TALABALAR TURAR JOYI modelini tuzish

Загружено в:

19.11.2024

Скачано:

0

Размер:

3333.5 KB

Скачать

“TALABALAR TURAR JOYI modelini tuzish “
Reja:
1 .Talabalar turar joyining “Infologik modeli”.
2 . Talabalar turar joyining “Relyatsion modeli”.
3. Talabalar turar joyining “Ma’lumotlar bazasini yaratish ”.
4 . Xulosa.

1. Talabalar turar joyining “Infologik modeli ”.
Infologik model tuzish
Barcha ma'lumotlar modellari dizaynning uch bosqichida ishlatiladigan uch turga
bo'lingan. Birinchi bosqichda fan sohasi o'rganiladi, axborot tizimi ishlab chiqilayotgan
muammolarni hal qilishda unda axborot tizimida aks ettirish kerak bo'lgan obyektlar va
jarayonlar aniqlanadi. Ushbu bosqichda ishlatiladigan model mavzu sohasidagi semantik
munosabatlarni vizual ravishda namoyish etishga xizmat qiladi. Ushbu bosqichda ma'lumotlar
tuzilishini qat'iy rasmiylashtirish talab qilinmaydi. Bunday modellarga infologik modellar
deyiladi. Hozirgi vaqtda eng keng tarqalgan infologik model bu mohiyat-aloqa modelidir.
Infologik model
Insonlarga tushinarli bo‘lgan tabiiy til , matematik formulalar , jadvallar , grafiklar va boshqa
vositalar yordamida bajarilgan bu tavsif ma’lumotlar bazasini loyihalashning birinchi
bosqichi ma’lumotlarning infologik modeli deb ataladi
Fizik model
Rasmda ko‘rsatilgan boshqa modellar kompyuter uchun yo‘naltirilgan hisoblanadi. Ular
yordamida MBBT dasturlar va foydalanuvchilarga saqlanayotgan ma’lumot-lardan foydalanish
uchun imkoniyat yaratadi. Bu imkoniyat ma’lumotlarni fizik joylashishini hisobga olmasdan ,
balki dasturlar va foydalanuvchilar nomlari bo‘yicha amalga oshiriladi. MBBT kerakli
ma’lumotlarni tashqi eslab qolish qurilmasidan ma’lumotlarning fizik modeli bo‘yicha izlaydi.
Datalogik model
Ma’lumotlardan foydalanishga ruxsat aniq bir MBBT yordamida beriladi. Shuning uchun ,
ma’lumotlar modeli ushbu MBBT ma’lumotlarni tavsiflash tilida tavsiflanishi kerak bo‘ladi.
Ma’lumotlarning infologik modeli bo‘yicha yaratiladigan bunday tafsiviga ma’lumot-
larning datalogik modeli deyiladi. Uch bosqichli arxitektura (infologik, datalogik va fizik
bosqich) ma’lumotlarning saqlanishi unga ishlatiladigan dasturga bog‘liqmasligini ta’minlayd
Ma’lumotlarning ierarxik strukturasi
Infologik modellashtirishning maqsadi — tuziladigan ma’lu- motlar bazasida shakllanishi
mumkin bo‘lgan ma’lumotlarni tasvirlash va yig‘ish usullarini odamlar uchun tabiiy ta’min-
lashdir. Shuning uchun ma’lumotlarning infologik modelini tabiiy tilga mos qilib qurishga
harakat qilinadi.

Infologik modelni qurishning asosiy konstruktiv elementlari:
mohiyat;
mohiyatlar orasidagi bog‘lanish;
xossalar (atributlar).
Infologik modelni faqat ma'lumotlarning intuitiv ko'rinishi yordamida qurish mumkin.
EdrawMax 2D chizmalar, zamin rejalari, oqim diagrammalari va boshqalar kabi diagrammalar
yaratishingiz kerak bo'lganda ishni yaxshi bajaradi. Bu SAPR vositalari bilan jihozlangan ish
stoli ilovasi va o'rnatilgan tasvir muharririni taqdim etadi. Asbob ilovalarni ishlab chiquvchilar,
texniklar va boshqa ko'plab texnik tuzilmalar uchun ko'proq mos keladi. Buning sababi, uning
SAPR vositalari va tasvir muharriri texnik loyihalar uchun foydali bo'ladi. Bundan tashqari,
uning diqqatga sazovor xususiyatlari oldindan yuklangan shablonlarni o'z ichiga oladi, bu sizga

illyustratsiyalar yaratishda ilhom olish imkonini beradi. Shunga qaramay, agar siz noldan
sxemalar yoki tuzilmalarni yaratmoqchi bo'lsangiz, dastur ma'lum bir diagramma uchun maxsus
shakllar va raqamlarni taqdim etadi. Bundan tashqari, uning kuchli tomonlaridan biri
ma'lumotlarni import va eksport qilish qobiliyatidir. Bu diagrammalarni yaratish va yaxshilash
uchun turli vositalar yoki platformalardan foydalanganda foydali bo'ladi. Boshqacha qilib
aytganda, Edrawmax o'z foydalanuvchilariga juda ko'p narsalarni taklif qiladi
EdrawMax asosiy xususiyatlari
Keng piktogramma va belgilar kutubxonasi
EdrawMax yordamida siz diagrammangizni ifodalash uchun maxsus shakllar,
piktogrammalar, raqamlar va belgilar yordamida vizual g'oyalaringizni hayotga aylantirishingiz
mumkin. SAPR vositalaridan elektron diagramma belgilarigacha. Istalgan vizual tasvirga
erishish uchun sizga kerak bo'lgan paketingiz bor.
Hamkorlik interfeysi
Wondershare EdrawMax onlayn dasturi sizga jamoalar bilan muloqot qilish va yangilik
kiritish imkonini beradi. U bo'sh joy va vaqtni bilmaydi, chunki siz uning interfeysida
hamkorlikda ishlashingiz mumkin. Dastur sizga bir vaqtning o'zida bitta diagramma ustida
ishlash imkonini beruvchi ko'plab hamkorlarni taklif qilish imkonini beradi. Natijada siz ijodiy
diagrammalarni yaratasiz.
Har xil diagramma shablonlar
Hech qanday tasavvurga ega bo'lmasangiz, noldan jadvallarni yaratish qiyin bo'lishi
mumkin. Ammo oldindan tayyorlangan shablonlar yordamida siz ijodkorlikni rivojlantirish
uchun ko'proq ilhomga ega bo'lasiz. Hozirda dastur 1500 dan ortiq shablonlarni taklif etadi. Siz
ularning barchasini tekshirishingiz va diagrammangiz uchun eng mos shablonni topishingiz
mumkin.
Diagramma almashish va eksport qilish
Yuqoridagi xususiyatlarni EdrawMax sharhining diagrammalarni almashish va eksport
qilish qobiliyatiga qo'shing. Endi siz diagrammalaringizni ijtimoiy media platformalari orqali
ommaga baham ko'rishingiz mumkin. Siz shubhasiz odamlarga ta'sir qilasiz. Shunga qaramay,

siz diagrammalaringizni hujjat yoki taqdimot maqsadlari uchun Word, PPT, Excel va tasvir
formatlariga eksport qilishingiz mumkin. Agar siz ushbu vositadan foydalanishni xohlasangiz,
quyidagi oddiy ko'rsatmalarga amal qilishimiz mumkin. Dasturni rasmiy veb-saytidan sotib oling
va uni o'rnating. Shundan so'ng, uning ish interfeysini ko'rish uchun asbobni kompyuteringizda
ishga tushiramiz.

Bu safar kerakli shakllarni tortamiz va ularni shakllar ustiga olib borganingizda paydo bo'ladigan
tutqichlar yordamida ulaymiz. Istagan diagrammani tuzmaguningizcha davom etamiz
Keyin rang va matn uslubini o'zgartirib, diagrammani sozlaymiz . Tahrir qilmoqchi bo'lgan
barcha shakllarni tanlang va interfeys ostidagi ranglar palitrasidan rangni tanlaymiz. Xuddi
shunday, filiallarni tanlaymiz va shrift uslubi va shrift hajmini sozlaymiz.

TALABALAR TURAR JOYINING INFOLOGIK MODELINI UMUMIY KO’RINISHI

TALABALAR TURAR JOYINING INFOLOGIK MODELINI ATRIBUTLARI

2.Talabalar turar joyining “Relyatsion modeli”.
MY SQL WORKBENCHDA ISHLASH
MySQL - bu ma'lumotlar bazasi yozuvlariga kirish va boshqarish uchun eng keng
tarqalgan dasturlash tili bo'lgan SQL-ga asoslangan relyatsion ma'lumotlar bazasini boshqarish
tizimi. MySQL - bu GNU litsenziyasi ostidagi ochiq kodli dasturiy ta'minoti.
Ma'lumotlar bazasini yaratish
Ma'lumotlar bazasi ma'lumotlarni tartibga solish va saqlash uchun vositadir. Bu bizga
kerakli narsani tezda topishimiz uchun ma'lumotlarni jadvallar, qatorlar, ustunlar va indekslarga
ajratish imkonini beradi. Ma'lumotlar bazasi bizga tezkor kirish va yozuvlarni boshqarish
imkonini beradi. MySQL-da ma'lumotlar bazasi jadval ko'rinishidagi barcha fayllarni o'z ichiga
olgan katalog sifatida taqdim etiladi. Bu bizga turli xil yondashuvlardan foydalangan holda
ma'lumotlar bazasini yaratishga imkon beradi, ulardan eng keng tarqalgani:
MySQL Workbench
MySQL Workbench - bu ma'lumotlar bazalarini ishlash va boshqarish uchun universal
vositadir. Uning yordami bilan siz jadvallar va boshqa ob'ektlarni yaratishingiz va
tahrirlashingiz, foydalanuvchi kirishini boshqarishingiz va ma'lumotlar bazasini to'liq
boshqarishingiz mumkin. Workbench dasturchilar, ma'lumotlar bazasi ma'murlari va tizim
arxitektorlari uchun foydali bo'lishi mumkin.Nomiga qaramay, u nafaqat MySQL, balki boshqa
DBMSlar bilan ham ishlashi mumkin: Oracle Database, Microsoft SQL Server, PostgreSQL va
boshqalar.Workbench dasturining asosiy xususiyatlaridan biri. vizual modellashtirishdir. Bu
sizga barcha jadvallarni va ular orasidagi munosabatlarni vizual shaklda ko'rish imkonini beradi.
Bu ma'lumotlar bazasi dizaynini sezilarli darajada osonlashtiradi. Bu ma'lumotlar bazasi
arxitektori, ishlab chiquvchisi va administratorning grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI)
vositasi. Ushbu vizual vosita SQL dasturlash, ma'lumotlarni modellashtirish, ma'lumotlar
migratsiyasi va server konfiguratsiyasi, foydalanuvchilarni boshqarish, zaxiralash va boshqalar
uchun keng qamrovli ma'muriy imkoniyatlarni qo'llab-quvvatlaydi. Biz u bilan yangi jismoniy
ma'lumotlar modellarini, ER diagrammalarini va SQL so'rovlarini yaratishimiz mumkin
(so'rovlarni bajarish va h.k.).

MySQL Workbench imkon beradi ma'lumotlar bazalarini vizual ravishda loyihalash,
modellashtirish, yaratish va boshqarish . Ma'lumotlarni modellashtiruvchi murakkab ER
modellarini yaratish, to'g'ridan-to'g'ri va teskari muhandislik uchun zarur bo'lgan barcha
narsalarni o'z ichiga oladi, shuningdek, qiyin hujjatlar uchun asosiy funktsiyalarni taklif qiladi va
odatda ko'p vaqt va kuch talab qiladigan boshqaruv vazifalarini o'zgartiradi. Dastur bizga
MySQL dasturlarining ish faoliyatini yaxshilash uchun vositalar to'plamini taqdim etadi. Ishlash
hisobotlari bizni oson identifikatsiyalash va IO kirish nuqtalari, SQL bayonotlari va boshqalarga
kirish imkoniyatini beradi. Bundan tashqari, bir marta bosish bilan ishlab chiquvchilar
so'rovlarini qaerga optimallashtirishni ko'rishlari mumkin. Ma'lumotlar bazasini ishlab
chiquvchilari va ma'murlari bunga qodir mavjud dasturlarni tez va osonlik bilan MySQL-da
ishlashga aylantirish ham Gnu / Linuxda, ham boshqa platformalarda. Migratsiya MySQL-ning
eski versiyalaridan so'nggi versiyalariga ko'chirishni ham qo'llab-quvvatlaydi.

MySQL WORKBENCHDA TALABALAR TURAR JOYINING ER MODELI VA
JADVALLARNING O’ZARO BOG’LANISHI
3. Talabalar turar joyining “Ma’lumotlar bazasini yaratish ”.
SQL operatorlari yordamida jadvallarni hosil qilish va jadvallarga ma’lumotlar kiritish
Ma lumotlar bazasi (MB)ʼ bu – ma lumotlarni saqlash, o qish, qayta ishlash va qidirish ʼ ʻ
uchun mo ljallangan markaziy ma lumotlar ombori. Turli dasturlar yaratar ekanmiz, dastur
ʻ ʼ
ishlashiga oid bo lgan ma lumotlarni u yoki bu ko rinishda saqlashimiz kerak. Misol uchun
ʻ ʼ ʻ
dastur foydalanuvchilari va ularning shaxsiy ma lumotlari, rasmlari, postlar, mahsulotlar va
ʼ
hokazo. Bu ma lumotlarni qay ko rinishda saqlash, turli ma lumotlar o rtasidagi munosabatlar
ʼ ʻ ʼ ʻ
(foydalanuvchi-post, mijoz-mahsulot), bu ma lumotlarga murojaat qilish va unumli foydalanish
ʼ
uchun MBni to g ri loyihalash juda muhim ahamiyatga ega
ʻ ʻ

Ma’lumotlar bazasini loyihalash jarayoni
Yaxshi tuzilgan ma’lumotlar bazasi:
 Ortiqcha (takrorlanuvchi) ma’lumotlarni bartaraf qilish orqali xotirani tejaydi.
 Ma’lumotlarning aniqligi va yaxlitligini saqlaydi.
 Ma’lumotlarga turli usullar bilan murojaat qilishni ta’minlaydi.
Samarali va foydali MBni loyihalashtirish quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:
1. Talablarni tahlil qilish yoki ma’lumotlar bazasining maqsadini aniqlash
2. Ma’lumotlarni jadvallarga ajratish
3. Asosiy kalitlarni (primary key) ko’rsatish va munosabatlarni tahlil qilish
4. Jadvallarni standartlashtirish uchun normallashtirish
Keling, har bir qadamni batafsil ko’rib chiqaylik. Ma lumotlar bazasining turli modellari judaʼ
ham ko p, biz esa ushbu qo’llanmada eng ko p ishlatiladigan relyatsion ma’lumotlar bazasi
ʻ ʻ
modelidan ( relational model ) foydalanamiz.
Relational Database Model
Eng keng tarqalgan model, relyatsion model , ma’lumotlarni jadvallarga ajratadi. Har bir
jadval ustunlar va qatorlardan iborat. Har bir ustunda biror obyektga oid atributlar keltirilgan,
masalan mahsulot narx, foydalanuvchi ismi yoki tug’ilgan sanasi, pochta indeksi va hokazo. Bu

atributlar birgalikda domen deb ataladi. Jadvalning qatorlari esa aynan bitta obyekt (buyum,
shaxs, joy) haqidagi ma lumotlarni saqlaydi.ʼ
Quyida biz Foydalanuvchilar haqida ma lumot saqlash uchun
ʼ Foydalanuvchilar jadvalini
yaratdik. Jadvaladagi ID , Ism , Familiya , Telefon foydalanuvchining attributlari hisoblanadi.
Birgalikda esa attributlar domen deb ataladi. MB bir nechta jadvallardan iborat bo lishi tabiiy.
ʻ
Misol uchun Mahsulotlar haqidagi ma lumotlarni saqlash uchun alohida jadval,
ʼ Xaridlar uchun
alohida jadval, Mijozlar uchun alhoida jadval va hokazo. Biror jadvalni boshqa jadvlaga
bog lash uchun jadval attributlaridan biri (yoki attriburtlar birikmasi)
ʻ primary (asosiy) kalit etib
tayinlanadi. Boshqa jadvallar esa bu attributga foreign key deb murojaat qiladi. Relational
Model jadvallar o rtasidagi munosabatlarni ham tartibga soladi. Masalan mijozlar va ular sotib
ʻ
olgan mahsulotlar jadvali, yoki talabalar va ular o’qiyotgan fanlar alohida jadvallarda
saqlansada, ular o’rtasidagi munosabat relational model yordamida ko’rsatiladi. Bunday
munosabatlar one-to-one (birga-bir), one-to-many (birga-ko p) yoki
ʻ many-to-many (ko pga- ʻ
ko p) ko rinishida bo lishi mumkin. Munosabatlar haqida birozdan keyin alohida to xtalamiz.
ʻ ʻ ʻ ʻ
Talaba_id FIO Manzil TTJ NOMI
1 Abduhalimov
Muhammad SAMARQAND 3-SONLI
2 AkromovZubaydullo Samarqand 3-SONLI
Jadvalning har bir qatoridagi ma lumotlarni bir xilda saqlash uchun, ularning turini ham tayinlab
ʼ
ketish maqsadga muvofiq bo ladi. Masalan
ʻ Ism faqat matn, ID esa faqat raqam.
Umuman olganda ma lumotlarni saqlashning quyidagi turlari mavjud:
ʼ
 CHAR – doimiy uzunlikdagi matnlar
 VARCHAR – o zgaruvchan uzunlikdagi matnlar
ʻ
 TEXT – katta matnlar
 INT – manfiy yoki musbat butun sonlar
 FLOAT, DOUBLE – manfiy yoki musbat o nlik sonlar
ʻ
 BLOB – ikkilik sanoq tizimidagi ma lumotlar
ʼ

Jadvallar o rtasida munosabatʻ
Ma lumotlar bazasi bir necha turdagi jadvallardan iborat bo ladi. Navbat bu jadvallar
ʼ ʻ
o rtasidagi munosabatlarni tahlil qilishga. Masalan, mijozlar va mahsulotlar, talabalar va darslar,
ʻ
o qituvchilar va o quvchilar o zaro qanday bog langan? Ular o rtasidagi munosabat qay
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
ko rinishda bo lishi kerak? Navbat shu savollarga javob berishga va munosabatlarni
ʻ ʻ
shakllantirishda. Jadvallar o rtasidagi munosabatlar quyidagi 3 ta ko rinishda bo lishi mumkin:
ʻ ʻ ʻ
One-to-one (birga-bir)
Jadvaldagi bitta qator (record) boshqa jadvaldagi bitta qatorga bog’langan bo’ladi.
Bunday munosabat kamdan-kam uchraydi va umuman olganda bunday jadvallarni jamlab
yuborish tavsiya qilinadi. Misol uchun quyida birinchi jadval mamlakat ( country ) ikkinchi jadval
esa poytaxt ( capital ) haqida ma`lumotlarni saqlaydi. Bu ikki jadval esa birga-bir munosabat bilan
bog’langan. Ya’ni, bitta davlatning bitta poytaxti bo’lishi mumkin, bitta poytaxt esa faqat bitta
davlatga poytaxt bo’ladi.
One-to-many (birga-ko’p)
Bunda bir jadvaldagi bitta qator (record) boshqa jadvaldagi bir nechta qatorlarga
bog’langan bo’ladi. Masalan bitta mijoz bir nechta mahsulotlar xarid qilishi, bitta muallif bir
nechta kitoblar chop etishi mumkin va hokazo. Bu munosabat one-to-many deb ataladi.

Many-to-many (ko’pga-ko’p)
Jadvaldagi bir nechta qatorlar, boshqa jadvladagi bir nechta qatorlar bilan
bog’lanishi many-to-many munosabati deyiladi. Masalan, bitta talaba bir nechta fanlarga
yozilishi mumkin, shu bilan birga bitta fanga bir nechta talaba yozilishi ham mumkin.
Talabalar turar joyining “Ma’lumotlar bazasini yaratish”.
Talaba_id FIO Manzil TTJ NOMI
1 Abduhalimov
Muhammad SAMARQAND 3-SONLI
2 AkromovZubaydullo Samarqand 3-SONLI

3 AmonboyevMexridd
in Samarqand 3-SONLI
4 Begimqulov Sherzod Navoiy 3-SONLI
5 Elmurodova Madina Samarqand 3-SONLI
6 GaniyevaXadyja Samarqand 3-SONLI
7 IshqobilovSherqobil Samarqand 3-SONLI
8 Karimov Nursulton Samarqand 3-SONLI
9 Mansurov Azizbek Jizzax 3-SONLI
10 Murodov Asilbek Qashqadaryo 3-SONLI
11 MusurmonovErgash
boy Qashqadaryo 3-SONLI
12 NUSRATULLAYE
V RAHIDDIN Samarqand 3-SONLI
13 O’KTAMOV
SUHROB SAMARQAND 3-SONLI
14 O’KTAMOVA
NARGIZA SAMARQAND 3-SONLI
15 RAJABOV
JASURBEK SAMARQAND 3-
SONLI
16 SAYDULLAYEV
QUVONCHBEK SAMARQAND 3-SONLI
17 SADULLAYEV
JAVLON SAMARQAND 3-SONLI
18 SHAMATOV
NORBEK SAMARQAND 3-SONLI
19 SINDOROVA SAMARQAND 3-SONLI

NILUFAR
20 TURAYEV
BAHODIR Qashqadaryo 3-SONLI
21 URALOVA
MASHXURA SAMARQAND 3-SONLI
22 XAMIDOV
IKROMJON SAMARQAND 3-SONLI
DASTUR QISMI
CREATE TABLE TTJ (
Id INTEGER PRIMARY KEY,
fio varchar(30),
manzili varchar(30),
nomi TEXT NOT NULL,
xonaRaqami TEXT NOT NULL,
bolalarSoni int NOT NULL,
ochilishVaqti int(30),
elektronmanzili varchar(20));
INSERT INTO TTJ VALUES (0001,'abduhalimov muhammad','samarqand', '3-sonli',
1,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0002,' AkromovZubaydullo','samarqand', '3-
sonli',2,4,6,'r@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0003,'Amonboyev Mexriddin','navoiy', '3-
sonli',3,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0004,' Begimqulov Sherzod ','samarqand', '3-sonli',
4,5,6,'rn@gmail.com');

INSERT INTO TTJ VALUES (0005,' Elmurodova Madina ','samarqand', '3-sonli',
5,5,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0006,'GaniyevaXadyja ','samarqand', '3-
sonli',6,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0007,' IshqobilovSherqobil ','samarqand', '3-sonli',
7,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0008,' Karimov Nursulton ','jizzax', '3-sonli',
8,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0009,' Mansurov Azizbek ','qashqadaryo', '3-sonli',
9,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0010,' Murodov Asilbek ','qashqadaryo', '3-sonli',
10,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0011,' MusurmonovErgashboy ','samarqand', '3-sonli',
11,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0012,' NUSRATULLAYEV RAHIDDIN ','samarqand', '3-
sonli', 12,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0013,'O’KTAMOV SUHROB ','samarqand', '3-sonli',
13,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0014,' O’KTAMOVA NARGIZA ','samarqand', '3-sonli',
14,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0015,' RAJABOV JASURBEK ','samarqand', '3-sonli',
15,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0016,' SAYDULLAYEV QUVONCHBEK ','samarqand', '3-
sonli', 16,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0017,' SADULLAYEV JAVLON ','samarqand', '3-sonli',
17,4,6,'rn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0018,' SHAMATOV NORBEK ','samarqand', '3-sonli',
18,4,6,'rn@gmail.com');

INSERT INTO TTJ VALUES (0019,' SINDOROVA NILUFAR ','samarqand', '3-sonli',
19,4,6,'yn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0020,' TURAYEV BAHODIR ','qashqadaryo', '3-sonli',
20,4,6,'in@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0021,' URALOVA MASHXURA ','samarqand', '3-sonli',
21,4,6,'jn@gmail.com');
INSERT INTO TTJ VALUES (0022,' XAMIDOV IKROMJON','samarqand', '3-sonli',
22,4,6,'gn@gmail.com');
SELECT * FROM TTJ WHERE Id;
Birinchi Create Database yozib keyin jadval nomini kiritamiz.
CREATE TABLE Malumotlari (
Id INTEGER PRIMARY KEY,
ismi varchar(30),
familiyasi varchar(40),

yoshi int(40),
guruhi varchar(40),
tili varchar(30),
manzili varchar(30) );
INSERT INTO Malumotlari VALUES (0001, 'jasur','Rajabov',20,'305','uzbek','SAMARQAND
SHAHAR BULVAR SAMDU');
INSERT INTO Malumotlari VALUES (0002,'asadbek' ,'Xamidov ',20,'301','UZBEK
','SAMARQAND SHAHAR BULVAR SAMDU');
INSERT INTO Malumotlari VALUES (0003, 'NURSULTON','Karimov',20,'306','UZBEK
','SAMARQAND SHAHAR SAMDU');
INSERT INTO Malumotlari VALUES (0004,'azizbek','mansurov' ,20,'307','UZBEK
','SAMARQAND BULVAR SAMDU');
INSERT INTO Malumotlari VALUES (0005,'suhrob','oktamov',20,'302','UZBEK ','SAM
SHAHAR BULVAR SAMDU');
SELECT * FROM Malumotlari WHERE Id;

Xulosa
Hozirgi kunda Respublikamizda keng tarqalib borayotgan ish joylarini avtomalashtirish
va ish joylarida axborot kommunikatsiya vositalaridan keng foydalanishga katta e’tibor
berilmoqda. Men ushbu “Mehmonxona ma’lumotlar bazasini yaratish” mavzusidagi mustaqil
ishimni bajarish davomida ko`plab izlanishlar olib bordim. Jumladan, Xodimlarni oylik maoshini
ishlab chiqish bo`yicha yaratilgan ma’lumotlar bazasi bilan tanishib chiqdim. U yerda kerakli
ma’lumotlarni qanday olish haqida tassavvurga ega bo`ldim. MB ni yaratish davomida
dasturlash texnologiyasi bilan chuqurroq tanishib chiqdim va chuqur malaka hosil qildim.
Shuningdek ma’lumotlar bazasi bilan ishlash, ularni oddiy va dinamik usullarda tashkil qilish
malakasini hosil qildim. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari bilan tanishib chiqdim va
“Mehmonxona ma’lumotlar bazasini yaratish” ma’lumotlar bazasini bilan shuningdek undagi
turli xil so’rovlar orqali ishlar olib bordim. Xulosa qilib shuni ta’kidlash mumkin, xozirgi fan-
texnika xamda informatsion texnologiyalarining jadal rivojlanayotgan vaqtida o’quv
martkazlarga bo`lgan talablar juda xam kuchli bo`lib, bu talablarni to`laqonli qondirish biz va
bizga o`xshash yosh dasturchilarning oldida turgan ulkan vazifalardan biri bo`lib
xisoblanadi.Shifoxonalar ishini takomillashtirish bilan qog`ozbozlikdan ozod bo`lish va ish
unumdorligini yuqori darajada oshirishga erishishimiz mumkin ekan.

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. O’zbekiston Respublikasining “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi Qonuni. (№563-11. № 560-II
11.12.2003 y.). 5. “Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlar” fani bo’yicha elektron o’quv
qo’llanma, TATU FF.

“TALABALAR TURAR JOYI modelini tuzish “ Reja: 1 .Talabalar turar joyining “Infologik modeli”. 2 . Talabalar turar joyining “Relyatsion modeli”. 3. Talabalar turar joyining “Ma’lumotlar bazasini yaratish ”. 4 . Xulosa.

1. Talabalar turar joyining “Infologik modeli ”. Infologik model tuzish Barcha ma'lumotlar modellari dizaynning uch bosqichida ishlatiladigan uch turga bo'lingan. Birinchi bosqichda fan sohasi o'rganiladi, axborot tizimi ishlab chiqilayotgan muammolarni hal qilishda unda axborot tizimida aks ettirish kerak bo'lgan obyektlar va jarayonlar aniqlanadi. Ushbu bosqichda ishlatiladigan model mavzu sohasidagi semantik munosabatlarni vizual ravishda namoyish etishga xizmat qiladi. Ushbu bosqichda ma'lumotlar tuzilishini qat'iy rasmiylashtirish talab qilinmaydi. Bunday modellarga infologik modellar deyiladi. Hozirgi vaqtda eng keng tarqalgan infologik model bu mohiyat-aloqa modelidir. Infologik model Insonlarga tushinarli bo‘lgan tabiiy til , matematik formulalar , jadvallar , grafiklar va boshqa vositalar yordamida bajarilgan bu tavsif ma’lumotlar bazasini loyihalashning birinchi bosqichi ma’lumotlarning infologik modeli deb ataladi Fizik model Rasmda ko‘rsatilgan boshqa modellar kompyuter uchun yo‘naltirilgan hisoblanadi. Ular yordamida MBBT dasturlar va foydalanuvchilarga saqlanayotgan ma’lumot-lardan foydalanish uchun imkoniyat yaratadi. Bu imkoniyat ma’lumotlarni fizik joylashishini hisobga olmasdan , balki dasturlar va foydalanuvchilar nomlari bo‘yicha amalga oshiriladi. MBBT kerakli ma’lumotlarni tashqi eslab qolish qurilmasidan ma’lumotlarning fizik modeli bo‘yicha izlaydi. Datalogik model Ma’lumotlardan foydalanishga ruxsat aniq bir MBBT yordamida beriladi. Shuning uchun , ma’lumotlar modeli ushbu MBBT ma’lumotlarni tavsiflash tilida tavsiflanishi kerak bo‘ladi. Ma’lumotlarning infologik modeli bo‘yicha yaratiladigan bunday tafsiviga ma’lumot- larning datalogik modeli deyiladi. Uch bosqichli arxitektura (infologik, datalogik va fizik bosqich) ma’lumotlarning saqlanishi unga ishlatiladigan dasturga bog‘liqmasligini ta’minlayd Ma’lumotlarning ierarxik strukturasi Infologik modellashtirishning maqsadi — tuziladigan ma’lu- motlar bazasida shakllanishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarni tasvirlash va yig‘ish usullarini odamlar uchun tabiiy ta’min- lashdir. Shuning uchun ma’lumotlarning infologik modelini tabiiy tilga mos qilib qurishga harakat qilinadi.

Infologik modelni qurishning asosiy konstruktiv elementlari: mohiyat; mohiyatlar orasidagi bog‘lanish; xossalar (atributlar). Infologik modelni faqat ma'lumotlarning intuitiv ko'rinishi yordamida qurish mumkin. EdrawMax 2D chizmalar, zamin rejalari, oqim diagrammalari va boshqalar kabi diagrammalar yaratishingiz kerak bo'lganda ishni yaxshi bajaradi. Bu SAPR vositalari bilan jihozlangan ish stoli ilovasi va o'rnatilgan tasvir muharririni taqdim etadi. Asbob ilovalarni ishlab chiquvchilar, texniklar va boshqa ko'plab texnik tuzilmalar uchun ko'proq mos keladi. Buning sababi, uning SAPR vositalari va tasvir muharriri texnik loyihalar uchun foydali bo'ladi. Bundan tashqari, uning diqqatga sazovor xususiyatlari oldindan yuklangan shablonlarni o'z ichiga oladi, bu sizga

illyustratsiyalar yaratishda ilhom olish imkonini beradi. Shunga qaramay, agar siz noldan sxemalar yoki tuzilmalarni yaratmoqchi bo'lsangiz, dastur ma'lum bir diagramma uchun maxsus shakllar va raqamlarni taqdim etadi. Bundan tashqari, uning kuchli tomonlaridan biri ma'lumotlarni import va eksport qilish qobiliyatidir. Bu diagrammalarni yaratish va yaxshilash uchun turli vositalar yoki platformalardan foydalanganda foydali bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, Edrawmax o'z foydalanuvchilariga juda ko'p narsalarni taklif qiladi EdrawMax asosiy xususiyatlari Keng piktogramma va belgilar kutubxonasi EdrawMax yordamida siz diagrammangizni ifodalash uchun maxsus shakllar, piktogrammalar, raqamlar va belgilar yordamida vizual g'oyalaringizni hayotga aylantirishingiz mumkin. SAPR vositalaridan elektron diagramma belgilarigacha. Istalgan vizual tasvirga erishish uchun sizga kerak bo'lgan paketingiz bor. Hamkorlik interfeysi Wondershare EdrawMax onlayn dasturi sizga jamoalar bilan muloqot qilish va yangilik kiritish imkonini beradi. U bo'sh joy va vaqtni bilmaydi, chunki siz uning interfeysida hamkorlikda ishlashingiz mumkin. Dastur sizga bir vaqtning o'zida bitta diagramma ustida ishlash imkonini beruvchi ko'plab hamkorlarni taklif qilish imkonini beradi. Natijada siz ijodiy diagrammalarni yaratasiz. Har xil diagramma shablonlar Hech qanday tasavvurga ega bo'lmasangiz, noldan jadvallarni yaratish qiyin bo'lishi mumkin. Ammo oldindan tayyorlangan shablonlar yordamida siz ijodkorlikni rivojlantirish uchun ko'proq ilhomga ega bo'lasiz. Hozirda dastur 1500 dan ortiq shablonlarni taklif etadi. Siz ularning barchasini tekshirishingiz va diagrammangiz uchun eng mos shablonni topishingiz mumkin. Diagramma almashish va eksport qilish Yuqoridagi xususiyatlarni EdrawMax sharhining diagrammalarni almashish va eksport qilish qobiliyatiga qo'shing. Endi siz diagrammalaringizni ijtimoiy media platformalari orqali ommaga baham ko'rishingiz mumkin. Siz shubhasiz odamlarga ta'sir qilasiz. Shunga qaramay,

siz diagrammalaringizni hujjat yoki taqdimot maqsadlari uchun Word, PPT, Excel va tasvir formatlariga eksport qilishingiz mumkin. Agar siz ushbu vositadan foydalanishni xohlasangiz, quyidagi oddiy ko'rsatmalarga amal qilishimiz mumkin. Dasturni rasmiy veb-saytidan sotib oling va uni o'rnating. Shundan so'ng, uning ish interfeysini ko'rish uchun asbobni kompyuteringizda ishga tushiramiz.

TALABALAR TURAR JOYI modelini tuzish

19.11.2024

0

3333.5 KB

Похожие