logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Moliyaviy-huquqiy munosabatlar

Moliyaviy-huquqiy munosabatlar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1961.3212890625 KB
Ko'chirib olish
Moliy av iy -huquqiy munosabat lar Reja: 1. Moliya tizimi 2. Moliyaning huquqiy asoslari 3. Soliq tizimi Moliy av iy -huquqiy munosabat lar huquqiy munosabat larning muay y an bir t urini t ashk il et adi. Shuning uchun har qanday huquqiy munosabat ga xos bo‘lgan umumiy narsalar unga ham xosdir. Moliy av iy -huquqiy munosabat lar ay rim o‘ziga xos xususiy at larga ham ega bo‘lib, bu xususiy at lar ularni huquqiy munosabat larning boshqa t urlaridan ajrat ish uchun imk on beradi. • Iqtisodiy katagoriyaga amal qiluvchi har bir mamlakat rivojlanishining asosiy vositalaridan biri pul bo’lib, bozor iqtisodiyotiga o’tish va unda ish yuritishda uning o’rni va ahamiyati yanada oshib boradi. • Darhaqiqat, pul-»bozor tili»dab bajiz aytilmagan. Har bir iqtisodiy axborot, tovarlar va xizmatlar bahosi, to’lovlar, daromadu xarajatlar, moliyaviy talablar va majburiyatlar, iqtisodiy aloqalar makro va mikro darajalarda faqat pulda ifoda qilinadi. Ushbu xususiy at lar ularning y uzaga k elish sohasi (dav lat moliy av iy faoliy at i), moliy av iy -huquqiy t art ibga solishning o‘ziga xosligi (dav lat moliy av iy faoliy at ini amalga oshiruv chi organ xohish- irodasining imperat iv ligi v a bir t omonlamaligi), huquqiy t art ibga solish oby ek t i k abilar bilan belgilanadi. Moliy av iy munosabat larning asosiy xususiy at lari quy idagilardan iborat dir: — uchinchidan, moliy av iy -huquqiy munosabat lar • t omonlaridan biri sifat ida hamma v aqt dav lat y ok i uning v ak olat li organi qat nashadi.— birinchidan, moliy av iy -huquqiy munosabat lar faqat dav lat pul jamg‘armalarini rejali y arat ish, t aqsimlash v a ulardan foy dalanish jaray onida y uzaga k eladi; — ik k inchidan, moliy av iy -huquqiy munosabat lar k o‘pincha mulk iy munosabat larning t urlaridan hisobla-nadi, chunk i ushbu munosabat lar oby ek t i sifat ida pul mablag‘lari qat nashadi; Moliy av iy -huquqiy munosabat larning bir qancha t urlarini ajrat ib k o‘rsat ish m umk in. Masalan, moliy a t izimining t egishli bo‘g‘iniga qarab, by udjet , soliq, dav lat k redit ini t ashk il et ish bo‘y icha, sug‘urt a, pul muomalasi v a hisob- k it oblar, v aly ut ani t art ibga solish k abi huquqiy munosabat lar v a hok azo. Moliy av iy -huquqiy munosabat larni moddiy v a prot sessual huquqiy munosabat larga ajrat ish qabul qilingan. Krеditning zarurligi • Krеdit tоvar-pul munоsabatlari mavjud sharоitdagi takrоr ishlab chiqarish jarayonining ajralmas bir qismi bo’lib, tоvar ishlab chiqarish krеdit munоsabatlari vujudga kеlishining tabiiy asоsi hisоblanadi. • Krеditning vujudga kеlishini nafaqat ichki istе’mоl uchun tоvar ishlab chiqarish dоirasidan emas, balki asоsan yuridik jihatdan mustaqil bir-biriga mulkdоr sifatida qarama- qarshi turuvchi va iqtisоdiy munоsabatlarga kirishishga tayyor tоvar egalari faоliyat ko’rsatayotgan muоmala dоirasidan qidirish kеrak. • Ishlab chiqarish fоndlarining dоiraviy aylanishidagi va fоndlarning bir marta aylanishidagi qiymatning harakati qisqa muddatli krеdit munоsabatlari paydо bo’lishining iqtisоdiy asоsidir. Moddiy moliy av iy -huquqiy munosabat lar moliy a huquqi suby ek t larining m oliy av iy -huquqiy normalar mat eriallarida m ust ahk amlangan huquq v a majburiy at larini amalga oshirish v osit asi hisoblanadi. Prot sessual moliy av iy -huquqiy munosabat lar dav lat pul jamg‘armalarini t aqsimlash t art ibi, ulardan foy dalanishni nazorat qilish shak l v a uslublarini belgilash munosabat i bilan y uzaga k eladi. Moliy av iy -huquqiy munosabat lar o‘z oby ek t lariga ega. Bu oby ek t lar, eng av v alo, pul v a pul majburiy at laridir, ammo faqat bu bilan k ifoy alanmay, ularga pul mablag‘larining t o‘planishi v a sarfl anishini t a’minlov chi t art ib-qoidalar, moliy av iy munosabat isht irok chilarining qonun doirasidagi xat t i-harak at i ham k irit ilishi mumk in. Moliy a huquqi normalari t alablari moliy av iy huquqiy munosabat larning k o‘p t urliligi orqali ro‘y obga chiqib, ushbu munosabat larning t egishli suby ek t larisiz y ok i qat nashchilarisiz ularning mav jud bo‘lishi mumk in emas. • Banklar jamgarma sifatida topshirilgan mablaglar xisobiga sanoat, savdo korxonalariga va boshka turli tadbirkorlarga pul bilan kredit beruvchi xamda boshka pul bilan boglik munosabatlarni amalga oshiruvchi Tashqilotlardir, korxonalardir. Xozirgi zamonaviy banklarning tarixiy rivojlanishi va tarkib topishi xakida ikki xil muloxaza mavjud. Birinchi muloxazaga binoan, banklarning vujudga kelishi pulning oltin va kumush shakllari zarb etilgan davrdan boshlandi. Usha davr tadbirkorlari uz amaliy faoliyatlarida oltinni zargarlarga tilxat asosida topshirib, olingan tilxatlarni dastabki Qogoz pullar shaklida ishlata boshladilar. Zargarlar tilxat berib, oltinni uzlarida olib kolish asosida asta-sekin bankirlarga aylana boshladilar. Dastlabki vaklarda zagarlar tilxatni tulaligicha oltinga almashtiradilar. Vakt utishi bilan zargarlar uzlarida jamlanayotgan mablaglar kupligini paykashib, ma’lum ortikcha oltinni endi boshka shaxslarga muayyan evaz xisobiga topshira boshlaydilar. Bu xolat xususiy pul rezervlari asosida bank tizimining shakillanishiga olib keladi. Moliy a huquqida an’anav iy rav ishda moliy a huquqiy suby ek t larining ucht a asosiy guruhi ajrat iladi. 1. Ijt imoiy -hududiy t uzilmalar — O‘zbek ist on Respublik asi v a uning ma’muriy hududiy birlik lari. Shu o‘rinda ular moliy av iy -huquqiy qobiliy at egalari hisoblanadi. 2. J amoa suby ek t lari — dav lat moliy av iy faoliy at i sohasida t egishli y uridik majburiy at lar v a huquqlar majmuy ini olish qobiliy at iga ega bo‘lgan hamda ularning amalga oshirilishi uchun mas’ul hisoblangan odamlarning t ashk iliy v a alohida ajrat ilgan t urli xil birik malaridir. • Pul karz berish va pul almashtirish shaxobchalari bulib, ular asta-sekin kelajakda sudxurlik va keyinrok ssuda kapitalini shakllantirdilar. Mazkur ob’ektlarning paydo bulishi va rivojlanishi banklarning vujudga kelishiga olib keladi. SHunday kilib, banklarning vujudga kelishi, avvalo tovar-pul munosabatlarining taraqqiyoti maxsulidir. Ikkinchidan, banklarni barpo etishdan maksad - ishlab chiqarish jarayonini oxirigacha etkazishda, bir ishlab chiqarish tsiklidan ikkinchisiga bemalol utish uchun mablag bilan ta’minlashdir. Bir suz bilan aytganda sanoat kapitaliga xizmat kilish natijasida foiz keltiruvchi kapital va uning xarakat shakli - kredit tizimi vujudga keldi. O’zbekistonning bank tizimi ikki pogonadan iborat: 3. Indiv idual suby ek t lar — O‘zbek ist on Respublik asining fuqarolari, chet el fuqarolari v a fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar bo‘lib, ular t eng moliy av iy - huquqiy suby ek t lik k a ega v a shu munosabat bilan qonunlarda jismoniy shaxslar sifat ida belgilanadi. КРЕДИТНИ БОШҚА ШАХСГА ЎТКАЗСА БЎЛАДИМИ? Бир уй олмокчи эдим лекин уйни 16 йиллик кредити бор экан шунга агар уйни олсам уйни Ҳам банк тўловларини ҳам уй эгаси номимга ўтказиб берадими? KAZUS Javob : Фуқаролик кодексининг 322-моддасига биноан қарздорнинг ўз қарзини бошқа шахсга ўтказишига фақат кредиторнинг розилиги билан йўл қўйилади. Янги қарздор кредитор билан дастлабки қарздор ўртасидаги муносабатларга асосланган барча эътирозларни кредитор талабига қарши қўйишга ҳақли. Агар кафил ёки гаровга қўювчи янги қарздор учун жавоб беришга рози бўлмасалар, қарз бошқа шахсга ўтказилиши билан кафиллик ёки учинчи шахс томонидан белгиланган гаров бекор бўлади. Демак, банк рози бўлса юқоридаги ҳаракатларни амалга ошириш мумкин бўлади. Foydalanilgan adabiyotlar: • Rahbariy adabiyotlar: 1. O’zbekiston Respublikasining konstitutsiyasi NMKI Toshkent,2017y. 2. Konstitutsiyaviy huquq darslik.Muallif: O.T.Husainov Toshkent 2022 3. O’RQ-403-son 11.04.2016 Parlament nazorati to’g’risida 4. O’RQ-30-1-son 15.03.2005 O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qonunchilik palatasining reglamenti to’g’risida 5. O’RQ- 433-2- son 12.12.2002 O’zbekiston Respublikasining Senati to’g’risida 6. O’RQ-563-son 04.09.2019 O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qonunchilik palatasi deputataining va senati a’zosining maqomi to’g’risida Foydalanilgan elektron resurslar: 7. https/ www.lex.uz 8. https/ www.ziyonet.uz 9. https/ www.my.gov.uz E'tiboringiz uchun rahmat!

Moliy av iy -huquqiy munosabat lar

Reja: 1. Moliya tizimi 2. Moliyaning huquqiy asoslari 3. Soliq tizimi

Moliy av iy -huquqiy munosabat lar huquqiy munosabat larning muay y an bir t urini t ashk il et adi. Shuning uchun har qanday huquqiy munosabat ga xos bo‘lgan umumiy narsalar unga ham xosdir.

Moliy av iy -huquqiy munosabat lar ay rim o‘ziga xos xususiy at larga ham ega bo‘lib, bu xususiy at lar ularni huquqiy munosabat larning boshqa t urlaridan ajrat ish uchun imk on beradi.

• Iqtisodiy katagoriyaga amal qiluvchi har bir mamlakat rivojlanishining asosiy vositalaridan biri pul bo’lib, bozor iqtisodiyotiga o’tish va unda ish yuritishda uning o’rni va ahamiyati yanada oshib boradi. • Darhaqiqat, pul-»bozor tili»dab bajiz aytilmagan. Har bir iqtisodiy axborot, tovarlar va xizmatlar bahosi, to’lovlar, daromadu xarajatlar, moliyaviy talablar va majburiyatlar, iqtisodiy aloqalar makro va mikro darajalarda faqat pulda ifoda qilinadi.

O'xshashlar

oilaviy huquqiy munosabatlar
MOLIYAVIY NAZORAT
Moliyaviy boshqaruv Asosiy masalalar!
Huquqiy ong va huquqiy madaniyat
Mahkumlarni huquqiy holati