MAVZU: KOMPUTER TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI Mundarija:: KIRISH……………………………………………..2 1.Kompyuter axborot texnalogiyalari…………….....3 2.Zamonaviy kompyuter axbrot texnalogiyalari va uning asosiytushunchalari…………………………………..6 3.Kompyuter texnologiyalaridan samarali foydalanish..9 XULOSA……………………………………………..14 Foydalanilgan adabiyotlar va manbalar ro’yxati……..15 Kirish.

Zamonaviy dunyoda kompyuter texnologiyalaridan foydalanish kundalik hayotimizning ajralmas qismiga aylandi. Biznesdan ta'limgacha, sog'liqni saqlashdan o'yin-kulgigacha, kompyuter texnologiyalari bizning ishlash, o'rganish, muloqot qilish va o'zimizni ko'ngil ochish uslubimizda inqilob qildi. Kompyuter texnologiyalaridan foydalanish samaradorligi tadqiqotchilar, siyosatchilar va soha mutaxassislari orasida katta qiziqish va munozaralarga sabab bo'ldi. Ushbu inshoda biz hayotimizning turli jabhalarida kompyuter texnologiyalaridan foydalanish samaradorligini va bu bizning yashash va ishlash tarzimizni qanday o'zgartirganini o'rganamiz. Biznesda samaradorlik.Kompyuter texnologiyalarining eng muhim ta'sirlaridan biri biznes operatsiyalari samaradorligiga bo'lgan. Kompyuterlar va dasturiy ilovalardan foydalanish jarayonlarni soddalashtirdi, mahsuldorlikni oshirdi va barcha hajmdagi korxonalar uchun operatsion xarajatlarni kamaytirdi. Inventarizatsiyadan tortib mijozlar bilan munosabatlarni boshqarishgacha, buxgalteriya hisobi, inson resurslarini boshqarishgacha, kompyuter texnologiyalari turli biznes funktsiyalarini avtomatlashtirdi va optimallashtirdi, bu esa samaradorlik va rentabellikni oshirishga olib keldi.Masalan, korxona resurslarini rejalashtirish (ERP) tizimlaridan foydalanish korxonalarga ishlab chiqarishni rejalashtirish, inventarni boshqarish va buyurtmalarni qayta ishlash kabi asosiy biznes jarayonlarini birlashtirish va tartibga solish imkonini berdi. Bu turli bo'limlar o'rtasidagi muvofiqlashtirishning yaxshilanishiga, qaror qabul qilishning yaxshilanishiga va ish vaqtini qisqartirishga olib keldi. Kompyuter texnologiyalari, shuningdek, ta'lim berish va qabul qilish usullarini o'zgartirdi. Kompyuterlar, internet va raqamli o'quv vositalaridan

foydalanish ta'limni yanada qulay, interaktiv va shaxsiylashtirilgan qildi. Talabalar endi onlayn rejimda koʻplab taʼlim resurslari va materiallariga kirishlari, virtual sinflarda tengdoshlari va oʻqituvchilari bilan hamkorlik qilishlari, oʻzlarining individual taʼlim uslublari va afzalliklariga mos keladigan interaktiv taʼlim faoliyati bilan shugʻullanishlari mumkin. Kompyuter axborot texnalogiyalari. Kompyuterlar va axborot texnologiyalari zamonaviy hayotning deyarli barcha jabhalariga integratsiyalashgan. Kompyuter axborot texnologiyalari bo‘yicha mutaxassislar o‘zlari ishlayotgan korxonada qo‘llaniladigan apparat va dasturiy ta’minotni yaxshi bilishlari hamda bir qator katta va kichik masalalarda texnik yordam ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lishlari kerak. Ular kiberxavfsizlik, tarmoq va xavfsizlik, taqsimlangan hisoblash yoki elektron biznes loyihalarida ishlashga yo'naltirilgan bo'lishi mumkin. Ushbu sohadagi ba'zi sarlavhalar va asosiy yo'nalishlarga ma'lumotlar bazasi ma'murlari, axborot xavfsizligi tahlillari, tarmoq va kompyuter tizimlari ma'murlari, kompyuter tarmog'i yoki tadqiqot bo'yicha mutaxassislar kiradi. Tajriba va ta'limga qarab, ushbu sohadagi ishchilar ma'lumotlar bazalarini ishlab chiquvchi, texnologiyani qo'llab-quvvatlash rejalari yoki tizimlari ustida ishlaydigan yoki axborot tizimlari ma'murlarini qo'llab- quvvatlovchi guruhlarda bo'lishi mumkin - yoki ular kattaroq loyihaning bir tomonini boshqarishi mumkin. Axborot texnologiyalari (inglizcha: Information Technology(IT)) — bu kompyuter tizimlari, dasturiy ta minot, dasturlash tillari, ma lumotlar, ʼ ʼ ma lumotlarni qayta ishlash va saqlashni o z ichiga olgan tegishli sohalar to plami. ʼ ʻ ʻ Axborot texnologiyalari (AT) axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT)ning bir qismini tashkil qiladi. AT tizimi — odatda, axborot tizimi, aloqa tizimi yoki aniqrog i, ʻ kompyuter tizimi, jumladan, barcha apparat, dasturiy ta minot va periferik jihozlar — ʼ

cheklangan AT foydalanuvchilari guruhi va AT loyihasi tomonidan boshqariladigan tizim va odatda AT tizimini ishga tushirish va joriy etishni nazarda tutadi. AT atamasi odatda, kompyuterlar va kompyuter tarmoqlarining sinonimi sifatida ishlatiladi, lekin u televizor va telefon kabi boshqa axborot tarqatish texnologiyalarini ham qamrab oladi. Iqtisodiyot doirasidagi bir qancha mahsulot yoki xizmatlar axborot texnologiyalari, jumladan, kompyuter texnikasi, dasturiy ta minot, elektronika, yarimo tkazgichlar, internet, ʼ ʻ telekommunikatsiya uskunalari va elektron tijorat bilan bog liq. ʻ Axborot texnologiyasi — bu axboriy ma'lumotni bir Ko’rinishdan ikkinchi, sifat jixatidan yangi Ko’rinishga keltirish, axborotni yig’ish, qayta ishlash va uzatishning usul va vositalari majmuasidan foydalanish jarayonidir. Axborot texnologiyalari jamiyat axborot resurslaridan okilona foydalanishning eng muhim usullaridan biri bo’lib, xozirgi vaktga kadar bir necha evolyutsion bosqichlarni bosib utdi.Ana shu bosqichlarga qisqacha to’xtalib o’tamiz. 1-bosqich. XIX asrning ikkinchi yarmigacha davom etgan. Bu bosqichda «Kullik» axborot texnologiya tarag’kiy etgan. Uning vositasi: pero, siyoxdon, kitob. Kommunikatsiya, ya'ni aloqa odamdan odamga yoki pochta orqali xat vositasida amalga oshirilgan. 2-bosqich. XIX asrning oxiri, unda «Mexanik» texnologiya rivoj topgan. Uning asosiy vositasi yozuv mashinkasi, arifmometr kabilardan iborat. 3-bosqich. XX asr boshlariga mansub bo’lib, «Elektromexanik» texnologiyalar bilan fark qiladi Uning asosiy vositalari sifatida telegraf va telefonlardan foydalanilgan. Bu bosqichda axborot texnologiyasining maqsadi xam uzgardi. Unda asosiy urKu axborotni tasvirlash shaklidan, uning mazmunini shakllantirishga kuchirildi. 4-bosqich. XX asr urtalariga to’g’ri kelib, «Elektron» texnologiyalar kullanilishi bilan belgilanadi. Bu texnologiyalarning asosiy vositasi EHMlar va ular asosida tashkil etiladigan avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari va axborot izlash tizimlaridir. 5-bosqich. XX asr oxiriga to’g’ri keladi. Bu bosqichda «Kompyuter» texnologiyalari tarag’kiy etdi. Ularning asosiy vositasi turli maqsadlarga muljallangan dasturiy vositalarga ega bo’lgan shaxsiy kompyuterlardir. Bu bosqichda kundalik turmush, madaniyat va boshqa soxalarga muljallangan texnik vositalarning o’zgarishi ro’y berdi.

Lokal va global kompyuter tarmoklari ishlatila boshlandi. Axborot texnologiyalari bir necha turlarga bo’linadi: Ma'lumotlarga ishlov beruvchi axborot texnologiyalari. Ular ma'lum algoritmlar bo’yicha boshlang’ich ma'lumotlarga ishlov beruvchi masalalarni yechishga muljallangan. Masalan, xar bir firmada o’zining xodimlari haqidagi axborotga ishlov beruvchi axborot texnologiyasi albatta bo’lishi kerag’. Boshkarishning axborot texnologiyalari. Ularning maqsadi ish faoliyati qaror qabul qilish bilan bog’liq bo’lgan insonlarning axborotga bo’lgan talabini kondirishdan iborat. Boshkarishning axborot tizimlari tashkilotning utmishi, xozirgi xolati va kelajagi haqidagi axborotni xam o’z ichiga oladi. Ofis(idora)ning axborot texnologiyasi.Avtomatlashtirilgan ofisning zamonaviy axborot texnologiyalari bu — tashkilot ichidagi va tashki muxit bilan kommunikatsion jarayonlarni kompyuter tarmoklari va axborotlar bilan ishlovchi boshqa zamonaviy vositalar asosida tashkil etish va kullab-kuvvatlashdan iborat. Buning uchun maxsus dasturiy vositalar xam ishlab chiqilgan. Ulardan biri Microsoft Offise dasturlar paketidir. Uning tarkibiga Word matn muxarriri, Excel elektron jadvali, Power point takdimot uchun grafikani tayyorlash dasturi, Microsoft Access ma'lumotlar omborini boshqarish tizimlari kiradi. Hozirgi paytdagi kompyuterlar uchun ko’plab dasturiy vositalar mavjudki, ular barcha turdagi axborot texnologiyalarini ta'minlay oladi. Ularning ayrimlari bilan qisqacha tanishib chiqamiz.Ma'lumotlar ombori. Uar qanday axborot texnologiyasining majburiy komponenti ma'lumotlar omboridir (MO). Avtomatlashtirilgan ofisda MO firmaning ishlab chiqarish tizimi haqidagi barcha ma'lumotlarni uzida saklaydi. Matn protsessori. Bu matnli xujjatlarni tashkil etish va ularga ishlov berishga muljallangan dasturiy vosita turidir. Masalan, matn muxarririda tayyorlangan xat va xujjatlarni doimiy ravishda qabul qilish menedjerga firmadagi xolatni doimo nazorati ostida to’tishga yordam beradi.Elektron pochta (Ye-mail) — kompyuterlardan tarmokda foydalanishga asoslangan bo’lib, xamkor (partnyor)larga ma'lumotlar junatish yoki ulardan ma'lumot olish imkoniyatini yaratadi.Audiopochta — bu ma'lumotlarni klaviatura yordamida emas, balki tovush orqali uzatuvchi pochtadir. Moddiy ishlab chiqarish texnologiyasining maqsadi insonning talabini kondiradigan yangi maxsulot ishlab chiqarishdan iborat. Axborot texnologiyasining maqsadi esa