logo

O’rta osiyoning Arablar istilosi davridagi diplomatik Aloqalari

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

571.005859375 KB
O’RTA OSIYONING 
ARABLAR ISTILOSI 
DAVRIDAGI DIPLOMATIK 
ALOQALARI ARABLARNING O’RTA OSIYOGA KIRIB KELISHI •
Devashtich, Divashti, Divasti — Soʻgʻdning muhim 
viloyatlaridan biri boʻlgan Panch (Panjikent) hokimi (708—
722), qoʻzgʻolon rahbari. Soʻgʻd podshosi Tarxunning 
bolalariga homiylik qilgan. Divashtich Samarqand taxtiga 
oʻtirgan, taxtning qonuniy vorisi — Tarxunning kichik yoshli 
oʻgʻli nomidan oʻzini Soʻgʻd podshosi deb eʼlon qilgan. 
Soʻgʻdda qoʻsh hokimiyatchilik vujudga kelgan. 719—722 
yillar arab istilosiga qarshi qoʻzgʻolonda Divashtichning 
oʻrni katta DIPLOMATIK MUNOSABATLAR HAQIDA 
MANBALAR
•
Al-Belazuriy – Kitob futux al-buldon
•
Al-Yaqubiy  -  Kitob al-buldon
•
At-Tabari  -  Tarix ar-rusul va al-muluk
•
Ibn Xurdodbek  -  Kitob al-masoliq va al-mamoliq
•
Ibn Fadlan - Taassurotlar O’RTA OSIYODA OLIB BORILGAN DIPLOMATIK 
ALOQA TURLARI
Arablar lashkarboshilari mahalliy 
hukmdorlar o’rtasida aloqalar Mintaqada turkiy xalqlar orasida 
islomni tinch yo’l bilan joriy qilish 
uchun arablar tashviqotlari-
elchiliklari haqida ma'lumotlar O’rta Osiyodagi mahalliy 
hukmdorlarning Arab istilochilari 
xavfi arafasida va istilo arafasida 
o’zaro birlashishga va bir birlariga 
madad berishga qaratilgan 
yozishmalari YAZID BIN SAID AL-BAHILI
•
Bu narsa pishmaydigan savdo.  Arablar bo’ri 
bo’lsayu qanday qilib qo’y bo’lgan turkiylarga 
bo’ysunishi mumkin. Oramizda yarash bo’lishi 
to’g’risida so’z bo’lishi mumkin emas . MUGʻ KALA HUJJATLARIDA SUGʻD HUKMDORI 
DEVASHTICHNING 719 YILDA TURK XOQONIGA, 
SHOSH TUDUNI VA FARGʻONA HUKMDORIGA 
YORDAM SOʻRAB YUBORGAN MAKTUBINI 
ELTGAN FATUFARN ISMLI ELCHI DEVASHTICHGA 
YOZGAN XATI BOʻLIB, UNDA FATUFARN 
“XOQONGA VA FARGʻONA XUKMDORIGA 
YOZILGAN NOMANI FARGONA TUTUGʻIGA 
TOPSHIRDIM”, DEB QAYD QILADI. •
712-714-yillarda yozilgani taxmin qilingan  Sug’d elchisi 
fatufarning Chochdan jo'natgan maktubi . “  Ж ан оби ҳукмдорга, бую к таян ч и м и з, Сугд п о д ш о си , С амарканд ҳокими Деваш тичга унинг эн г 
эътиборсиз (“ м иллио-нинчи дараж али”) қули Ф атуфарндан мурожаатнома.Ж а н о б и ҳ у к м д о р , (с е н га 
) бутун ш о н -ш а р а ф (э г а с и г а ) кўпдан-кўп таъзим йўллайман (“ мурожаат ки лам ан ” ) ва жаноб, мен бу 
ерга, Чоч ҳукмдори ҳузурига келдим -Ж аноб, хатларни 
ҳам топш ирдим , огзаки (“тил билан” ) лозим бўлган  мурожаат ларни ҳам тўлик, окизм ай-том изм ай (“ 
колди кси з”) баён этдим .  Тудунга ҳам, ун и н г ёрдам чисига ҳам. Ва ж аноб, хоконга (мўлжалланган) хатни 
ҳам, Ф арғона подш осига мўлжалланган хатни ҳам Ф арғона тутиғи кули билан (оркали) Ф арғона под шо си 
том он жўнатдим. Ж аноб, мен ш у туфайли ю кори га томон  (я на йўл) ю ра олмадимки, хабарларга кўра 
хокон (ҳеч) кўринМас эм иш . Ж ан об, тудундан ва у н и н г ёрдам чи си дан хат ва Оғзаки жавобларни олдим 
ва жавоб (йўлга чиқиб) Анвартконга (етиб) келган имда, ж аноб, Ч одирчик ҳакида яхш и хабарлар Эш и тм 
ади м ҳамда У струш он ви л о яти ҳ ам м аси (ду ш м ан га)  т пш ирилган .

O’RTA OSIYONING ARABLAR ISTILOSI DAVRIDAGI DIPLOMATIK ALOQALARI

ARABLARNING O’RTA OSIYOGA KIRIB KELISHI

• Devashtich, Divashti, Divasti — Soʻgʻdning muhim viloyatlaridan biri boʻlgan Panch (Panjikent) hokimi (708— 722), qoʻzgʻolon rahbari. Soʻgʻd podshosi Tarxunning bolalariga homiylik qilgan. Divashtich Samarqand taxtiga oʻtirgan, taxtning qonuniy vorisi — Tarxunning kichik yoshli oʻgʻli nomidan oʻzini Soʻgʻd podshosi deb eʼlon qilgan. Soʻgʻdda qoʻsh hokimiyatchilik vujudga kelgan. 719—722 yillar arab istilosiga qarshi qoʻzgʻolonda Divashtichning oʻrni katta

DIPLOMATIK MUNOSABATLAR HAQIDA MANBALAR • Al-Belazuriy – Kitob futux al-buldon • Al-Yaqubiy - Kitob al-buldon • At-Tabari - Tarix ar-rusul va al-muluk • Ibn Xurdodbek - Kitob al-masoliq va al-mamoliq • Ibn Fadlan - Taassurotlar

O’RTA OSIYODA OLIB BORILGAN DIPLOMATIK ALOQA TURLARI Arablar lashkarboshilari mahalliy hukmdorlar o’rtasida aloqalar Mintaqada turkiy xalqlar orasida islomni tinch yo’l bilan joriy qilish uchun arablar tashviqotlari- elchiliklari haqida ma'lumotlar O’rta Osiyodagi mahalliy hukmdorlarning Arab istilochilari xavfi arafasida va istilo arafasida o’zaro birlashishga va bir birlariga madad berishga qaratilgan yozishmalari