logo

Mavzu Macromedia Flash MX dasturida matnlar bilan ishlash 15v

Загружено в:

08.08.2023

Скачано:

0

Размер:

513.087890625 KB
 	
O	’Z	BEKISTON REPUBLIKASI 	 	
OLIY VA O	’RTA	 MAXSUS	 TA	’LIM 	VAZIRLIGI	 	
 	
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI	 	
 	
Fakultet: 	Psixologiya va ijtimoiy munosabat	 	
F	an	: 	Axborot texnologiyasi	 	
 	
 	
 	
 	
Mavzu: 	Macromedia Flas	h MX d	asturida 	matnlar bilan ishlash	 	
 	
 
 
 	
                   	Bajardi:	 Joniqulova Durdona	 	
 
 
 
 
 	
SAMARQAND 	– 2022	-yil	   	
                           	Macromedia Flash 	8	 dasturi	. 	
Grafik 	dasturlarni yaratish	 	
       	Hozirgi  kunda  Web  sahifalarni  yaratishda	 oldingi  o’rinlardan  biri  rastrli  grafika 	
hisoblanadi.Rastrli  formatlardan  GIF(grapics  interchangeformat  ma’lumotlarini 
almashinuvi  uchun  grafik  format  ).	JPEG(Join  Photografic  Experts  Grau	p  Tasvirlar 	
bo’yicha  mutaxassislarni  birlashgan  guruhi)va  RNG(Portable  network  Graphics  ko’chirma 
grafik format)va boshqa formatlarnikeltirish mumkin.	 	
      	Rastrli  grafikani  ishlatishda  tasvir  nuqtalar  majmuasi  dan  iborat  bo’ladi.	Bu  nuqtalar 	
bir	-biri  bila	n  bog’liq    bo’lmaganligi  uchun  ushbu  nuqtalar  har  biriga  rangini  va 	
koordinatasi be	rilishi kerak.Oddiy holda agar 	ikki xil rangli tasvir ishlatilsa u holda har bir 	
pikselni  ta’riflash  uchun  har  pixselga  bunday  razryadlardan  8ta  kerak  bo’ladi.Juda  ham 
murakkab 	fotorealistik rangli tasvirlar 1 pixseliga 24 razryad talab qiladi.Rastrli tasvirlarni 	
yana  bir  kamchiligi  shu	ndan  iboratki  ,tasvir  sifati  pixsel  o’lchamiga  bo’liq,u  esa  o’z 	
navbatida  monitorni  imkoniyati  bilan  belgilanadi.Shuning  uchun  bir  xil  rasm  turli 
monitorda  har  xil  ko’rinishga  ega  bo;lishi  mumkin.Bu  ham  hali  hammasi  emas.astrli 
tasvirni  o’lchamini	 o’zgarti	rish  juda  ham  murakkab.Cunki  bunday  tasvirni  kattalashtirish 	
pexsellar sonini o’sishiga olib keladi.Kompyuter grafikasi sohasidagi mutassislar tomonidan 
juda  murakkab  rastrli  tasvirlar  pixselar  “ko’paytirushy”yoki  o’chirish  algaritmlari  ishlab 
chiqilgan,le	kin ular doim ham ushbu masala bajara olmaydi.	 	
       	Grafikaning  yana  bir  turi  bu  vekto	rli  grafikadir.	Vektorli  grafika  bu  tasvirni  rasmda 	
joylashuvi  matematik  formulalar  bilan  berilgan  egri  chizialar  majmuasi  yordamida 
namoyish  etish  usulidir.Masalan	 ista	lgan  doirani  tasvirlash  uchun  uch	-to’rt  raqam  kerak 	
bo’ladi.Radius  markazi  koordinatalari  va  chiziq  qalinligi.Shuning  uchun  vektorli  grafika 
rastrli grafikaga nisbatan bir qancha qulayliklarga ega:	 	
       	-Vektorli  tasvirlarni  belgilovchi  matematik  formula	lar  kompyutr  xotirasida  rastrli 	
tasvir pixsellarga qaraganda kamroq joy egallaydi.	 	
        	-tasvir  (yoki  uning 	ayrim  qismlarini	)sifatini  yo’qotmasdan 	
chegaralanmagankattalashtirish imkoniyati mayjudligi.	 	
         	-tasvirni bir platformadan ikkinchisigako’c	hirishning qulayligi .	           	Albatta  vektorli  tasvirni  o’z  kamchiligi  ham  mavjud.Masalsn,fotorelastik  tasvirni 	
vektorli  formatdan  namoyish  qilish  murakkabroq.Flash  yaratuvchilari  bunga  ham  yechim 
topishgan.Flash  dasturi  yordamida  Web  sahifalar  tuzishda 	siz  nafaqat  vektorli  balki  rastrli	 	
tasvirlarni ishlatishingiz  ham mumkin.	 	
                            	Macromedia Flashda animatsiya yaratish	.   	
        	 Flash  dasturida  animatsiya  ikki  xil  bo’ladi:kadrli  va  avtomatik.Avtomatik  animatsiya 	
shakllar 	geometriyasini  o’zgarishi  yoki  boshqaruv  kadrlar  o’zgarishi  asosidagi  animatsiya 	
turlariga  bo’linadi.	Bu  turdagi  animatsiyani  yaratish  uchun  biz  bitta  boshqaruv  kadrni 	
yaratamiz  va  unga	 belgi  qo’yamiz.Masalan  boshqaruv  kadrda  aylana  chiziladi.Va  u  grafik 	
ta	svir  belgi  turiga 	F8  yoki  Vstavka  menyusida  Preobrazavot  v  simvol  buyrug’  yordamida 	
o’tkaziladi.	Yoki  ctrl+F8  buyrug’ini  tanlab  yangi  belgi  yaratamiz  va  belgilar  kutubxonasi 	
yordamida uni boshqaruv kadrga qo’shamiz.	 	
        	Macromedia  Flashda  ishni  osonlash	tirish  va  rolik  o’lchamlari	 yaxshilash  uchun  simvol 	
tushinchasi  kiritilgan.Simvol  quyidagicha  bo;lishi 
mumkin.Grafika(Graphic),tugma(button),animatsion  rolik(movie  clip)	,tovush(sound).Bu 	
imkoniyat yatarilgan obtektlar bir necha marta foydalanish imkonini b	eradi.	 	
       	Endi  belgi  joylashgan  boshqaruv  kadrni  sichqonchaning  o’ng  tomonidagi  tugma 	
yordamida  tanlab  Great  motion  twening  yoki  vstavit  vmenyusining  shu  nomli  buyrug’ini 
tanlaymiz.Shu  harakatlar  vatijasida  boshqaruv  kadr  rangi  ko’k  rangga  o’zgaradi.En	di 	
sichqoncha  bilan  yangi  kadrni  tanlaymiz	 va  F6  ni  buyrug’ini  tanlaymiz.Natijada  kadrda 	
ko’k  rangli  boshqaruv  kadr  hosil  qilinadi.Birinchi  boshqaruv  kadrdan  ikkinchi  boshqaruv 
kadrgacha  kadrlar  ko’k  rangda  avtomatik  hosil  qilinada.	Oxirgi  harakatimiz  bu 	ikkinchi 	
boshqaruv  kadrdagi  belgini  o’zgartirish(cho’zish,aylantirish,kattalashtirish  yoki  kadrdagi 
joylashishini  o’zgartirish).	Endi  klviaturadagi  Enter  tugmasini  bosamiz  va  biz  yaratgan 	
animatsi	yani ko’rishimiz mumkin.	 	
                               	M	acromedia Flashda animatsiya yaratish.	   	
        	Bu  turdagi  animatsiyani  yaratish  uchun  biz  boshqaruv  kadrlar  o’zgarishi  asosidagi 	
yaratilgan animatsiya  hosil  qilamiz.Faqat  endi  oxirida  ikkinchi qatlamdagi  belgini butunlay 
o’chirib  uning  o’rniga  kvadrat  ch	izamiz.	Shu  harakatimizdan  keyin  kadrlar  rangi  normal 	
ranga  qaytadi.Keyin  birinchi  va  ikkinchi  boshqaruv  kadrlaridagi 	grafik  tasvir  belgisini  ctrl+F8  yoki  Izmenet  menyusidagi  Razidelet  oldelno  buyrug’I  yordamida  aloda  shakllarga 
bo’lib chiqamiz.	(2	-rasm)	. 	
 	
 
 
                                	1-rasm.Macromedia Flash dasturi.	 	
 
 
 	
 	
 
 
                                          	2-rasm.Ishchi soha.	   
 
       	Endi  avval  birinchi  boshqaruv  sichqoncha  chap  tugmasi  bilan  tanlab 	
stoyanka(Proprtill)yoki  ctrl+F3  yoki  Okno  menyusini  shu  nomli  buyrug’ini 
tanlaymiz.	Natijada  muloqot  oynasi  hosil  qilinadi  va  unda  Tweening  sohasida	 Motions 	
o’rniga Shape holatini tan	laymiz.	Natijada boshqaruv kadr rangi yashil ranga o’garadi.Endi 	
ikkinchi  boshqaruv  kadrni  ham  sichqoncha  bilan  tanlab  animatsiya  turini  Motiondan 
Shapega  o’zgartiramiz  va  oxirida  Enter  tugmasini  bosamiz.Va  qarayotgan  animatsiyani 
ko’rishimiz mumkin.Bunda y	opiq doirani pleerda harakatga kelish animatsiyasini ko’ramiz.	 	
       	Ko’rishimiz  mumkin  ikkila  animatsiyalarda  ham  ikkita  boshqarish  kadrlar  o’rtasidagi 	
masofa  kadrlarni  kompyutr  o’zi  avtomatik  yaratgan  va  animatsiya 	to’g’ri  chiziq  bo’yicha 	
harakatlanadi.	Ammo  bizga  harakat  traektoriyasi  bo’yicha  bajarilishi  kerak  bo’lsa,u  hold 	
anima  qilish  kerak?Bunday  animatsiyalarni  hosil  qilish  uchun  bizning  qatlamimiz  ustida 
maxsus  harakat  traektoriya  qatlamini  yaratish  kerak  bo’ladi.Va  shu  qatlamda  qalam  bilan 
qiyshiq	 traektoriya  chizig’ini  chizamiz.Natijani  ko’rish  uchun  Enter  tugmasini  bosamiz.(3	-	
rasm).	 	
 	
 
                  	3-rasm.a)kadr hosil qilish.	 	
 
 
          	Insert  Layer  buyrug’i  yordamida  yangi  qatlam  yaratamiz  va  Pencel  insterumentini 	
Faollashtiramiz.Yaratilgan	 	chiziqni  sakrayotga  koptok  uchun  yo’l  sifatida 	
foydalanamiz.Chiziqni  tanlaymiz  va  Edit  copy  (ctrl+c)  buyrug’I  yordamida  buferga 
olamiz.Shu  bilan  birga  avtomatik  animatsiyalarda  foydalanish  mumkin  bo’lgan  yana  bir 
effekt	 mavjud  bu	-maska  qatlamdir.Maska  qat	lami  uchun  asosiy  qatlam  ustida  yangi  bo’sh 	
qatlam  yaratmiz.	Shu  qatlamning  sichqonchaning  chap  tugmasi  bilan  bosib  Maska  mask 	
buyrug’ini  tanlaymiz.Natijada  qatlam  ko’k  ranga  o’zgaradi.Vaikkila  qatlamlar 
o’zgarishlardan  himoyalanadi.Maska  qatlamdan  shu  himo	yani  O’chirib  boshqaruv  kadrda 	
bir nechta to’rtburchaklar Enter tugmasi bosamizva natijani ko’ramiz.(4	-rasm)	 	
 	
 	
 
       	4-rasm. b)animatsiyani hosil qilish.	 	
 
      	Usul  obyekt  xususiyatlarni  boshqarish  uchun  xizmat  qiladi.Eng  oddiy  foydalanish 	
sifatida  koo	rdinata  o’zgarishlarini  keltirishimiz  mumkin.	Yangi  fayl  yaratamiz  vaaylana 	
chizamiz.Paint  Bucket(u)  eksterumenti  yordamida  oq	-qora  gradiant  bilan  uning  ichini 	
bo’yaymiz.Maska  qatlamdagi  boshqaruv  kadrni  Motion  tweening  animatsiyalahtirilsa 
harakatlantirish	 	effekti  yanada  chiroyli  bo’ladi.Flashdagi  animatsiya  “multik”da 	
ishlatiladigan obektlarni xossalarini o’zgartirishga asoslangan.Masalan obekt yo’qolishi yoki  paydo bo’lishi ,joylashuvini 	rangini va boshqalarni ko’rishimiz mumkin.Flashda obyektlarni 	
animat	siyalashni 3 ta turli mexanizmi ko’zda tutilgan:	 	
       	Kadrma  kadrli  (“klassik”)  animatsiya  bu  usulda  muallif  bo’lg’usi  “multik”ni  har  bir 	
kadrni  o’zi  yaratadi  yoki  boshqa  joydan  import  qiladi.Namoyish  ketma  ketligini  o’zi 
yaratadi.Avtomayikanimatsiya  (tw	eened  animatsiya)bu  usulda  muallif  multifatsiya 	
kadrlarini faqat birinchi va	 oxirgisini yaratadi.Otraliq kadrlarni esa Flash avtomatik tarzda 	
o’zi  yaratadi.Tweened  animatsiyani  ikki  xil  turi  mavjud  :obyektni  ko’chirishga  asolangan 
animatsiya  va  transformat	siyasiga  asoslahgan  animatsiya.Snariyga  asoslangan  animatsiya 	
,Snariy  Flashning  dasturlash  tilida(bu  til  Action  Script)deb  nomlanadi.	Obyektni  hatti	-	
harakatini  berilishidir.Bu  tilni  sintaksini  Web  hujjatlarda  ishlatiladigan  boshqa  senariy 
tillariga  (Java  Sk	ript  vaVB  Script)  o’xshab  ketadi.Ushbu  mexanizmlarni  har  biri  o’zining 	
afzalliklari va kamchiliklariga ega	.Masalan tweened animatsiya ikki afzalikka ega:	 	
      	-birinchidan muallif har bir kadrni alohida yaratish zarurati kutilgan.	 	
      	-ikkinchidan  bunday  “multik”ni  tashkil  etish  uchun  Flashda 	faqat  birinchi  va  so’ngi 	
kadrni  saqlash  kifoya.Bu  esa  o’z  navbatida  bunday  filmni  hajm	ini  kam  bo’lishini 	
ta’minlaydi.	 	
       	Shu  bilan  birga  tweened	-animatsiyani  faqat  kadrlar  interaktiv  bo’l	ishi  mumkin.	 Shu 	
bilan  birga  ko’pgina  standart  amallar  filmini  biror  bir  elementiga  Action  Script	da 	
dasturlasgdan  foydalanmay  berilishi  mumkin.Standart  amallarga  masalan  filmni 
namoyishini  boshlash  va  to’xtashish  ovozini  yoqish  yoki  o’chirish  va  boshqalar.	Hammasi 	
bo’lib standart amallarni o’nga yaqin turi mavjud.	 	
       	Agar  zarurat  tug’ilsa  ham  murakkab  snariylar  tuzilishi  mumkin.Masalan  u  yoki  bu 	
holat  yuz  berishi  ,so’ngra  kerakli  amal  bajarilishiga  o’tish.	Lekin  bunday  snariylarni  yoqish 	
yoki o’chirish  y	aratish dasturlashdagi bilimlarini boshlash va to’xtatish kerak bo’ladi.Flash 	
filmlarni  ishlatilish  bir  necha  usullarni  tadim  etadi.Siz  filmni  syujeti  va	 foydalanuvchi 	
bajargan  amaldan  qat’iy  nazar  to’xtamaydigan  amalni  yaratishingiz  mumkin	.Alternativ 	
vari	ant  animatsiyava  tovushni  sinxromlash.Bu	ndan	 tashqari  Flash  tugmachalariga  tovush 	
ishlatishingiz  mumkin.Bu  esa  tugmalarni  interaktiv  qiladi.Tovush  bilan  islashni  yana  bor 
varianti 	- Action  Script  snariylardan  foydalanib  tovushni  bosgqarish.Flashda  tovushni	 	
qo’shishni  ikki  xili  mavjud.Xodisaviy  boshqariladigan  (event  sound)  va  oqimli(stream 
sound).	Flash tovush bilan ishlashda yaratuvchilar uchunquyidagi imkoniyatlarni yaratadi	:         	-bo’linuvchan tovush kutubxonalari yaratish yani bir kutubxonadagi tovushni bir necha 	
filmlarda foydalanish imkoniyatidir.	 	
       	-tovush  sifati  va  eksporti  qilinayotgan  filmni  optimal  birlashuvini  tanlash  maqsadida 	
tovushli  ma’lumotlarni 	 qo’shish 	ko’rsasgichlarini  boshqarish  muallif  alohida  tovush  yoki 	
filmdagi  barcha  tovushlar  uchun  qo’shish  ko’rsatgichini  tanlashi  mumkin.B	undan  tashqari 	
siz tovushni o’zgartirish uchun turli qo’shimcha effektlardan foydalanishingiz mumkin.	 	
                        	       	Flash filmlarni ishlatish variantlari	. 	
       	Yuqorida    takidlab  o’tilgandek  Flashning  asosiy  vazifasi  grafika  va  animatsiya  bo’lgan 	
interaktiv  Web	-sahifa	larni  yaratishdan  iboratdir.	Flash  yaratuvchilari  uning  yordamida 	
olingan  filmlarni  ishlatilishi	ni  yana  ikki  boshqa  variantlarini  ham  ishlab 	
chiqishgan.Birinchidan  Flash  filmlarini  mustaqil  (Web  brouzerda  bog’liq  bo’lmagan 
holda)namoyish  etilishi  ,ikkinchisi  esa  Flash  filmlarini  boshqa  formatlariga 
o’tkazilishidir.Flimlarni  flash  yordamida  yaratish  v	a  taxrirlash  vaqtida  muallif  FLA 	
formatiga    ega  fayllar 	bilan  ishlaydi.Bu  Flash  muxarririni  ichki  (shaxsiy)formatidir  va  u 	
faqat  Flashda  tushinarlidir.Web	-brouzer  yordamida  namoyish  etish    uchun  mo’jallangan 	
filmlar  SWF  formatiga  o’tkazib  olishizarur.Yuqor	ida  ta’kidlab  o’tilgandek,ushbu  format 	
brouzerlari(Internet  Explirer,Netcape  va  opera)so’ngi  versiyalarida  namoyish  etilishi 
mumkin  vyokimaxsus  Flash  pleer  yordamida  ham  namoyish	 etilishi  mumkin.Ushbu  Flash 	
pleer  Flash  muxariri  tarkibiga  mustaqil  dastur  si	fatida  kiradi  va  SWF  fayllar  muxaririsiz 	
ham 	 Flash  pleerda  namoyish  etilishi  mumkin.	Shu  bilan  birga  filmni  barcha  funksional  va 	
interaktiv imkoniyatlar saqlanib qoladi.	 	
        	Flash  filmlarini”avtonom”namoyish  etilishi  ikkinchi  variant  bu	-Universial  Medi	a 	
pleerdan  foydalanishdir.	Buning  uchun  Flash  film  AVI  formatida  eksport  qilinishi 	
kekrak.Lekin bu holda filmni hajmi ayrim hollarda yuz barobar ortib ketishi mumkin.	 	
        	Macromedia  Flashda  ishni  osonlashtirish  va  rolik  o’lchamlarini  yaxshilash  uchun 	
simvol  tushinchasi  kiritilgan.	 	Simvol  quyidagicha  bo	’lishi 	
mumkin.Grafika(Graphic),tugma(button),animatsion  rolik(movie  clip),tovush(sound).Bu 
imkoniyat yatarilgan obte	ktlar bir necha marta foydalanish imkonini beradi.Flash filmlarini 	
AVI  formatiga  o’tkazikishi  ularning  interaktivligini  yo’qolishiga  olib  keladi.Shuning  uchun 
ushbu  varia	nt  keng  tarqalmagandir.Flash  filmlarini  namoyish  etishni  yana  bir  turi 	
mavjuddir.Bu va	riant Flash filmni animatsiyalashgan GFI formati ga o’tkazishdir.	Bu holda  eksportni  ikki  turi  mavjud  :har  bir  foydali  animatsiyani  bir  kadrga  mos  keluvchi  GFI 
fayllar  to’plami  ko’rinishida  yoki  bir  animatsiyalangan  fayl  ko’rinishidadir.Ekportning 
ikkinchi 	varianti 	afzalroqdir.Cuunki  boshqa  bir  dastur  yordamida  kadrni 	
“yig’ishga”qaraganda bu variantga fayl hajmi kichikroq bo’ladi	. 	
      	Dasturlash  tillarida  obyekt  faqat  shu  obyektga  qo’llanishi  mumkin  bo’lgan  atributlar 	
(xususiyatlar)to’plami va usullar ro’y	xati bilan ifodalanadi.Har bir sinf obyektlari uchun o’z 	
atributlar  va  usullar  to’plami  belgilangan.Masalan  “tugma”  obyekti  uchun  atributlar 
sifatida ishlatilishi mumkin.	 	
                                 	Flash filmlarni grafik formatlarga o’tkazish.	 	
     	Y	uqorida  sanab  o’tilgan 	Flash  filmlarni  eksportiularning  dinamikasini  (u  yoki  bu 	
darajada)saqlanishini  taminlaydi.Lekin  zarur  bo’lganda  Flashdan  oddiy  grafik  muxariri 
sifatida  ham  fordalanish  mumkin.Uning  yordamida  yaratilgan  tasvir  so’ng  biror  bir  grafik 
format 	(vektorli  yoki  rastrli)ga  o’tkazilishi  mumkin.Shu  bilan  Flash  filmga  boshqa  grafik 	
formatlardan berilgan tasvirlarni qo’shish(import qilish)imkoniyatiga ega.	 	
       	Action  Script  da  Button  va  Movie  clip  sinflari  obyektlari  orasidi  bo’ysinish 	
munosabatlarini  aniqlash  juda  qiyin:ular  bir  filmdan  ikkinchisiga  o’tganda  va  hatto 
saxnadan  saxnaga  o’tganda  ham  o’zgarishi  mumkin.Masalan 	bir  vsaxnada  tugma  klip 	
tugmani 	“jonlantirish”uchun  ishlatiladi  Movee  sinfini  boshqa  obyektlarini  (text  field)dan 	
boshqa button va Movee clip obyektlariga obyektlariga nisbatan bo’ysingan deyish mumkin 
.Chunki  ular  Button  va  Movee  clip  obyektlari  tarkibiga  kirishi    mumkin  lekin  aksincha 
emas.E’tibor  bering  Action  Scriptda  kadrlar  uchun  ham,film  saxnasi  uchun  ham  mos 
obyektlari 	sinfi  yaratilmagan.Gap  shundaki  Action  Script  filmining  ushbu  elementlari 	
xususiyatlarini  o’zgartirishga  yo’l  qo’ymaydi.Siz  snayriy  yordamida  faqatgina  kadrga  nomi 
yoki raqami orqali murojaat qilishingiz,shuningdek uning yuklangan va yuklanmaganligi.	 	
                                                 	Web	-sahifalar yaratish.	 	
    	Flash filmlarni namoyish etilishini 	turli usullari	 majjudligiga qaramasdan 	bugungi kunda 	
bu 	texnalogitani  qo’llanishining  asosiy  yo’nalishi  bu  chiroyli  va  dinamik  Web  sahifalar 	
yaratishdir.Flash filmni brouzerda	-namoyish etilishini ikki usuli mavjud:	 	
      	-uni  SWF  formatida  saqlash  so’ng  sichqoncha  yordamida  fayl  znachogini  bu  fayl 	
saqlanadigan 	katologidan brouzer oynasiga o’tkazish.	 	
      	-flash filmni HTML formatiga eksport qilish so’ng oddiy usul 	bilan brouzerda ochish.	         	Flash  filmlarni  Web  sahifa  elementlari  sifatida  ishlatish  turli  tumandir.Bulardan 	
ayrimlari qyyida keltirilgan:	 	
      	-sahifani estetik ko’rinishi oshirish uchun mo’jallangan “oddiy”animatsiya;	 	
      	-foydalanuvchi  harakati  (sichqonchani  siljitish  tugmani  bosishga  bog’liq  bo’lgan 	
animatsi	yalashgan  knopka,bunday  knopka  gipersilka  yordamida  ishlatilishi  mumkin  yoki 	
biror bi	r vazifani bajarishi mumkin	). 	
     	-Web	-sahifa  foydalanuvchilardan  biror	-bir  ma’lumotni  qabul  qilishga  mo’ljallangan 	
forma ko’rinishidir.	 	
     	-reklama banneri .	 	
     	Flash filmlarda tovushni ishlatishni bir necha usullarini taqdim etadi.	Siz filmni syujeti	 va 	
foydalanuvchi  bajargan  amaldan  qat’iy  nazar  to’xtamaydigan  amalni  yaratishingiz 
mumkin.Alternativ  variant  animatsiyava  tovushni  sinxromlash.Bu	ndan	 tashqari  Flash 	
tugmachalariga tovush ishlatishingiz mumkin.Bu esa tugmalarni interaktiv qiladi.	 	
         	                   	Flash filmni yaratish asosiy sxemasi.	 	
     	Birinchi  o’rinda  Flash  Web	-sahifalarni  yaratish  uchu  mo’ljallanganligiga  qaramay  u 	
bilan ishlash vaqtida teg, atribut,sahifa va shunga o’xshash terminlar bilan  siz kamdan kam 
uchratasiz.Shuning	 uchun  Flashni  o’rganishda  avval  uning  terminalogiyasini  tushinib  olish 	
kerak.	 	 	
      	.Flashda tovushni qo’shishni ikki xili mavjud.Xodisaviy boshqariladigan (event sound) va 	
oqimli(stream  sound).Flash  tovush  bilan  ishlashda  yaratuvchilar  uchunquyidagi 
imk	oniyatlarni yaratadi:	 	
       	-bo’linuvchan tovush kutubxonalari yaratish yani bir kutubxonadagi tovushni bir necha 	
filmlarda foydalanish imkoniyatidir.	 	
       	-tovush  sifati  va  eksporti  qilinayotgan  filmni  optimal  birlashuvini  tanlash  maqsadida 	
tovushli  ma	’lumotlarni    qo’shish  ko’rsasgichlarini  boshqarish  muallif  alohida  tovush  yoki 	
filmdagi  barcha  tovushlar  uchun  qo’shish  ko’rsatgichini  tanlashi  mumkin.Bundan  tashqari 
siz tovushni o’zgartirish uchun turli qo’shimcha effektlardan foydalanishingiz mumkin.	 	
          	Film  kadrlarini  almashish  dinamikasi  vaqt  diagramasi  (Timelene)yordamida 	
ta’	riflanadi.Vaqt  diagramasini  parametrlari  sifatida  kadrlar  almashinish  chastotasi  obyekt 	
xarakatini  boshlash  va  yakunlash  vaboshqa  parametrlarniko’rsatish  mumkin.Filmda  bir 
necha  xil  turli  obtektlardan  fotdalanish  mumkin.Har  birining  holati  boshqasidan  mustaqil  ravishda  o’zgarishi  yoki  umuman  o’zgarmay  qolishi  mumkin.Filmni  turli    elementlarini 
xarakatini ta’riflashni osonlashtirish uchun ularni yu	pqa halqa bilan solishtirish	adi.Bunday 	
varaqlarni  bir  nechasini  bir	 to’plamga  yig’ilsa  ma’lum  saxna  namoyon  bo’ladi  Saxna 	
(Scene)	-bu  Flashni  yana  bir  terminlaridan  biridir.Har  bir  saxna  qavatlarini  ma’lum  bir 	
to’plamidan  iboratdir.Sodda  filmlar  uchun  bir  qavatdan  iborat  saxnani  yarat	ish  va 	
ta’riflash  kifoyadir.Murakkab  filmlar  uchun  bir  necha  turli  ko’rinishda	gi saxnalar  yaratish 	
kerak  bo’ladi.Bir  saxnadan  ikkinchisisiga  o’tish  vaqti  diagrammasi  balki  boshqa  bir 
mexonizmlardan foydqlanib amalgam oshiriladi.	Oddiy holda ,film saxnalari 	ma’lum  ketma	-	
ketlikda,ularni  tartib  raqami  bo’yicha  bajariladi.Filmni  murakkabroq  usulda  tuzishda 
Action  Script  tilidan  fo	ydalaniladi.Murakkar  filmni  yaratishda  muhim  rolni  yana  bir 	
tushincha  klip  (clip  yoki  Movie  clip).Klip  bu	-simvolni  maxsus  turidir.U  o	’ziga  xos  mini 	
filmdir.Bu  film  uhun  xususiy  vaqt  diagrammasi  va  xususiy  parametrlar(masalan,kadrlar 
chastotasi)o’natilgan.Klipdan  ko’p  marotoba  foydalanish  uchun  filmni  bioshqa  bir 
elementlari 	singari  kutubxonasiga  joylashtirish  mumkin.Filmni  har  bir 	elementi  klipni 	
ichida  ham  ishlatilishi  mumkin.	Agar  film  ichidagi  aktivlashtirishni  ba’zi  qo’shimcha 	
shartlarini  berish  uchun  Action  Script  tili  vositalaridan  foydalanish  mumkin.Klipda 
interaktiv elementlarni(masalan,knopka) ham qo’shish mumkin.	 	
          	                         	     	Flash filmlarni yaratish ketma	-ketligi.	 	
       	Windows  dasturlarini  ko’pchiligini  ishga  tushirganda  ushbu  dasturbilan  ishlash  uchun 	
“zagatovka”(bo’sh  hujjat)avtomatik  ravishda  yaratiladi.	M	asalan  Word  muxaririni  oynasi 	
ochilgan	da  unda  bo’sh  hujjat  ochiladi.	Bu  hujjatga  siz  matn  kiritishingiz  ,grafika    qo’shish 	
shrift  ko’rinishini  o’zgartirish  va  boshqalarni  amalgam  oshirishingiz  mumkin.Yangi  hujjat 
uchun  o’rnatilgan  parametrlar  qo’llaniladi.Hujjatingiz  sizga  ma’qul  bo’lgan  ko’rin	ishda 	
bo’lishi  uchun  parametrlarni  kerakli  ko’rsatgichlarini  o’rnarib  qo’yish  talab  qilinadi.Flash 
juda  qulay  interfesga  ega  bo’lsa  ham  ,Flash  filmlarni  yaratish  juda  murakka	b 	
ishdir.Shuning  uchun  film  yaratishning  har  bir  qadamidan  so’ng  natijani  tekshiri	sh 	
lozim.Flash  filmnialohida  saxnasini  ham  butun  filmni  tekshirish  imkoniyatini  beradi.Agar 
tekshirish  muvafaqiyatli  o’tgan  bo’lsa  natijani  diskda  saqlashni  unutmang	.Chunki  Flashda 	
avtomatik saqlash funksiyasi mavjud emas.	 	
                                 	 Ish oblasti insterimentlari paneli.	         	Ish oblasti xoxlagan sichqonchani o’ng tugmasi bosil	ganda kontekst menyusi ochiladi Bu 	
menyu  ish  oblasti  vafilmni  parametrlarini  o’zgartirish  uchun  asosiy  buyruqlardan 
iborat.Bunday  buyruqlar  20  tadan  ortiqroqdir	.Hozircha  ulardan  bittasi  SCENE(saxna)ga 	
to’xtab o’tamiz.Bu buyruqni tanlaganda nomiScene nomli panel paydo bo’ladi.	Bu panel film 	
saxnalari  bilan  ishlash  uchun  mo’ljallangan.Uning  yordamida  siz  quyidagilarni  amalgam 
oshi rishingiz mumkin.	 	
          	-filmlar  saxnalari  ro’	yxatini  ko’rish  ,saxnalarni  ro’yxatdadi  joylashuvi  vlarni  filmda 	
paydo bo’lish ketma ketligi mosdir.	 	
           	-filmni xoxlagan saxnasiga (bu saxnani ro’yxatdan tanlab)otish;	 	
           	-tanlangan  saxnani  nusxasini	 	 	olish,buning  panelni  pastki  qismidagi  knopka 	
bosiladi,nusxa  ro’yxatga saxna orginalidan keyin joylashtiriladi;	 	
          	-yangi (bo’sh)saxna qo’shish,saxna ro’rxatga tanlangan saxnadan keyin jo	ylashadi;	 	
          	-tanlangan saxna o’chiriladi.	 	
           	                           	Montaj stoli va uning xususiyatlari.	 	
Ish oblastini markaziy qismida montaj stoli joylashgan.Uni keyinchalik qisqa bo’lish 
uchun faqat stoil deb ataymiz.Stol obyektlari xususiyatlarini paneli va 
boshqalar.Masalan aksariyat Win	dows	-dasturlarida (ofis paketlarva 	
boshqalar)insterument paneli tarkibini boshqarish 	buyruqlari View(vid)menyusiga 	
kiradi.Flashda esa bu buyruqlar Window menyusda joylashtirilgan.Taxrirlanayotgan 
obyektlar xususiyatlar paneli ham Boshqacharoq ko	’rinishga e	ga.Lekin bu turdagi	 	
yangiliklar unchalik ham qiyinchilik tug’	dir	maydi.Va bir nechta ish seanslardan so’ng 	
ular tabiiydek tuyiladi.Shunday qilib ,Flash MX muxaririning ish joyi bilan tanishib 
chiqamiz.	 	
                                   	Foydalanuvchi 	interfeysning tashkil etish.	  	
     	Muxarrir foydalanuvchi interfeysni   	tashkil etish umumiy holda barcha Windows	-	
dasturlar kabi standart ko’rinishga egadir.O’sha menyular to’plami,o’sha asosiy 
buyruqlar joy	lasgtirilgan eksterumentlar paneli va boshqa.Nota	nish bo’lgan vaqt 	
diogrammasidir.U ham bo’lsa hozirgacha Dreamweaver bilan notanish bo’lgani  uchundir.	Muxarrirni ilk marotoba  ishga tushirilganda asosiy oyna ustidan qo’shimcha 	
diolog oynasi ustidan Welcome paydo bo’ladi.Bu oyna sizga ish joyini o’zingiz 	bo’yicha 	
sozlash imkonini beradi.Bu juda ham foydali funksiyadir	(interfeysni sozlash bo’yicha 	
masalalarninshu bobning “foydalanuvchi ishini tashkil etish vosotalari qismida”ko’rib 
o’tiladi).Shuning uchun hozirgacha Welcome oynasini berkitib turing(keyincha	lik 	
Help)`menyusidagi	 Welcome buyrug’idan chiqarilishi mumkin .Flash MX ning 	
oynasining muhim elemenlari.	(6	-rasm)	 	
 	
 
                                  	5-rasm.Properties menyusi.	 	
 
 
 	
 	
 
 	
                                                                           	6-rasm.Web sahifa yaratish.	   
 	 	
 
       	Oddiy animatsiyalashgan filmda Flash vaqt diogrammasi kadrlarni aniq ketma 	
ketlikda namoyish qiladi.Filmni necha marta ko’sangiz ham ular 
o’zg	armaydi,interaktiv filmda foydalanuvchilar(yoki tomashabin)filmni biror bir 	
qismiga yoki saxnasiga o’tish uchun klaviatarudan sichqonchadan yoki ikkalasidan 
foydalanish obyektlarning joyini o’zgartirishi,ma’lumotlar kiritish,shuni	ngdek boshqa 	
interaktiv op	eratsiyalarni bajarish imkoniyatiga ega.Flash filmni interaktivligi unga 	
senariylarning kiritilisgi hisobiga.	 	
                           	Flash MX asosiy oynasining strukturasi.	 	
            	Qulaylik tug’dirish uchun insterumentlar paneli to’rt qismga bo’lingan. 	 	
          	Tolls(insterumentlar)bu qismga konkret insterumentini tanlash uchun knopkalar 	
joylashtirilgan.	Bu insterumentlar ikki qismga bo’linadi:tanlash va chizish 	
instrume	ntlari Flashni avvalgi versiyalarga 	nisbatan,chizish insterumentlar ayrim 	
parametrlarni o’rnatish xususiyatlar inspektori panili yordamida ham amalgam 
oshirish mumkin.Har bir insterumentni sozlashni o’ziga xos tomonlari keyingi bobda 
ko’rib o’tamiz.Agar za	rurat tug’ilsa insterumentlar panilini oyna va chegaradan 	
“uzish”va joylagtirish mumkin.	 	
          	Ish oblastini yuqorisida bu oblastga tegishli bo’lgan insterumentlar paneli 	
joylashtirilgan.Bu paneldaquyidagi interfeys elementlari joylashgan;	 	
      	-strel	kali knopka,bu knopka buytun saxnani taxrirlash 	butun rejimga qaytish 	
imkonini beradi .Bu knopka faqat agar siz alohida elementni taxrirlashrejimida 
bo’sangiz ishlaydi;	 	
      	-taxrirlanayotgan saxna nomi yozilgan maydon filmlarni saxnalariga avtomatik 	
ravishda Scene nomi va saxna tartib raqami berilgan;	 	
      	-taxrirlanayotgan simvol nomi yozilgan matn maydoni.Agar simvol o’z ichiga 	
boshqa simvollardan tashkil topgan bo’l	sa u holda ichma ich joylashgan simvolni 	
taxrirlashga o’tilsa,panelda simvollar nomidan iborat zanjir yoziladi;	 	
       	-saxnani tanlash knopkasi ; 	 	
       	-simvolni tanlash knopkasi ;	        	- simvolni tanlash knopkasi,bu knopka bosilganda film simvollardan	 iborat ro’xatli 	
menyuochiladi.;	 	
         	-ish oblasti mashtabini tanlash ro’yxati bu ro’yxatdagi ko’rsatgichlarni 	
o’zgartirish mumkin;	 	
         	Shu bilan birga stolni o’zi ham ma’lum filmga tegishlidir.Siz biror bir filmni 	
taxrirlash uchun ochsangiz yoki 	yangi fayl yaratayotgan bo’lsangiz,Flash oynasida ish 	
stoli va u bilan bog’liq 	vaqt diogrammasi paydo bo’ladi.Agar taxrirlanayotgan fayl 	
bo’lmasa stol ham ko’rinmaydi.	 	
           	Bu Flash hujjatli interfeys MDI (Multi document interfveys)texnalogiyasidan 	
foydalanishda izohlanadi.Bunday ish modeli bir asosiy oyna ichida bir nechta fayllar 
qo’shimcha oynalar tazrirlsh uchun ochish imkoni borligini bildiradi.	 	
          	Clien/Server sinfi obyektlari XMLtilida yozilgan hujjatlar (Web saxifalar)bilan 	
ishlash mo’l	jallangan.Ushbu obyektlarning	 matn obyetiga qo’llanishi mumkin; 	 	
            	MDIbir qancha qulayliklarni yarayad,bir filmdan boshqasiga sichqonchq 	
yordamida elementlarni ko’chirib o’tishdir.Obyektni boshqa bir filmga ko’chirib 
o’tilganda yoki nusxa olingan	da,bu obyektni barcha xususiyatlari saqlanib 	
qoladi.Masalan knopka ko’chirilganda u bilan bog’liq amallar ham saqlanadi.	 	
                               	Vaqt diogrammasini tashkil etish.	 	 	
   	Ish oblastini yuqori qismida vaqt diogrammasi paneli joylashgan.Is	h stoli kabi kabi 	
vaqt diogrammasi ham filmning aniq bir saxnasida tegishli bo’ladi.	Shu bilan birga 	
stolni o’zi ham ma’lum filmga tegishlidir.Siz biror bir filmni taxrirlash uchun ochsangiz 
yoki yangi fayl yaratayotgan bo’lsangiz,Flash oynasida ish stoli v	a u bilan bog’liq vaqt 	
diogrammasi paydo bo’ladi.Agar taxrirlanayotgan fayl bo’lmasa stol ham 
ko’rinmaydi.SHunday qilib umumiy holda vaqt diogrammasi panelida quyidagi 
elementlar namoyon bo’lishi mumkin.	 	
        	-filmning ayni vaqtdagi saxnasining 	qavatlari ta’rifi bu ta’rif o’ziga xos bir nechta 	
ustunchakardan qavatlar nomi vaularni atributlari ko’rsatiladi;vaqt diogrammasining 
bu qismi	 “Animatsiyalar yaratish”bo’limida ko’rib o’tiladi.	 	
          	-kadrlar shkalasidan iborat vaqt diogrammasi”o’qish 	kallagi ”va saxnani har bir 	
qavati uchun vaqt diogrammasi oynasini holat satri .Bu satrda,filmni bir nechta  parametrlari to’g’risida ma’lumot va ish stolidagi animatsiya  kadrlarni bosgqarish 
knopkasi bo’ladi.	 	
            	Flash filmlarni ishlatilish bir ne	cha usullarni tadim etadi.Siz filmni syujeti va 	
foydalanuvchi bajargan amaldan qat’iy nazar to’xtamaydigan amalni yaratishingiz 
mumkin.Alternativ variant animatsiyava tovushni sinxromlash.Bu	ndan	 tashqari Flash 	
tugmachalariga tovush ishlatishingiz mumkin.Bu	 esa tugmalarni interaktiv 	
qiladi.Bundan tashqati 	Flashda tugmachalarga tovushni vaqt diogrammasini 	
elementlarini ko’rib chiqamiz.	 	
        	Kadrlar shkalasidan boshlaymiz.Shkala saxnaning barcha qavatlari uchun 	
umumiydir.Kadrlar shkalasida kadrlar nomeratsi	ya o’sish tartibi 	
ko’satilgan.Nomeratsiya qadami 5 ga teng.Alohida qavtni vaqt diogrammasi kadrlar 
ketma ketligini grafik tasviri ko’rinishida bo’ladi.Vaqt diogrammasida kadrlar 
tasvirdan juda ko’p ma’lumot olishi mumkin.Masalan kadrlar tasvirdan qaysi 
qav	atdan animatsiyani qay usuli qo’llanganligini bilish mumkin.

O ’Z BEKISTON REPUBLIKASI OLIY VA O ’RTA MAXSUS TA ’LIM VAZIRLIGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI Fakultet: Psixologiya va ijtimoiy munosabat F an : Axborot texnologiyasi Mavzu: Macromedia Flas h MX d asturida matnlar bilan ishlash Bajardi: Joniqulova Durdona SAMARQAND – 2022 -yil

Macromedia Flash 8 dasturi . Grafik dasturlarni yaratish Hozirgi kunda Web sahifalarni yaratishda oldingi o’rinlardan biri rastrli grafika hisoblanadi.Rastrli formatlardan GIF(grapics interchangeformat ma’lumotlarini almashinuvi uchun grafik format ). JPEG(Join Photografic Experts Grau p Tasvirlar bo’yicha mutaxassislarni birlashgan guruhi)va RNG(Portable network Graphics ko’chirma grafik format)va boshqa formatlarnikeltirish mumkin. Rastrli grafikani ishlatishda tasvir nuqtalar majmuasi dan iborat bo’ladi. Bu nuqtalar bir -biri bila n bog’liq bo’lmaganligi uchun ushbu nuqtalar har biriga rangini va koordinatasi be rilishi kerak.Oddiy holda agar ikki xil rangli tasvir ishlatilsa u holda har bir pikselni ta’riflash uchun har pixselga bunday razryadlardan 8ta kerak bo’ladi.Juda ham murakkab fotorealistik rangli tasvirlar 1 pixseliga 24 razryad talab qiladi.Rastrli tasvirlarni yana bir kamchiligi shu ndan iboratki ,tasvir sifati pixsel o’lchamiga bo’liq,u esa o’z navbatida monitorni imkoniyati bilan belgilanadi.Shuning uchun bir xil rasm turli monitorda har xil ko’rinishga ega bo;lishi mumkin.Bu ham hali hammasi emas.astrli tasvirni o’lchamini o’zgarti rish juda ham murakkab.Cunki bunday tasvirni kattalashtirish pexsellar sonini o’sishiga olib keladi.Kompyuter grafikasi sohasidagi mutassislar tomonidan juda murakkab rastrli tasvirlar pixselar “ko’paytirushy”yoki o’chirish algaritmlari ishlab chiqilgan,le kin ular doim ham ushbu masala bajara olmaydi. Grafikaning yana bir turi bu vekto rli grafikadir. Vektorli grafika bu tasvirni rasmda joylashuvi matematik formulalar bilan berilgan egri chizialar majmuasi yordamida namoyish etish usulidir.Masalan ista lgan doirani tasvirlash uchun uch -to’rt raqam kerak bo’ladi.Radius markazi koordinatalari va chiziq qalinligi.Shuning uchun vektorli grafika rastrli grafikaga nisbatan bir qancha qulayliklarga ega: -Vektorli tasvirlarni belgilovchi matematik formula lar kompyutr xotirasida rastrli tasvir pixsellarga qaraganda kamroq joy egallaydi. -tasvir (yoki uning ayrim qismlarini )sifatini yo’qotmasdan chegaralanmagankattalashtirish imkoniyati mayjudligi. -tasvirni bir platformadan ikkinchisigako’c hirishning qulayligi .

Albatta vektorli tasvirni o’z kamchiligi ham mavjud.Masalsn,fotorelastik tasvirni vektorli formatdan namoyish qilish murakkabroq.Flash yaratuvchilari bunga ham yechim topishgan.Flash dasturi yordamida Web sahifalar tuzishda siz nafaqat vektorli balki rastrli tasvirlarni ishlatishingiz ham mumkin. Macromedia Flashda animatsiya yaratish . Flash dasturida animatsiya ikki xil bo’ladi:kadrli va avtomatik.Avtomatik animatsiya shakllar geometriyasini o’zgarishi yoki boshqaruv kadrlar o’zgarishi asosidagi animatsiya turlariga bo’linadi. Bu turdagi animatsiyani yaratish uchun biz bitta boshqaruv kadrni yaratamiz va unga belgi qo’yamiz.Masalan boshqaruv kadrda aylana chiziladi.Va u grafik ta svir belgi turiga F8 yoki Vstavka menyusida Preobrazavot v simvol buyrug’ yordamida o’tkaziladi. Yoki ctrl+F8 buyrug’ini tanlab yangi belgi yaratamiz va belgilar kutubxonasi yordamida uni boshqaruv kadrga qo’shamiz. Macromedia Flashda ishni osonlash tirish va rolik o’lchamlari yaxshilash uchun simvol tushinchasi kiritilgan.Simvol quyidagicha bo;lishi mumkin.Grafika(Graphic),tugma(button),animatsion rolik(movie clip) ,tovush(sound).Bu imkoniyat yatarilgan obtektlar bir necha marta foydalanish imkonini b eradi. Endi belgi joylashgan boshqaruv kadrni sichqonchaning o’ng tomonidagi tugma yordamida tanlab Great motion twening yoki vstavit vmenyusining shu nomli buyrug’ini tanlaymiz.Shu harakatlar vatijasida boshqaruv kadr rangi ko’k rangga o’zgaradi.En di sichqoncha bilan yangi kadrni tanlaymiz va F6 ni buyrug’ini tanlaymiz.Natijada kadrda ko’k rangli boshqaruv kadr hosil qilinadi.Birinchi boshqaruv kadrdan ikkinchi boshqaruv kadrgacha kadrlar ko’k rangda avtomatik hosil qilinada. Oxirgi harakatimiz bu ikkinchi boshqaruv kadrdagi belgini o’zgartirish(cho’zish,aylantirish,kattalashtirish yoki kadrdagi joylashishini o’zgartirish). Endi klviaturadagi Enter tugmasini bosamiz va biz yaratgan animatsi yani ko’rishimiz mumkin. M acromedia Flashda animatsiya yaratish. Bu turdagi animatsiyani yaratish uchun biz boshqaruv kadrlar o’zgarishi asosidagi yaratilgan animatsiya hosil qilamiz.Faqat endi oxirida ikkinchi qatlamdagi belgini butunlay o’chirib uning o’rniga kvadrat ch izamiz. Shu harakatimizdan keyin kadrlar rangi normal ranga qaytadi.Keyin birinchi va ikkinchi boshqaruv kadrlaridagi grafik tasvir belgisini

ctrl+F8 yoki Izmenet menyusidagi Razidelet oldelno buyrug’I yordamida aloda shakllarga bo’lib chiqamiz. (2 -rasm) . 1-rasm.Macromedia Flash dasturi. 2-rasm.Ishchi soha.

Endi avval birinchi boshqaruv sichqoncha chap tugmasi bilan tanlab stoyanka(Proprtill)yoki ctrl+F3 yoki Okno menyusini shu nomli buyrug’ini tanlaymiz. Natijada muloqot oynasi hosil qilinadi va unda Tweening sohasida Motions o’rniga Shape holatini tan laymiz. Natijada boshqaruv kadr rangi yashil ranga o’garadi.Endi ikkinchi boshqaruv kadrni ham sichqoncha bilan tanlab animatsiya turini Motiondan Shapega o’zgartiramiz va oxirida Enter tugmasini bosamiz.Va qarayotgan animatsiyani ko’rishimiz mumkin.Bunda y opiq doirani pleerda harakatga kelish animatsiyasini ko’ramiz. Ko’rishimiz mumkin ikkila animatsiyalarda ham ikkita boshqarish kadrlar o’rtasidagi masofa kadrlarni kompyutr o’zi avtomatik yaratgan va animatsiya to’g’ri chiziq bo’yicha harakatlanadi. Ammo bizga harakat traektoriyasi bo’yicha bajarilishi kerak bo’lsa,u hold anima qilish kerak?Bunday animatsiyalarni hosil qilish uchun bizning qatlamimiz ustida maxsus harakat traektoriya qatlamini yaratish kerak bo’ladi.Va shu qatlamda qalam bilan qiyshiq traektoriya chizig’ini chizamiz.Natijani ko’rish uchun Enter tugmasini bosamiz.(3 - rasm). 3-rasm.a)kadr hosil qilish.