MTMgacha ta’lim muassasalarida musiqiy tarbiya mashg‘ulotlari, bayram tadbirlarini rejalashtirish (yillik o‘quv-reja, plan-konspekti yoki mashg‘ulot bayoni, tadbir senariysi
![MTMgacha ta’lim muassasalarida musiqiy tarbiya mashg‘ulotlari,
bayram tadbirlarini rejalashtirish (yillik o‘quv-reja, plan-konspekti yoki
mashg‘ulot bayoni, tadbir senariysi
Reja:
1. Bayram tadbirlar i ning tarbiyaviy ahamiyati.
2. MTMda bayram va tadbirlarni tashkil etish.
3. Bayram tadbirlarining s senariysini ishlab chiqish yo‘llari.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_1.png)
![MTMgacha yoshdagi bolalar tarbiyasidsa musiqiy tarbiya alohida ahamiyat
kasb etib, muntazam ravishda olib boriladigan tarbiya jarayonining bir qismini
tashkil etadi. Mazkur qo‘llanma MTMgacha ta’lim musassalarida musiqiy
tarbiyani amalga oshirish dasturida belgilangan ertalik va bayramlarni
nishonlashga qaratilgan tadbir va bayramlarni tashkil qilish jarayoniga qaratilgan.
Musiqa, ayniqsa, milliy musiqa, bola tarbiyasiga benihoya katta ta’sir ko‘rsatib,
ularda yuqori darajadagi badiiy, estetik zavq va didni shakllantiradi, go‘zallikni
musiqa orqali idrok etishda yetakchi rol o‘ynaydi. Bolalar bog‘chasida musiqiy
tarbiya quyidagi vazifalarni o‘z oldiga qo‘yadi:
– musiqa tinglash;
– vokal ijrochilik;
– milliy musiqa asboblari bilan tanishtirish;
– bastakor hayoti va ijodi bilan tanishtirish;
– musiqa turlari bilan tanishtirish;
– ritmik harakat va raqs asoslari bilan tanishtirish;
– bolalarda ijobiy qobilyatlarni aniqlash va rivojlantirish;
–musiqa vositalari orqali bolalar tarbiyasini tobora shakllantirish.
Musiqa rahbarlari ushbu vazifalarni amalga oishirar ekanlar, o‘z ish
tajribalarida turli faoliyat shakllaridan keng foydalanadilar.
– Musiqa mashg‘ulotlari (vazifa va maqsadiga qarab, turli mavzu va
yo‘nalishda bo‘ladi):
– bayram ertaliklari;
– ko‘ngil ochar musiqiy o‘yinlar;
– nafosat soatlari;
– badiiy va adabiy musiqiy kompozitsiyalar;
– musiqiy teatr dramatizatsiyalari;
– yakka hol ish turlari;
– to‘g‘arak ishlari.
Bayram ertaliklariga tayyorgarlik ko‘rilar ekan, avvalambor bu hammaning
bayrami ekanligi, bolalar xotirasida unutilmas iz qoldiri lishi, ularga zavq,](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_2.png)
![xursandchilik olib kelishini nazarda tutish zarur. Bu jarayonda barcha teng
qatnashishi lozim. Masalan, pedagogik jamoa, ota-onalar va mahalla ahli.
MTMgacha ta’lim muassasasida tashkil qilingan bayram ertaliklari umumxalq
bayramlarining bir parchasi bo‘lmog‘i zarur. Bolalar bog‘chasida musiqa va
o‘yinlar bolaning aqliy, estetik va jismoniy rivojida raqs, musiqali o‘yin va musiqa
bilan harakat katta ahamiyatga ega. Musiqa faoliyatining bu turlari bolaning har
tomonlama o‘sishiga katta yordam beradi.
Birinchidan, uning musiqa uquvi, ayniqsa, ritm tuyg‘usi va musiqa xotirasi
yaxshi rivojlanadi, chunki har qanday harakat turi musiqa ritmi va taktlari ostida
bajariladi hamda harakat bilan bog‘liq bo‘lgan musiqa ohanglari bola xotirasida
turg‘un saqlanadi. Ikkinchidan, yuqorida aytganimizdek, raqs va musiqali
harakatlar bolada harakat chanlik, chaqqonlikni rivojlantirib, badanni chiniqtiradi,
qomatning to‘g‘ri o‘sishiga yordam beradi. Uchinchidan, musiqa asarlari bolada
turlicha emotsional hislar uyg‘otadi. Turlicha kayfiyatlar hosil qilib, uning ongida
o‘ziga xos obrazlar yaratadiki, bular bolaga harakat sxemalarini badiiy ishoralar
bilan ifodalashga yordam beradi. Demak, musiqa bilan harakat bolaning aqliy va
estetik qobiliyatini hamda irodasini rivojlantirishda ham alohida ahamiyatga ega.
Masalan, marsh musiqalari bolaga g‘ayrat va tetiklik bag‘ishlaydi. Marsh
musiqalarisiz bayram ertaliklari, hatto bog‘chaning oddiy bir kunlik hayotini ham
tassavvur qilish qiyin. Raqs kuylari esa bolada ajoyib ichki his-tuyg‘ular,
kechinmalar hosil etib, beixtiyor raqsga tushishga undaydi va uni behad
zavqlantiradi. Musiqa mashg‘ulotlarida bajariladigan harakatlarni, ya’ni asosan
ikki turga bo‘lish mumkin
1) raqs va xorovodlar. Musiqali o‘yinlar: o‘yin bog‘cha yoshidagi bolalar
ijodiy faoliyatining eng faol shaklidir. O‘yinlarga mo‘lljallangan musiqa
asarlarining badiiy mazmuni, xarakteri va ifoda vositalari o‘yinning sujetiga mos
tushishi shart. O‘yinning s y ujeti esa bog‘cha hayotidan olingan bo‘lishi lozim.
Unda bolaning ijtimoiy hayot va tabiat bilan munosabati o‘z aksini topishi kerak.
Ayniqsa xalq bolalar o‘yinlari katta ahamiyatga ega.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_3.png)
![Bog‘chadagi musiqali tarbiya metodikasida musiqali o‘yinning asosan ikki
turi tavsiya etiladi: 1) cholg‘u musiqa sadolari ostida o‘ynash; 2) ashula aytib
o‘ynash. O‘z navbatida cholg‘u muisiqali o‘yin syujetli va syujetsiz o‘yinlarga
bo‘linadi. Syujetli oyinda aniq voqea tasvir etilib, syujetsiz o‘yinda esa turli
harakat namunalari vositasida musiqa asarining xarakteri va badiiy shakli tasvir
etiladi. Ashula aytib o‘ynash ko‘proq xorovodlar va insenirovkalar bilan bog‘liq.
Ular o‘yinning mazmuniga qarab tuziladi. Ba’zi o‘yinlarda bir bola o‘yin boshlab,
boshqalari unga ergashsa, boshqasida esa, guruh ikkiga bo‘linishi yoki juft bo‘lib
o‘yinga tushilishi mumkin. O‘yinni davra tuzib, ikki guruhga bo‘linib, ijro etish
kabi turli shakllarda o‘tkazish tavsiya qilinadi.
Musiqa madaniyati darslarida bajariladigan o‘yinlar asosan ikki turga
bo‘linadi:
1. Qo‘shiqning mazmuniga mos musiqali ritmik o‘yinlar.
2. Raqslar.
Shunday qilib, musiqiy o‘yinlar o‘z maqsad va vazifalariga ko‘ra, didaktik
o‘yinlarga mansub bo‘lib, asosan ritmik harakat vositasida ijro etilishi bilan
ifodalanadi. Musiqa ostida jismoniy tarbiyaning ahamiyati Jismoniy tarbiya –
sog‘lom avlod, sog‘lom oila, sog‘lom jamiyat uchun bolalikdan qilinadigan amaliy
harakatdir. Jismoniy musiqiy harakat, o‘yinlar, sport bilan shug‘ullanish iroda,
chidam, intizom tuyg‘ularini shakllantiradi. Bola o‘z kuch-quvvati, sog‘lomligi,
qaddi-qomatining ixchamligi, nafas harakatlarining tog‘rili gini sezib turadi va bu
bilan faxrlanadi. Bu sifatlar sezilmagan holda didni tarbiyalay boradi, bolani
go‘zallik dunyosiga yetaklaydi. Sportchi ning har tomonlama uyg‘un rivojlangan
qaddi-qomati haqiqatdan ham go‘zaldir.
Jismoniy tarbiya aslida musiqa tarbiyasi bilan uzviy bog‘liqdir. Bayram
ertaliklari bog‘cha hayotining eng muhim va tarkibiy qismiga aylangan bo‘lib,
tantanavorlik, xursandlik va shodlik holatini vujudga keltiradi, bolalarning badiiy
didini tarbiyalaydi. Bayram ertaliklaridan maqsad, bolalarni nafosat olamiga olib
kirish, ularda ajoyib yorqin taassurotlar qoldirish va shodlik baxsh etishdan
iboratdir. O‘zbekiston Mustaqillikka erishdi. Istiqlol sharofati tufayli](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_4.png)
![qadryatlarimiz, unutilgan, lekin bola tarbiyasida nihoyatda zarur bo‘lgan urf-
odatlarimiz tiklanmoqda. Shu sababli bayram ertaliklari shaklan va mazmunan
o‘zgarmoqda. Bolalar bog‘chalarida nishonlanadigan asosiy bayramlar
quyidagilardan iborat:
1. O‘zbekiston Respublikasi Mustaqillik kuni.
2. Rahbar va murabbiylar kuni.
3. Mehrjon bayrami.
4. Yangi yil bayrami.
5. Vatan himoyachilari kuni.
6. Xalqaro xotin-qizlar bayrami.
7. Navro‘z bayrami.
8. Xotira va qadrlash kuni.
9. Gul va qushlar bayrami.
10. Sog‘lomjon va polvonjon bayram ertaligi.
11. Bolalarni MTM quchog‘iga kuzatish tadbiri.
Har bir bayramning o‘z ma’nosi va alohida xususiyati bor. Masalan, 1-
sentabrda nishonlanadigan Mustaqillik bayramida vatanni sevish va e’zozlash,
unga munosib farzand bo‘lib yetishish, uning yutuqlaridan faxrlanish hissi
tarbiyalanadi. Bayram katta guruh bolalari bilan o‘tkazilib, ular O‘zbekiston
Respublikasi madhiyasini kuylaydilar. Kichik va o‘rta guruh bolalari tomoshabin
sifatida qatnashadilar. Ertalikdagi o‘yinlar, insenirovkalarda xalqimizning erishgan
yutuqlari, mehnatning insonga quvonch baxsh etishi odamlarning bir-biriga mehr-
oqibati, qadriyatlarimiz ko‘rsatilishi kerak. Musiqa rahbari bayram dasturini
tuzishda ijodiy yondashib, zamonaviy bolalar qo‘shiqlari bilan bir qatorda, o‘zbek
xalq qo‘shiqlarini ham dasturga kiritishimiz lozim. Mehrjon bayramida mehnat
mavsumi yakuniga yetayotganligini ifodalab, «Quyosh bobo»ga minnatdorchilik
bildirib, «Bobodehqon» mehnatini, «Ona yer» saxovatini, mehr-muruvvatini,
«Kuzjon»ning to‘kin-sochinligini ramziy obrazlar orqali chuqurroq idrok
etishlariga erishish lozim. Bu bayramni katta, o‘rta va kichik guruh tarzida
o‘tkazish mumkin. Bayram tantanalarida iloji boricha o‘zbek milliy asboblarini](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_5.png)
![(karnay, sunray, nog‘ora) jalb qilish tavsiya etiladi. Imkoniyat bo‘lmasa,
fonogrammadan foydalanish lozim. Askiya lar va kichik sahnalashtirilgan ertaklar
ham bo‘lishi tavsiya etiladi. Qo‘shiq, lapar (aytishuv) va askiyalar mazmuni
bolalarga tushunarli bo‘lishi kerak. Yangi yil bayrami butun dunyoda ramziy qabul
qilingan bo‘lib, jahon oilalarining eng sevimli bayramidir. Unda chiroyli bezatil -
gan archa, quvnoq kuy, qo‘shiq va o‘yinlar Qorbobo, Qorqiz va turli ertak
qahramonlari, o‘rmon hayvonlari ishtirok etib, bolalar bilan xursandchilik
qiladilar.
Navro‘z bayramida uyg‘onayotgan borliq, tabiat ulug‘lanadi. Qadriyat, urf-
odat, udumlarni aks ettiruvchi mazkur bayram, tabiat uyg‘onishi, yangi mehnat
mavsumining boshlanishi, tabiat go‘zalligidan zavqlanish va uni asray bilish,
ko‘kalamzorlashtirish, mehnatni ulug‘ lash kabi g‘oyalarni o‘zida mujassam etadi.
Qo‘shiq-yallalar kuylanadi, o‘lan aytishuvlar va turli xil qiziqarli o‘yinlar
o‘tkaziladi. Bu bayramni bog‘cha sharoitidan kelib chiqqan holda zalda yoki
hovlida o‘tkazish mumkin. Qadimda sharq xalqlari o‘z sayllariga odamlarni
karnay-surnay orqali chorlaganlar. Shuning uchun bayramning tantanali qismi da
milliy cholg‘u asboblardan yoki fonogrammadan foydalanish lozim. Badiiy qismda
quvnoq qo‘shiqlar yangraydi.
8-mart bayramida bolalar onalari, buvilari, opalari, tarbiyachi lariga bo‘lgan
mehrlari va ulkan muhabbatlarini qo‘shiq, she’r, raqs, o‘yinlarida ifodalaydilar.
Ularning mehnatlarini e’zozlab, minnatdorchi lik bildirib, o‘z qo‘llari bilan yasagan
sovg‘alarini taqdim etadilar. Ular uchun katta, o‘rta va kichik guruhlarda konsert
uyushtiriladi. Bayram uchun to‘g‘ri tanlangan qo‘shiq, musiqa, sahna ko‘rinishlari
bolalarda xushchaqchaq kayfiyat tug‘dirishda katta ahamiyatga ega. Ular bayram -
ning umumiy xarakteriga, mazmuniga mos bo‘lishi kerak. Agar bog‘chada xalq
cholg‘u asboblaridan tuzulgan bolalar ansambli bo‘lsa, uni ham bayram dasturiga
kiritish kerak. Buyuk siymolar tavallud topgan kunlar uchun badiiy musiqiy
nafosat soatlarini tashkil etish, bolalarda milliy g‘urur tuyg‘ularini shakllantirib
boradi. Ularning rasm larini ko‘rsatib, buyuk xizmatlari haqida ma’lumotlar berish,
bolalar yoshiga mos asarlari bilan tanishtirish esa bolalar ma’naviyatini oshira di.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_6.png)
![Shuningdek, bayramlar bolalarni respublikamizda yashaydigan barcha millat va
xalqlarning urf-odatlari, qo‘shiq va o‘yinlari bilan tanishtirish hamda ularga
nisbatan hurmat ruhida tarbiyalashda katta o‘rin egallaydi.
Kichik, o‘rta, katta va tayyorlov guruhlarida bayram ertaliklari MTMda olib
boriladigan barcha bayram ertaliklari vositasida oliyjanob fazilatlar yosh avlodga
bog‘cha yoshidan boshlab shakillantiriladi. Bayram ertaliklari jarayonida bola
hayotiy voqelikni musiqaviy obrazlar orqali idrok etib boradi. Bolalar yoshiga xos
musiqa asarlari kichkintoylarda unutilmas taassurot qoldiradi, ularning ruhiy
dunyo sini boyitadi. Bog‘cha sharoitidagi musiqaviy tarbiya badiiy adabiyot va
tasviriy san’at bilan uzviy bog‘langan holda amalga oshiriladi.
O‘rta guruhlarda bayram ertaliklari
1. Mustaqillik bayrami. Bu bayram tadbiri 1-sentabrda o‘tkaziladi. Tadbir
O‘zbekiston Davlat madhiyasining yangrashi bilan boshlanadi. Bolalar Vatanimiz
haqidagi she’rlarni yoddan o‘qib, qo‘shiqlar ijro etadilar.
2. Mehrjon bayrami – Bobodehqon va ona zaminni ulug‘lovchi bayramdir.
U 25-oktabrdan 5-noyabrgacha o‘tkaziladi.
3. Archa bayrami. Bu bayramda Qorbobo, Qorqiz va sevimli ertak
qahramonlari ishtirok etadilar.
4. 8-mart – Onajonlar bayrami.
5. Navro‘z bayrami 21-martdan boshlanadi.
6. Sog‘lom va polvonjon tadbiri esa 1-iyunda o‘tkaziladi.
Katta va tayyorlov guruhlarida bayram ertaliklari
1. «1-sentabr – Mustaqillik bayrami». Bayram tadbirlari orqali bolalarda
vatanparvarlik va baynalminallik tuyg‘ulari tarkib toptiriladi.
2. 1-oktabr – «Rahbarlar va Murabbiylar kuni».
3. Til bayrami. Bu bayram «Til – dil kaliti», «Ona tilim – jonu dilim»
nomlari ostida nishonlanadi
4. «Mehrjon bayrami» – hosil bayrami.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_7.png)
![5. 8-dekabr – Konstitutsiya kuni. Shu munosabat bilan «Qomusi miz –
nomusimiz» tadbiri o‘tkaziladi.
6. «Archa bayrami» ertaligi.
7. 14-yanvar – «Vatan himoyachilari kuni».
8. 8-mart – Xalqaro xotin-qizlar kuni munosabati bilan konsert uyushtiriladi.
9. 21-mart – Navro‘z bayrami. Bu tadbirda, asosan, urf odatlarimiz va
qadriyatlarimiz haqidagi sahna ko‘rinishlari va kuy-qo‘shiqlar ijro etiladi.
10. Gullar va qushlar bayrami may oyida o‘tkaziladi. Bolalar O‘zbekiston
gullari va qushlari haqida she’r hamda qo‘shiqlar aydatilar.
11. «Sog‘lomjon va polvonjon», «Sog‘lom tanda – sog‘ aql» tadbirlari 1-
iyunda o‘tkaziladi. Bayramda turli estafeta va bellashuvlar uyushtiriladi.
12. MTMga kuzatish bayrami. «Xayr, bog‘chajon – salom,MTM
MTM da utkaziladigan bayram ertaliklari dasturlaridan namuna
Istiqlol bayrami
Bolalar yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda, O‘zbekiston Respublikasi
ijtimoiy hayotidan, Respublika Prezidentining xorijiy mamlakatlar elchilari,
mahalla ahli, yozuvchilar, ishchilar, dehqonlar, talabalar bilan uchrashuvlari aks
etgan foto-rasmlar terib qo‘yiladi. Bog‘cha musiqa mehmonxonasi to‘riga
O‘zbekiston bayrog‘i, gerbi o‘rnatilgan. Davlat madhiyasining matni va notaga
tushirilgan musiqasi bosilgan plakat ham o‘ziga munosib o‘ringa joylashtirilgan.
Quvnoq musiqa sadosi ostida bolalar kirib keladilar va joylariga o‘tiradilar.
Bog‘cha mudirasi:– Aziz farzandlarim! Ulug‘ bayramingiz – O‘zbekiston
Respublikasi Mustaqillik kuni bilan barchangizni chin qalbimdan tabriklayman!
Xabaringiz bormi – bog‘chamizga chet ellik mehmonlar kelar ekan. Sizlar mezbon,
ularni kutib olasizlar.
Tarbiyachi: – Mehmon kutishni eplarmikanmiz? Qanday bo‘larkan? Biz bayramga
atab raqs va qo‘shiqlardan chiroyli musiqali guldasta tayyorlagan edik. Shu
tomoshani namoyish etsak, degandik.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_8.png)
![Mudira: – Juda yaxshi! Konsert dasturingizni mehmonlar e’tiboriga havola
etasizlar. Respublikamiz hayoti, azim shaharlari, aziz insonlari haqida
bilganlaringizni aytib berasizlar. (Mudira chiqib ketadi).
Tarbiyachi: – Bolalar, sizlar nima deysizlar?
1-Bola: – Opajon, men yod olgan she’rimni o‘qib bersam maylimi! (she’r o‘qiydi).
2-Bola: – Do‘stlarim bilan birga xalq laparini ijro etaman, keeling o‘rtaga jo‘ralar!
(«Yallalo-yallo» lapari ijro etiladi).
Mudira: – (kirib).Qani, mezbonlar, mehmonlarni kutib oling!
(Musiqa mehmonxonasiga arab, turk, fransuz va amerikalik kichkintoylar kirib
kelishadi. Bolalar chet tillardan birontasini o‘rganishgan bo‘lsa, o‘sha tilda
salomlashadilar. Mezbonlar ularga iltifot ko‘rsatib o‘tirg‘izadilar).
Tarbiyachi: – Hurmatli bolalar, ota-onalar, aziz mehmonlar!Bugun diyorimizning
turli burchaklarida, MTM-bog‘chalarda, mahalla-xonadonlarda tantanali bayram –
O‘zbekiston Respublikasining Mustaqillik kuni nishonlanmoqda. Ishchi va
dehqonlar, olim va quruvchilar, tikuvchi va shifokorlar – hammalari bayramga
munosib tayyorgarlik ko‘rib, sovg‘alar hozirladilar.Do‘stlarimiz ham bayramga
tashrif buyurdilar, bu nur ustiga nur bo‘ldi. Bugun biz, istiqlolimizni. erkimizni,
Mustaqilligimizni sharaflaymiz!
«O‘zbekiston – quyoshli diyor» qo‘shig‘ini kuylaydilar. (K.Kenjayev musiqasi).
Mehmonxonaga zangori bantik taqqan, oq futbolka va yashil yubka kiygan qizlar
kirib kelishadi. Ular qo‘llarida yorug‘ yulduzchalar tutib, milliy bayrog‘imizdagi
yulduzchalarni eslatib, qator bo‘lib turadilar.
Tarbiyachi: – Rahmat, sizlarga, yulduzchalar. Raqsingizni maroq bilan tomosha
qildik. Endi o‘zingiz haqingizda to‘liqroq so‘zlab bering!
«Yulduzchalar»: – Bizlar – o‘n ikkitamiz. O‘zbekiston Respublikasi milliy
bayrog‘ida biz ham aks etganmiz. Bayrog‘imizdagi uch rangning har biri o‘ziga
xos teran ma’no tashiydi. («Yulduzchalar» davraga tushib, navbatma-navbat
gapirib beradilar).
Tarbiyachi: – (bayroq oldiga kelib).«Yulduzchalar» to‘g‘ri aytishadi. Bugungi
kunda bayrog‘imizni dunyodagi aksariyat davlatlar, xalqlar taniydi va biladi.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_9.png)
![Bayramimizga ishtirok etib, shodligimizni baham ko‘rayotgan mehmonlarimizni
qutlaymiz. («Mehmonlar» turib ta’zim qiladilar).
«Munojat» kuyi yangraydi.
Tarbiyachi: – (qadimgi kitobni qo‘liga olib, varaqlay boshlaydi). Bunday tantanali
kunda ota-bobolarimiz, o‘tgan davlat arboblari-yu ulug‘ sarkardalarning nomlarini
tilga olmaslikning iloji yo‘q. Chunki ular bizning faravon hayotimizni orzu qilib,
bunday istiqlolga erishishimiz uchun kurashib, bu yo‘lda ijod qilganlar.
(Tarbiyachi nomlarini eslagan buyuk siymolar – bolalar birin-ketin musiqali
mehmonxonaga kirib keladilar).Beruniy, Al-Xorazmiy, Farg‘oniy, Forobiy, Ibn
Sino, Bobur, Mashrab, Ahmad Yassaviy, Bahovuddin Naqshband, Najmiddin
Kubro, imom Buxoriy, at-Termiziy... (bu yerda shu hududda tug‘ilgan shaxslarni
yodga olish mumkin). Bolalar ularni odob bilan o‘rinlaridan turib, ta’zim bajo
keltirib kutib oladilar, hurmat ila davraga o‘tqazadilar.
1-bola: – Bugun biz barcha bayramlar ichra eng e’zozlisi – O‘zbekiston
Mustaqilligini shodon nishonlaymiz!
2-bola: – Farzand bo‘lib maqtayman,
Xursand bo‘lib maqtayman!
Shu o‘lka suvin ichdim,
Dilband bo‘lib maqtayman!
Onajon, O‘zbekiston!
Jonajon, O‘zbekiston!
(P.Mo‘min)
(O‘zbekiston haqida she’rlar o‘qiladi. Qo‘shiq va raqslar ijro etiladi.)
Tarbiyachi: – Aziz mehmonlarimizni sayohat qildirsak bo‘lar edi, lekin ularni eng
avvalo qayerga olib borsak ekan?
Bolalar: – Buxoroga, Xivaga, Samarqandga, Surxondaryoga, Toshkentga,
Qo‘qonga, Andijonga...
Tarbiyachi: – O‘zbekistonning eng chiroyli va qadimiy shaharlarini tanladingiz-
ku. ammo ularga qanday borishni aytmadingiz!](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_10.png)
![Bolalar :– Sehrli «qo‘qon arava»da!
Tarbiyachi: – Xayolimdan ko‘tarilibdi, to‘g‘ri aytasiz, sehrli aravaga chiqib, biz
mehmonlar bilan bir zumda istagan joyimizga yetib borishimiz mumkin. Qani,
ayting sehrli so‘zlarni!
O‘rtaga «sehrli arava» chiqadi va bolalar mehmonlar bilan birga yo‘lga otlanadilar.
Bolalar:
– Ezgulikdadir qudrat,
Dilda yo‘q gina-kudrat,
Yo‘l tanobin tortamiz,
Termizjonga boramiz!
Shu tarzda «sehrli so‘z»larning oxirgi satri o‘zgarib, istalgan viloyatga borish
mumkin. U yerda mehmonlarni raqs tushib, qo‘shiqlar aytib –tantanali ravishda
kutib olishadi. «Andijon polkasi», Xorazm «Lazgi»si ijro etiladi va hokazo.
Tarbiyachi: – Bolalar, men mehmonlarimizning bir siridan ogoh bo‘ldim – ular
sizlarga chiroyli sovg‘a tayyorlab kelishgan ekan. U nima ekan deb o‘ylarsiz?
Mana, ko‘ring! (Mehmonlar ijrosida arabcha, turkcha va zamonaviy raqslar).
Sovg‘alar sizlarga ma’qul bo‘ldimi? Mehmonlarimizga chin dildan «RAHMAT»
aytamiz-a?! Rahmat sizlarga, bizlarni juda xushnud etdingiz!
Bayramimiz yana davom etadi.
O‘zbek xalq kuylari sadosi ostida musiqa mehmon-xonasiga «Humo» qushi uchib
kirib, jozibali raqs ijro etadi. Unga milliy libosdagi qizlar jo‘r bo‘ladilar va o‘yin
so‘ngida tarbiyachi oldiga Humo qushini yetaklab keladilar.
Bolalar: – Qarang, bog‘chamizga Humo qushi uchib keldi! Tarbiyachi:– Bu
xushxabaringiz uchun rahmat! Humo qushi gerbimizdan joy olib, O‘zbekiston
yurtining baxt-saodat ramzini bildiradi, posboni sanaladi. Uni sevib, ardoqlang,
aziz bolajonlar! Mehr-oqibatli, mehnatsevar bo‘lib kattalarni hurmat qilib,
yurtimizning boyligiga boylik qo‘shib, Humo qushini abadul-abadga saqlang!
(Qo‘shiq ijro etiladi).
Barcha bolalar bayroq oldiga kelib, tantanavor holda turib O‘zbekiston
Respublikasi madhiyasiga jo‘r bo‘ladilar.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_11.png)
![Tarbiyachi: – Rahmat, dilbandlarim! Sizlar porloq diyorimizning ertangi kunisiz!
O‘zbekiston istiqlolining baxtli egasisizlar! Bayram davom etadi, bizni bog‘ va
tomoshagohlar kutyapti! Yuring, shahar (qishlog‘imiz) ahliga qo‘shilib, umumxalq
sayliga chiqaylik! Quvnoq musiqa sadolari ostida mehmonlar va mezbonlar
chiqadilar.
1-oktabr – «Ustoz va Murabbiylar kuni».
Boshlovchi: Assalomu alaykum, hurmatli mehmonlar! Sizlarni umumxalq
bayrami – «Ustoz va murabbiylar kuni» bilan chin yurakdan tabriklaymiz!
Sizdan boshlanadi asl tafakkur,
Munis muallimlar, sizga tashakkur!
(Abdulla Oripov)
Bola: Boshda fikr nuri – gavhar,
Bolalarga ustoz sarvar.
Qalbi toza gullar qadar,
Hamma: Bu ustozlar, ustozlar!
Bola: Ishimizda gar sezsa nuqson,
Yuragida turar to‘fon.
Tunlar bedor qiynaladi jon,
Hamma: Bu ustozlar, ustozlar!
Bola: Ishi bilan dili birdir,
Do‘st-u yorga shirin tildir.
To‘lqin ursa Amu-Sirdir,
Hamma: Bu ustozlar, ustozlar!
Bola: Mustaqillik xush zamona,
Xush zamonga u parvona.
Yurtim, elim, deya yona,
Hamma: Bu ustozlar, ustozlar!
«Bog‘cha opa, bo‘lmang xafa» qo‘shig‘ini kuylaydilar. Gul va sharlar bilan
«Bayramingiz muborak» raqsini ijro etadilar.Boshlovchi: Prezidentimiz Islom](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_12.png)
![Karimov farmoniga binoan,1997-yil 1-oktabrni «Ustozlar va murabbiylar kuni» –
umumxalq bayrami, deb ehlon qilindi.
Bolajonlar, ustoz deganda ko‘z oldingizga qanday insonlar namoyon
bo‘ladi?
Bola: Bizlarga odob va axloqni o‘rgatuvchi opamiz.
Bola: Bizlarga turli xildagi aqliy va milliy o‘yinlar o‘rgatuvchi opamiz.
Bola: Ular bizga tinmay bilim beradilar, hisob-kitobni o‘rgatadilar.
Bola: Ulug‘larni eslashni,
Hikmatlarni yodlashni,
Vatanni e’zozlashni,
Ham qo‘ynida yayrashni,
Bulbul bo‘lib sayrashni,
O‘rgatadi opamiz.
Boshlovchi: Barakalla, juda to‘g‘ri topdingiz. Ustoz ana shunday ulug‘
zotdir. Bugun qalbimizdan ona kabi joy olgan ustozlarga qancha shirin so‘zlar,
she’rlar aytsak, shuncha kam.
Bola: Assalom, aytamiz sizga azizlar!
Ming kalom aytamiz, sizga ustozlar.
Assalom so‘ziday aziz bo‘lingiz,
Eng quvnoq, eng shodon inson bo‘lingiz.
Bola: Bugun bayram tantana,
Bayramingiz muborak.
Aziz ustoz, murabbiy,
Ayyomingiz muborak!
Bola: Tongda turib opajon,
Bizni deya shoshasiz,
Bizni ko‘rib uzoqdan,
Qaynoq quchoq ochasiz.
Bola: Sizdan oldik ko‘p bilim,
O‘rgatingiz tolmasdan.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_13.png)
![Onalarni sevishni,
Unga ko‘mak berishni.
Bola: Bu olamni asrashni,
Odam bo‘lib yashashni.
Bog‘da gulzor yaratib,
O‘rgandik bog‘bon bo‘lishni.
Bola: Bog‘larimiz oralab,
Gullar terdik saralab.
Gullarning eng sarasin,
Sizga berdik dastalab.
«Qari navo» o‘zbek xalq kuyiga raqs ijro etadilar.
Boshlovchi: Aziz bolajonlar, ustozlarning burch va vazifalari sizlarga
ta’lim-tarbiya berish bo‘lganidek, shogirdlarning ham o‘z ustozlari oldida burch va
vazifalari bor. Qani, ana shu burch haqida kin aytadi?
Bola: Ustozlarga itoatli bo‘lish, nasihatlariga rioya qilish.
Bola: Ustozning dushmani bilan do‘st tutinmaslik.
Bola: Ustozning qarindosh-urug‘larini hurmat qilish.
Bola: Ustozning quvonch va qayg‘usiga sherik bo‘lish.
Bola: Ustoziga hamisha rost so‘zlash.
Bola: Ustozini xafa qilmaslik, uning sirlarini saqlay bilish.
Bola: Ustozi oldida xokisor bo‘lish.
Bola: O‘zining yomon odatlarini tark etish.
Boshlovchi: Barakalla, bolajonlar, javoblaringiz meni mamnun etdi. Men
buvijonimdan eshitgan bir rivoyatni aytib beraman. (Rivoyat aytadi.)
Boshlovchi: Aziz ustozlarni ulug‘lovchi qanday maqollarni bilasiz?
Bola: Ustoz – otangday ulug‘.
Bola: Ustoz ko‘rmagan shogird, olam sirini bilmaydi.
Bola: Ustozlar aqli – donolar naqli.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_14.png)
![Bolalar «Yurtim» qo‘shig‘ini kuylaydilar (G.Qo‘chqorova musiqasi).
Boshlovchi: Mana shunday mashuliyatli kasb egalari bo‘lmish ustoz
murabbiylar, jajji bolajonlarga bor mehrini berib, sabr-toqat bilan mehnat
qilayotgan tarbiyachilar, butun xalqimizning har bir kuni bayram bo‘lsin!
Mehrjon – bayram sayli
Zal bayram ko‘rinishida be zatilgan. Bolalar musiqa sadolari ostida zalga
kirib ke ladilar.
1-boshlovchi:
– Kuz ke ldi o‘lkam bo‘ylab,
Mardlik qo‘shig‘in kuylab,
Bizning go‘zal yurtimizda,
To‘kin-sochin yo‘lida.
Kuz bizga keldi.
Shirin-shakar me valar.
Sabzavot, qovun, tarvuz,
Oppoq paxta, bug‘doy kon.
Hadya qildi bizlarga,
To‘kin-sochin dasturxon.
2-boshlovchi:— Aziz mehmonlar va qadrli bolajonlar, sizlarni Mehrjon – hosil
bayrami bilan tabriklaymiz! M ehrjonning fasllar orasida alohida o‘rni bor.
Yurtimiz noz-ne ’matlarga mo‘l-ko‘lligi paytida, ayni pishiqchilik pallasida bayram
qilinadi. Bahorda Navro‘z bayramini k eng nishonladik. Bugun esa, Navro‘zning
birodar ukasi, M ehrjon bayramini nishonlayapmiz. Ular zaminning ikki ko‘zidir.
Bola: – Bugun, Navro‘zga esh to‘y,
Hosil to‘ydir, Mehrjon.
Me hrdan turilgandir,
Hosil to‘yim, M ehrjon.
Bola:– Navro‘z ila Mehrjon](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_15.png)
![Yetsin mangulik davom.
Zamin qosh-ko‘zi ular,
E’tiqod shudir mudom.
Bola: – Salom, sayri kuzimiz,
Che tda qolmang odamlar.
Bugun Navro‘zga esh to‘y,
Hosil to‘yim, M ehrjon.
Bolalar «Vatanim» qo‘shig‘ini kuylaydilar. (F.Nazarov musiqasi).
Chaman-chaman bog‘larga,
Sayroqi bulbullarga,
Toshqin daryo ko‘llarga,
Joydir go‘zal Vatanim.
Ko‘kni quchgan kuylarga,
Boydir go‘zal Vatanim.
Yagonadir chiroying,
El bag‘rid k bag‘ring k ng,
Se n hayot, ilxom b erding,
Yor bo‘l, go‘zal Vatanim.
Porlar g‘olib bayrog‘ing,
Kundi k yorug‘ chirog‘ing,
Boylikka kon har yog‘ing,
Bor bo‘l, go‘zal Vatanim.
Katta guruh bolalari qo‘llarida barglar bilan doira bo‘lib turadilar. «Oltin
barglar» qo‘shig‘ini kuylaydilar. Qo‘shiqning so‘z va musiqasiga mos harakatlar
bajaradilar.
Boshlovchi: – Bolalar, me n sizlarga topishmoq aytaman, sizlar esa topishmoqni
qunt bilan tinglab, o‘ylab topishingiz ke rak. Topishmoqning nomi, «Bu qanday
fasl?» d b nomlanadi. Kunlar borgan sari qisqaradi. De hqonlar y rga ekkan sabzi,
piyoz, kartoshka, karam va paxtalarni yig‘ib-te rib oladilar. Qaldirg‘och, turna,
mayna va boshqa qushlar issiq o‘lkalarga uchib ke tadilar.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_16.png)
![Olmaxonlar yong‘oq yig‘adilar. Qani, aytinglar-chi, bu o‘zgarishlar qaysi faslda
ro‘y b radi?
Bolalar: – Kuz faslida.
Boshlovchi: – Juda to‘g‘ri topdingiz. Xalqimiz bu faslda sabzavot va mevalardan
mo‘l-hosil yig‘ib-t rib oladilar. Shuning uchun, Mehrjon bayrami kuz faslida
nishonlanadi.Shu payt eshik taqillab, «Kuz» kirib k ladi. U boshiga kuzgi
barglardan chambarak taqqan, egnida yashil ko‘ylak, ko‘ylakka kuz barglari
qadalgan.
Kuz:– Assalomu alaykum, hurmatli mehmonlar. Salom, aziz kichkintoylar!
(Bolalar salomi). Hammangizni ulug‘ ayyom M ehrjon bayrami bilan tabriklayman!
Bola: – Salom s nga oltin kuz!
Se ni xushlab kutdik biz.
Se n juda yaxshi ke lding,
Sovg‘alarga nima keltirding?
Bola: – K eldi kuz chog‘i,
M evalar pishdi,
Daraxtlar shoxi
Egilib tushdi.
Bola: – Oldik ko‘p hosil,
O‘rik, olma, nok.
Shakard ek asal
Uzum qildi tok.
Bola: – Bizning polizda
Qovun-tarvuz ko‘p.
Yetildi kuzda
Suyib ye dik xo‘p.
Bola: — Se n olma va asalni
Ob k eldingmi ham donni?
Sabzi, piyoz, karamni,
Qovun, tarvuz, uzumni?](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_17.png)
![Kuz: – Rahmat, sizga bolajonlar. Kuz faslini juda se var ekansizlar.
M eni d erlar oltin kuz,
Xirmonda hosil to‘kin.
Tayyorlanar barcha xalq,
Katta bayramga bu kun.
Turli sabzavotlarning atributlarini taqqan bolalar yarim doira bo‘lib, turib oladilar.
1-sabzi:– O‘zim sariq,
Bargim yashil.
Osh bo‘lmaydi
M ensiz asli.
2-sabzi: – Uy ro‘zg‘orda te ngim yo‘q,
Sabzi tansiq, b eg‘ubor.
Shu palovni palov qilgan,
Vitamin ham d esangiz.
Arzigud ek karsillatib,
Non o‘rniga yesangiz.
Tarvuz: – Yum-yumaloq tarvuzcha,
Yeb ko‘ringlar to‘yguncha.
Piyoz: – Hamma me ndan qochishar,
To‘g‘rasang ko‘z achishar.
S en ko‘p qayg‘urma, ham kuy ma,
Biz chapak chalaylik, se n o‘yna.
Quvnoq musiqa sadosi va qarsak ostida «piyoz» raqsga tushadi.
1-karam:– Qat-qat to‘nimiz bor,
Qarich-qarich bo‘yimiz bor,
Biz ham karam
To‘nimiz taram,
Rangimiz barikaram.
2-karam:– Bizni hamma se vadi,
Karam sho‘rva qiladi.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_18.png)
![Sabzavotlar o‘yinga tushadilar va uch qator bo‘lib turib oladilar.
Boshlovchi:– Bizning polizimizda,
Hosilimiz juda ko‘p.
Ammo har kim kirolmas,
Qorovuldan o‘tolmas.
U tartibni se vadi,
Har qatorni biladi.
Ke tmon ko‘targan Vali qorovul qo‘lini pe shonasiga qo‘yib, uzoqqa tikiladi «poliz»
tomon keladi. O‘z ekinlarining tagini yumshatib, t ekislab qarab qo‘yadi.
Vali: – Juda qiyin m ning ishim,
Og‘riyapti biqinim, b lim,
Endi ozroq dam olay,
Mana bu y rga yotaqolay.
Bir oz mizg‘igani yotadi.
Boshlovchi:– Hozir Vali banddir juda.
Ishlaydi u tun-u kunda,
Uxlab qoldi charchab juda,
Shu payt xo‘roz paydo bo‘lib, ekinzorning ichiga kirib ke tadi.
Xo‘roz: – Mana me n xo‘rozjon, xo‘roz,
Ku-ku-ku.
Qorovul yaxshi polizda,
Ovqat bo‘lsa yonida.
Xo‘roz tarvuzni olib k tadi, so‘ngra g‘oz kirib keladi.
G‘oz:– Mana me n, g‘oz-g‘ozvoy,
He ch kim yo‘qmi, hoy-hoy?
Qanday yaxshi polizda,
Ovqat bo‘lsa yonimda.
G‘oz piyozni olib k tadi, so‘ngra echki kirib keladi.
Echki: – Mana me n echkijon, echki,
Me, me, me.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_19.png)
![Qanday yaxshi polizda,
Ovqat bo‘lsa yonimda.
Echki sabzini olib k tadi. Shu payt sakrab-sakrab quyoncha kirib keladi.
1-quyon :– Kelib qoldi omadim,
Polizga tushib qoldim.
Keling shalpang quloqlar,
Sabzi, karam ye b qoling.
Yana bir quyoncha kirib keladi.
1-quyon: – O‘rtoqjon qaragin, polizda katta-katta, s ersuv karamlar o‘sib yotibdi,
kel mazza qilib y eymiz. Ular bittadan karamni ushlab, raqsga tushadilar, shu payt
Vali qorovul uyg‘onib qoladi.
Vali: – Ha, endi qo‘lga tushdinglarmi? Endi m endan qochib qutulolmaysizlar.
Quyonlar tutqich b ermay karamlarni olib qochib k etadilar. Vali jahli chiqib kelib
to‘nkaga o‘tiradi.
Vali: – Qani karam, qani sabzilar? Piyozlar yo‘q, ko‘katlar ko‘rinmaydi. Sho‘rim
quridi, endi nima qilaman? Polizda he ch nima qolmabdi-ku? Xo‘roz bilan echki
kirib keladi.
Xo‘roz: – Qu-qu-qu! Xafa bo‘lma, azizim Vali. Sen hushyor bo‘la olmading.
O‘z ishingga bo‘sh qarading. Endi bunday qilmagin. Biz sening oldingga bayramni
birga o‘tkazgani keldik.
Echki: – Ammo se n bilib qo‘ygin,
Bunday uxlab qolmagin.
Qo‘riqlashmi istaging?
Postingda hushyor turgin.
Vali: – Ko‘p rahmat, unutmayman. Endi sizlar bilan o‘ynayman.
Boshlovchi:– Voy, qanday yaxshi bo‘ldi, kelganlaringiz. Biz bolalar bilan
Mehrjon bayramini nishonlayotgan edik. Marhamat, mehmonimiz bo‘linglar!
She ’r: «Kuz keldi»
Kuz keldi bizlarga oltin kosada.
Sharbat ola keldi, bol ola keldi.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_20.png)
![Savat-savat qilib shirin mevalar,
Omborlar liq to‘la don ola keldi.
Ke ng vodiylar bilan, dala bilan bir,
Paxta ola keldi, shon ola keldi.
«Oltin kuz» qo‘shig‘ini kuylaydilar.
Qanday me hnat biz qildik,
Hosilingni biz yig‘dik,
Bog‘laringda mevalar
Polizlarda qovunlar.
Naqorat:
Oltin kuz, oltin kuz,
Mevalaring hosil kuz.
Sariq barglar to‘kildi,
Xuddi oltin sochildi,
Quyosh tillo nurlarin
Dalalarga sochvordi.
Naqorat:
Olma-gilos daraxtda,
Asal-asal arida.
Keling-keling, m xmonlar,
Bor hosilga baraka.
Naqorat:
– Kuzimizning guzalligin,
Og‘aynilar ko‘rganmisiz?
Tokdan husayni, y rdan qirqma,
Shoxdan b hi uzganmisiz?
Uzum uzib, sharbat siqib,
Shinniga o‘t yoqqanmisiz?
Gala, gala shoda-shoda,
Duv-duv yong‘oq qoqqanmisiz?](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_21.png)
![Sh e’r:
Bola :– Go‘zal me ning Vatanim,
M ning aql-u boyligim.
Paxtalarning konidir,
Jonim uning jonidur.
«Paxtoy» qo‘shig‘ini kuylab, qizlar «Paxta» raqsini ijro etadilar.
Qiz:– Vatanimga boyliksan,
Ochilganda oyd eksan,
Muncha ham chiroylisan,
Paxtajon, paxta!
Kuz: – Bolajonlar, siz she ’rlarni, qo‘shiqlarni yaxshi aytar ekansizlar. Raqsga ham
chiroyli tushar ekansiz. Me n miriqib tomosha qildim. Qani aytinglarchi, topishmoq
aytsam topasizlarmi?
Boshlovchi: – Bizning bolalar, juda topag‘on. Ayting topishmog‘ingizni.
Kuz: – Agar me n sizga aytsam,
To‘ni yashil be qasam.
To‘ni ustida oq yo‘l,
Hosili s ersuv, mo‘l-ko‘l
Yulduzchade k guli bor,
Urug‘i ichra qator
Chanqoqni bosar biling.
Bola: – Aytaymi, bu – bodring.
Kuz: – Voy, birpasda topdingiz.
Yana bitta topishmoq aytaman.
Rangidir to‘g‘ gunafsha,
Qovurilar hamisha.
Tani silliq, uzunchoq,
Ichi urug‘li oppoq.
Lazzati o‘ziga xos,
Bir dona ye dim paqqos.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_22.png)
![De dim, d ehqonga jon-jon.
Bola: – Nomi esa, – baqlajon!
Kuz:– Bolajonlar, judayam topog‘on ekansizlar, m eni xursand qildinglar.
Boshlovchi:– Oltin kuz, bizning bolalar raqs ijro etadilar. Marhamat tomosha
qiling!
Kuz:– Voy, qanday yaxshi.
Katta guruh bolalari «Andijon polka» raqsini ijro etadilar.
Kuz:– Aziz bolajonlar, sizlar bilan bayramni juda maroqli o‘tkazdim. Me n yana
bog‘chalarga borib, jajji do‘stlarimni bayram bilan tabrikelashim ke rak.
(Xayrlashib, chiqib k tadi).
1-boshlovchi:– Dilimday baxtiyor, O‘zb ekistonim,
Yashnagan paxtazor, O‘zb ekistonim,
Ming yasha, bo‘lma xor, O‘zb ekistonim.
Qo‘lda baxtnomang bor, O‘zb ekistonim,
Hosil bayraming muborak, O‘zbe kistonim!
2-boshlovchi: –Ishs var qo‘llaring paxta ekadi,
Dovrug‘ing ch ki yo‘q, ko‘kka tadi.
Quvonchdan yuragim irg‘ib t padi,
G‘alaba kuyin chal, O‘zb ekistonim,
Mo‘l hosilga to‘l, O‘zb ekistonim!
«Chamandagi gullarmiz» qo‘shig‘ini kuylaydilar. (P.Mo‘min, N.Norxo‘ja v
musiqasi).
1-boshlovchi:– Aziz bolajonlar, hurmatli mehmonlar! Mehrjon bayramiga
bag‘ishlangan ertaligimiz ham o‘z nihoyasiga y etdi. Hammangizni yana bir bor
bayram bilan qutlaymiz! Sizlarga sihat-salomatlik, quvnoq kayfiyat, bir-biringizga
nisbatan M ehr-oqibat tilaymiz.
Bolalar musiqa sadolari ostida zaldan chiqib k tadilar.
Bolalar bog‘chasida «Navro‘z» bayramini nishonlash](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_23.png)
![Bayram ertaliklari bog‘cha hayotining eng muhim va tarkibiy qismiga
aylangan bo‘lib, tantanavorlik, xursandlik va shodlik holatini vujudga keltiradi,
bolalarning badiiy didini tarbiyalaydi.
Navro‘z bayramida uyg‘onayotgan borliq – tabiat ulug‘lanadi. Qadriyat, urf-
odat, udumlarimizni aks ettiruvchi mazkur bayram tabiat uyg‘onishi, yangi mehnat
mavsumining boshlanishi, tabiat g‘ozalligidan zavqlanish va uni asray bilish,
ko‘kalamzorlashtirish,mehnatni ulug‘lash kabi g‘oyalarni o‘zida mujassam etadi.
Qo‘shiq-yallalar kuylanadi, o‘lan aytishuvlar va turli xil qiziqarli o‘yinlar
o‘tkaziladi. Bu bayramni bog‘cha sharoitidan kelib chiqqan holda, zalda yoki
hovlida o‘tkazish mumkin. Qadimda sharq xalqlari o‘z sayllariga odamlarni
karnay-surnay orqali chorlaganlar. Shuning uchun bayramning tantanali qismida
milliy cholg‘u asboblaridan foydalanish lozim. Badiiy qisimda quvnoq qo‘shiqlar
yangraydi.
«Navro‘z – bahor bayrami»
Zal bayramona bezatilgan. «Chamanda gul» (o‘zbek xalq musiqasi) kuyi
yangraydi. Zalga quvnab, o‘rta guruh bolalari kirib keladilar.
Boshlovchi:
Maysa boshin ko‘tardi yerdan,
Gul bahordan bermoqda darak.
Qushlar qo‘shiq, soz, kuy bilan,
Gul bahordan bermoqda darak.
(M Abdusamatova)
Assalomu alaykum, shirin shakar o‘g‘il-qizlarim! Atrofga bir nazar tashlang.
Qanday chiroyli! Tabiat yashil libosga o‘rangan. Yilning eng chiroyli faslida qir-
adirlarda chuchmoma, boychechak, lolaqizg‘aldoqlar ochilgan. O‘lkamizda bahor
kezmoqda. Bu faslda qanday bayramni nishonlaymiz?
Bolalar: Navro‘z bayramini nishonlaymiz.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_24.png)
![Boshlovchi: Juda to‘g‘ri, Navro‘zni har yili zo‘r quvonch, katta tayyorgarlik
bilan kutib olish elimizning eng yaxshi odatlaridan biri bo‘lib qolgan. Qo‘shiqlar
aytib, raqsga tushganlar. Xursandchilik qilganlar.
Karnay-surnay sadosi yangraydi. Beqasam chopon kiyib, beliga qiyiqcha
bog‘lagan, oyog‘iga etikcha kiygan bola ot (butaforiya) minib zalga kiradi.
Bola: Ho-oy , bolalar-u, bolalar! Eshitmadim demanglar! Bugun
bog‘chamizda Navro‘z bayramiga bag‘ishlangan katta sayl bo‘ladi. Hammangizni
saylga taklif etaman ( Jarchi chiqib ketadi ).
Boshlovchi: Voy, qanday yaxshi bolalar. Mana, biz ham saylda
qatnashadigan bo‘ldik. Endi navbat, sizlarga. Marhamat bolalar!
1-bola: Biz bahorda chiqamiz,
Dalalarga, bog‘larga.
Gul-lolalar ochilgan
Ko‘m-ko‘k maysazorlarga.
2-bola: Bir tomonda qizchalar
Gullar terib o‘ynashar.
Bir tomonda qushchalar
Bizni qutlab sayrashar.
3-bola: Dalalarda ochildi
Gunafshalar, lolalar.
Bizga uchib kelishdi
Mayna, bulbul, sahvalar.
4-bola: Qo‘llarida soz bilan,
Gul-g‘uncha pardoz bilan.
Uchib turna g‘oz bilan,
O‘kamizga bahor keldi.
Bahorni kuting bog‘da,
Bog‘ emas, dala joyda.
Qushlar sayragan chog‘da
Sevimli bahor keldi.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_25.png)
![Bolalar «Gullar» qo‘shig‘ini kuylaydilar (J.Najmiddinov musiqasi) qizlar
gullar bilan raqsga tushadilar.
Boshlovchi: Rahmat, qizlar, juda chiroyli raqsga tushdingiz.
1-bola: Bahor keldi.Gul bahor, Etagida gul tutib.
Bizga intiq lolazor, Qirlar bag‘rida kutib.
2-bola: Atrof to‘la har xil gul, Chuchmoma-yu, binafsha.
Bizning ko‘klamlar butkul Chiroylidir hamisha.
3-bola: Binafshaxon, binafsha,kulishlaring chiroyli.
Bog‘imizda ochilib, turishlaring chiroyli.
Bolalar tarafma-taraf bo‘lib, «Bizdan sizga kim kerak?» aytim o‘yinini
aytishuv tarzida qo‘llaydilar. (Y.Qurbonov she’ri, M.Nasimov musiqasi).
Shu payt momoqaldiroq gumburlaydi.
Boshlovchi: Bolajonlar, eshityapsizmi, momoqaldiroq gumburla yapti. Hozir
yomg‘ir quyadi. Tezroq panaga o‘tamiz.
«Yomg‘ir yog‘aloq» o‘zbek xalq bolalar qo‘shig‘ini kuylaydilar.
Boshlovchi: Mana, bolalar, yomg‘ir ham yog‘ib o‘tdi. Qarang, quyosh
charaqlab chiqdi. Voy, eshik taqillayapti. Qaray-chi, kim ekan?
(Kamalak qizchani boshlab kiradi.) Bolajonlar, kamalakoy mehmon bo‘lib
kelibdi. Kiraver, kamalakoy!
Kamalak: Assalomu alaykum, bolalar!
Hamma: Vaalaykum assalom, kamalakoy.
Boshlovchi: Kelganing juda yaxshi bo‘ldi-da, kamalakoy. Bizning
bog‘chamizda Navro‘z sayli bo‘lyapti. Bolalar, kamalakning ko‘ylagiga qaranglar,
juda rang-barang ekanmi?
Bolalar: Oq, qizil, sariq, yashil. Lentasi ham turli rangda ekan.
Kamalak: Sizlarni, Navro‘z – bahor bayrami bilan tabriklayman! Sizlarga
gulchambarlar, tol bargidan sochbargaklar keltirdim, mana taqib olinglar. Bolalar
boshlariga gulchambarlar, sochbargaklarini taqadilar, kamalaklar bilan birgalikda
qo‘shiq kuylaydilar, o‘rtada ikkita qiz raqsga tushadi. «Qo‘shig‘imiz avjida»
aytim-o‘yinini ijro etadilar. (F.Komilov she’ri, T.Azimov musiqasi.)](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_26.png)
![Qoshig‘imiz avjida,
Laylum, lalalum.
O‘rtaga tush Mayjuda,
Laylum, lalalum.
Bizlarga jo‘r bo‘linglar,
Laylum, lalalum.
She’r: «Chuchmoma».
Bola: Xipcha belli ey, ko‘kat,
Qaysi bog‘ning gulisan?
Ochig‘ini bizga ayt,
Qaysi fasl sunbulisan?
Men o‘tloqning qiziman,
Onam bahor, chuchmoma.
Men bahor, yulduziman,
Men chuchmoma, chuchmoma!
«Baxtiy erkatoy» hazil qo‘shig‘ini kuylaydilar (T.Toshmatov musiqasi).
Boshlovchi; Bolalar, endi musobaqa o‘ynaymiz. Avval qizlar, so‘ngra o‘g‘il
bolalar musiqaga mos raqsga tushadilar. Marhamat, qizlar! Qizlar «Asp bo‘laman»
o‘zbek xalq musiqasiga, o‘g‘il bolalar esa «Chertmak» o‘zbek xalq musiqasiga
raqsga tushadilar.
Boshlovchi: Qani kamalak, ayt-chi, kim raqsga yaxshi tushdi?
Qizlarmi yoki o‘g‘il bolalar?
Kamalak: Qizlar ham, o‘g‘il bolalar ham musiqaga mos raqsga tushdilar.
Rahmat, do‘stlarim. Endi men boray. Shu payt patnisda ko‘k somsalar ko‘tarib,
«Cho‘pon bola» kiradi.
Cho‘pon bola: Assalomu alaykum!
Hamma: Assalomu alaykum!
Cho‘pon bola: Meni tanidingizlar-a? Men cho‘pon bola bo‘laman! Dadam,
oyim, akalarim bilan anavi qirda yashaymiz, o‘sha yerda qo‘y boqamiz. Uzoqdan](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_27.png)
![sizni saylga chiqqaningizni ko‘rib qoldik. Oyimlar ko‘k somsalar yopib, sumalak
pishirib, sizlarga berib yubordilar.
Boshlovchi: Cho‘pon bola, sen juda vaqtida kelding-da. Mana, kamalak
ham shu yerda.
Cho‘pon bola: Juda yaxshi. Hammamiz birgalikda ko‘k somsa yeymiz.
«Chamanda gul» kuyi yangraydi. Hammalari gilamchaga o‘tirib, ko‘k somsa va
sumalakdan tanavvul qiladilar.
Kamalak: Bolalar, sizlarga katta rahmat. Sayl menga juda yoqdi. Endi har
yili Navro‘z bayramini sizlar bilan birga nishonlayman. Xayr, bolalar!
Cho‘pon bola ham xayrlashib, chiqib ketadi.
Hamma: Xayr kamalak, xayr cho‘pon bola.
Bolalar uchtadan, to‘rttadan bo‘lib, to‘p-to‘p bo‘lib, qizlarning boshida
gulchambar, sho‘x-shodon quvnashib, sayl haqida gaplashib, chiqib ketadilar.
Bolalarning MTMda musiqiy faoliyatini tashkil etish va jihozlash MTMgacha
yoshdagi bolalarning musiqaviy tarbiyasi va rivojlanishi mashg‘ulotlarda, kundalik
hayotda takomillashadi. Bolaning o‘zidagi musiqaga bo‘lgan qiziqishini tarbiyachi
yoki guvernor musiqani bola ning kundalik hayotida ertalabki badantarbiyada,
mashg‘ulotda aniq qilib beradi. Tarbiyachi yoki bolalar hayotini shunday
tashkillashtirishi kerakki, ular turli xil qiziqarli bo ‘lishi shart. O‘qitish jarayonida
olgan bilimlarini esa bolalar hayotida mustaqil bajara olsinlar. Shu maqsadda
pedagog, musiqa bolalar hayotida o‘z o‘rnida ishlata olishni yo‘llarini o‘ylab
topishi kerak. Shunday lahzalarni ko‘rib chiqamiz:
1. Sayr vaqtida musiqa.
Musiqa har xil holatda bolalarga har xil ta’sir qilishi mumkin. Masalan,
o‘rmon yo‘laklarida shodon qadam tashlab kelayotgan bolalar o‘zlariga tanish
bo‘lgan sho‘x-shodon kayfiyatda kuylab borishmoqda. Atrofni kuzatish paytida
musiqa atrof-muhitni yanada go‘zal qilib ko‘rsatadi, atrof-muhitga yanada qiziqish
uyg‘otadi. Shunday holatlarda maydonchada bolalar chumchuqlarga non](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_28.png)
![ushoqlarini berib boqqanda, ularning diqqatini sho‘x bir chumchuqcha tortadi, u
boshini aylantirib, oyoqlarida u yoq bu yoqqa quvnoq sakraydi. Tarbiyachi
B.Giyenkonig «Chumchuq» ashulasini aytadi. «Chiriq-chiriq, chirq-chiriq,
bog‘otda sayrar chumchuq».
Musiqa mashg‘ulotlarining tarbiyaviy vazifa
va maqsadlari Musiqa mashg‘ulotlarining
ta’limiy vazifa va maqsadlari
Bolalarda harakat uyg‘unligini oshirish, ritmga
mos qadam tashlash, yengil yugurish, oyoq
to‘pillatish va qo‘llar bilan mashqlar bajarishga
o‘rgatish. Bolalarning musiqiy-ritmik
ko‘nikmalarini rivojlantirish.
Asarni mazmuniga ko‘ra qismlarga ajrata olish
hamda harakatda ifodalash malakalarini
oshirish. Musiqa ohangini his etish va
musiqa tinglash madaniyatini
shakllantirish.
Quvnoq va g‘amgin musiqa ohanglarini
farqlashga, ketma-ket tovushlarni kuy lashga
o‘rgatish. Bolalarda musiqani his etish,
kuylash va tinglash qobiliyat larini
rivojlantirish.
Davr bilan hamohang, faslga mos qo‘shiqlarni
kuylashga o‘rgatish. Musiqa jo‘rligida ovozning sof va
jarangdorligini rivoj lantirish.
O‘zbek xalq raqs elementlarini musiqa
jo‘rligida o‘rgatish va ijodiy qobiliyatlarini
tarbiyalash. Raqs san’atiga bo‘lgan qiziqishni
oshirish.
Bolalarni milliy cholg‘u asboblari bilan O‘zbek milliy cholg‘ulariga](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_29.png)
![tanishtirish. Zarbli va torli asboblarda ijroga
o‘rgatish. bo‘lgan qiziqishlarini oshirish.
O‘yin davomida harakat ijodkorligini oshirish. Bolalar faolligi hamda
jamoaviyligini oshirish.
Musiqa mashg‘ulotlari
o‘rta guruhda – 20-25;
katta guruhda –25-30;
tayyorlov guruhida – 30-35 daqiqa davomida olib boriladi.](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_30.png)
![Adabiyotlar:
1. G.SHaripova, Sh. Yakubova. MTMgacha ta’lim muassasalarda musiqa o`qitish
metodikasi.Toshkent. 2007
2.D.Soipova “Musiqa o‘qitish nazariyasi va metodikasi”
3..B.Boltayev “MTMgacha ta’lim muassasalarida musiqa mash’gulotlari”
4. .“Bolajon” tayanch dasturi :Toshkent.-2016
1. A. Zimina Osnova muzыkalnogo vospitaniya i razvitiya ditey mladщego
vozrosta. M., 2000 g.
2. M.S.Osenneva”Teoriya i metodika muzikalnogo vospitaniya”:”Akademiya”
Moskva. 2012 .
3. Gogoberidze A.G. “Teoriya i metodika muzыkalnogo vospitaniya detey
doshkolnogo vozrasta”:
4. И. Ю. Дьяченко. “ Теория и методика музыкального вос питания”
5. RadыnovaO. Nastroyeniya, chustva v muzыke. M;2009](/data/documents/b1a9aadc-e88e-4a35-87af-3cc694efbe12/page_31.png)
MTMgacha ta’lim muassasalarida musiqiy tarbiya mashg‘ulotlari, bayram tadbirlarini rejalashtirish (yillik o‘quv-reja, plan-konspekti yoki mashg‘ulot bayoni, tadbir senariysi Reja: 1. Bayram tadbirlar i ning tarbiyaviy ahamiyati. 2. MTMda bayram va tadbirlarni tashkil etish. 3. Bayram tadbirlarining s senariysini ishlab chiqish yo‘llari.
MTMgacha yoshdagi bolalar tarbiyasidsa musiqiy tarbiya alohida ahamiyat kasb etib, muntazam ravishda olib boriladigan tarbiya jarayonining bir qismini tashkil etadi. Mazkur qo‘llanma MTMgacha ta’lim musassalarida musiqiy tarbiyani amalga oshirish dasturida belgilangan ertalik va bayramlarni nishonlashga qaratilgan tadbir va bayramlarni tashkil qilish jarayoniga qaratilgan. Musiqa, ayniqsa, milliy musiqa, bola tarbiyasiga benihoya katta ta’sir ko‘rsatib, ularda yuqori darajadagi badiiy, estetik zavq va didni shakllantiradi, go‘zallikni musiqa orqali idrok etishda yetakchi rol o‘ynaydi. Bolalar bog‘chasida musiqiy tarbiya quyidagi vazifalarni o‘z oldiga qo‘yadi: – musiqa tinglash; – vokal ijrochilik; – milliy musiqa asboblari bilan tanishtirish; – bastakor hayoti va ijodi bilan tanishtirish; – musiqa turlari bilan tanishtirish; – ritmik harakat va raqs asoslari bilan tanishtirish; – bolalarda ijobiy qobilyatlarni aniqlash va rivojlantirish; –musiqa vositalari orqali bolalar tarbiyasini tobora shakllantirish. Musiqa rahbarlari ushbu vazifalarni amalga oishirar ekanlar, o‘z ish tajribalarida turli faoliyat shakllaridan keng foydalanadilar. – Musiqa mashg‘ulotlari (vazifa va maqsadiga qarab, turli mavzu va yo‘nalishda bo‘ladi): – bayram ertaliklari; – ko‘ngil ochar musiqiy o‘yinlar; – nafosat soatlari; – badiiy va adabiy musiqiy kompozitsiyalar; – musiqiy teatr dramatizatsiyalari; – yakka hol ish turlari; – to‘g‘arak ishlari. Bayram ertaliklariga tayyorgarlik ko‘rilar ekan, avvalambor bu hammaning bayrami ekanligi, bolalar xotirasida unutilmas iz qoldiri lishi, ularga zavq,
xursandchilik olib kelishini nazarda tutish zarur. Bu jarayonda barcha teng qatnashishi lozim. Masalan, pedagogik jamoa, ota-onalar va mahalla ahli. MTMgacha ta’lim muassasasida tashkil qilingan bayram ertaliklari umumxalq bayramlarining bir parchasi bo‘lmog‘i zarur. Bolalar bog‘chasida musiqa va o‘yinlar bolaning aqliy, estetik va jismoniy rivojida raqs, musiqali o‘yin va musiqa bilan harakat katta ahamiyatga ega. Musiqa faoliyatining bu turlari bolaning har tomonlama o‘sishiga katta yordam beradi. Birinchidan, uning musiqa uquvi, ayniqsa, ritm tuyg‘usi va musiqa xotirasi yaxshi rivojlanadi, chunki har qanday harakat turi musiqa ritmi va taktlari ostida bajariladi hamda harakat bilan bog‘liq bo‘lgan musiqa ohanglari bola xotirasida turg‘un saqlanadi. Ikkinchidan, yuqorida aytganimizdek, raqs va musiqali harakatlar bolada harakat chanlik, chaqqonlikni rivojlantirib, badanni chiniqtiradi, qomatning to‘g‘ri o‘sishiga yordam beradi. Uchinchidan, musiqa asarlari bolada turlicha emotsional hislar uyg‘otadi. Turlicha kayfiyatlar hosil qilib, uning ongida o‘ziga xos obrazlar yaratadiki, bular bolaga harakat sxemalarini badiiy ishoralar bilan ifodalashga yordam beradi. Demak, musiqa bilan harakat bolaning aqliy va estetik qobiliyatini hamda irodasini rivojlantirishda ham alohida ahamiyatga ega. Masalan, marsh musiqalari bolaga g‘ayrat va tetiklik bag‘ishlaydi. Marsh musiqalarisiz bayram ertaliklari, hatto bog‘chaning oddiy bir kunlik hayotini ham tassavvur qilish qiyin. Raqs kuylari esa bolada ajoyib ichki his-tuyg‘ular, kechinmalar hosil etib, beixtiyor raqsga tushishga undaydi va uni behad zavqlantiradi. Musiqa mashg‘ulotlarida bajariladigan harakatlarni, ya’ni asosan ikki turga bo‘lish mumkin 1) raqs va xorovodlar. Musiqali o‘yinlar: o‘yin bog‘cha yoshidagi bolalar ijodiy faoliyatining eng faol shaklidir. O‘yinlarga mo‘lljallangan musiqa asarlarining badiiy mazmuni, xarakteri va ifoda vositalari o‘yinning sujetiga mos tushishi shart. O‘yinning s y ujeti esa bog‘cha hayotidan olingan bo‘lishi lozim. Unda bolaning ijtimoiy hayot va tabiat bilan munosabati o‘z aksini topishi kerak. Ayniqsa xalq bolalar o‘yinlari katta ahamiyatga ega.
Bog‘chadagi musiqali tarbiya metodikasida musiqali o‘yinning asosan ikki turi tavsiya etiladi: 1) cholg‘u musiqa sadolari ostida o‘ynash; 2) ashula aytib o‘ynash. O‘z navbatida cholg‘u muisiqali o‘yin syujetli va syujetsiz o‘yinlarga bo‘linadi. Syujetli oyinda aniq voqea tasvir etilib, syujetsiz o‘yinda esa turli harakat namunalari vositasida musiqa asarining xarakteri va badiiy shakli tasvir etiladi. Ashula aytib o‘ynash ko‘proq xorovodlar va insenirovkalar bilan bog‘liq. Ular o‘yinning mazmuniga qarab tuziladi. Ba’zi o‘yinlarda bir bola o‘yin boshlab, boshqalari unga ergashsa, boshqasida esa, guruh ikkiga bo‘linishi yoki juft bo‘lib o‘yinga tushilishi mumkin. O‘yinni davra tuzib, ikki guruhga bo‘linib, ijro etish kabi turli shakllarda o‘tkazish tavsiya qilinadi. Musiqa madaniyati darslarida bajariladigan o‘yinlar asosan ikki turga bo‘linadi: 1. Qo‘shiqning mazmuniga mos musiqali ritmik o‘yinlar. 2. Raqslar. Shunday qilib, musiqiy o‘yinlar o‘z maqsad va vazifalariga ko‘ra, didaktik o‘yinlarga mansub bo‘lib, asosan ritmik harakat vositasida ijro etilishi bilan ifodalanadi. Musiqa ostida jismoniy tarbiyaning ahamiyati Jismoniy tarbiya – sog‘lom avlod, sog‘lom oila, sog‘lom jamiyat uchun bolalikdan qilinadigan amaliy harakatdir. Jismoniy musiqiy harakat, o‘yinlar, sport bilan shug‘ullanish iroda, chidam, intizom tuyg‘ularini shakllantiradi. Bola o‘z kuch-quvvati, sog‘lomligi, qaddi-qomatining ixchamligi, nafas harakatlarining tog‘rili gini sezib turadi va bu bilan faxrlanadi. Bu sifatlar sezilmagan holda didni tarbiyalay boradi, bolani go‘zallik dunyosiga yetaklaydi. Sportchi ning har tomonlama uyg‘un rivojlangan qaddi-qomati haqiqatdan ham go‘zaldir. Jismoniy tarbiya aslida musiqa tarbiyasi bilan uzviy bog‘liqdir. Bayram ertaliklari bog‘cha hayotining eng muhim va tarkibiy qismiga aylangan bo‘lib, tantanavorlik, xursandlik va shodlik holatini vujudga keltiradi, bolalarning badiiy didini tarbiyalaydi. Bayram ertaliklaridan maqsad, bolalarni nafosat olamiga olib kirish, ularda ajoyib yorqin taassurotlar qoldirish va shodlik baxsh etishdan iboratdir. O‘zbekiston Mustaqillikka erishdi. Istiqlol sharofati tufayli
qadryatlarimiz, unutilgan, lekin bola tarbiyasida nihoyatda zarur bo‘lgan urf- odatlarimiz tiklanmoqda. Shu sababli bayram ertaliklari shaklan va mazmunan o‘zgarmoqda. Bolalar bog‘chalarida nishonlanadigan asosiy bayramlar quyidagilardan iborat: 1. O‘zbekiston Respublikasi Mustaqillik kuni. 2. Rahbar va murabbiylar kuni. 3. Mehrjon bayrami. 4. Yangi yil bayrami. 5. Vatan himoyachilari kuni. 6. Xalqaro xotin-qizlar bayrami. 7. Navro‘z bayrami. 8. Xotira va qadrlash kuni. 9. Gul va qushlar bayrami. 10. Sog‘lomjon va polvonjon bayram ertaligi. 11. Bolalarni MTM quchog‘iga kuzatish tadbiri. Har bir bayramning o‘z ma’nosi va alohida xususiyati bor. Masalan, 1- sentabrda nishonlanadigan Mustaqillik bayramida vatanni sevish va e’zozlash, unga munosib farzand bo‘lib yetishish, uning yutuqlaridan faxrlanish hissi tarbiyalanadi. Bayram katta guruh bolalari bilan o‘tkazilib, ular O‘zbekiston Respublikasi madhiyasini kuylaydilar. Kichik va o‘rta guruh bolalari tomoshabin sifatida qatnashadilar. Ertalikdagi o‘yinlar, insenirovkalarda xalqimizning erishgan yutuqlari, mehnatning insonga quvonch baxsh etishi odamlarning bir-biriga mehr- oqibati, qadriyatlarimiz ko‘rsatilishi kerak. Musiqa rahbari bayram dasturini tuzishda ijodiy yondashib, zamonaviy bolalar qo‘shiqlari bilan bir qatorda, o‘zbek xalq qo‘shiqlarini ham dasturga kiritishimiz lozim. Mehrjon bayramida mehnat mavsumi yakuniga yetayotganligini ifodalab, «Quyosh bobo»ga minnatdorchilik bildirib, «Bobodehqon» mehnatini, «Ona yer» saxovatini, mehr-muruvvatini, «Kuzjon»ning to‘kin-sochinligini ramziy obrazlar orqali chuqurroq idrok etishlariga erishish lozim. Bu bayramni katta, o‘rta va kichik guruh tarzida o‘tkazish mumkin. Bayram tantanalarida iloji boricha o‘zbek milliy asboblarini