QUYI AMUDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

12964.649414062 KB

Ko'chirib olish

O‘zbekiston tabiiy xaritasi yordamida Quyi
Amudaryo tabiiy okrugining geografik o‘rni va
mutlaq balandligini bilib oling.

Quyi Amudaryo tabiiy geografik okrugi Amudaryoning
qadimiy va hozirgi deltalarini o‘z ichiga oladi. Geografik o‘rni
Amudaryo atrofi

Okrug g‘arbda
Ustyurt, janubi
g‘arbda
Т urkmaniston,
sharqda Qizilqum,
shimolda esa Orol
okruglari bilan
chegaralanadi.
Maydoni 50 ming
km2 atrofida.TurkmanistonUstyurt
QizilqumQozog‘iston

YER YUZASI, GEOLOGIK TUZILISHI
VA FOYDALI QAZILMALARI

Quyi Amudaryo okrugi
janubi sharqdan shimoli
g‘arb tomonga cho‘zilgan
bo‘lib, shu tomon
kengayib, pasayib boradi.
Okrug janubi sharqda
Т uyamo‘yin tangligidan
boshlanib, Orol
dengizigacha davom etadi.
Shu masofada uning
uzunligi 400 km bo‘lib,
kengligi bir xil emas.

Pitnak balandligida
(mutlaq balandligi 200 m
atrofida)
Amudaryo vodiysi juda
torayib, Т uyamo‘yin
tangligini hosil qiladi.
Tuyamo‘yin tangligi

Т uyamo‘yin tangligidan
o‘tgach, okrugning kengligi
kattalashib, taxminan 10—12
km, mutlaq balandligi 150 m ni
tashkil etadi. So‘ngra
Amudaryoning qadimiy deltasi
boshlanib, kengayadi (75—80
km).
10-12 km
Tuyamo‘yin
tangligi70-75 km
150 m

Т axiatosh tangligidan shimoli
g‘arbga qarab Amudaryoning
hozirgi zamon deltasi
boshlanadi. Delta bu qismda
kengayadi (140—150 km) va
pasayib, mutlaq balandligi 60
— 95 m ga tushib qoladi.
Taxiatosh tangligi 140-150 km60 m
95 m
Taxiatosh tangligi

Bu deltaning maydoni
Orol suv sathining
pasayishi hisobiga
kengayib bormoqda.

Orolning qurigan o‘rnida ulkan sho‘rqum, sho‘rxokli
landshaftlar majmuasidan iborat ti р ik cho‘l tarkib topdi. Bu
cho‘lni Orolqum deb atash maqsadga muvofiq bo‘ladi.

Shamol ta’sirida o‘sha qumlar uchib, Quyi Amudaryoga
tuz yog‘ini yog‘moqda. Mo‘ynoq shahri atrofidagi har
gektar maydonga 1000 kg tuzli changlar tushmoqda.

Quyi Amudaryo yer yuzasi
tekis bo‘lganligidan Amudaryo
tarmoqlanib, ilonizi bo‘lib oqib,
bir nechta o‘zanlar hosil qilgan.
Eng muhim qadimiy o‘zanlari
o‘ng qirg‘oqdan Orol tomon
yo‘nalganlari Qora O‘zak,
Shertanboy, Kindiksoy,
Qorako‘lsoy kiradi.

Chap qirg‘oqdan boshla-
nuvchi va Sariqamish
tomon yo‘nalgan eng
qadimiy o‘zanlari esa
Ko‘hnadaryo, Daryoliq,
Davdan hisoblanadi.

Ana shu qadimiy o‘zanlar
orasida nisbiy balandliklari
60—80 m ga yetuvchi bir
nechta tepalik va qoldiq
tog‘lar joylashgan. Ularning
eng muhimlari Quyonchiq,
Qoratov, Jumirtov, Barlitov va
boshqalardir.
Jumirtov

Quyi Amudaryo okrugi
negizida bo‘r davri
yotqiziqlari joylashgan. Uning
ustilarini paleogen, neogen
va antropogen alluvial
yotqiziqlari (gil, gilli qum,
qumoq va boshqalar) qoplab
olgan.
Gil Qum

Okrugda qazilma boyliklardan har xil tuzlar,
qurilish materiallari, Sulton Uvays tog‘ida marmar, temir
koni mavjud (43- rasm).
Temir Marmar Tuz

© Foydalanilgan adabiyotlar:
•
P.Baratov, M. Mamatqulov –Geografiya (O‘rta Osiyo
tabiiy geografiyasi. O‘zbekiston tabiiy geografiyasi)
– umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7- sinfi uchun
darslik — Toshkent; „O‘qituvchi“ NMIU, 2017 /
www.eduportal.uz
•
Atlas (O‘rta Osiyo va O‘zbekiston tabiiy
geografiyasi), 7-sinf, O‘zbekiston Yer resurslari,
geodeziya, kartografiya va davlat kadastri qo‘mitasi,
Toshkent 2017

QUY I AMUDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

O‘zbekiston tabiiy xaritasi yordamida Quyi Amudaryo tabiiy okrugining geografik o‘rni va mutlaq balandligini bilib oling.

Quyi Amudaryo tabiiy geografik okrugi Amudaryoning qadimiy va hozirgi deltalarini o‘z ichiga oladi. Geografik o‘rni Amudaryo atrofi

Okrug g‘arbda Ustyurt, janubi g‘arbda Т urkmaniston, sharqda Qizilqum, shimolda esa Orol okruglari bilan chegaralanadi. Maydoni 50 ming km2 atrofida.TurkmanistonUstyurt QizilqumQozog‘iston

YER YUZASI, GEOLOGIK TUZILISHI VA FOYDALI QAZILMALARI

O'xshashlar

QUYI ZARAFSHON TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

OROL TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

SURXONDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

QIZILQUM TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

FARG‘ONA TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI