logo

Uglevodlar tasnifi klasifikatziyasi va tahlili

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

936.2822265625 KB
UGLEVODLAR TASNIFI 
KLASIFIKATZIYASI
VA TAHLILI •
Reja:
•
            Asosiy qism
1. U glevodlarning xususiyatlari va tuzilishi.
2. U glevodlarning tasnifi.
3. T irik organizmlar uchun ahamiyati
•
            Adabiyotlar UGLEVODLARNING XUSUSIYATLARI VA TUZILISHI. UGLEVODLARNING VAZIFALARI
In on tana i uchun, huningdek, bo hqa tirik mavjudotlar uchun energiya zarur.
  U iz hech qanday jarayon mumkin ema . Axir har bir biokimyoviy reakt iya,
  har qanday fermentativ jarayon yoki metabolik bo ‘ladi     •
TARKIB:

Uglevodlarning   tasnifi

Monosaxaridlar :  xususiyatlari

Molekulalarning   tuzilish   xususiyatlari

Organizmda   bajariladigan   funktsiyalar
•
Oligosakkaridlar :  tuzilishi 
Disaxarid   molekulalariga   misollar

Tirik   organizmlar   uchun   ahamiyati

Polisaxaridlar :  molekulyar   xususiyatlar

Tirik   mavjudotlar   tanasidagi   roli

Uglevodlarning   umumiy   xususiyatlari

Boshqa   yuqori   molekulyar   birikmalar   bilan  
uglevodlar •
Inson tanasi uchun, shuningdek, boshqa tirik mavjudotlar uchun energiya zarur. Usiz hech qanday jarayon mumkin 
emas. Axir har bir biokimyoviy reaktsiya, har qanday fermentativ jarayon yoki metabolik bosqich energiya manbaiga 
muhtoj.
•
Shuning uchun tanani hayot uchun quvvat bilan ta'minlaydigan moddalarning ahamiyati juda katta va muhimdir. 
Ushbu moddalar nima? Uglevodlar, oqsillar, yog'lar. Ularning har birining tuzilishi har xil, ular butunlay boshqa 
kimyoviy birikmalar sinflariga mansub, ammo ularning vazifalaridan biri shunga o'xshash - tanani hayot uchun zarur 
energiya bilan ta'minlash.  Ro'yxatda keltirilgan moddalarning bir guruhini - uglevodlarni ko'rib chiqamiz. •
UGLEVODLARNING TASNIFI
•
Uglevodlarning tarkibi va tuzilishi ular topilgan paytdan boshlab ularning nomi bilan aniqlandi. Darhaqiqat, 
dastlabki manbalarga ko'ra, bu tarkibida suv molekulalari bilan bog'liq bo'lgan uglerod atomlari mavjud bo'lgan 
bunday birikmalar guruhi ekanligiga ishonishgan.    To'liqroq tahlil qilish va ushbu moddalarning xilma-xilligi 
to'g'risida to'plangan ma'lumotlar barcha vakillarning faqatgina bunday tarkibga ega emasligini isbotlashga imkon 
berdi. Biroq, bu xususiyat hali ham uglevodlarning tuzilishini belgilaydigan xususiyatlardan biridir.
•
Ushbu birikmalar guruhining zamonaviy tasnifi quyidagicha:Monosaxaridlar (riboza, fruktoza, glyukoza va 
boshqalar)
1. Oligosakkaridlar (bios, trioses).
2. Polisaxaridlar (kraxmal, tsellyuloza).
•
Shuningdek, barcha uglevodlarni quyidagi ikkita katta guruhga bo'lish mumkin: 
tiklash;

tiklanmaydigan.

Keling, har bir guruhning uglevod molekulalarining tuzilishini batafsil ko'rib chiqamiz.
•
MONOSAXARIDLAR: XUSUSIYATLARI
•
Ushbu toifaga aldegid (aldozalar) yoki keton (ketoz) guruhlari va zanjir tarkibidagi uglerod atomlaridan 10 tadan 
ko'p bo'lmagan barcha oddiy uglevodlar kiradi. Agar siz asosiy zanjirdagi atomlarning soniga qarasangiz, unda 
monosaxaridlarni quyidagilarga bo'lish mumkin:  
•
MONOSAXARIDLAR: XUSUSIYATLARI
•
Ushbu toifaga aldegid (aldozalar) yoki keton (ketoz) guruhlari va zanjir tarkibidagi uglerod atomlaridan 10 tadan 
ko'p bo'lmagan barcha oddiy uglevodlar kiradi. Agar siz asosiy zanjirdagi atomlarning soniga qarasangiz, unda 
monosaxaridlarni quyidagilarga bo'lish mumkin:    
trioses (glitseraldegid);

tetrozlar (eritruloza, eritroz);

pentoza (riboza va dezoksiriboza);

geksoza (glyukoza, fruktoza).

Boshqa barcha vakillar tanada ro'yxatdagidek muhim emas.
•
MOLEKULALARNING TUZILISH XUSUSIYATLARI
•
Monozlar o'zlarining tuzilishiga ko'ra zanjir shaklida ham, tsiklik uglevod shaklida ham taqdim etilishi mumkin. Bu 
qanday sodir bo'ladi?  •
Gap shundaki, birikmadagi markaziy uglerod atomi assimetrik markaz bo'lib, uning atrofida eritmadagi molekula 
aylanishi mumkin.  L- va D-shaklli monosaxaridlarning optik izomerlari shu tarzda hosil bo'ladi. Bunday holda, 
to'g'ri zanjir shaklida yozilgan glyukoza formulasi aldegid guruhi (yoki keton) tomonidan aqliy ravishda 
tushunilishi va to'pga o'ralishi mumkin. Siz mos keladigan tsiklik formulani olasiz.
•
Bir qator monozlarning uglevodlarining kimyoviy tuzilishi juda oddiy: bir qator uglerod atomlari zanjir yoki tsikl 
hosil qiladi, ularning har biridan gidroksil guruhlari va vodorod atomlari har xil yoki bir tomonda joylashgan. Agar 
bir xil nomdagi barcha tuzilmalar bir tomonda bo'lsa, u holda D-izomer hosil bo'ladi, agar ular bir-birining 
almashib turishi bilan har xil bo'lsa, u holda L-izomer bo'ladi. Agar glyukoza monosaxaridlarining eng keng 
tarqalgan vakilining umumiy formulasini molekulyar shaklda yozsak, u quyidagicha ko'rinadi: 
•
C
6 H
12 HAQIDA
6 ... Bundan tashqari, ushbu yozuv fruktoza tuzilishini ham aks ettiradi. Axir, kimyoviy jihatdan, bu 
ikkala monoza tarkibiy izomerlardir. Glyukoza - aldegid spirt, fruktoza - ketogenik spirt.   •
Bir qator monosaxaridlarning uglevodlarining tuzilishi va xususiyatlari bir-biri bilan chambarchas 
bog'liqdir.Darhaqiqat, strukturada aldegid va keton guruhlari borligi sababli ular aldegid va keton spirtlariga tegishli 
bo'lib, bu ularning kimyoviy tabiatini va ular kira oladigan reaktsiyalarni aniqlaydi.
•
Shunday qilib, glyukoza quyidagi kimyoviy xususiyatlarni namoyish etadi:
•
1. Karbonil guruhi mavjud bo'lgan reaktsiyalar:

oksidlanish - bu "kumush oyna" reaktsiyasi;

yangi cho'kindi mis (II) gidroksidi - aldon kislotasi bilan;

kuchli oksidlovchilar nafaqat aldegidni, balki bitta gidroksil guruhini ham o'zgartiradigan ikki asosli kislotalarni 
(aldarik) hosil qilishga qodir;

tiklanish - ko'p atomli spirtlarga aylanadi. •
Adabiyotlar
1. Badui Dergal, S. (2016). Oziq-ovqat kimyosi.  Meksika, Pearson ta'limi.
2. Chou, K. V. va Halver, J. E. (1980). Uglevodlar. ln: Baliqni boqish texnologiyasi. FAO Birlashgan Millatlar 
Tashkilotining Rivojlanish Dasturi, BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi tashkiloti, Rim, Italiya, 104-108.
3. Cummings, J. H. va Stiven, A. M. (2007). Uglevodlar terminologiyasi va tasnifi. Evropa klinik ovqatlanish 
jurnali, 61 (1), S5-S18.
4. Englyst, H. N., & Hudson, G. J. (1996). Oziq-ovqat uglevodlarining tasnifi va o'lchami.  Oziq-ovqat kimyosi, 57 
(1), 15-21.

UGLEVODLAR TASNIFI KLASIFIKATZIYASI VA TAHLILI

• Reja: • Asosiy qism 1. U glevodlarning xususiyatlari va tuzilishi. 2. U glevodlarning tasnifi. 3. T irik organizmlar uchun ahamiyati • Adabiyotlar

UGLEVODLARNING XUSUSIYATLARI VA TUZILISHI. UGLEVODLARNING VAZIFALARI In on tana i uchun, huningdek, bo hqa tirik mavjudotlar uchun energiya zarur. U iz hech qanday jarayon mumkin ema . Axir har bir biokimyoviy reakt iya, har qanday fermentativ jarayon yoki metabolik bo ‘ladi

• TARKIB:  Uglevodlarning tasnifi  Monosaxaridlar : xususiyatlari  Molekulalarning tuzilish xususiyatlari  Organizmda bajariladigan funktsiyalar • Oligosakkaridlar : tuzilishi  Disaxarid molekulalariga misollar  Tirik organizmlar uchun ahamiyati  Polisaxaridlar : molekulyar xususiyatlar  Tirik mavjudotlar tanasidagi roli  Uglevodlarning umumiy xususiyatlari  Boshqa yuqori molekulyar birikmalar bilan uglevodlar

• Inson tanasi uchun, shuningdek, boshqa tirik mavjudotlar uchun energiya zarur. Usiz hech qanday jarayon mumkin emas. Axir har bir biokimyoviy reaktsiya, har qanday fermentativ jarayon yoki metabolik bosqich energiya manbaiga muhtoj. • Shuning uchun tanani hayot uchun quvvat bilan ta'minlaydigan moddalarning ahamiyati juda katta va muhimdir. Ushbu moddalar nima? Uglevodlar, oqsillar, yog'lar. Ularning har birining tuzilishi har xil, ular butunlay boshqa kimyoviy birikmalar sinflariga mansub, ammo ularning vazifalaridan biri shunga o'xshash - tanani hayot uchun zarur energiya bilan ta'minlash. Ro'yxatda keltirilgan moddalarning bir guruhini - uglevodlarni ko'rib chiqamiz.