logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar

Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1421.998046875 KB
Ko'chirib olish
Mavzu:Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar Mualliflik huquqi Mualliflik huquqi fuqorolik huquqining bir qismi bo'lib,aqliy mehnat bilan shug'ullanayotgan fuqarolar huquqlarini himoya qilishga yo'naltirilgan . Mualliflik huquqi vazifalari • - mualliflarning mulkiy,shaxsiy nomulkiy va qonuniy manfaatlarini muhofaza qilish . • - huquqiy vositalar yordamida ilmiy va badiiy asasrlarni yaratish uchun eng maqbul sharoitlar yaratish Mualli flik hu quqi maqs adi,ba diiy q adr qimm ati va ifodala nish usuli(n asr,n azm, aud io yoz uv va hokaz o)dan qat'i nazar ,chop etilga n hamd a qo'l yozm a shakli dagi b arch a asarla rga ta aluq li bolad i. Mualliflik huquqi bilan nimalar muhofaza qilinadi? • -Mualliflik huquqi (xalkqaro amaliyotda ‘’copyright’’)ijodiy faoliyat natijasi hisoblangan va obyektiv shaklda ifodalangan ilmiy,adabiy va san’at asarlariga tarqatiladi. • -Muallifga asardan foydalanishga bo’lgan mutlaq huquq va unga o’zgartirishlar kiritishdan himoya qilish huquqi (asarning dahlsizligi huquqi)tegishlidir . Qanday qilib muhofaza qilinadi? • Mualliflik huquqi vujudga kelishi uchun asarni ro’yxatdan o’tkazish yoki boshqa rasmiyatchiliklarga rioya qilish talab qulinmaydi.mualliflik huqui asarga uchinchi shaxslar tomonidan qabul qilinishi mumkin bo’lgan biron bir obyektiv shakl berilgab vaqtdan boshlab chiqarilishidan qat’iy nazar amal qila boshlaydi .Og’zaki asarlarga mualliflik huquqi uchinchi shaxslar tomonidan ma’lum qilingan vaqtdan amal qila boshlaydi . • Shuni e'tiborga olish lozimki , mualliflik huquqi aynan g’oyalarni ifodalash shaklini muhofaza qiladi,ammo g’oyalarning o’zini emas.Masalan, biron bir shaxs texnika jurnalida mutlaq yangicha bo’lgan uchish aparatini qanday qilib qurish mumkinligi to’g’risida o’z maqolasini e’lon qildi deylik.Agar maqola muallifi ushbu ixtironi patentlamagan bo’lsa , boshqa bir shaxs bunday aparatni qurish uchun uning ruxsatisiz g’oyadan foydalanishi mumkin. Mualliflik huquqini cheklash • -Jamiyat mafaatlarini kengroq ta’minlash , dunyoda sodir bo’layotgan voqea va hodisalardan xabardor bo’lish uchun mualliflik huquqi cheklanishi mumkin.Ayrim asarlarga nisbatan mualliflik huqu qi tadbiq qilinmasligi mumkin . Mualliflik huquqini muhofaza muddati tugagandan keyin asar ijtimoiy mulkka aylanadi va bunday asardan barcha erkin erkin foylanishi mumkin. Mazkur cheklashlar asardan normal foydalanishga o’rinsiz яшнщт yetkazmagan va muallifning qonuniy manfaatlarini kamsitmagan holda amalga oshiriladi . • • Ushbu cheklash qoidalari quyidagilarga nisbatan tatbiq etilmaydi; • -binolar va shunga o’xshash inshootlar shaklidagi arxitektura asarlaridanm foydalanish • -ma’lumot bazalari yoki ularning muhim qismlaridan foydalanish • -qonunda nazarda tutilgan hollarni istisno qilganda EHM uchun yaratilgan dasturlardan foydalanish • -kitoblarni (to’laligicha ) va notali matnlani reproduksiya qilish Mualliflik huquqining amal qilish muddati . • -Mualliflik huquqi muallifning butun umri va uning vafotidan so’ng muallif vafot etgan yildan keyin keluvchi birinchi yanvardan boshlab ellik yil davomida aml qiladi. • -asarga mualliflik huquqining amal qilish muddati tugagandan so’ng jamoatchilikka tgishli bo’lib qoladi0 • -Mualliflik , muallifning nomi va asrning dahlsizligi muddatsiz muhofaza qilinadi. Ushbu huquqlar shaxsiy nomulkiy huquqlar hisoblanadi va ular hech kimga berilishi mumkin emas . Mualliflik shartnomasi Muallif asarini tugatgach, uni keng ommaga tanishtirishga qaror qiladi va uni nashr majburiyatini o’z zimmasiga oladigan korxona bilan shartnoma tuzadi. Mualliflik huquqi manbalari • Quyidagilar mualliflik huquqi obyektlari hisoblanmaydi • - rasmiy hujjatlar va ularning rasmiy tarjimalari • -rasmiy ramzlar va belgilar • -xalq ijodiyoti asarlari • -oddiy matbuot axboroti tusidagi kundalik yangiliklarga doir yoki joriy voqealar haqidagi xabarlar • -insonning bevosita individual asar yaratishga qaratilgan ijodiy faoliyati amalga oshirilmasdan , muayyan turdagi ishlab chiqarish uchun mo’ljallangan texnika vositalari yordamida olingan natijalar . • Mualliflik huquqi istisno qilinadigan holatlar • -Qonuniy e’lon qilingan musiqa asarlarini rasmiy diniy va dafn marosimlarida bunday marosimlarning xususiyatiga mos hajmda muallifning roziligisiz va mualliflik haqi to’lamagan holda omma oldida ijro etishga yo’l qo’yiladi. • -Sudlov va ma’muriy ish yuritish maqsadlarini ko’zlab , foydalanish maqsadiga mos hajmda asarlarni muallifning roziligisiz va mualliflik haqi to’lamagan holda ijro etishga yo’l qo’yiladi. • - Huquq egasi bilan shartnoma tuzmagan holda asardan foydalangan taqdirda qoidabuzar huquq egasiga yetkazilgan zararning o’rnini , shu jumladan boy berilgan foydani qoplashi lozim . Huquq egasi qoidabuzardan o’zi ko’rgan zarar o’rniga uning qoidabuzarlik oqibatida olgan daromadlarini undirib olishga haqli • -Muallif unga mualliflik huquqini buzish natijasida yetkazilgan ma’naviy ziyon undirishni talab qilishga haqli . Ma’naviy ziyon aniqlashda jabrlanuvchining jismoniy va ruhiy qiynalishlari , xususan jabrlanuvchining sahxsiy azoblari inobatga olinishi kerak.Ma’naviy ziyonning miqdori sud tomonidan belgilanadi. Turdosh huquqlar • - Turdosh huquqlar patonovkalarga , ijrolarga , ijrolarning yozuvlariga , ko’rsatuvlarni efir va kabel orqali uzatish tashkilotlarining ko’rsatuv va eshittirishlariga beriladi • -Ijrolarga bo’lgan huquqlar ijro etuvchilar – artistlar, sahnalashtiruvchi rejisorlar, dirijorlar va ularning merosxo’rlariga tegishli bo’ladi.Bunday ijrolardan foydalanish huquqi boshqa huquq vorislariga o’tishi mumkin. Mualliflik huquqi va turdosh huquqlarni himoya qilish usullari . • - huquqning tan olinishi • -huquni buzilgunga qadar mavjud bo’lgan avvalgi huquqni tiklab qo’yish • -huquni o’zi himoya qilish • -davlat organi yoki o’zini-o’zi boshqarish organlarining aktini qonunsiz deb topish • -zarar;arni qoplash • -neustoyka undirish • -ma’naviy zararni qoplash va boshqalar… Foydalanilgan manbalar -Lex.UZ -Fayllar.org - ARXIV.UZ E'tiboringiz uchun rahmat!

Mavzu:Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar

Mualliflik huquqi Mualliflik huquqi fuqorolik huquqining bir qismi bo'lib,aqliy mehnat bilan shug'ullanayotgan fuqarolar huquqlarini himoya qilishga yo'naltirilgan .

Mualliflik huquqi vazifalari • - mualliflarning mulkiy,shaxsiy nomulkiy va qonuniy manfaatlarini muhofaza qilish . • - huquqiy vositalar yordamida ilmiy va badiiy asasrlarni yaratish uchun eng maqbul sharoitlar yaratish

Mualli flik hu quqi maqs adi,ba diiy q adr qimm ati va ifodala nish usuli(n asr,n azm, aud io yoz uv va hokaz o)dan qat'i nazar ,chop etilga n hamd a qo'l yozm a shakli dagi b arch a asarla rga ta aluq li bolad i.

Mualliflik huquqi bilan nimalar muhofaza qilinadi? • -Mualliflik huquqi (xalkqaro amaliyotda ‘’copyright’’)ijodiy faoliyat natijasi hisoblangan va obyektiv shaklda ifodalangan ilmiy,adabiy va san’at asarlariga tarqatiladi. • -Muallifga asardan foydalanishga bo’lgan mutlaq huquq va unga o’zgartirishlar kiritishdan himoya qilish huquqi (asarning dahlsizligi huquqi)tegishlidir .

O'xshashlar

Siyosiy huquqlar
IQTISODIY IJTIMOIY HUQUQLAR
SIYOSIY HUQUQLAR 2
Qadimgi Yunoniston davlati va huquqi
INTELLEKTUAL MULK OB’EKTLARIGA NISBATAN SHAXSIY VA MULKIY HUQUQLARNING O’RNATILISHI VA HIMOYA QILISH