Mavzu: « T em u r t u z u klari »

R eja: ⚫ 1. « T em u r t u z u klari » a sari n i n g tuzi l i s h i . A s a r hukumronlarining turmushi, odob axloq qoidalari majmii sifatida. ⚫ 2. Asarda Amir Temurning buyuk davlat arbobi, fan- madaniyat va din homiysi sifatidagi faoliyati. ⚫ 3 . D a v l a tn i i d o r a qi l i s h qoid a l a ri. ⚫ Qo`shin boshliqlariga xos fazilatlar bayoni.

Amir Temur ma' naviyat masalalar i t omomdan X IV-X V asrlarda yozilgan bo' 1ib, dastlab turk tilida chop etilgan. 1783-yilda ing1iz tilida nashr qilingan. Birinchi marta o' zbek tiliga 1967- yilda for schadan t ar jima qi1ingan. « T emur t uzuk1ar i »da A m i r T emu r , Movarounnahrning 1342-1405-yillar orasidagi ijtimoiy-siyosiy ahvoli, qo' shni mam1akatlar va x alqlar bilan bo' lgan o' zaro munosabatlar haqida hikoya qilinadi. «Temur tuzuklari»da Amir Temurning asosiy doktr inasi -jamiyatga, ijtimoiy- siyosiy hayotga qarashi, birlashgan qudratli feodal d a v lat nin g s i y os i y v a ax 1o q i y t am o y i l l ar i Jfodalangan. «Temur tuzuklari» podshohlarning tur ish-turmushi va odob- ax loq me' yorlarini belgilovchi risoladir.

Asar 2 qismdan iborat. B ir i nc h i qi s m d a jaho n t a rixi d a ma s h hu r f o tih , s a r k a r d a v a iste'dodli davlat arbobi sifatida nom qoldirgan Amir T em u rnin g 7 y o s hidan t o v a f o tig a q a d ar k e c hg a n h a y o t i v a ijtimoiy-siyosiy faoliyati, aniqrog'i, uning Movarounnahrda Markaziy hokimiyatni qo'lga kiritish, feodal tarqoqlikka barham berish va markazlashgan davlat tuzish, qo'shni yurt va mam1akatlarni, masalan, Eron hamda Afg'onistonni o'z tasarrufiga kiritish, oltin O'rda hukmdori To'xtamishxon (1376-1395), butun Yevropaga qo'rquv va dahshat solgan Turkiya su1toni Boyazid Yildirim (1389-1402) ga qarshi va, nihoyat, buyuk jahongirning Ozarboyjon, Gruziya va Hindistonga qilgan harbiy yurishlari ixcham tarzda bayon etilgan.

Ikkinchi qism jahongirning nomidan aytilgan va uning toj-u taxt vorislariga atal g an o ' z ig a x o s v a s i y at v a p an d - n as ih a t l arid a n ib o r a t . U nd a d a v l a t n i idora qilishda kim1argtayanish, bosh1iqlarni saylash, sipohiylarning maoshi, mamlakatlarni boshqarish t a rti b i , d a v lat a r b o blar i v a b o s h1 i ql a rning b u r c h v a v a z ifalari , ami r la r , v a z i r lar v a boshqa mansabdorlarning toj-u taxt oldidagi alohida xizmatlarini taqdirlash tartib i v a bo s hq a lar x us u s i d a gap bo r ad i . A m i r T em u r d a v la t n i b o s h q ari s hda o'zidan avval o'tgan hukmdorlardan farq qili b , d a v lat v a m amlakatni bo s hq a r i s hda 1 y o ki 2 t a baqa g a ema s , balk i a h o lining b a r c ha tabaqa lariga s u y an d i.