RATSIONAL SONLAR HAQIDA TUSHUNCHA. RATSIONAL SONLAR USTIDA BAJARILADIGAN AMALLAR XOSSALARI
![MATEMATIKA
MAVZU: RATSIONAL SONLAR HAQIDA
TUSHUNCHA. RATSIONAL SONLAR
USTIDA BAJARILADIGAN AMALLAR
XOSSALARI](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_1.png)
![kasr ko‘rinishida yozilishi mumkin bo‘lgan
sonlar ratsional sonlar deyiladi, bunda k – butun
son, n – natural son.RATSIONAL SONLAR HAQIDA TUSHUNCHA
k =
Masalan,
-7 =
14 = 0 =](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_2.png)
![MISOL
1) ; 2) -2 ; 3) -0,5; 4) 3 5) 4,13
1) - =sonlar ratsional sonmi?
2) -2 = 3) -0,5 =
4) 3 = 5) 4,13 =
Bu sonlarning hammasi ratsional son](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_3.png)
![ratsional son kasr son bo‘lgani uchun u kasr
sonlarning barcha xossalariga bo‘ysunadi.
Ratsional sonlar yig‘indisi, ayirmasi, ko‘paytmasi
va bo‘linmasi (agar bo‘luvchi noldan farqli bo‘lsa)
ham ratsional son bo‘ladi.RATSIONAL SONLAR USTIDA AMALLAR](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_4.png)
![MISOLLAR
1) - +
= =
2) = =
3) ∙
= =1
2
5
7
1
33 4](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_5.png)
![a, b va c – ixtiyoriy ratsional sonlar bo‘lsin
1- xossa
a + b = b + a AMALLAR XOSSALARI
a + (b + c) = (a + b) + c
2- xossa
a + 0 = a
3- xossa
a + (-a) = 0
4- xossa
a ∙ b = b ∙ a a ∙ (b ∙ c) = (a ∙ b) ∙ c](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_6.png)
![AMALLAR XOSSALARI
5- xossa
a ∙ 1 = 1 ∙ a = a
6- xossa a ∙ 0 = 0 ∙ a = 0
7- xossa a ∙ = 1, a 0
8- xossa
( a +b) ∙ c = a ∙ c + b ∙ c
9- xossa
a ∙ b = 0 , a =0,
b =0](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_7.png)
![Sonlarni ko‘rinishida yozing, bunda k – butun son,
n – natural son:
5; 1; 0; -1; -2,19; 3,21 ; - ; 941- masala
1) 5 = 2) 1= 3) 0 =
4) -2,19 =
5) 3,21 =
6) - = Yechish:](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_8.png)
![Amallarni bajaring va natijani ko‘rinishida yozing (k
– butun son, n – natural son): 942- masala1 ¿ −
5
7
+
8
21
3 ¿
3
9
∙ ( −
3
4
)
2 ¿ −
1
2
−
1
3
−
1
6
4 ¿ 2
9
13
+ ( − 3
4
13
)
6 ¿ − 2
2
3
∙ ( − 1
1
8
)
5 ¿
2
3
−
1
5
+
4
15](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_9.png)
![MUSTAQIL BAJARISH UCHUN TOPSHIRIQLAR:
Darslikning 176- betidagi
954-, 955-, 956-, 957- masalalarni
yeching .](/data/documents/9b8aa40f-a73d-4fb8-b2cc-da0492f32d2b/page_10.png)
MATEMATIKA MAVZU: RATSIONAL SONLAR HAQIDA TUSHUNCHA. RATSIONAL SONLAR USTIDA BAJARILADIGAN AMALLAR XOSSALARI
kasr ko‘rinishida yozilishi mumkin bo‘lgan sonlar ratsional sonlar deyiladi, bunda k – butun son, n – natural son.RATSIONAL SONLAR HAQIDA TUSHUNCHA k = Masalan, -7 = 14 = 0 =
MISOL 1) ; 2) -2 ; 3) -0,5; 4) 3 5) 4,13 1) - =sonlar ratsional sonmi? 2) -2 = 3) -0,5 = 4) 3 = 5) 4,13 = Bu sonlarning hammasi ratsional son
ratsional son kasr son bo‘lgani uchun u kasr sonlarning barcha xossalariga bo‘ysunadi. Ratsional sonlar yig‘indisi, ayirmasi, ko‘paytmasi va bo‘linmasi (agar bo‘luvchi noldan farqli bo‘lsa) ham ratsional son bo‘ladi.RATSIONAL SONLAR USTIDA AMALLAR
MISOLLAR 1) - + = = 2) = = 3) ∙ = =1 2 5 7 1 33 4