logo

Xayol

Yuklangan vaqt:

12.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

417.3193359375 KB
Xayol Reja: Xayol haqida ma`lumot
01
02
03 Xayol turlari
Xayol haqida ta`riflar Xayol haqida ma`lumot 01 qism Xayol
Xayol  (arabcha  o ylash,  tasavvur ʻ
qilish)  –  ma naviy  hodisa,  tafakkur 	
ʼ
singari  bilish  jarayonlaridan  biri.  U 
insonning  ruhiy  faoliyatida,  muayyan 
darajaga  ega  bo lgan  muammoli 	
ʻ
vaziyat  vujudga  kelishida  hamda 
uning  hal  qilinishida  ishtirok  etadi. 
Binobarin,  xavfsizlik  ham  ruhiy 
faoliyatning bir turi hisoblanadi. Xayol  vujudga  keltirayotgan 
obrazlar  (tasavurlar)  faqat  ongning 
subektiv  mazmunigina  bólib 
qolmaydi,  shu  bilan  birga  ,  bu 
obrazlar  odamlarning  hayirli  va 
faoliyatida  og’zaki  va  yozma 
nutqda  ifodlanadilar;  narsalarda, 
bóyoqlarda,  tovushlarda,  she’r  va 
proza  tariqasidagi  adabiy  asarlarda 
va  san’atlarning  boshqa  turlarida 
gavdalanadi Xayol turlari02 qism Tasavvur xayoli
Ijodiy xayol Ixtiyorsiz xayolXayol har xili turlarda nomoyon 
bóladi
Ixtiyoriy xayol Tasavvur xayoli
Tasavvur  xayoli  deb  ,  hozir  yoki  ótmishda  aslida 
mavjud  bólsa  ham,lekin  bizning  tajribamizda  hali 
uchramagan  Va  biz  idrok  qilmagan  narsa  va  hodisalar 
to’g’risida  tasavvur  hamda  obrazlar  yaratishdan  iborat 
bólgan  xayoli  turini  aytamiz.  Tasavvur  xayoli 
jarayonida odam óz kózi oldidakeltirayotgan obrazning 
obekti  haqiqatdan  ham  muayyan  joyda  bólganligini 
yoki  muayyan  vaqtda  bólganligini  anglaydi.Tasavvur 
xayolining  harakterli  xususiyati  ham  mana  shudir. 
Masalan  arxiv  hujjatlari  va  tarixiy  yodgorlik  bilan 
ishlayotgan  tarixchining  xayoli  ham  shu  jumladandir, 
chunki  u  tarixda  bólib  ótgan  voqealarni  shu  materiallar 
aosida kóz keltiradi Ijodiy xayol
Ijodiy  xayol  deb,  bizning  tajribamizda 
bólmagan  va  voqealikning  ózida  ham 
uchramagan  narsa  va  hodisalar  haqida 
tasavvur  va  obrazlar  yaratishdan  iborat 
bólgan  xayoli  turini  aytiladi.  Odam  ózini 
ijodiy  xayolida  ózi  biron  yangı  original 
narsa  yaratadi.  Masalan,  yozuvchi  óz 
asgari  uchun  persanajlarning  tipik 
obrazlarini  yaratayotganda  uning  xayoli 
mana shunday ijodiy xayol bóladi.  Ixtiyorsiz xayol
Ixtiyorsiz  xayol  -ixtiyorsiz  xayolda 
oldindan  belgilangan  maqsad  bólmaydi, 
bunda  iroda  faol  ishtirok  etmaydi.  Bu 
holda  obrazlar  ózini  ózi  nomoyon  qiladi. 
Ixtiyorsiz  xayol  avvalo  qondirilmagan 
shu  topdagi  ehtiyoj  sababli  tug’iladi. 
Masalan  odam  suvsiz  chól  biyobonda 
yurib, Juda chanqab qolgan vaqtida uning 
xayoliga  buloq  daryo  va  suv  kabilarning 
obrazlari bextiyor paydo bólaveradi.  Ixtiyoriy xayol
Ixtiyoriy  xayol-oldindan  belgilangan  maqsadga 
yónalgan bóladi, muayyan obrazni yaratish uchun 
zarur  bólgan  materiallni  tanlash  ,  iroda  kuchini 
ishlatish  yóli  bilan  vujudga  keladi.  Xayolning 
kengligi  voqelikning  kishilar  xayoli  faoliyati 
uchun  obyekt  bóladigan  sohalari  doirasi  bilan 
belgilanadi.  Tabiatning  hozirgi  va  kelajak 
holati,odamlarning  ótmishdagi  va  kelajakdagi 
tarixiy  hayoti  ,  yer  ostidagi  marşlar,  osmon  va 
uning  yulduzlari  ,  texnika  va  san’at  hayoli 
faoliyati  uchun  obekt  bóladigan  Ana  shunday 
sohalar jumlasidandir.  Xayol haqida ta`riflar 03 qism Xayol kuchli va 
kuchsiz bólishi 
mumkin. Biz xayol 
kuchiga xayolda 
yaratilayotgan obarzlar 
voqealikni idrok 
qilishdan hosil bólgan 
obrazlarga qanchalik 
yaqinlashganligiga 
qarab baho beramiz.   Ba’zan hayol 
shunchalik kuchli 
suratda ishlaydiki , biz 
xayol obektlarini xuddi 
kózimiz bilan kórib 
turgandek , qulog’imiz 
bilan eshitib turgandek 
yoki qólimiz bilan 
ushlab sezayotgandek 
bólamiz. X ay ol haqida t a` rifl ar Xayol yaratgan obrazlar 
turmushda 
gavdalantirilgan va 
gavdalantirilayotgan 
taqdirda , turmush shu 
obrazlarga muvofiq qayta 
kórilayotganda yangi 
boyliklar yaratilayotganda 
bunday xayol ham real 
xayol bóladi. Yosh bolalard ham xayol surish 
hodisasi bóladi hali kichgina 
yosh bólishiga qaramasdan 
chiroyli narslarni hayol 
qiladi.endi tug’ulgan chaqaloq 
ham fikirlashni óylashni biladi 
lekin idrok qilaolmaydi. Ózimiz 
ham fikirlaymiz óylaymiz xayol 
qilamiz óylagan xayollarimiz 
ijobiy salibiy bólishi ham 
mumkin. X ay ol E` t iboringiz 
uchun rahmat !

Xayol

Reja: Xayol haqida ma`lumot 01 02 03 Xayol turlari Xayol haqida ta`riflar

Xayol haqida ma`lumot 01 qism

Xayol Xayol (arabcha o ylash, tasavvur ʻ qilish) – ma naviy hodisa, tafakkur ʼ singari bilish jarayonlaridan biri. U insonning ruhiy faoliyatida, muayyan darajaga ega bo lgan muammoli ʻ vaziyat vujudga kelishida hamda uning hal qilinishida ishtirok etadi. Binobarin, xavfsizlik ham ruhiy faoliyatning bir turi hisoblanadi.

Xayol vujudga keltirayotgan obrazlar (tasavurlar) faqat ongning subektiv mazmunigina bólib qolmaydi, shu bilan birga , bu obrazlar odamlarning hayirli va faoliyatida og’zaki va yozma nutqda ifodlanadilar; narsalarda, bóyoqlarda, tovushlarda, she’r va proza tariqasidagi adabiy asarlarda va san’atlarning boshqa turlarida gavdalanadi