Mavzu: Analizning asosiy bosqichlari analiz usuli va sxemasini tanlash

Reja: 1. Kirish; 2. Kimyoviy analizning metrologik asoslari 3. Analiz usuli va sxemasini tanlash 4. Xulosa 5. Adabiyotlar

Kirish Analitik kimyo ko'plab kimyoviy, neft kimyoviy, farm atsevtika, metallurgiya, oziq-ovqat, yengil sanoat, geologiya, geokimyo, tibhiyot va ishlab chiqarish tarmoqlarida mahsulotlar sifatini nazorat qilishda, shuningdek, olingan ilmiy natijalarni baholashda muhim ahamiyatga ega. Atrof-muhit obyektlari tarkihidagi zaharli moddalarni aniqlash, tuproqning tarkihi va strukturasini o'rganish, tabiat sirlaridan voqif b o 'lish , ulardan inson m a n fa a tla ri y o 'lid a fo y d a la n ish kabi masalalarni yechishda analizning o'rni beqiyosdir. Yangi konlarning ochilishi, ishlab chiqarish korxonalarining tashkil qilinishi, qishloq xo'jaligi va chorvachilik, tibbiyot, metallurgiya va boshqa sohalarni rivojlantirish m ahsulot analiziga bog'liq. Shu sabahli analiz va natijalari va uni o'rganuvchi — fa n analitik kimyoga doimo qiziqish katta bo'lgan. Kimyoning rivojlanish tarixida analitik kimyoning o'rni alohida b o ‘lib, muayyan davrlarda analitik kimyo kimyoda yetakchi o'rin egallagan. Bugungi analitik kimyo kimyoviy, fizikaviy, fizikkim yoviy va biologik usullarni rivojlantiradi va ulardan sam arali foydalanadi. Bu usullarning barchasi turli tamoyil va qoidalarga asoslangan. Klassik kimyoviy usullar haligacha о ‘z ahamiyatini yo ‘qotmagan, aksincha, bu usullarning soddaligi va aniqligi ular o'rnini yanada mustahkamlaydi. Bugungi kunda kimyoviy usullar bilan bir qatorda fizik va fizikkimyoviy usullar ham jadal su r’atlar hilan rivojlanmoqda. Analitik kimyoga 1960-yillarga kelib biologik analiz usullari dadil kirib keldi va hozirgi vaqtda tez rivojlanmoqda. Shuni alohida ta 'kidlash kerakki, har qanday fahliliy masalani hal qilishga kirishgan analitik kimyo mutaxassisi kimyoviy bilimlarni keng va chuqur egallagan bo'lishi, o'lchov asboblari va ularda ishlashni mukammal bilishi kerak. Fan va texnikaning hozirgi rivojlanish bosqichida zam onaviy usullarning biriga afzallik berib, ikkinchisini kamsitish katta xatodir. Bugungi analitik o'z ixtiyoridagi harcha usullarni mukammal bilishi va berilgan masalani hal etish uchun eng qulay, arzon, tez va aniq usulni tanlay olishi kerak. Kimyoviy analizning metrologik asoslari

Kimyoviy analiz murakkab, ko‘p bosqichli jarayon b o ‘lib, o ‘z ichiga vazifaning qo'yilishi, analiz usuli va sxemasini tanlash, namuna olish, uni analizga tayyorlash, analizni bajarish, natijalami matematik ishlash, ularni taqdim etish va saqlash bosqichlarini oladi. Analizdan kutilgan oxirgi natija moddaning miqdori, taqsimlanishi yoki tuzilishi bilan bog'liq. Kimyoda modda miqdorining o ‘lchov birligi sifatida mol qabul qilingan. Harqanday moddaning bir mol miqdorida Avogadro soniga (6,02045.1(F’) teng bo‘lgan zarrachalar (molekula, ion, funksional guruh, molekulaning qismi, assotsiat, radikal) boMadi. Bu qiymat sanash mumkin bo'lmagan mikroobyektlaming miqdorini baholash uchun qulaydir. Modda miqdori V=m/M formula yordamida (bu yerda, m — modda massasi, g; M — moddaning molyar massasi, g/mol) topiladi. Modda ekvivalentining molyar massasi tushunchasi ham analitik kimyoda keng ishlatiladi. Modda ekvivalentining molyar massasi Э=M/B (bu yerda, Э — modda ekvivalentining molyar massasi, В — moddaning negizligi yoki reaksiyalarda qatnashadigan elektronlar soni) formula bilan ifodalanadi. M oddaning m olyar massasi son jihatidan uning nisbiy molekulyar massasiga teng b o ‘lib, grammlarda olinadigan massasidir. Shunday qilib, modda ekvivalentining molyar massasi uning nisbiy molekulyar massasining negizligi yoki tegishli reaksiyada qatnashuvchi elektronlari soniga nisbati bo'yicha aniqlanadi. Masalan, HCl+NaO H ^N aCl+H p H 2 S0 4 +Na0H→NaHS0 4 +H 2 0 reaksiyalar uchun HCl va H 2 SO 4

kvivalentining molyar massalari М = Э , H 2 SO 4 +2NaOH→Na 2 SO 4 +2H p reaksiyada KMnO 4 uchun Э =M/5; (bu yerda, 1/2, 1/5 -qiym atlar ekvivalentlik omillari b o ‘lib, ƒ aks bilan belgilanadi) formulalar bilan hisoblanadi. Gazsimon moddalar uchun modda mi v=V/V 0 ( V — gazning hajmi, /; V. — gazning molyar hajmi, 22,41 ga teng) formula yordamida topiladi. Analitik kimyoda, shuningdek, molyar zaryad (Q) qiymatidan ham foydalaniladi, u bir zaryadli zarrachalar uchun 96485 К 1/ mol bo‘lib, z zaryadli zarrachalar uchun Q=zF= z96485 ga teng. Analitik kimyoda, ko'pincha, molyar va normal konsentratsiyali eritmalar bilan ishlanadi. Ayrim hollarda ulushli konsentratsiyalar ham ishlatiladi. Shuning uchun ularni bilish eritmalar tayyorlashda muhim aham iyatga ega. Molyar konsentratsiya (C m ) — erigan modda mol miqdorining uning hajmiga (/, dm 2 ) boMgan nisbati C m =v/V bilan ifcxlalanadi (mol/l, mol/dm’ yoki M). Modda ekvivalentining molyar massasi asosida tayyorlanadigan eritmalarga normal eritmalar dsyWadi. Normal konsentratsiya (c^ N) — erigan modda ekvivalenti molyar massasining uning hajmiga (/, dm 3 ) nisbati bilan ifodalanadi. Massa ulushli (foiz) ((o) konsentratsiyadan ham keng foydalaniladi; ω=m/m'