Mixail Lermontovning "Zamonamiz qahramoni " asari Reja: 1) "Zamonamiz qahramoni " asari haqida 2) Asardagi bosh qahramon - Pechorin shaxsiyati. 3)Yozuvchining badiiy mahorati.

Mixail Lermontovning «Zamonamiz qahramoni» qissasi o‘quvchini haqiqatda o‘ylatadi. Asar insoniy munosabatlar – do‘stlik, muhabbat, sadoqat va xiyonat, axloq qoidalari ustiga qurilgan. Bosh qahramon – Zamonamiz qahramoni, ya’ni Pechorin ijobiy obraz emas, ammo uning aniq bir xislatini odamiylikdan mutlaqo yiroq, deb baholashimiz ham o‘rinli emas. Zamonamiz qahramoni – yozuvchining o‘zi e’tirof etganidek, odamlarni qusurdan davolash uchun zarur bo‘ladigan «achchiq dori, o‘tkir haqiqat». Pechorin bizning oramizda, bir havodan nafas olayotgan tanishimiz yoki qo‘shnimiz. Uning illatini oshirib, muqarrar jazoga ro‘para qilish insoniylikka qanchalik xos? «Dardning qanday dard ekanligini ko‘rsatib berishning o‘zi kifoya, uni qanday davolashni Xudo biladi». Zamonamiz qahramoni - rus adabiyotidagi birinchi ijtimoiy-psixologik roman bo'lib , M.Yu.Lermontov tomonidan 1838-1840 yillarda yozilgan va 1840-yilda nashr qilingan. Rus adabiyoti klassik namunalaridan biri. Roman bir necha qismdan iborat bo‘lib, ularning xronologik tartibi buzilgan. Bunday tartibga solish maxsus badiiy vazifalarni bajaradi: xususan, dastlab Pechorin Maksim Maksimichning ko'zi bilan ko'rsatiladi va shundan keyingina biz uni kundalikdagi yozuvlarga ko'ra ichkaridan ko'ramiz. Boblarning xronologik tartibi: 1)"Taman" 2)"Malika Meri" 3)"Bela" (Maksim Maksimich hikoyasining boshlanishi) 4)"Fatalist" 5)"Bela" (Maksim Maksimich hikoyasining oxiri; hikoyaning ramkasi) 6)"Maksim Maksimich" 7)Pechorin jurnaliga so'zboshi

Grigoriy Pechorin. Kavkazda xizmat qilish uchun surgun qilingan, aqlli, o'qimishli, ziddiyatli xarakterga ega, hayotdan hafsalasi pir bo'lgan, hayajon izlayotgan yosh ofitser. Bela. Tog'li shahzodaning kenja qizi, yosh, chiroyli, mag'rur, kuchli, ammo yumshoq, Pechorinni yaxshi ko'radi. Maksim Maksimich. Ellik yoshlar atrofidagi armiya zobiti, bakalavr, mehribon, sodda, halol. U unga qo'mondonligi ostida xizmat qilgan Grigoriy Pechorin haqida hikoya qilib beradi. Pechorin va Maksim Maksimich tezda do'st bo'lishdi. Bir kuni mahalliy tog'lik shahzoda ularni ziyofatga taklif qildi. U erda Pechorin Belani ko'rdi, sevib qoldi va qizni otasining uyidan o'g'irlashga qaror qildi. Kazbich. Tog'li, jasur, dadil, shafqatsiz zobit, Belani yaxshi ko'radi. "Mening qaysarligim o‘zim bilan bir kunda tug‘ilgan bo‘lsa kerak, butun umrim qalbimga yoki aqlimga qarshi qayg‘uli va muvaffaqiyatsiz qaysarlik qilish bilan o‘tdi". Pechorin. Mixail Lermontovning "Zamonamiz qahramoni" romani 1840-yilda yozilgan. Ushbu roman qisman avtobiografik chizgilarga ham ega. Asar syujetining dastlabki ikki bobi yozuvchi tomonidan hikoya qilinadi. Asar qahramoni bo‘lgan Pechorinning jurnallari, ya'ni kundaliklari muallif qo‘liga tushgandan so‘ng voqealar Pechorinning o‘z tilidan keltiriladi. Bu esa asarda Pechorinning ichki kechinmalari, o‘ylari, tuyg‘ularini yanada yorqinroq tasvirlashga imkon yaratadi. O‘qiyotgan kitobxon Pechorinni bilan birgalikda ularni his qilib, uning o‘rniga o‘zini qo‘yib ko‘radi.

Asardagi har bir qahramon chizgilari, ularning portreti, ichki tuyg‘ulari juda yaxshi tasvirlab berilgan. Ayniqsa, ko‘zlar tasviri har bir kitobxonga manzur keladi, deb o‘ylayman."Avvalo, u kulganda ko‘zlari kulmas edi." Pechorinning aslida qanday ekanligini shundan ham bilib olishimiz mumkin. U o‘zini baxtiyor etib ko‘rsatmoqchi, lekin ko‘zlari aslida unday emasligini oshkor qilib qo‘yyapti. Tabiat, xususan, tog‘lar, osmon, tong, bulutlarni tasvirlashda o‘ziga xos o‘xshatishlardan foydalanilgan. Bu esa ushbu romanni she'riyatga ham qisman yaqinlashtirgan. "Zamonamiz qahramoni" romani bosh qahramoni Grigoriy Aleksandrovich Pechorin mag‘rur, qat'iyatli, o‘ziga bino qo‘ygan, aqlli, tadbirkor, hech narsadan qo‘rqmaydigan, ba'zan o‘z-o‘ziga ham tushuna olmaydigan inson sifatida ko‘rsatib berilgan. U o‘zi istagan narsaga erishmaguncha harakat qilardi va bu maqsadga yetish yo‘lidagi mashaqqatlaridan zavqlanar edi. Maqsadiga yetgandan so‘ng esa yana hayoti ma'nosini yo‘qotar va bundan tezda zerikar edi. O‘zi aytganidek, uning eng katta zavq manbayi atrofdagilarni o‘z irodasiga bo‘ysundirish edi. Bunga erishgandan so‘ng u boshqa zavqlanadigan narsa izlab qolar edi. Ba'zan u boshqalarning baxtsizligi sababchi bo‘lishni istamas edi, lekin u shunday yaratilgani uchun o‘zini o‘zgatira olmas edi, balki o‘zgartirishni ham istamas edi. Pechorin tuyg‘ulardan ko‘ra ko‘proq aqliga quloq solar, uning ko‘rsatgan yo‘lidan yurar edi. U doimo o‘zini baxtiyor va sovuqqon ko‘rsatishga intilar va buning uddasidan ham chiqar edi. Uning uchun baxt bu u tuygan g‘urur edi. U hech qachon birovga bosh egishni istamas edi. Balki shuning uchun hech qachon uylanmasdi, uylanish haqida so‘z ochilsa qochib qolardi. Balki uylanmasligiga yoshligidagi bashorat sababchidir. Shuningdek, asardagi Maksim Maksimich, Bela, Meri, doktor Verner, Grushnitskiy, Vera obrazlari orqali Pechorin obrazi yanada ochib berilgan.

Lermontov ushbu asari va undagi Pechorin obrazi orqali o‘sha zamondagi yoshlarni, ularning naqadar beqaror ekanliklarini, bir xil hayotdan zerikib, doimo sarguzasht izlab yurishlarini ko‘rsatib bergan. Pechorin va uning qilgan xatolari, bir inson muhabbatiga erishib, so‘ngra uni bundan judo etishi, oqibatda o‘sha qizlarning qalbida paydo bo‘luvchi nafratga duchor bo‘lishi, yosh bir ofitser Grushnitskiyni oddiy uydirma gaplari va o‘zlari uyishtirgan fitna ortida o‘lib ketishlari naqadar aqlga sig‘maydigan holatlar ekanligini ko‘rsatib bergan. Pechorindek boshqalarga nisbatan hukmronlik qilish tuyg‘usi, boshqa insonlarning baxtsizligiga sababchi bo‘lish, qalbiga va tuyg‘ulariga nisbatan bepisand munosabatda bo‘lish insonni tubsiz chohga yetaklashini asarni o‘qish orqali bilib olamiz. Pechorindagi erkinlik tahsinga sazovor edi. U hech kimni aldamas edi. Barini ro‘yi-rost aytardi. Insonlarga o‘zini yolg‘ondan mehribon qilib ko‘rsatmas edi. Balki shuning uchun ko‘pchilikka yoqmas ham edi. Asardagi bir iqtibos orqali o‘z fikrlarimni yakunlamoqchiman. "Har narsaning o‘z me'yori bo‘ladi; ko‘p narsalar gapirilmaydi, ko‘ngil bilan his qilinadi." Pechorin - bu siz yoki biz, yoki yonimizdagi odam timsoli bo'lishi mumkin. Yaqinining o'limiga befarq qaraydigan kishilarda, jamiyat unga talpinadi-yu, lekin jamiyatni o'zidan itaradigan yakkalikdagi kishini ko'rganda, do'stlashish istagidan voz kechishni afzal bilgan kimnidir uchratganimizda yoki kuzatganimizda beixtiyor Pechoringa o'xshar ekan, degan fikr hayolga keladi. Hayolimizdagi Pechorin ko‘z oldimizda turgandek tuyuladi. Lermontov asarlarida doim shaxs va jamiyat mavzusi yetakchilik qilgan. Biroq bu gal Lermontov o'lmas mavzuga qo'l urgan. Asarda turli xalqlar hayoti, jumladan rus kishisi va chechen vakilining dunyoqarash va e'tiqod masalasidagi farqlarini ko'rish mumkin. Knyajka Merrining ismi inglizlarga taqlidan qo‘yilgan. Shuning uchun ham asarda shaxs va jamiyat emas, jamiyatlar munosabati ko‘tarilgan deb