logo

SO‘ZLARNING SHAKL VA MA’NO MUNOSABATIGA KO‘RA TURLARI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

350.6708984375 KB
Antonim  
so‘zlarSinonim  
so‘zlar
Omonim  
so‘zlar
Paronim 
so‘zlarMAVZU: SO‘ZLARNING SHAKL VA MA’NO 
MUNOSABATIGA KO‘RA TURLARI 
DARSNING REJASI :       “ So ‘ zlarning  shakl  va  ma ‘ no 
munosabatiga  ko ‘ ra  turlari”   
mavzus ini  o‘qitishning  
maqsadi  amaliy  tomonga 
yo‘naltirilgan  bo‘lib, 
talabalarda  so‘zlarning 
ma’nolarini  farqlash  va 
ularni  nutqda  to‘g‘ri  qo‘llash 
ko‘nikmasini shakllantirish.  DARS NING 
MAQSADI:   “ Aqliy hujum” asosida faollashtiruvchi 
savollar 
1 •
Tilshunoslikning leksikologiya 
bo‘limi nima bilan shug‘ullanadi? 
2 •
Leksema va so‘zni qanday 
farqlaymiz? 
3 •
So‘zlarning o‘z ma’nosi va ko‘chma 
ma’nosi deganda nimani tushunasiz?   So‘zlarning 
shakl va 
ma’no 
munosabati
ga ko‘ra 
turlariAntonim  
Omonim  
Paronim Sinonim            Sinonimlar    
Bir so‘zning 
ma’nodoshlari Antonimlar
Bir so‘zning 
qarama-qarshi 
ma’nosiSo‘zOBYEKTLARNI TAQQOSLASH UCHUN VENN 
DIAGRAMMASI    Omonimlar    
Shakldosh bo‘lgan 
bir nechta so‘z  Ko‘p ma’nolilar 
Bir so‘zning turli 
ma’nolariSo‘zOBYEKTLARNI TAQQOSLASH UCHUN VENN 
DIAGRAMMASI    Ma’noviy 
sinonimlarni 
tushuntirish uchun 
ketma- ketlik zanjiri  
metodidan 
foydalanamiz  
5
4Berilgan sifat sinonimlarning darajalanishiga ko‘ra 
raqamlarini ketma-ketlikda joylashtiring.
1. Qizg‘ish;
2. Qirmizi.
3. Qizil;
4. Pushti;
5. Gul о bi; 
6.  О l; 
1
263         So‘zlarning shakl va 
ma’no munosabatiga 
ko‘ra turi Mazmuni  Misol 
Sinonim 
Ma’nodosh so‘zlar Osmon, samo, ko‘k, falak, 
gardun
Antonim 
Qarama-qarshi ma’noli 
so‘zlar Rohat-azob
Shoh-gado
Omonim 
Shakldosh so‘zlar Atlas
Ildiz 
Paronim 
Talaffuzdosh so‘zlar Amir-amr
Qal’a-qalaTurli jadvallar asosida mavzuni tushuntirish  Turli jadvallar asosida mavzuni 
tushuntirish
So‘z Sinonim  Antonim  Omonim  Paronim 
Yuz (ot) Jamol, 
ruxsor, 
oraz,aft, 
turq, 
bashara - Yuz (son) -
Chiroyli  Go‘zal, 
ko‘rkam, 
ko‘hlik  Xunuk  - -
Yoq (fe’l) Yondirmoq  O‘chir Yoq (ot) Yog‘
Urush  Jang  Tinchlik  - Urish             Mavzuni mustahkamlash uchun matn 
ustida ishlash metodidan foydalanamiz  
Matnda berilgan omonim so‘zlarning ma’nolarini 
izohlang .
1.  Dunyoda  bor  ekan  har  narsaga  chek,  bema’ni  umringga  bir 
oz qayg‘u chek. 
2.  Tegirmonchi  Roziq  degan  chol.  Cholning  yuzi,  ko‘zi  doim 
un. / dodlay desam chiqmas unim, Nima qilay, nima qilay? 
3.    Yana  bir  kasb  etgan  baxtim  sizsiz,  azizim.  /  Mayli,  lekin 
biron majlis sizsiz o‘tsa nima bo‘pti?    UYGA VAZIFA
Berilgan  so‘zlarning  mazmunini  izohli 
lug‘atdan  ko‘ring  va  ular  ishtirokida 
matn tuzing.
Kurak, may, nor, och, oshiq;
Da’vo-davo, qo‘y-quy, falak-palak;   E’t iboringiz uchun 
rahmat

Antonim so‘zlarSinonim so‘zlar Omonim so‘zlar Paronim so‘zlarMAVZU: SO‘ZLARNING SHAKL VA MA’NO MUNOSABATIGA KO‘RA TURLARI DARSNING REJASI :

“ So ‘ zlarning shakl va ma ‘ no munosabatiga ko ‘ ra turlari” mavzus ini o‘qitishning maqsadi amaliy tomonga yo‘naltirilgan bo‘lib, talabalarda so‘zlarning ma’nolarini farqlash va ularni nutqda to‘g‘ri qo‘llash ko‘nikmasini shakllantirish. DARS NING MAQSADI:

“ Aqliy hujum” asosida faollashtiruvchi savollar 1 • Tilshunoslikning leksikologiya bo‘limi nima bilan shug‘ullanadi? 2 • Leksema va so‘zni qanday farqlaymiz? 3 • So‘zlarning o‘z ma’nosi va ko‘chma ma’nosi deganda nimani tushunasiz?

So‘zlarning shakl va ma’no munosabati ga ko‘ra turlariAntonim Omonim Paronim Sinonim

Sinonimlar Bir so‘zning ma’nodoshlari Antonimlar Bir so‘zning qarama-qarshi ma’nosiSo‘zOBYEKTLARNI TAQQOSLASH UCHUN VENN DIAGRAMMASI