Mavzu: “ AVTO SALON” predmet sohasi uchun ma’lumotlar bazasini loyihalash. Reja 1. Tanlangan predmet sohani tahlil qilish . 2. Konseptual (infologik) loyihalash. 3. Datalogik loyihalash. 4. Fizik loyihalash. 5. Ma’lumotlar bazasini ilovasini loyihalash va ishlab chiqish . 6. Ma’lumotlar bazasini ishini boshqarish. Xulosa

Ma'lumotlar bazasini loyihalash bosqichlari Ma'lumotlar bazasini loyihalash axborotlarni abstraktsiyalashning bir darajasidan boshqasiga o'tish, ya'ni predmet soha axborot strukturasining tabiiy til (yozma) tavsifidan muayyan model terminlarida formallashtirilgan tavsifiga ketma-ket o'tish hisoblanadi. Ma'lumotlar bazasini loyihalash jarayonining quyidagi bosqichlarini ajratish mumkin: 1) predmet sohani tizimli tahlil qilish; 2) infologik loyihalash; 3) ma'lumotlar bazasi boshqarish tizimini (MBBT) tanlash; 4) mantiqiy loyihalash; 5) fizik loyihalash. Har bir bosqichlarni batafsil ko'rib chiqamiz. 1. Predmet sohani tizimli tahlil qilish Bu bosqichda quyidagilar amalga oshirilishi lozim: – ma’lumotlar bazasi va avtomatlashtirilgan tizimni ishlab chiqishning dolzarbligini asoslash; – predmet soha va asosiy cheklovlarni batafsil tavsiflash; - ushbu predmet soha asosiy obyektlari, ularning xossalari va o‘zaro aloqalarini aniqlash; – tizimdan foydalanuvchilar ko‘lami va ularning axborotga bo‘lgan ehtiyojlarini aniqlash; - tizimning hujjat almashinuvini tadqiq etish; - avtomatlashtirilgan muhitda hal qilinadigan vazifalar ko‘lamini aniqlash va hokazo. Masalan: “AVTO SALON” uchun ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish talab etilgan bo‘lsin. Tizim tahlil quyidagicha bo'lishi mumkin: Bilamizki avto salondan ko’pchiligimiz foydalanamiz va biz uchun muxum bo’lgan ko’pgina ma’lumotlar kerak bo’ladi.Bu ma’lumatlar avtomabillar haqidagi ma’lumotlar uning narxi ,qayerdaishlab chiqilganligi, kabi ma’umotlar kerak

bo’ladi bizga esa ma’lumotlar kerak bo’ladi bizga esa ma’lumotlar bazasi yordamga keladi va ishimizni ancha yengilashtiradi. Ushbu tizimning asosiy obyektlarini va ularning xossalarini aniqlaymiz AVTO SALON ISHLAB CHIQARILGAN JOYI MASHINA TURLARI Mashina nomi AQSH Yengil avto Import Mashina narxi FRANSIYA Yuk avto Mashina turi UZB Yengil avto UZB Mashina rangi Ishlab chiqarilgan vaqi 2) Konseptual (infalogik) loyihalash. • Infologik loyixalashtirish, MB modelida predmet sohasining semantikasini namoyon qilish bilan bog’liq • Infologik tavsif aniq bir MBBT( СУБД )ga bog’liq bo`lmasligi kerak • Infologik (semantik) model predmet sohasining ixchamlshtirilgan formallashgan tavsifini taqdim etadi ER-modeli asosida quyidagi tayanch tushunchalar mavjud: • Mohiyat • Atributlar • Aloqalar Mohiyat — bu haqiqiy yoki xayoliy ob'ekt bo'lib, u haqida ma'lumot loyihalashtirilgan tizimda saqlanishi kerak • Mohiyat tizim ichida noyob nomga ega • Mohiyat bir xil turdagi ob'ektlarning ma'lum bir sinfiga mos keladi ( berilgan mohiyatning misollari ko'p) • Ob'ektn o'ziga xos atributlari to'plamiga ega - ular ob'ektning xususiyatlarini aniqlaydigan xossalar • Atribut berilgan mohiyat ichida noyob nomga ega bo'lishi kerak

• Mohiyat kaliti – bu atributlarning minimal to'plami, uning qiymatlari orqali kerakli mohiyat namunasini topishingiz mumkin Infologik loyixalash: Avto salon mohiyati Ishlab chiqarilgan joy mohiyati UZBAvto salon Ishlab chiqarilgan vaqtiMashina turlari; Mashina nomi; Mashina narxi; Mashina rangi Ishlab chiqarilgan joy AQSHFRANSIYA

MOSHINA TURLARI MOHIYATI Aloqa darajasi — boshqa mohiyat namunalari bilan aloqa orqali bog'lanishi mumkin bo'lgan mohiyatlar soni 3)Datologik loyihalash. Datalogik loyihalashning maqsadi: tanlangan MBBT nuqtai nazaridan to'g'ri MB sxemasini ishlab chiqish. Sxemaning to'g'riligini tahlil qilish ma'lumotlar bazasi munosabatlarining atributlari orasidagi funktsional bog'liqliklarni tahlil qilishga asoslangan. Moshina turlari Yengil avto import Yuk avto Yengil avto UZB