YEVROSIYO TABIIY GEOGRAFIK O`RNI, O`RGANISH TARIXI
![MAV ZU: YEVROSIYO TABIIY GEOGRAFIK
O`RNI, O`RGANISH TARIXI .](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_1.png)
![Umumiy ma’lumotlar
Chekka nuqtalari
Maydoni: 54 600 000 km.kv.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_2.png)
![Umumiy ma’lumotlar
Eng baland cho’qqisi – Jomolungma t.
(Everest) 8848 m.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_3.png)
![ENG KATTA KO`LI
Kaspiy dengizi, 376 000 km. kv.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_4.png)
![ENG KATTA OROLI
•
Maydoni: 744 100 km.kv](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_5.png)
![ENG KATTA YARIMOROLI
Arabiston yarimoroli](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_6.png)
![ENG CHUQUR KO`LI
Baykal ko`li (1620m).](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_7.png)
![ENG UZUN DARYOSI
Yanszi, 6300 km](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_8.png)
![O’ziga xos xususiyatlari:O’ziga xos xususiyatlari:
Shimoliy yarimsharning barcha iqlim Shimoliy yarimsharning barcha iqlim
mintaqalari va tabiat zonalari mintaqalari va tabiat zonalari
shakllangan.shakllangan.
Doimiy muzloq yerlar maydoniga Doimiy muzloq yerlar maydoniga
ko’ra dunyoda birinchi o’rinda turadi.ko’ra dunyoda birinchi o’rinda turadi.
Berk havzalar maydoniga ko’ra Berk havzalar maydoniga ko’ra
yetakchiyetakchi
..
““
Qor chizig`i” – 6400 metr Qor chizig`i” – 6400 metr
balanddan o’tgan. balanddan o’tgan.
U Markaziy Tibet tog’ida.U Markaziy Tibet tog’ida.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_9.png)
![Tabiiy-geografik o’rni.
•
To’liq Shimoliy yarimsharda joylashgan.
•
To’rtta okean qirg’oqlarini yuvib turadi.
•
Yevrosiyo Yer yuzasi quruqlik maydonining
deyarli 36,5 % ini egallaydi.
•
Materik ikkita qit’adan iborat:
Yevropa(G’arb) – maydoni 10 mln.km.kv.
Osiyo(Sharq) – maydoni 44 mln km.kv.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_10.png)
![O’rganish tarixi
Y e vrosiy o e ng qadimgi sivilizat siya
mark azi hisoblanib, qadimgi
Vaviloniy a,Hindist on, X it oy , I sroil,
Gre t siy a hududida madaniy at bir ne cha
ming y illar oldin rivojlangan .](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_11.png)
![•
Eratosfen, eramizdan avvalgi III asr
U yerning kattaligini
ancha aniq o`lchagan.
Dunyoning birinchi
xaritasini tuzgan.
Xaritada Yevrosiyoning
g`arbiy va markaziy
qismlari tasvirlangan. Materikni o’rgangan buyuk faylasuf
allomalar](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_12.png)
![Materikni o’rgangan buyuk faylasuf
allomalar
Gerodot (er. av. 485 – 425- yillar)
Geraklit (er. av. IV asr)
Strabon, Aflotun(Aristotel), Ptolomey
va boshqalar materik to`g`risidagi
dastlabki geografik ma’lumotlarni o`z
asarlarida yozib qoldirganlar.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_13.png)
![Materikni o’rgangan O`rta Osiyolik
allomalar
•
Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy
(780-847)
•
O`rta Osiyo va Arab geografiyasiga asos
solgan.
•
Yer kurrasining kattaligini aniqlagan.
•
70 ga yaqin olimlar bilan “Jahon
xaritalari”ni tuzgan.
•
“ Kitob surat al-arz” – “Yerning surati”
kitobini yozgan.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_14.png)
![Materikni o’rgangan O`rta Osiyolik
allomalar
Abu Rayhon Beruniy (973-1048)
Dunyoga mashhur
Hindiston asarini
yozgan, Xorazmda
“ Ma’mun akademiyasini”
barpo etgan.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_15.png)
![Materik tabiatini o`rgangan O`rta
Osiyolik buyuk allomalar
•
Zahiriddin Muhammad Bobur O`rta Osiyo, Eron,
Afg`oniston, Hindiston hududining aholisi,
xo`jaligi haqida qimmatli geografik ma’lumotlarni
o`zining “BOBURNOMA” asarida yozib qoldirgan.
•
Umuman O`rta Osiyolik olimlar dunyo geografiya
tarixiga, kishilik madaniyatiga ulkan nissa
qo`shgan xalq vakillaridir.
•
Ularning ilmiy merosi haqida H. Hasanov
“Sayyoh olimlar” asarida(1981 – y.) zavq-shavq
bilan yozadi.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_16.png)
![X u l o s a
•
XVIII – XIX asrlarda tashkil etilgan
sayohat va ilmiy ekspeditsiyalarda
Yevrosiyoni ilmiy jihatdan o`rganish
ishlari olib borildi. Materikning turli
qismlari atroflicha o`rganildi. XX
asrdagi olib borilgan ilmiy ishlar
avvalgi tasavvurlarni kengaytirdi va
yangi ma’lumotlar bilan boyitdi.](/data/documents/ec010170-245d-46d4-b9ae-5c2d1c3044c2/page_17.png)
MAV ZU: YEVROSIYO TABIIY GEOGRAFIK O`RNI, O`RGANISH TARIXI .
Umumiy ma’lumotlar Chekka nuqtalari Maydoni: 54 600 000 km.kv.
Umumiy ma’lumotlar Eng baland cho’qqisi – Jomolungma t. (Everest) 8848 m.
ENG KATTA KO`LI Kaspiy dengizi, 376 000 km. kv.
ENG KATTA OROLI • Maydoni: 744 100 km.kv