Muqaddas Rim imperiyasi
![Mavzu: Muqaddas
Rim imperiyasi](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_1.png)
![Genrixning vorisi- Otton I (936-972)davom ettirdi.
Qirollik toji kiyish marosimi uchun Otton I gersoglar
qasami va tartib-qoidalariga rioya qildi. Gersoglardan har
biri ma’lum xizmat vazifalarini (marshal,kamerariya va
hokozo)bajardilar.Otton I ning qirollikka saylanishi
Aaxenda bo’lib o’tdi(936) va “Ottonni hamma kurishi
mumkin bo’lgan va hammaga ko’rinarli bo’lgan”.BuyukKarl
taxtiga chiqishi bilan birga ro’y berdi.Bu Yevropa
ishlaridagi ustunlikka Saksoniya da’vosidan dalolat
berib,Saksonqirollarining Karolinglar an’anasiga
murojatini ko’rsatar edi.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_2.png)
![Gersoglar isyonining mag’lubiyati Saksoniyaning ichki va tashqi siyosati
uchun katta oqibatga ega bo’ldi.Qirol hokimiyati gersoglar huquqiga hal
qiluvchi zarba berib,ularning itoatini ta’minlash uchun yangi vositalarga
tayanib,oxir-oqibat hukmron sinf ichki kuchlari taqsimlanishiga olib
keldi.Bavariya ustidan hokimiyat kuchaytirildi,uning gersogi esa uni qirol
mulkiga berishga majbur bo’ldi.Frankoniya mustaqilligi tugatilib,u bevosita
qirolga bo’ysundirildi.Lotaringiya gersogi Reyn Franki Konrad Qizil
Ottonvassaliga aylantirildi.Gersoglar itoatkorligini ta’minlash maqsadi bilan
qirol sulola bilan gersoglarning to’g’ridan-to’g’ri qarindoshchilik aloqalari
o’rnatish tajribasiga tayandi(Konrad Lotaringiskiy Ottonning qiziga
uylandi,Bavariya gersogi qirolning akasi Genrix bo’ldi,Shvabiya gersogi
qirolning o’g’li Lyudolf bo’ldi .](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_3.png)
![Qirol hokimiyatining ahvoli mustahkam bo’lib,asosan
Lyudolf va uning ittifoqchilarining isyoni bostirilishi va
Lexdagi vengerlar ustidan g’alabasi buni yanada
tezlashtirdi.Aynan shu davrda ro’y
bergan”Lyudolfinglar isyoni”uni ikkinchi o’ringa surib
qo’ydi.Bu isyonning tashkilotchilari Konrad
Lotaringiskiy va Lyudolf bo’lib,aynan ular
“Lyudolfinglar isyoni”nomi ostida ma’lum bo’lgan
feodallar chiqishiga boshchilik qildi.(953-954)Vidukind
o’z asarida bunga to’xtalib o’tadi.Isyonga Fridrix
Maynskiy,keyinchalik esa Bavariya gersogidan
noroziligi kuchaygan ayrim bavar feodallari qo’shiladi.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_4.png)
![Imperiya oʻzining dastlabki davrida feodal- teokratik davlat
xarakteriga ega boʻlib, imperatorlar xristian olamida eng yuqori
hokimiyatga daʼvogar edilar. Papa taxtining mustahkamlanishi va
Italiyaga egalik qilish uchun koʻp asrlik kurash Germaniyada
hududiy knyazlar kuchining bir vaqtning oʻzida oʻsishi imperiyadagi
markaziy hokimiyatni sezilarli darajada zaiflashtirdi Oʻrta asrlarning
oxirlarida imperiya tarkibiga kirgan davlatlar yarim mustaqil yarim
mustaqil edilar. Biroq, XV asr oxiri — XVI asr boshlarida amalga
oshirilgan "imperator islohoti " markaziy hukumatning taʼsirini
kuchaytirishga va imperator va imperiya tarkibidagi davlatlar
oʻrtasida kuchlar muvozanatini shakllantirishga imkon berdi Ammo
Reformatsiya Yevropadagi 30 yillik urushdan soʻng inqirozga
uchradi va Reyxstag imperiyaning asosiy kuchiga aylantirildi.
Imperiya Yangi davrda oʻz fuqarolarining mustaqilligini,
shuningdek, mulklarning anʼanaviy huquq va imtiyozlarini himoya
qilishni taʼminladi. Vestfaliya tinchlik shartnomasidan soʻng
imperiyada bir nechta diniy mazhablar shakllandi, Imperiya
katoliklar va protestantlar oʻrtasida diniy urushlar kelib
chiqarmaslikka harakat qildi. Oʻttiz yillik urush tugaganidan keyin
imperiyada hokimiyatni markazlashtirishga urinishlar kuzatilmadi .](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_5.png)
![962 yilda o’z qo'shini bilan rimga kelgan
otton l ga papa loan XII imperatorlik tojini
kiydiradi.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_6.png)
![X asrda germaniya aholisi imperatorga nisbatan o’z
gersoglarining gapiga ko’proq quloq solgan. Bunday
vaziyatda otton l va uning vorislari o’ziga xos usul
qo'llaganlar.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_7.png)
![Germaniyadagi yepiskop va abbatlarga yer-mulk, boyliklardan
tashqari ko’plab huquq va imtiyozlar berdi.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_8.png)
![1000-yili Xudo azoblangan ruhoniy Adelbert vositaligida yaratgan
(Gnezda) mo’jiza tufayli, u yerga shoshildi. Regensburgda uni katta izzatikrom
bilan o’sha yerlik yepiskop Gebgard kutib oldi. Qirolni rimlik
patritsiy va Papa ruhoniysi bo’lgan Siaso kardinallar hamrohligi bilan
kuzatishdi. Hech qachon qirollarga Rimga kelishda ham, yoki ketishlarida
ham xuddi o’sha vaqtda Otton I ga ko’rsatilgandek atrofi yorqinlikka boy
iltifot ko’rsatishmagan. Seysga kelgan qirol, uchinchi abbat Gugo II
tomonidan kutib olindi. U yerdan to’g’ri yo’l bilan Meysenga yo’l oldi. Bu
yerda qirolni u ko’p jihatdan ishongan yepiskop Eged va markgraf
Ekkigardlar chuqur ehtirom bilan kutib olishdi. Milsinovlar hududiga
kelishida, u Dideziza chegarasi atrofi orqali o’tdi. Bu yerda Boleslav kutib
oldi va Ilua deb atalgan joyda qirolga ziyofat uyishtirdi59. Gersog qirolni
ajoyib tarzda kutib oladi va o’z yeridan uni Geznoga kuzatib qo’yadi. Bu
hayratlanarli va so’z bilan ifoda etib bo’lmas edi. Ko’rishni orzu qilgan
shahrini uzoqdan ko’rgan Otton ibodat bilan unga yaqinlashadi. Mahalliy
yepiskop Unger uni kutib olib, cherkovga boshlaydi. Zudlik bilan u yerda
o’sha yerlar qarashli bo’lgan katta yepiskopning roziligisiz yepiskoplik tashkil
etiladi. Unga keyinchalik Reynber Kolbergs, Popo Krasovsk, Ioann Breslavsk
kabi boshqa yepiskopliklar bo’ysunadi.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_9.png)
![Muqaddas Rim imperiyasining tashkil topishi haqida Liutprand batafsil
ma’lumot beradi. Uning fikricha Muqaddas Rim imperiyasining tuzilishiga
asosiy sabab sifatida Rim an’analari va Buyuk Karl an’anasi asosida yagona
german davlatini barpo qilish bo’lgan.](/data/documents/e452aafb-18f4-4a07-8efa-b1adb6918527/page_10.png)
Mavzu: Muqaddas Rim imperiyasi
Genrixning vorisi- Otton I (936-972)davom ettirdi. Qirollik toji kiyish marosimi uchun Otton I gersoglar qasami va tartib-qoidalariga rioya qildi. Gersoglardan har biri ma’lum xizmat vazifalarini (marshal,kamerariya va hokozo)bajardilar.Otton I ning qirollikka saylanishi Aaxenda bo’lib o’tdi(936) va “Ottonni hamma kurishi mumkin bo’lgan va hammaga ko’rinarli bo’lgan”.BuyukKarl taxtiga chiqishi bilan birga ro’y berdi.Bu Yevropa ishlaridagi ustunlikka Saksoniya da’vosidan dalolat berib,Saksonqirollarining Karolinglar an’anasiga murojatini ko’rsatar edi.
Gersoglar isyonining mag’lubiyati Saksoniyaning ichki va tashqi siyosati uchun katta oqibatga ega bo’ldi.Qirol hokimiyati gersoglar huquqiga hal qiluvchi zarba berib,ularning itoatini ta’minlash uchun yangi vositalarga tayanib,oxir-oqibat hukmron sinf ichki kuchlari taqsimlanishiga olib keldi.Bavariya ustidan hokimiyat kuchaytirildi,uning gersogi esa uni qirol mulkiga berishga majbur bo’ldi.Frankoniya mustaqilligi tugatilib,u bevosita qirolga bo’ysundirildi.Lotaringiya gersogi Reyn Franki Konrad Qizil Ottonvassaliga aylantirildi.Gersoglar itoatkorligini ta’minlash maqsadi bilan qirol sulola bilan gersoglarning to’g’ridan-to’g’ri qarindoshchilik aloqalari o’rnatish tajribasiga tayandi(Konrad Lotaringiskiy Ottonning qiziga uylandi,Bavariya gersogi qirolning akasi Genrix bo’ldi,Shvabiya gersogi qirolning o’g’li Lyudolf bo’ldi .
Qirol hokimiyatining ahvoli mustahkam bo’lib,asosan Lyudolf va uning ittifoqchilarining isyoni bostirilishi va Lexdagi vengerlar ustidan g’alabasi buni yanada tezlashtirdi.Aynan shu davrda ro’y bergan”Lyudolfinglar isyoni”uni ikkinchi o’ringa surib qo’ydi.Bu isyonning tashkilotchilari Konrad Lotaringiskiy va Lyudolf bo’lib,aynan ular “Lyudolfinglar isyoni”nomi ostida ma’lum bo’lgan feodallar chiqishiga boshchilik qildi.(953-954)Vidukind o’z asarida bunga to’xtalib o’tadi.Isyonga Fridrix Maynskiy,keyinchalik esa Bavariya gersogidan noroziligi kuchaygan ayrim bavar feodallari qo’shiladi.
Imperiya oʻzining dastlabki davrida feodal- teokratik davlat xarakteriga ega boʻlib, imperatorlar xristian olamida eng yuqori hokimiyatga daʼvogar edilar. Papa taxtining mustahkamlanishi va Italiyaga egalik qilish uchun koʻp asrlik kurash Germaniyada hududiy knyazlar kuchining bir vaqtning oʻzida oʻsishi imperiyadagi markaziy hokimiyatni sezilarli darajada zaiflashtirdi Oʻrta asrlarning oxirlarida imperiya tarkibiga kirgan davlatlar yarim mustaqil yarim mustaqil edilar. Biroq, XV asr oxiri — XVI asr boshlarida amalga oshirilgan "imperator islohoti " markaziy hukumatning taʼsirini kuchaytirishga va imperator va imperiya tarkibidagi davlatlar oʻrtasida kuchlar muvozanatini shakllantirishga imkon berdi Ammo Reformatsiya Yevropadagi 30 yillik urushdan soʻng inqirozga uchradi va Reyxstag imperiyaning asosiy kuchiga aylantirildi. Imperiya Yangi davrda oʻz fuqarolarining mustaqilligini, shuningdek, mulklarning anʼanaviy huquq va imtiyozlarini himoya qilishni taʼminladi. Vestfaliya tinchlik shartnomasidan soʻng imperiyada bir nechta diniy mazhablar shakllandi, Imperiya katoliklar va protestantlar oʻrtasida diniy urushlar kelib chiqarmaslikka harakat qildi. Oʻttiz yillik urush tugaganidan keyin imperiyada hokimiyatni markazlashtirishga urinishlar kuzatilmadi .