika xonasida Internet, Intranet va lokal tarmog’i asosida
o’quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Informatika va axborot
texnologiyalari fanlari bo’yicha o’quv jarayonini rejalashtirish.
Informatika darslariga va zamonaviy informatika xonasida
darslarini o’tkazishga tayyorlash va rejalashtirishning ajralib
turuvchi xususiyatlari. O’quv jarayonini tematik va xar bir darsni
rejalashtirish. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan
darsdan tashqari ishni tashkillashtirish tamoyillari. Informatika va
axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiadalar o’tkazish.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_14.png)
![•
informatika, axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi
haqida tushunchalar, informatika o’qituvchilarining roli, informatika
kursining pedagogik funksiyalari ; informatikaning texnik va dasturiy
vositalarining mohiyati va didaktik imkoniyatlari, informatika va
axborot texnologiyalarini o’qitishning tuzilmasi va mazmuni; davlat
ta’lim
standartlari , informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishda
uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta ta’lim maktablari, akademik
lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnolgiyalarini
o’qitishning
maqsadi va vazifalari ; axborot tizimlari va texnologiyalari](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_15.png)
![•
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash,
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,
usullardan ,
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini
nazorat qilish,
baholash usullaridan foylanish , zamonaviy pedagogik
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni
informatika o’qitishida qo’llash](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_16.png)
![•
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash,
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,
usullardan ,
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini
nazorat qilish,
baholash usullaridan foylanish , zamonaviy pedagogik
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni
informatika o’qitishida qo’llash](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_17.png)
![•
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash,
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,
usullardan ,
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini
nazorat qilish,
baholash usullaridan foylanish , zamonaviy pedagogik
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni
informatika o’qitishida qo’llash](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_18.png)
![•
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash,
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,
usullardan ,
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini
nazorat qilish,
baholash usullaridan foylanish , zamonaviy pedagogik
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni
informatika o’qitishida qo’llash](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_19.png)
![•
inf о rm а tik а v а d а sturiy t а’ min о t bo’yich а mut аха ssis bo’lm а g а nl а rg а d а sturl а shni o’rg а tish
z а ruriyatid а n v о z k е chish l о zim;
•
- inf о rm а tik а yo’n а lishid а gi f а nl а rni o’qitish did а ktik spir а l t а m о yili а s о sid а qurilishi k е r а k;
•
- ishl а b chiqil а yotg а n o’quv kursl а ri m а zmunining yangiligi v а d о lz а rblik mudd а tini uz а ytirishni
ах b о r о tni q а yt а ishl а sh t а m о yill а rig а ur ђ u b е rish а s о sid а gin а а m а lg а о shirish mumkin;
•
- sh ах sni o’qitish, t а rbiyal а sh v а riv о jl а ntirish sif а tl а rini k а f о l а tl а shg а yo’n а ltirilg а nlik;
•
- o’qish v а qti r е sursl а rini o’quvchil а rning t а f а kkurini riv о jl а ntirish, o’quv ij о diy f ао liyatini t а shkil е tish
f о yd а sig а q а yt а t а qsiml а sh.
•
O’zb е kist о n R е spublik а si t а’ lim tizimig а yangi bo’g’in, o’rt а- m ах sus v а k а sb-hun а r t а’ limining kiritilishi
bil а n, inf о rm а tik а o’qituvchil а ri uchun «Inf о rm а tik а o’qitish m е t о dik а si» f а nini yar а tish d о lz а rb
mu а mm о l а rd а n biri bo’lib q о ldi.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_20.png)
![•
Talaba o'z ta'limining asosiy elementlarini tanlash erkinligi
printsipi
•
Ta'lim mazmunining meta- pub'ekt asoslari printsipi .
•
O`quv faoliyatining o`rganilayotgan predmetga muvofiqligi
tamoyili.
•
Talabaning o'quv mahsulotlarining umume'tirof etilgan
analoglarga nisbatan ustuvorligi printsipi.
•
Qo'shimcha ta'lim tamoyili.
•
Samarali ta'lim printsipi.
•
o'z-o'zini anglash printsipi .](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_21.png)
![I jodiy qobiliyat larni shak llant irish shart lari:
a) o'rganishning ijobiy motivlari;
b) talabalarning qiziqishi;
v) ijodiy faoliyat;
d) jamoada ijobiy mikroiqlim;
e ) kuchli his-tuyg'ular;
f) harakatlarni tanlash erkinligini, ishning o'zgaruvchanligini
ta'minlash.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_22.png)
![Evristik talim foliate turlari
Evristik o'rganish usullarini tasniflash uchun asosni tanlash
uchun Xutorskoy A.V. evristik ta'lim faoliyatining asosiy turlariga
murojaat qilib, ularni ushbu turlarga ko'ra tasnifladi
•
uslubiy,
•
kognitiv,
•
ijodiy .](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_23.png)
![O’quv matiriali mazmunining
xususiyatlari
•
Evristik ta'limning tarkibiy qismlari
1. O'qituvchi tomonidan ta'lim muhiti sifatida o'rnatiladigan material
2. Talabalar uchun o'quv mahsuloti.
3. Talaba ta'lim mahsulotining madaniy-tarixiy analoglari.
•](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_24.png)
![Evristik talim shakillari
•
evristik darslar,
•
olimpiadalar,
•
biznes o'yinlari,
•
yuzma-yuz va masofaviy loyihalar,
•
ta'limning interaktiv shakllari;
•
ijodiy himoya.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_25.png)
![Evristik talim usullari
•
"Ko'nikish" usuli.
•
Semantik ko'rish usuli.
•
Ramziy ko'rish usuli.
•
Majoziy ko'rish usuli.
•
Ixtiro usuli.
•
"Agar ..." usuli
•
Evristik savol usuli
•
giperbolizatsiya usuli.
•
aglutinatsiya usuli.
•
"Aqliy hujum"
•
Sinektika usuli
•
Morfologik quti usuli
•
Inversiya usuli](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_26.png)
![Evristik darslarga misollar
•
Ijodiy laboratoriyalar.
•
Tasviriy material asosida talabalarning matematik nutqini
rivojlantirish ustida ishlash.
•
Vazifalarni tuzatish va tahrirlash.
•
Etimologik ekskursiyalar.
•
Malumot signallarini kompilyatsiya qilish.
•
Individual muammolarni bartaraf etish.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_27.png)
![•
Kvadrat ildizning xossalari" mavzusidagi dars-tadqiqotdan parcha.
U evristik suhbat shaklida amalga oshirilishi mumkin, ya'ni. savol-
javob tizimidan foydalangan holda, buning natijasida o'quvchilar
kvadrat ildizning xususiyatlarini "kashf qiladilar".
Birinchidan, o'quvchilarni matematik ob'ektlarni kuzatishga, ushbu
ob'ektlarning muhim bo'lmagan xususiyatlaridan abstraktsiya qilishga
qaratilgan savollar beriladi](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_28.png)
![Fon
•
Evristik ta'lim bizga Sokrat davridan beri ma'lum bo'lib, u suhbatni
yangi bilim berish sifatida emas, balki uni o'zi suhbatlashgan odamlar
tomonidan topish sifatida mohirona ishlatgan. U shogirdlarini
dialogga, munozaraga, mantiqiy fikrlashga o'rgatgan. Sokrat ularni
munozarali pozitsiyani izchil rivojlantirishga da'vat etdi, asl
bayonotning bema'niligini tushunishga olib keldi va keyin haqiqatni
izlash usuli bilan ularni to'g'ri yo'lga boshladi.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_29.png)
![xulosa
•
Evristik ta'lim ta'lim faoliyatini baholash mezonlarini o'zgartiradi.
An'anaviy ta'limda o'quvchining ta'lim mahsuloti berilgan modelga
yaqinlik darajasi bilan baholanadi, ya'ni. talaba berilgan mazmunni
qanchalik to‘g‘ri va to‘liq takrorlasa, uning o‘quv faoliyatiga baho
shunchalik yuqori bo‘ladi. Evristik ta'limda buning aksi bo'ladi:
o'quvchining ta'lim mahsuloti berilganidan farq darajasiga qarab
baholanadi, ya'ni. talaba erisha oladigan ma'lum mahsulotdan ilmiy
va madaniy jihatdan qanchalik muhim farq qilsa, uning ta'lim
samaradorligini baholash shunchalik yuqori bo'ladi.](/data/documents/99feb91a-e41b-4b44-9521-d76176521e86/page_30.png)
Informat ik a o’qit ish met odik asi fan sifat ida.
1. Fanning maqsadi va vazifalari. 2. Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar. 3. Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar
• “ Informatika o’qitish metodikasi” pedagogikaning informatika fani umum ta’lim maktablari , akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiya, va shu yo’nalishdagi fanlarini o’qitish qonuniyatlarini tadqiqot qiluvchi bo’limi hisoblanadi. Informatika va axborot texnologiyalarini o’qitish nazariyasi va metodikasi fanining maqsadi bo’lajak informatika o’qituvchisi o’sib kelayotgan avlodning umum ta’lim maktablari, akademik litsey va kasb- hunar kollejlarida o’qitiladi
• «Informatika o’qitish metodikasi» o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi haqida tushunchalar, informatika o’qituvchilarining roli, informatika kursining pedagogik funksiyalari; informatikaning texnik va dasturiy vositalarining mohiyati va didaktik imkoniyatlari, informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishning tuzilmasi va mazmuni ; davlat ta’lim standartlari, informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishda uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta ta’lim maktablari, akademik lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnolgiyalarini o’qitishning maqsadi va vazifalari ; axborot tizimlari va texnologiyalarini o’qish-tarbiya jarayonida nima maqsadida va qanday qo’llash mumkinligi, yangi pedagogik va axborot texnologiyalari va ularning o’quv-tarbiya jarayoniga qo’llashni bilishi kerak;
• Inf о rm а tik а o’quv pr е dm е ti sif а tid а inf о rm а tik а f а ni v а uning riv о ji bil а n uzviy b о g’liq. SHuning uchun «Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni birinchi n а vb а td а inf о rm а tik а f а nining m е t о d о l о giyasig а а s о sl а n а di. O’zining х ul о s а l а rid а u t а’ lim v а t а rbiyaning umumiy t а m о yill а rig а t а yan а di. M а’ lumki, ushbu t а m о yill а r p е d а g о gik а v а did а ktik а t о m о nid а n ishl а b chiqil а di. Bund а n t а shq а ri, «Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni fizi о l о giya v а psi хо l о giya f а nl а ri t о m о nid а n q а bul kiling а n q о nuniyatl а rd а n h а m b е v о sit а f о yd а l а n а di.