LOYIHA TURIDAGI TASHKILOT TUZILIMINI ISHLAB CHIQISH
MAVZU : LOYIHA TURIDAGI TASHKILOT TUZILIMINI ISHLAB CHIQISH Mundarija 1 . KIRISH ….….….….….….….….….….….….….….………...............3 2. LOYIHA BOSHQARUVIDA LOYIHA TASHKILOTI NIMA……...5 3 .TASHKILIY TUZULMANI AHAMYATI…………………................8 4 .FUNKSIONAL, DIVIZIONAL VA MATRITSA TURLARI……….10 5. TASHKILOT TUZULMASI DIZAYININING ASOSIY BOSQICHLARI………………………………………………………..11 6 .LOYIHA BOSHQARUVIDA TASHKILIY TUZILMA NIMA…….. 12 7 .MAVSUMIY TASHKILIY TUZULMALARNI RIVOJLANTIRISH..15 8 .XULOSA….….….….….….….….….….….….….….….….…………16 9 .FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ….….….….….….…..............17 10 . QO’SHIMCHA ADABIYOTLAR……………………………....18 1
KIRISH 1. Hozirgi kunda '‘Loyiha” va "Loyihani boshqarish” so'zlari rahbarlar tomonidan turli xil sohalar va boshqaruv darajalarida ishlatiladigan terminologiyada mustahkam o'mashgan. Loyiha tashkiloti atamasi loyiha jamoasi loyiha hayoti davomida foydalanadigan muvofiqlashtirish, aloqa va boshqaruv uslubini anglatadi. Zamonaviy biznes muhitida loyihalarning muvaffaqiyatli amalga oshirilishi tashkilotning o‘sishi va raqobatbardoshligini ta'minlashda muhim ahamiyatga ega. Loyiha tipidagi tashkiliy tuzilma, o‘z navbatida, resurslarni samarali taqsimlash, jarayonlarni optimallashtirish va jamoalar o‘rtasidagi hamkorlikni kuchaytirish uchun zaruriy sharoitlarni yaratadi. Loyiha turidagi tashkilot tuzilimi, har qanday loyiha muvaffaqiyatining asosi hisoblanadi. Bugungi kunda, tez o'zgarib borayotgan muhit va resurslarning cheklanganligi sababli, loyihalarni samarali boshqarish zarurati ortib bormoqda. Loyihalar ko'pincha ko'p funksiyali jamoalarni, turli soha mutaxassislarini va murakkab jarayonlarni o'z ichiga oladi, shuning uchun aniq va samarali tashkilot tuzilmasini yaratish muhim ahamiyatga ega. 2
Loyiha turidagi tashkilot tuzilishi, loyiha maqsadlariga erishishni ta'minlash, resurslarni optimallashtirish, jamoa a'zolari o'rtasida samarali aloqa o'rnatish va xavf-xatarlarni boshqarish imkonini beradi. Boshqacha aytganda, yaxshi tuzilgan tashkilot tuzilmasi, loyiha jarayonlarining har bir bosqichini rejalashtirish va amalga oshirishda muhim rol o'ynaydi. Loyiha tipidagi tashkiliy tuzilma, o‘z ichiga loyihaning maqsad va vazifalarini, jamoalar o‘rtasidagi aloqalarni, resurslarni taqsimlash va monitoring mexanizmlarini oladi. Bu tuzilma, ayniqsa, murakkab va ko‘p qirrali loyihalar uchun muhimdir, chunki u turli bo‘limlar va mutaxassislar o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlikni ta'minlaydi. Shu bilan birga, loyiha boshqaruvining zamonaviy tendentsiyalari, uslublari va metodologiyalari bilan tanishish, loyihani muvaffaqiyatli amalga oshirishda qo‘llaniladigan samarali strategiyalarni belgilash imkonini beradi. 3
LOYIHA BOSHQARUVIDA LOYIHA TASHKILOTI 2. Loyiha tashkiloti atamasi loyiha jamoasi loyiha hayoti davomida foydalanadigan muvofiqlashtirish, aloqa va boshqaruv uslubini anglatadi. Loyihani tashkil qilishni qo'llash orqali biz resurslarni optimallashtiramiz, rollar va mas'uliyatlar haqida aniq muloqotni ta'minlaymiz va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan to'siqlarni kamaytiramiz. Loyiha menejerlari loyihadan oldin va loyiha davomida jamoa a'zolarini moslashtirish uchun loyiha tashkilotidan foydalanamiz. Jarayon bizning ish jarayonidagi buzilishlarni va jamoa a'zolari o'rtasidagi nizolarni minimallashtiradi, shuningdek, loyihada ishtirok etgan jamoa a'zolari o'rtasida maksimal samaradorlikka olib keladi. Loyihani tashkil etishning mukammal strategiyasi va bajarilishi muhim bo'lsa-da, biz yomon tashkil etilgan loyihaning imkoniyat narxini ham hisobga olishimiz kerak. 4
Entoni C. Teylor, SME Strategy Management Consulting kompaniyasining boshqaruvchi hamkori va yetakchi fasilitatori tashkiliy boshqaruvni strategik tarzda amalga oshirishga yordam berish uchun yuqori darajadagi rahbarlar bilan ishlaydi. Uning ta'kidlashicha, loyihani tashkil etishning ijobiy atributlari loyihaning turli manfaatdor tomonlarga ega bo'lishini hisobga olib, resurslarni ustuvorlashtirish va yaxshiroq taqsimlashdir. Teylorning so'zlariga ko'ra, agar loyihani tashkil etish va strategiyasi loyihaning muhim qismi bo'lmasa, odamlar qaerga borishlarini bilmaydigan "bir nechta maqsadli tuzoqqa" tushib qolish oson. Bu jamoa a'zolari o'rtasida turli xil umidlarni keltirib chiqaradi, bu ularning aylana bo'ylab aylanishiga va xavfdan qochishga olib keladi. Teylorning so'zlariga ko'ra, loyihani boshqarishning yaxshi tashkil etilgan tashkiloti "bir maqsad" yechimini yaratadigan narsaning bir qismidir, bu erda hamma biznes qiymatini qayerga etkazishini biladi. 5