Scratch dasturlash muhiti
![Scratch
dasturlash muhiti](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_1.png)
![Scratch dasturining
tarixi
Scratch (skrech) dasturi 2007-yilda
Massachusets universitetining
professori Mitchel Reznik va Alan Key
boshchiligida yaratilgan “ grafi k
int erfey sli dast urlash muhit i”dir .
« Dast urlash – o‘qish v a y ozich
sav odxonligi k abi y uqori darajada
bo‘lishi k erak » .
М. Reznik](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_2.png)
![Scratch dasturlash muhiti
Scratch dasturlash muhitida dasturning
kodi rangli bloklardan hosil qilinadi
(yig‘iladi).
Konstruktor shaklidagi bunday
bloklarning soddaligi dasturlashni
qiziqarli o‘yin shaklida o‘rganish
imkonini beradi.](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_3.png)
![ijrochi tomonidan
bajarilishi kerak
bo‘lgan buyruq va
ko‘rsatmalarning
izchil ketma-ketligi. ALGORITM inson vazifasini bajaruvchi
dastgoh (stanok), mashina,
robot, dron kabilar bo‘lishi
mumkin. Algorit mning
ijrochisi Ko‘rsatmalar asosida
dastur yozish va uni
boshqarish ko‘nikmasi. DASTURLA SH
kompyut er t i l i da
yozi l gan buyr uq va
ko‘ r sat mal ar yi g‘ i ndi si . DASTUR
kompyuterlar
uchun dasturlar
yozishda
foydalaniladigan
maxsus tillar.DA STURLA SH
TI LLA RIDasturlash jarayonidagi
asosiy tushunchalar](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_4.png)
![Scratch
dasturining interfeysi
Ti lni o‘rnat i sh
Fay l meny usi buy ruqlari (y angi
fay l y arat ish, l oy ihani
k ompy ut erdan y uk lab olish,
loy i hani k ompy ut erga saql ash)
Tahri rlash meny usi buy ruqlari
(spray t ni qay t ari,sh, Turbo
rej imini y oqish / o‘chi rish)
Yo‘riqnom alar
Loy ihaning nomi](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_5.png)
![Scratch dasturining interfeysi
Rangli
blok lar
paneli
Blok lar paneli
Blok – dast urni ng
eng k ichi k
(mini mal)
fragment i (bo‘lagi) Mark aziy panel
Blok lar
(sk ri pt lar)ni
t ax lash oy nasi Spray t lar ro‘y xat i Sahna (st age) –
da st ur ishga
t ushirilgandan
k ey i n spra y t l ar
hara k a t ini
k uza t ish
mumk in bo‘lgan
ishchi oy na .
Fon t anlashBoshqarish
panellari](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_6.png)
![Scratch dasturining interfeysi
Guruhlar Inglizcha
nomi Rangi Vazifasi
Harakatlar
Ko‘rinishlar
Ovozlar
Hodisalar
Boshqaruvchi
Sezgirlik
Amallar
O‘zgaruvchilar
Mening bloklarim Motion
Looks
Sound
Events
Control
Sensing
Operators
Variables
My Blocks Spraytlar harakatini
boshqarish
Spraytlar ko‘rinishini
boshqarish
Spraytlar ovozini
boshqarish
Jarayonlarni boshqaradi
Boshqaruv tuzilmalari,
hodisalarni boshqaruvchi
sarlavhalar
Arifmetik-mantiqiy
operatsiyalar
Yangi blok yaratishBloklar guruhlari panelining tasnifi:](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_7.png)
![Scratch dasturining interfeysi
Har bitta rangdagi blok
faqat o‘ziga birkitilgan
vazifalarni bajaradi.
Qo‘shimcha bloklar
guruhlarini qo‘shish Sk ript (dast ur) – ma’lum
algoritm asosida ketma-ket
taxlangan rangli bloklar.](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_8.png)
![Scratch dasturining interfeysi
Cost umes oynasi spraytlarni o‘zgartirish va yangi
spraytlar qo‘shish yoki chizish uchun ishlatiladi.
Kompy ut er
xot irasidan spray t ni
y uk la shSy urpriz (dast urni ng o‘zi
t anlagan t asodiffi y
spray t )
Spray t chizish
Dast ur
k ut ubxonasida n
spray t ni y uk la shSpray t ( ingl. sprite – asraguvchi ruh, farishta ) – Scratch dasturi
stilida yaratilgan obyekt (qahramon). Spraytlar o‘z liboslari
(costumes) va ularni harakatga keltiruvchi buyruqlar (skriptlar)dan
tashkil topgan.](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_9.png)
![Scratch dasturining interfeysi
Sahnani kichraytirish va
aksincha, kattalashtirish
tugmachalari
Skript( dastur)ni ishga
tushirish tugmachasiNamoy ishni xohlagan
v aqt da t o‘xt at ish
t ugmachasi
taqdimot holatiga o‘tadi](/data/documents/9b460f30-7b42-46ee-9ebc-9dd47e9a8eb2/page_10.png)
Scratch dasturlash muhiti
Scratch dasturining tarixi Scratch (skrech) dasturi 2007-yilda Massachusets universitetining professori Mitchel Reznik va Alan Key boshchiligida yaratilgan “ grafi k int erfey sli dast urlash muhit i”dir . « Dast urlash – o‘qish v a y ozich sav odxonligi k abi y uqori darajada bo‘lishi k erak » . М. Reznik
Scratch dasturlash muhiti Scratch dasturlash muhitida dasturning kodi rangli bloklardan hosil qilinadi (yig‘iladi). Konstruktor shaklidagi bunday bloklarning soddaligi dasturlashni qiziqarli o‘yin shaklida o‘rganish imkonini beradi.
ijrochi tomonidan bajarilishi kerak bo‘lgan buyruq va ko‘rsatmalarning izchil ketma-ketligi. ALGORITM inson vazifasini bajaruvchi dastgoh (stanok), mashina, robot, dron kabilar bo‘lishi mumkin. Algorit mning ijrochisi Ko‘rsatmalar asosida dastur yozish va uni boshqarish ko‘nikmasi. DASTURLA SH kompyut er t i l i da yozi l gan buyr uq va ko‘ r sat mal ar yi g‘ i ndi si . DASTUR kompyuterlar uchun dasturlar yozishda foydalaniladigan maxsus tillar.DA STURLA SH TI LLA RIDasturlash jarayonidagi asosiy tushunchalar
Scratch dasturining interfeysi Ti lni o‘rnat i sh Fay l meny usi buy ruqlari (y angi fay l y arat ish, l oy ihani k ompy ut erdan y uk lab olish, loy i hani k ompy ut erga saql ash) Tahri rlash meny usi buy ruqlari (spray t ni qay t ari,sh, Turbo rej imini y oqish / o‘chi rish) Yo‘riqnom alar Loy ihaning nomi