Mavzu: Psixologik xizmat tizimida oilaviy psixoterapiyaning o'rni Reja: 1.Oilaviy psixoterapiya haqida ma’lumot 2.Oilaviy terapiya turlari 3.Oilaviy maslahatga yondashuvlar 1

1.Oilaviy psixoterapiya haqida ma’lumot Oila   psixoterapiyasi     Oila psixoterapiyasi   maxsus   oila  azolaridagi   uchraydigan   va  o‘zaro   munosabatni   tiklash  uchun   qo‘llanadi.     Oila  psixoterapiyasining  maqsadlari   quyidagicha:   -  shikoyatlar  to‘planadi;     -  o‘z   muammolarini  aytib  chiqadilar;     -  modifikatsiya;     -  qo‘shimcha   yechim  yo‘llarini  izlanadi;     -muammoga  sabab  bulayotgan  oila  azo   bilan   mulokot  olib   boriladi;     -   korreksiya;     -     disfunksional  xulq-atvor  aniqlanadi;   -     Oila  azolarining   muammolari   o‘z  yechimiga   ega   bo‘la   boshlaydi,  ular   o‘rtasidagi   aloqa   mustaxkamlanadi.     Oilaviy  o‘tkaziladigan  terapiyaning  konsepsiyasi.     Oilaviy   o‘tkaziladigan   terapiya   savollari   Javoblar     Ota-onalar:   Xar   bir   bola   g‘amxo‘r   ota-ona   ga   ega   bo‘lishga   xaqlidir.   Ona   –   bola   uchun   eng   yaq in  inson  bo‘lib   xisoblanadi,   bolani   turli   xil  yemon  faktorlarda  asrovchi,   g‘amxur   insonidir.   Ona  professioanal  tarbiyachi   bo‘lib…   bolani  tarbiyasi   xamda   psixik   va   jismonan  rivojlanishiga   kata   axamiyat   beruvchi   insondir.   U   farzandini   tarixini,   va   dinini  yaxshi  bilibgina  qolmay  xurmat   xam   qiladi.     aka-uka  va  opa- singillari:   Oilaviy   aloqalar  tabiiy  yo‘l   bilan  bog‘lanadilar.  Ikki   xil  jinsdagi   opa- 2

ukalar   bir oilada   opa  uka   bo‘lib  birga   yashaydilar.Bu   farzandlar   birga  onalari  bilan   oilaviy   aloqalarni   bog‘lab   o‘z   umrlari   davomida   shu   aloqani   mustaxkamlab   birgalikda   xay et     kechiradilar.   Uy:   Xar  bir  oila  o‘zining   shaxsiy  xonadonini   quradi.   Uy   o‘zining  atmosferasiga  ega  bir   qo‘rgon  bo‘lib   xisoblanadi.   o‘zining  uyi  ichida   bolalar  zavq  olib  katta  bo‘lishadi.   Bolalar   uy   ishlarini   birgalikda  taqsimlab  katta  bo‘lishadi.   Oiladagi  g‘am   va   kayg‘uni   birgalikda   bosib   o‘tishadi.   Kishlok:   qishloq  bir  necha   oilalar  va  xonadonlardan   tashkil   bo‘ladi.   o‘z   kishloklarida   bolalar   birgalikda   o‘ynab  ,   taqsil   olib  katta   bo‘ladilar.   Kishlokda   bolalar   xamjixatlikka,   bir   biriga   bo‘lgan  mexrga  o‘rganadilar.  qishloq   bola   tarbiyasida   juda   katta  axamiyatga        ega.   Bir   biriga   bo‘lgan,   kattalarga   Bo‘lgan,   xamkishloklariga   bo‘lgan   xurmat   e’tibo rga  o‘rganadilar.     Oilaviy  psixoterapiyada  ko‘p  ko‘llaniladigan  psixoterapiya  usullari     Oilaviy   psixoterapiyada     kup   qo‘llaniladigan  psixoterapiya  usullari   Javoblar     Olaviy  psixoterapiyada   ko‘p  ko‘llaniladigan   psixoterapiya  usullariga  quyidagilar  kiradi.   1)  jimlikdan   effektiv  foydalanish.   2)  eshitishni   o‘rganish   3

3) savollar   yerdamida  o‘kitish.   4)   takrorlash   (rezyumirovaniye),   5)  summar  takrorlash   6)  aniqlash  (proyasneniye)     7)   konfrontatsiya   8)   rollarni   ijro   etish,   9)  bunyod  qilish  «tirik  skulpturalarni»,   10)   videomagnitofon  yozuvlvrni  ko‘rib,   taxlil   qilib  chiqish.       Mustaxkam  oila  belgilari.     1.   Barcha   oila  azolari  bir-birlarini  tinglashadi   va  o‘zaro   xurmatda   bo‘lishadi.   Sog‘lom  oila-yaqinlik,   sevgi   va   vafodorlik  tuyg‘ulari   aks   etgan,  salbiy  xissiyotlardan  yiroq  maskan.     2.   Barcha  oila  azolari   bir-biriga  javobgar.     3.   Barcha   oila  azolari  bir-birlarini  yumushlarini   bajaradilar   (komandirovka,   kasallik  paytlarida).   4.  Barcha  oila  azolari   o‘zlariga   ishongan,  adekvat   qarashga  ega  bo‘lgan  insonlar.     5.   o‘zgalarni  xurmat   qila  oladigan,  ularni   tanlovlarini   rad  etmaydigan,  do‘stlarin   xurmat   qiladigan  insonlar.     6.  Barcha   oila  azolari   o‘z  xuquqlarini  bilgan  xolda   ish  olib   boradilar.     7.   Oila  azolari   o‘z   avlod   tarixlarini   biladilar   va  o‘z   madaniyatilariga  egadirlar.     8.  Oila  azolarida   malum  bir  chegara   mavjuddir,   bu  esa  ular   o‘rtasida   muvozanatni   saqlab  turishda   yordam   4

beradi.    9.   Oilada  pozitiv  ruxda  tarbiyalanib,   xazil-xuzil  xam  ishlatiladi.   10.  Ruxiy  xolatga  xam   etibor  qaratiladi.     11.  Kungilxushliklarga  xam   vaqt   ajratiladi.     12.  Ovqat  vaqti   birgalikda  tanovvul   qilinadi.     13.   Kattalar  xurmatda  bo‘ladi.     14.   Oila  azolari   o‘zlari   ustilarida   ishlashadi,   o‘zlarini   rivojlantiradilar.     15.   Oila  azolari   qiyin  bo‘lgan  vaziyatlarda  uyalmasdan   mo‘taxassisga   murojaat   qiladilar.   Sistemali  buzilish  turlari.   -  «Normativ  vaqtinchalik   o‘zgarishlari»   bu  turdagi   buzilish  xayotiy   qiyin   vaziyatlarda  yani  bola  tug‘ilishida,   kasb  o‘zgartirishda,  kuchib   ketishda,  oilani   tashlab  ketayotganda   yuzaga  chikqadi.   -   «Sistemali  o‘zgarishlar»   malum   turmush  sharoitlarida  (ayol  bolalari   katta   bo‘lganidan   keyin   ishga  tushishi,   Kaynona  o‘limidan  so‘ng  erning   bebosh   bo‘lib   qolishi)   oilaviy  krizis   paydo   bo‘lishi.   -   «Sistemali  travma»   —  ruxiy   yoki   jismoniy        qiyinchiliklar    , o‘lim   tasirida   bo‘ladi.     Oila  psixoterapiyasida  3 etap  mavjud:     1)   Ko‘shilish.     Turlari:   -  ko‘maklashish   –  oila  qonun   qoidalarini  xurmat   qilish.   -  taqlid   qilish  –   oila   uslubini   ishlab  chiqish.   5