XITOYDA FAN

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1290.4599609375 KB

Ko'chirib olish

Reja:
1.Xitoyda fanning rivojlanishi.
2.Xitoyda ixtirolarning vujudga
kelishi
2.Xitoy faniga hissa qo’shgan
olimlar .

QADIMGI XITOY YOZUVI
4-3,5 ming ilgari vujudga
kelgan qadimgi Xitoy yozuvi
misrliklari kabi ayrim
belgilardan iborat iyeroglif
yozuv bo’lgan. Bu In davlati
davriga to’g’ri keladi. O’shanda
yozuvlar soni 2000 ga yaqin
bo’lgan.

QADIMGI XITOY TIBBIYOTI
Qadimgi Xitoy tabiblari kasallik
va jarohatlarni davolashda
katta yutuqlarga erishganlar.
Tabiblar bemor tomirini
tekshirishda yuksak mahoratga
ega bo’lganlar. Tabiblari
bemorni davolashda uqalash
va igna sanchish usullaridan
keng foydalanganlar.

MATEMATIKA VA ASTRANOMIYA FANI
Xitoyliklar matematika
sohasida ham katta
yutuqlarga erishganlar.
Geometriya sohasi ham
aynan uning ajralmas qismi
hisoblangan. Ular to’g’ri
burchakli uchburchakning
xususiyatlarini aniqlaganlar.

Xitoy olimlarining astronomik
kuzatuvlari Shan-In davlati
davrida boshlangan. Ular
sayyora va yulduzlarning
harakatlarini to’g’ri
kuzatganlar. Xitoy astronomlari
Quyosh va Oyning qachon
tutilishini aytib bera olganlar.

X I TOY DA I X TI ROLA RN IN G VUJ UDGA
KELI SHI
Xitoyda geografik
ilmlarning rivoji
komposning ixtiro
qilinishiga olib
keladi.
KOMPAS

Ilk bor zilzila
aniqlovchi asbob
seysmograf ham
mil.avv I asrda
Xitoyda ixtiro
qilingan .SEYSMOGRAF

Xitoy ajoyibotlaridan yana biri bu chinnining kashf etilishi
edi. Xitoy chinnilari mashhur, qimmat, xaridorgir bo’lib,
o’zining nafisligi va bejirimligi ajralib turadi.

Hozirgi kunda ham
talabgir bo’lgan ipak
matosining kashf etilishi
xitoyliklar nomi bilan
bog’liq. Imperator
rafiqasi Si-Lingchi
tomonidan mil.avv 2600-
yili ipak matosi kashf
etilgan.

Xitoyliklar mato,
po’stloq va bambuk
aralashmasidan qog’oz
tayyorlashni er.av. I-asr oxiri va
eramiz boshlarida
ixtiro qilganlar. Qog’ozni ixtiro
qilinishi ilm-fan, maorif va
madaniyatning rivojlanishi hamda
davlat hujjat ishlarida juda katta
ahamiyatga ega bo’lgan.

Sima Syan
E r.av. 145- 90 yillarda yashagan
mashhur tarixchi Sima Syanning «Tarixiy
xotiralar» nomli asari katta ahamiyatga
ega. Eng
qadimgi davrdan to er.av. II asr oxirigacha
bo’lgan davrning o’z ichiga olgan bu asarda
asosan
qadimgi Xitoyning siyosiy, madaniy tarixi
va xronologiyasi haqida zarur ma’lumotlar
beradi.

Ban Gu Ban Gu o’zining «Xan podsholigi
tarixi» nomli asarida Xan podsholarining
istilochilik yurishlari, qo’zg’olondan cho’chigan
hukumdorlarning islohotlar o’tkazishga majbur
bo’lganliklari haqida, shuningdek bu davrda
akademiya tuzilganligi, kutubxona tashkil qilinib,
davlat olimlar va yozuvchilarga homiylik
qilganligi, ochiq imtihonlar o’tkazib,
amaldorlarning malakalarini oshirishga
g’amxo’rlik qilganligi haqida qiziqarli
ma’lumotlar
beradi.(32-92-yy)

XULOSA
Qadimgi xitoyliklar juda qadim zamondan boshlab o’zlariga
xos yuksak madaniyat yaratib, jahon madaniyati xazinasiga
ulkan hissa qo’shganlar. Ayniqsa qog’ozning ixtiro qilinishi,
seysmograf hozirgi kungacha muhim ixtirolardan biri
hisoblanadi. Qadimgi Xitoy madaniyati jahon
sivilizatsiyasida muhim o’rin egallagan.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Avdiyev . -Qadimgi Sharq tarixi
2. R.Rajabov - Qadimgi dunyo tarixi. Toshkent-2009
3. A. Kabirov - Qadimgi sharq tarxi. Toshkent- 2010
4. Yu.S. Krushkol - Qadimgi dunyo tarixi. Toshkent-1975
5. Wikipedia .org//https
6 .hozir .org.// https.
7. qomus .uz.

XITOYDA FAN

Reja: 1.Xitoyda fanning rivojlanishi. 2.Xitoyda ixtirolarning vujudga kelishi 2.Xitoy faniga hissa qo’shgan olimlar .

QADIMGI XITOY YOZUVI 4-3,5 ming ilgari vujudga kelgan qadimgi Xitoy yozuvi misrliklari kabi ayrim belgilardan iborat iyeroglif yozuv bo’lgan. Bu In davlati davriga to’g’ri keladi. O’shanda yozuvlar soni 2000 ga yaqin bo’lgan.

QADIMGI XITOY TIBBIYOTI Qadimgi Xitoy tabiblari kasallik va jarohatlarni davolashda katta yutuqlarga erishganlar. Tabiblar bemor tomirini tekshirishda yuksak mahoratga ega bo’lganlar. Tabiblari bemorni davolashda uqalash va igna sanchish usullaridan keng foydalanganlar.

MATEMATIKA VA ASTRANOMIYA FANI Xitoyliklar matematika sohasida ham katta yutuqlarga erishganlar. Geometriya sohasi ham aynan uning ajralmas qismi hisoblangan. Ular to’g’ri burchakli uchburchakning xususiyatlarini aniqlaganlar.

O'xshashlar

QADIMGI XITOYDA FAN

YEVROPADA ILM – FAN KASHFIYOTLARI

Biologiya – hayot haqidagi fan

Manbashunoslikning fan sifatida rivojlanishi

Fan va din o’rtasidagi kurash