Yangilangan O'zbekiston milliy qayta qurishdan milliy taraqqiyotgacha
![Yangilangan O'zbekiston: milliy qayta qurishdan milliy
taraqqiyotgacha
Reja:
1. O’zbekiston taraqqiyotining yangi bosqichi
2. Harakatlar strategiyasi davlat boshqaruvi yangi konsepsiyasi
3. Ta’lim-tarbiyada milliy yuksalish
4. Yangi O’zbekistonda – yangi saylovlar
5. Elektron hukumat tushunchasi, vazifa va prinsiplari. E-hukumatni amalga
oshirishning muvaffaqiyat va xavf omillari.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_1.png)
![1.O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev asarlarining
“Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” deb nomlangan to’rtinchi jildi o’zbek
va rus tillarida “O’zbekiston” nashriyot-matbaa ijodiy uyida nashrdan chiqdi.
Ushbu kitob to’rt bo’limdan iborat bo’lib, uning birinchi bo’limi “Xalqimizning
hayot darajasi va sifatini yangi bosqichga ko’tarish – eng muhim vazifamiz” deb
nomlangan. Unga davlatimiz rahbarining mamlakatimiz siyosiy-ijtimoiy
hayotidagi eng muhim voqyealar munosabati bilan so’zlagan nutq va ma’ruzalari
kiritilgan.
“El-yurtimizning mustahkam irodasi va matonatiga tayanib, sinovlardan
munosib o’tamiz” deb nomlangan ikkinchi bo’limdan esa koronavirusga qarshi
kurashga bag’ishlangan ma’ruza, nutq va murojaatlar joy olgan.
Kitobning “Do’stona amaliy hamkorlik – barqaror rivojlanish kafolati” deb
nomlangan uchinchi bo’limini xorijiy davlatlar va nufuzli xalqaro tashkilotlar
rahbarlari bilan uchrashuvlardagi nutq va ma’ruzalar tashkil etadi.
Kitobning to’rtinchi – “Tabrik va qutlovlar” bo’limiga esa yurtimizda keng
nishonlanib kelayotgan umumxalq bayramlari, tarixiy sanalar, turli xalqaro
anjumanlar, tadbir va marosimlar munosabati bilan yo’llangan tabrik va qutlovlar
kiritilgan.
Bugun xalqimiz, Vatanimiz intilayotgan milliy taraqqiyotning yangi
bosqichiga xos asosiy xususiyatlar, maqsad va vazifalar O’zbekiston Respublikasi
Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyev boshchiligida ishlab chiqilgan va
izchil amalga oshirilayotgan Harakatlar strategiyasi va boshqa muhim ijtimoiy-
iqtisodiy, siyosiy hujjatlarda aniq belgilab berildi. Ularda jahondagi, Markaziy
Osiyo mintaqasidagi vaziyat, rivojlanish tendensiyalari, istiqboldagi taraqqiyot
yo’llari chuqur tahlil etilgan.
O’zbekistonda ayni shu asosda inson huquq va erkinliklarini ta’minlash,
jamiyat hayotining barcha sohalarini yanada liberallashtirish borasida keng
ko’lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Xalq davlat hokimiyatining birdan-bir
manbai ekani haqidagi Konstitusiyaviy tamoyil asosida xalq bilan muloqot davlat
siyosati darajasiga ko’tarildi.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_2.png)
![Mamlakatni innovasion rivojlantirish, odamlarda faol fuqaroliq pozisiyasi va
tashabbuskorlikni kuchaytirish, mustaqil dunyoqarash va fikrlash ko’nikmasini
shakllantirish, jamiyatda adolat ustuvorligini ta’minlash, xuquqiy-demokratik
davlat asoslarini mustahkamlash, korrupsiyaga qarshi kurash, jaholatga qarshi
ma’rifat bilan kurashish bo’yicha muhim vazifalar amalga oshirildi.
Jamiyat hayotining barcha bo’g’inlarida xalq bilan muloqotning turli shakl va
vositalari, jumladan, Xalq qabulxonalari, Virtual qabulxonalar, Bosh vazir
qabulxonasi, mas’ul va mutasaddi rahbarlarning xalq deputatlari mahalliy
kengashlaridagi hisobotlari, sayyor qabullar, ijtimoiy muammolarni, odamlarning
yashash sharoitlarini bevosita joylarga chiqib o’rganish kabi usullar keng
qo’llanayotgani milliy davlatchilik asoslarini mustahkamlash orqali milliy g’oya
tamoyillarini takomillashtirishga, pirovard natijada aholi manfaatlari va
farovonligini ta’minlashga xizmat qilmoqda.
Iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, bozor munosabatlariga to’liq
o’tish, xususiy mulk, xususiy tadbirkorlik erkinligiga yanada keng yo’l ochish,
barcha sohalarda davlat-xususiy sheriklik munosabatlarini faol qo’llashga alohida
e’tibor berilmoqda. Yer osti va yer usti boyliklaridan, inson resurslaridan to’la
foydalanish uchun barcha sharoit va imkoniyatlar yaratilmoqda.
O’zbekiston taraqqiyotning yangi bosqichida fuqarolar qalbi va ongidagi
yangi sifat o’zgarishlari hayot darajasining yuqsalishi bilan uyg’un holda
kechmoqda.
O’zbekiston fuqarolarining xuquq va manfaatlarini ular dunyoning qaysi
burchagida bo’lmasin, davlat tomonidan ishonchli himoya qilish reallikka aylanib
borayotgani, bu borada barcha zarur mexanizmlar ishga solinayotgani jamiyat
a’zolarining o’z xalqi va Vatanidan faxrlanish tuyg’usini, davlatning adolat va
qonuniy huquqlar kafolati sifatidagi salohiyatiga bo’lgan ishonchini oshirmoqda.
Harakatlar strategiyasi asosida kechayotgan shiddatli islohotlar xalqning
kelajakka ishonchini mustahkamlash, uni bunyodkorlik ishlariga safarbar qilish,
jamiyatda uchrayotgan illatlar, xususan, loqaydlik, boqimandalik va korrupsiya
kabi holatlarga qarshi faol kurashishga da’vat etmoqda.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_3.png)
![“Xalq davlat organlariga emas, davlat organlari xalqqa xizmat qilishi kerak”.
“Inson manfaatlari xamma narsadan ulug’”, “Xalq boy bo’lsa, davlat ham boy va
qudratli bo’ladi”. “Xalq bizdan rozi bo’lsa, ishimizda unum va baraka bo’ladi”,
“Adolat–qonun ustuvorligida”, “Ma’naviyat bo’lmagan joyda xech qachon adolat
bo’lmaydi!”, “Insonlarning dardu tashvishlarini o’ylab yashash–odamiylikning eng
oliy mezonidir” singari tamoyillar hayotga joriy qilinmoqda. Bu esa milliy
g’oyaning xalq irodasi sifatidagi maqomini oshirishga xizmat qiladi.
Eng muhimi, bugun O’zbekistonda amalga oshirilayotgan, jahon hamjamiyati
tomonidan e’tirof etilayotgan demokratik islohotlar ortga qaytmaydigan muqarrar
tus olgani xalqimiz, ayniqsa, yoshlarimiz ongida ertangi kunga mustahqam ishonch
uyg’otmoqda.
2.Harakatlar strategiyasi davlat boshqaruvi yangi konsepsiyasi
.Insoniyat tarixida asrlar mobaynida davlat hokimiyatining odamlar manfaati,
jamiyat ravnaqi yo’lida xizmat qilishiga harakat qilindi. Biroq, legitimlik yo’li
bilan dastlabki hokimiyat bo’linishi kabi siyosiy-huquqiy, zamonaviy-nazariy
qarashlar amaliyotga kirib kelmaguncha faoliyat maqsadi insoniyat baxt-saodatiga
qaratilgan hokimiyat tizimi kuzatilmadi. Hokimiyatni tartibga soluvchi ushbu
nazariya davlat hokimiyati va boshqaruvini demokratlashtirish jarayonida amalga
oshirilgan islohotlarning eng barqarori bo’lib, unda hokimiyatlar bo’linishi
tamoyilini hayotga izchil tadbiq etish, ular o’rtasida o’zaro va manfaatlar
muvozanatining samarali tizimini shakllantirish kabi dolzarb chora-tadbirlarni
ko’rishga qaratilgan edi. Hokimiyatlar bo’linishi klassik tamoyilining mazmun -
mohiyatini «bir-birini tiyib turish va muvozanatda ushlash» mexanizmining
mavjudligi bilan birga, uning real ishlashi tashkil etadi. O’zbekistonda davlat
hokimiyatini tashkil etishda hokimiyatni taqsimlanishi tamoyilining
konstitusiyaviy asosda qo’lanilishi bizda demokratik tuzumning o’rnatilganligidan
dalolat beradi. Shu jihati bilan konsepsiya davlatning boshqaruvdagi barcha amaliy
harakatlari va doirasini belgilaydi hamda mamlakatning siyosiy hayotida
barqarorlik, hokimiyat organlari o’rtasida muvozanat mexanizmini yaratadi.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_4.png)
![Istiqlol yillarida amalga oshirilgan keng miqyosli islohotlar evaziga tajriba
to’plandi, tizim yangilandi: totalitar rejimga barham berilib, davlatchilik usul va
uslubida rasional yondoshuvlar shakllandi. Demokratik tamoyillarga keng yo’l
ochildi. Shu nuqtai nazardan qat’iy ishonch bilan aytish mumkinki, “Buyuk
kelajagimizni oliyjanob va mard xalqimiz bilan birga quramiz...”. Darhaqiqat,
bugungi sharoitlar butunlay yangi davr davlatchiligiga asos solindi deyishimiz
mumkin. Albatta, hozirgi jadal taraqqiyot jarayonining tayanchi yurtimiz
O’zbekistonda, davlat boshqaruvning demokratik uslubi sifatida hokimlik organlari
vakolatlarining qonuniy me’yorlarini optimallashtirish, o’z xizmat vazifalarini
bajarish chog’ida qonun talablari hamda mahalliy sharoitdan kelib chiqib, mustaqil
qarorlar qabul qilishga yo’l ochadi. Bularning bari O’zbekiston jamiyati
amaliyotda sifat jihatidan mutlaqo yangi davrni boshlaganini bildiradi. Gap, davlat
rahbarining saylov oldi dasturi asosida ishlab chiqilgan va bugun hayotga tadbiq
etilgan Harakatlar strategiyasining mohiyati borasida borar ekan, shuni alohida
ta’kidlaymiz, Strategiyaning bugungi kun uchun xos bo’lgan ma’nosi hozirgi
murakkab davrda O’zbekistonning erkin va farovon davlat bo’lishiga erishish,
odamlar hayotini tubdan yaxshilash, baxtli turmushini, kafolatli tinchligini
ta’minlash, har bir insonning ertangi kuniga bo’lgan ishonchini mustahkamlashdan
iborat. Haqiqatdan ham, fuqarolarning zamonaviy tafakkuri davlat borasida o’z
tushunchasi, boshqaruv xaqida shaxsiy fikri, uning rivojlanishiga alohida
yondoshuvi borligi, ijtimoiy-siyosiy jarayonga munosabati kardinal o’zgarganligi
bilan xarakterlanadi. Endilikda ijtimoiy xayotning barcha jabhalarini isloh qilish
jarayonlari, fuqarolar ongida fundamental o’zgarishlar, jamiyatni tashkil qilishning
demokratik shakllari - inson va jamiyat, fuqaro va davlat o’rtasidagi
munosabatlarni soddalashtirilgan tartibi sharoitida ro’y bermoqda. Ijtimoiy adolat
tamoyili nuqtai nazaridan islohotlarning shu zayilda borishi xalqni, demokratik
ko’pchilikni davlatni xalqchil boshqarish jarayonlaridagi faol ishitirokini
ta’minlaydi. Bundan davlat hokimiyati organlarining joriy vazifasi – xalqqa xizmat
qilish bilan belgilangan. Bu borada Prezident Sh. Mirziyoyev shunday degan edi:
“Bundan keyin vazirlik va idoralar, xo’jalik birlashmalari rahbarlari va](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_5.png)
![hokimlarning faoliyati natijasi ularning odamlar bilan qanday muloqot olib
borayotgani va ishni tashkil etgani, fuqarolarning muammolarini qay darajada hal
qilayotganiga qarab baholanadi va tegishli xulosalar chiqariladi”. Bularning bari
to’g’ri, albatta. Chunki, istiqlolning asl mohiyati, O’zbekistonning bosh maqsadi,
takomillashtirishning ustuvor yo’nalishi ham – xalq davlatning yagona va birdan-
bir manbai sifatida qaratilganligida. Buning uchun boshqaruv mexanizmidagi
davlat hokimiyati
organlari faoliyatining ochiqligini ta’minlash muhim masaladir. Albatta,
hozirgi jadal taraqqiyot jarayonining tayanchi O’zbekistonda, davlat
boshqaruvning demokratik uslubi sifatida hokimlik organlari vakolatlarining
qonuniy me’yorlarini optimallashtirish, o’z xizmat vazifalarini bajarish chog’ida
qonun talablari hamda mahalliy sharoitdan kelib chiqib, mustaqil qarorlar qabul
qilishga yo’l ochadi. Bularning bari O’zbekiston jamiyati amaliyotda sifat jihatidan
mutlaqo yangi davr boshlaganini bildiradi. Shu qatorda davlat boshqaruv
organlarini optimallashtirish aholiga sifatli va xolisona xizmat ko’rsatish bo’yicha
ularning ma’suliyat hissini kuchaytirishga qaratilgan davlat boshqaruvini
modernizasiya qilish zarurligi masalasi ayniqsa dolzarb bo’lib qolmoqda. Hozirgi
zamonda inson omili hisobga olingandagina, umumiy va xususiy maqsadlar,
manfaatlar bir-biriga qarama-qarshi kelib qolmagan taqdirdagina modernizasiya
muvaffaqiyat qozonishi mumkin . Shu o’rinda, albatta, rivojlantirishning beshta
yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasida ham aynan adolatli va insonparvar
jamiyat qurishning oddiy, sodda, xalqchil tamoyili ilgari surildi, hamda xalq bilan
samarali muloqotni ta’minlash dasturlari ishlab chiqildi. Dasturga muvofiq ijti-
moiy-siyosiy hayotni modernizasiya qilish, davlat hokimiyati tizimini
demokratlashtirish, ular faoliyati uslubini xalqchillashtirish tendensiya lari
xalqchillik tamoyili asosida barqaror ishlash mexanizmini yaratadi. Shu o’rinda,
davlat rahbarining “Xalq davlat idoralariga emas, davlat idoralari xalqimizga
xizmat qilishi kerak” degan talabning qo’yilishi jamiyatda ijtimoiy adolat
prinsiplarining barqaror bo’lishiga, qonun ustuvorligiga erishishga, qonun oldida
barchaning tengligi ta’minlanishiga](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_6.png)
![olib keladi. Bu haqqoniy tendensiyaning amaliy ifodasi sifatida tashkil etilgan
xalq bilan muloqot qilish mexanizmlari ya’ni, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti
portali, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti ning Xalq qabulxonalari, xokimliklar
huzuridagi dastlab “yagona darcha” va keyinchalik “davlat agentligi xizmati”ga
takomillashtirildi, joylarda sayyor qabullar yo’lga qo’yildi. Ma’lumki, yurtimizda
shakllangan yangi tarixiy sharoitlarda aholidan kelib tushgan ariza va takliflarni
chuqur o’rganilganligi, umumlashtirilganligi evazida O’zbekiston Respublikasi
Prezidentining «O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha
Harakatlar strategiyasi to’g’risida»gi Farmoni loyihasi ishlab chiqildi va aholining
keng qatlamlari orasida qizg’in muhokamalar olib borildi. Loyihani
joriylashtirilishida, yuridik shaxs maqomiga ega bo’lmagan – O’zbekiston
Respublikasi Prezidentining Xalq qabulxonasi va O’zbekiston Respublikasi
Muhimi, davlat boshqaruvi tizimini isloh qilishda davlat hokimiyati faoliyatining
mohiyati, shakli va uslubi jamiyatning milliy – madaniy va ijtimoiy - siyosiy
rivojlanishining tarixiy sharoitlari, xalq siyosiy va xuquqiy madaniyatining o’ziga
xosligi, hukmron elitaning professionalligi va irodasi, davlatning tuzilish shakli va
siyosiy tartibi bilan belgilanadi. Biroq tashqi muhit ta’siri har bir davlatning sodir
bo’layotgan global o’zgarishlarga javob beradigan o’zining ma’muriy tizimini
isloh etishini talab etadi. Bu o’zgarishlar bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat
chiqimining kamayishiga, davlat funksiyalarining bajarilishiga olib keladi.
Shuningdek, davlat xizmatlari sifatining oshishiga, to’laqonli fuqarolik jamiyati
bunyod etilishi va, albatta, aholi asosiy ko’pchiligida davlat hokimiyati organlariga
bo’lgan ishonchini mustahkamlanishiga olib keladi . Shu o’rinda, Prezident
Sh.Mirziyoyevning 2017 yil 7 fevraldagi qabul qilgan “O’zbekiston Respublikasini
yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi farmonida
davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirishga yo’naltirilgan demokratik
islohotlar va mamlakatni modernizasiya qilishda parlamentning rolini yanada
kuchaytirishga, davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirish masalalariga ustuvor
ahamiyat qaratilgani ayniqsa e’tibor molik. Mamlakatning yangi istiqboldagi](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_7.png)
![rivojlanish yo’nalishini belgilab bergan bu tarixiy xujjat albatta, ko’p yillar
davomida konstruktiv-dasturiamal sifatida xizmat qiladi.
Yuqorida keltirilgan fikrlarni mulohoza qilib shunday xulosaga kelish
mumkinki,demokratiya talablari, inson mafaatlari nuqtai nazaridan jamiyatning
hukumat oldiga qo’yadigan talablari ancha yuqori. Albatta, jamiyat davlat
hokimiyati tarmoqlari faoliyatidagi boshqaruvni har jihatdan samarali deb bilishni
istaydi. Shuningdek, ijtimoiy muammolarni samarali xal etish va jamiyatni izchil
rivojlantirishni ta’minlashga imkon beradigan obyektiv va subyektiv omillarni
o’rganishga asoslangan, intuitiv boshqarishni keng joriy qilish zaruriyati borligini
eslatadi.
3. Ta’lim-tarbiyada milliy yuksalish
Yurtimizda ijtimoiy rivojlanish bo’yicha o’ziga xos tizim shakllandi. Bu
borada 2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta
ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni
amalga oshirilayotgani, “Obod qishloq”, “Obod mahalla”, “Yoshlar –
kelajagimiz”, “Besh ijobiy tashabbus” kabi dasturlar aholini yangicha fikrlash va
ishlashga safarbar etishda muhim rol o’ynamoqda. Sog’liqni saqlash, madaniyat va
sport, ilm-fan, ayniqsa, ta’lim-tarbiya sohalarida bo’layotgan ulkan
o’zgarishlarning barchamiz guvohi bo’lib turibmiz.
Shu o’rinda Prezidentimiz tashabbusi bilan mamlakatimizda umumta’lim
maktablarida 11 yillik tizim tiklanganini, maktab ta’limini rivojlantirish masalasi
buyuk umummilliy maqsadga, umumxalq harakatiga aylanayotganini alohida
ta’kidlash joiz. Ayniqsa, bugungi kunda mamlakatimizda oliy ta’lim sohasi ham
jadal rivojlanmoqda. So’nggi uch yilda 35ta yangi oliy o’quv yurti tashkil
qilingani, ularning umumiy soni 112 taga yetgani, e’tiborlisi, bularning 13 tasi
nufuzli xorijiy universitetlarning filiallari ekani sohada amalga oshirilayotgan
islohotlarning yorqin isbotidir.
Yangi o’quv yilining ilk – “Mustaqillik” darslarida istiqlol yillarida, ayniqsa,
keyingi uch yilda amalga oshirilgan islohotlar, Harakatlar strategiyasida
belgilangan “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” degan ustuvor g’oya,](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_8.png)
![Prezidentimiz nutqi mazmun-mohiyati xususida o’quvchi-yoshlarga keng
tushunchalar berildi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 25 yanvardagi “Umumiy
o’rta, o’rta maxsus va kasb-hunar ta’limi tizimini tubdan takomillashtirish chora-
tadbirlari to’g’risida”gi farmoniga muvofiq 2018/2019 o’quv yilidan boshlab
majburiy umumiy o’rta ta’lim uzluksiz 11 yillik ta’lim negizida amalga oshirildi.
11 yillik ta’limning joriy etilishi munosabati bilan tezkor davr talabidan kelib
chiqqan holda olimlar, amaliyotchi o’qituvchilar hamda keng jamoatchilikning
fikriga tayanib, 10-11-sinflar uchun 12 ta umumta’lim fani bo’yicha o’quv rejalari
qaytadan tayyorlanib, ularga bir qator o’zgartirishlar kiritildi. Jumladan, 11-sinfda
kasb ta’limi orqali 50 ga yaqin kasbni o’rgatish bilan birga, “Tadbirkorlik asoslari”
fani ham o’qitiladi. O’quv dasturlari asosida 10-sinf o’quvchilariga umumta’lim
fanlaridan 18 nomdagi darsliklar 7 tilda, jami 9 million 53 mingdan ortiq tirajda
chop etilib, joylarga yetkazildi.
Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 24 oktyabrdagi “Umumiy o’rta ta’lim
muassasalarining 10-11-sinflari o’quvchilariga kasbiy ta’lim berishga
ixtisoslashgan o’quv-ishlab chiqarish majmualarini tashkil etish chora-tadbirlari
to’g’risida”gi qarori 10-11-sinf o’quvchilarining ta’lim olishi bilan birga, ularga
kasb-hunar o’rgatish, yoshlarning qiziqish va qobiliyatini nazarda tutgan holda
kelajakda ularni ta’limni davom ettirishi yoki egallagan kasbi bo’yicha mehnat
faoliyati bilan shug’ullanishi uchun sharoit yaratish maqsadida qabul qilindi. Kasb-
hunar kollejlarida o’quv-ishlab chiqarish majmualari tashkil etildi. Kasblar
ro’yxatini tayyorlashda hududlarning sharoiti hamda ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish dasturlari inobatga olinib, mutasaddilar va ish beruvchi tashkilotlar
mutaxassislari bilan birgalikda, real vaziyatni xolis baholagan holda ish olib
borildi. Ya’ni 11-sinf o’quvchisi maktabni tamomlagandan keyin egallagan hunari
bo’yicha o’z ishini topa olishiga jiddiy e’tibor qaratildi.
Oilada va kundalik turmushda hamisha zarur bo’lgan kichik tibbiy hamshira,
oilaviy kichik hamshira, tarbiyachi yordamchisi, ijtimoiy soha kichik mutaxassisi,
dasturchi, tarmoq boshqaruvchisi, veb-sayt dizayneri, kompyuter grafikasi](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_9.png)
![mutaxassisi va shu kabi boshqa kasblarning o’rgatilishi jamiyatga, ham davlatga
bir xil naf keltiradi. E’tiborlisi, joylarda tashkil etilgan o’quv-ishlab chiqarish
majmualarida kasblar murakkabligiga qarab 1 yoki 2 yil davomida o’rgatiladi va
mehnat bozoridagi ehtiyojga ko’ra kasblarning turi o’zgarib turadi.
10-11-sinf o’quvchilariga haftasiga bir kun 6 soatdan 2 yil davomida kasbiy
ta’lim o’qitiladi. Bitiruvchilarga o’rta ma’lumot to’g’risida attestat bilan birga kasb
malakasi bo’yicha davlat namunasidagi diplom beriladi. Shu bilan birga,
o’quvchilarda kasblarga bo’lgan qiziqishni oshirish, kasblar to’g’risidagi
ma’lumotlarni uzluksiz yetkazish maqsadida ular umumta’lim maktablarining 1-
sinfidan boshlab kasbga yo’naltirilib boriladi. 8-9-sinflarda esa kasbga yo’naltirish
alohida fan sifatida o’qitiladi.
Ilgari 9-sinfni tamomlayotgan o’quvchilarda qaysi kollejda o’qishni davom
ettirish borasidagi savol ko’ndalang turardi. Ba’zilari majburlikdan u, yoki bu
kollejlarga “adashib” borib qolardi. Oxir oqibat ularning bilim olishida, ham
tarbiyasida salbiy holatlar paydo bo’la boshlardi. Bu esa, o’z navbatida, voyaga
yetmaganlar orasida turli huquqbuzarliklar, jinoyatlar ortishiga sabab bo’ldi.
Pedagog sifatida shuni ishonch bilan aytamanki, o’quvchilar 11 yillik ta’lim
sistemasida chuqur bilim oladi, bu ertamiz egalarining bilimli, kasb-hunarli bo’lib
ulg’ayishi, ma’naviyati, odob-axloqi, bo’sh vaqti ustidan mahalla-ko’y va
jamoatchilik nazoratining o’rnatilishiga keng imkoniyat yaratdi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 6 sentyabrda “ Professional
ta’lim tizimini yanada takomillashtirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlar
to’g’risida”gi Farmoni qabul qilingani ta’lim tizimidagi islohotlarning mantiqiy
davomi bo’ldi. Ushbu hujjatda nazarda tutilgan maqsadlar barchamizni quvontirdi,
desam mubolag’a bo’lmaydi.
Farmonga muvofiq, 2020/2021 o’quv yilidan boshlab O’zbekistonda
Ta’limning xalqaro standart tasniflagichi darajalari bilan uyg’unlashgan yangi
boshlang’ich, o’rta va o’rta maxsus professional ta’lim tizimi hamda
tabaqalashtirilgan ta’lim dasturlari joriy etiladigan ta’lim muassasalari tashkil](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_10.png)
![etilib, mazkur dasturlar asosida tegishli kadrlar tayyorlaydigan ta’lim muassasalari
ro’yxatlari tasdiqlandi.
Bundan tashqari, Farmonga ko’ra , jami 388 ta kasb-hunar kollejlari binolari
tegishli ro’yxatga asosan maktab sifatida foydalanilishi belgilandi.
Boshlang’ich, o’rta va o’rta maxsus professional ta’lim tizimida tegishli
ta’lim dasturlari joriy etilgan kasb-hunar maktablari, kollejlar va texnikumlardan
iborat professional ta’lim muassasalari tarmog’i tashkil etiladi. Bunda:
A) kasb-hunar maktablarida:
Maktablarning 9-sinf bitiruvchilariga 2 yillik kunduzgi ta’lim beriladi;
Ta’lim olayotgan o’quvchilar Davlat byudjeti hisobidan bazaviy hisoblash
miqdorining bir baravari miqdorida oylik stipendiya hamda uch mahal ovqat bilan
ta’minlanadi.
B) kollejlarda:
Kamida umumiy o’rta ma’lumotga ega bo’lgan shaxslarga kasblar va
mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yilgacha muddatda
kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat buyurtmasi hamda to’lov-
kontrakt asosida ta’lim beriladi.
V) texnikumlarda:
Umumiy o’rta ma’lumotga ega bo’lgan shaxslarga kasblar va
mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yildan kam
bo’lmagan muddatda kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat
buyurtmasi hamda to’lov-kontrakt asosida ta’lim beriladi;
Texnikumlarni tamomlagan bitiruvchilar o’z sohasiga mos bakalavriat ta’lim
yo’nalishlari bo’yicha kirish imtihonlarisiz yakka tartibdagi suhbat orqali oliy
ta’lim muassasalarida 2-kursdan o’qishini davom ettirish huquqiga ega bo’ladi.
Xulosa o’rnida aytganda, amalga oshirilayotgan islohotlarning barchasi yosh
avlodning puxta va sifatli bilim olishiga davlatimiz tomonidan ko’rsatilayotgan
katta e’tiborning amaldagi ifodasidir. Zero, hyech bir davlatda O’zbekistondagidek
bepul ta’lim tizimi mavjud emas. Bu islohotlarning tag-zamirida MUSTAQILLIK
bergan cheksiz imkoniyatlardir.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_11.png)
![4. Yangi O’zbekistonda – yangi saylovlar
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 22 dekabrda Oliy Majlisga
taqdim etgan Murojaatnomasida, Mamlakatimiz siyosiy hayotida muhim
ahamiyatga ega bo’lgan saylov qonunchiligi bir qator qonun va qonunosti
hujjatlaridan iborat bo’lsada, afsuski, hanuzgacha yaxlit bir hujjat shakliga
keltirilmaganligini ta’kidlab, xalqaro norma va standartlarga javob beradigan
O’zbekiston Respublikasining Saylov kodeksini ishlab chiqish va qabul qilish
vazifasini qo’ygan edilar.Ushbu vazifaning ijrosi 2019 yilning 25- iyunida 18
bob,103 moddadan iborat Saylov kodeksi qabul qilinishida hamda 2019 yil 22-
dekabrdagi saylovlarda va 2020 yil 5-yanvarda o’tkazilgan takroriy ovoz berish
jarayonlarida ta’minlandi.Ushbu muxim siyosiy tadbirni o’tkazish uchun
O’zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi tomonidan 10253 ta
uchastka hamda xorijdagi fuqarolarimiz ovoz berishi uchun 55 ta uchastkalar
tuzildi.O’zbekistonning yangi tarixida birinchi marta MSK tomonidan 180
mingdan ortiq a’zolar saylov qonunchiligidagi yangiliklar bo’yicha
o’qitildi.Shuningdek MSK ning 2019 yil 11-oktyabrdagi qarori bilan o’tkazilgan
20-oktyabrdan-20 noyabrgacha saylov qonunchiligi targ’ibot oyligi doirasida davra
suxbatlari,debatlar va ommaviy axborotlarda chiqishlar orqali keng xalqimiz
“YaNGI O’ZBEKISTON – YaNGI SAYLOVLAR” shiori ostidagi saylov
qonunchiligi bo’yicha yangiliklar xabardor qilindi.Saylovlarning shaffof
o’tkazilishini xamda xalqaro standartlarga mosligini 10 dan ortiq xalqaro
tashkilotlardan 800 dan ortiq xalqaro kuzatuvchilar kuzatdilar. Shuningdek
Qonunchilik palatasi deputatligiga, mahalliy Kengashlar deputatligiga
nomzodlar ko’rsatgan siyosiy partiyalardan, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish
organlaridan mahalliy kuzatuvchilar hamda ommaviy axborot vakillari,blogerlar
ham faol kuzatdilar.Ular joylarda saylov jarayonlarini kodeks talablari doirasida
o’tkazilishini ta’minladilar.Bundan tashqari respublikamizda 60 ta saylov
uchastkasidagi saylov jarayoni to’g’ridan to’g’ri jaxon ommasiga transilyasiya
qilindi.Bu jarayon jaxonda O’zbekistondagi saylovlar demokratik prinsiplarga mos
holda o’tganligini ko’rsatdi.Prezidentimizning 2018 yil 4-oktyabrda qabul qilingan](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_12.png)
![“Saylov jarayoniga zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalarini joriy
etish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori milliy saylov tizimiga Saylov jarayonini
boshqarishda axborot tizimi va Saylovchilarning yagona elektron ro’yxatini joriy
qilishning xuquqiy asoslarini yaratishda muhim omil bo’ldi.
Saylovchilarning yagona elektron ro’yxati (SYaER) tegishli davlat organlari
tomonidan taqdim qilingan ma’lumotlar asosida shakllantirildi va yangilandi,
ushbu ro’yxat joylardagi saylov komissiyalari tomonidan aniqlashtirildi. Aholini
uyma-uy yurish natijasida saylov komissiyasi tomonidan saylovchilarning yagona
elektron ro’yxatiga saylovchining JSIR yoki uning pasport ma’lumotlari
yordamida saylovchini izlab topdi va familiyasi, ismi, otasining ismi, tug’ilgan
sanasi va yashash manziliga, uning ovoz berish huquqiga o’zgartirish
kiritdi.Shuning uchun yuqorida aytilganidek xorijda yashayotgan fuqarolarimiz
xorijdagi 55ta uchastkalarda ovoz berdilar.Xorijdagi fuqarolarimiz O’zbekistonda
ovoz bergani yo’q.
Saylov kodeksidagi yangiliklar:
Qonunchilik palatasida Ekoharakat vakillari uchun kvota ajratish instituti
tugatildi;
Nomzodlarni xalq deputatlari tuman (shahar) Kengashlariga fuqarolarning
o’zini o’zi boshqarish organlari tomonidan ko’rsatish tartibi bekor qilindi;
Saylovchilarning yagona elektron ro’yxatini yuritish tartibi qonunan
tartibga solinadi;
Siyosiy partiyalar tomonidan imzo yig’ishda saylovchilar tomonidan bir
qancha partiyalarni yoqlab imzo qo’yish imkoniyati berildi;
Saylov uchastkalarida uchastka saylov komissiyasining ovozlarni sanash
to’g’risidagi bayonnomasining zudlik bilan jamoatchilik muhokamasi uchun 48
soatdan kam bo’lmagan vaqtga ilib qo’yish tartibi o’rnatildi;
Uchastka saylov komissiyalarining ovoz berish jarayoni tugagandan keyin
amalga oshiradigan aniq harakatlari nazarda tutilmoqda (ovozlarni sanash,
bayonnomalarni tuzish, okrug saylov komissiyalari bilan o’zaro aloqalari va x.k);](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_13.png)
![ Uchastka saylov komissiyasi a’zolarining yarmidan ko’pi bitta tashkilotdan
tavsiya etilishi mumkin emasligi belgilab qo’yildi;
Xalq deputatlari tuman (shahar) Kengashlarida muhokama etiladigan va
tavsiya etiladigan uchastka saylov komissiyalari a’zolari nomzodlari bo’yicha
jamoat birlashmalari va tashkilotlarining takliflari olinishi tartibi o’rnatildi;
Saylov okruglarini tuzishda saylov okruglaridagi saylovchilar sonining yo’l
qo’yiladigan eng ko’p chetga chiqishi o’n foizdan oshmasligi tartibi o’rnatildi;
fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlariga saylovlarda kuzatuvchi
sifatida ishtirok etish huquqi berildi;
Qonunchilik palatasiga, mahalliy Kengashlarga saylov bir vaqtda
o’tkazilgan taqdirda, Qonunchilik palatasi deputatlari saylovini o’tkazuvchi okrug
saylov komissiyalari tomonidan yagona saylov uchastkalari tuzish tartibi o’rnatildi;
Saylovlarda ovoz berish vaqti 08:00 dan 20:00 gacha etib belgilandi;
Saylovchilar Markaziy saylov komissiyasining rasmiy
veb-saytida saylovchilarning ro’yxati to’g’risidagi o’zi uchun kerakli
ma’lumotlarni olish imkoniyatiga ega bo’ladi va boshqalar.
O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar
strategiyasi, “Insonlarning dardu tashvishlarini o’ylab yashash – odamiylikning
eng oliy mezonidir”, “Xalq davlat idoralariga emas, davlat idoralari xalqimizga
xizmat qilishi kerak”, “Odilona qonunlarni qabul qilish, jamiyatda qonunga hurmat
ruhini qaror toptirish – demokratik huquqiy davlat qurishning garovidir”,
“Xalqimiz o’z hayotida ijobiy o’zgarishlarni ertaga emas, uzoq kelajakda emas,
aynan bugun ko’rishi kerak”, “Xalq boy bo’lsa, davlat ham boy va qudratli
bo’ladi” kabi hikmatlarda “Yuksalish” g’oyasi tayanch paradigmalarining
mazmun-mohiyati o’z ifodasini topgan. Ular jamiyatimiz hayoti, xalqimiz qalbi va
ongidan chuqur joy oldi, butun mamlakatimiz, barcha soha va tarmoqlarda amalga
oshirilayotgan islohotlarni harakatlantiruvchi kuchga, ta’bir joiz bo’lsa, g’oyaviy
o’zagi va ma’naviy tayanchiga aylandi. Bunday tarixiy o’zgarishlar silsilasida xalq
bilan muloqot qilish, murojaatlar bilan ishlash bo’yicha tamomila yangi tizimga](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_14.png)
![asos solingani va buning xalqaro miqyosda noyob tuzilma sifatida keng e’tirof
etilayotgani esa ushbu jarayonning samarali amalga oshayotganidan dalolat beradi.
5. Elektron hukumat tushunchasi, vazifa va prinsiplari. E-hukumatni
amalga oshirishning muvaffaqiyat va xavf omillari.
Elektron hukumat tushunchasi
Keng ma’noda, elektron hukumatning vazifalari va xizmatlar ko’rsatishi
hamda faoliyatini rivojlantirish uchun AKTni qo’llash sifatida belgilanishi
mumkin.
O’ziga xos ravishda, elektron hukumatni ―davlat oganlari ko’rsataѐOtgan
hizmatlarning shaffofligi, samaradorligi va sifatini oshirish maqsadida raqamli
texnologiyalardan foydalanish deb tushunish mumkin. Shuningdek, elektron
hukumat AKTni ko’llagan holda davlat organlarining yanada samarali faoliyat
ko’rsatishi hamda fuqarolar va tadbirkorlik subyektlariga sifatli xizmatlar
ko’rsatishidir
Elektron hukumat quyidagicha tavsiflanadi
1. AKT dan foydalanish (kompyuter tarmoqlari, internet, faks va telefon).
2. Hukumat faoliyatini qo’llab-quvvatlash (axborot bilan ta’minlash,
xizmatlar, mahsulotlar, mamuriy boshqaruv).
3. Fuqarolar bilan hukumat munosabatlarini rivojlantirish (yangi aloqa
kanallarini yaratish, si
ѐOsiy ѐOki ma’muriy jara ѐOnlariga fuqarolarni targ’ibot va
tashviqotlar orqali jalb qilish)
4. Belgilangan strategiyalarga mos ravishda ishtirokchilarni jara
ѐOnlarda
qatnashish qiymatini belgilash.
Elektron hukumat ta’riflari:Birlashgan Millatlar Tashkiloti-Elektron hukumat
fuqarolarga davlat organlari tomonidan axborot va xizmatlarini etkazib berish
uchun Internet foydalanish deb ta’riflangan
Jahon banki - Elektron hukumat davlat organlari axborot texnologiyalaridan
foydalanib fuqarolar, tadbirkorlik subyektlari va boshqa davlat organlari
o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni yaxshilashni nazarda tutadi. Ushbu
texnologiyalar turli maqsadlarga xizmat qilishi mumkin: fuqarolarga davlat](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_15.png)
![xizmatlarini yaxshiroq etkazib berish, biznes va ishlab chiqarish bilan o’zaro
muloqotni takomillashtirish, kerakli ma’lumotlarni olish orqali fuqaro huquq va
imkoniyatlarini kengaytirish, ѐOki yanada samarali davlat boshqaruvini amalga
oshirish
Iqtisodiy hamkorlik va taraqqi
ѐOt tashkiloti - Elektron hukumat termini
xukumat tomonidan AKTdan foydalanib, bir qator amaliy funksiyalarini to’laqonli
bajarishi nazarda tutadi
•Xususan, Internet va tegishli texnologiyalar tomonidan taklif etilgan tarmoq
salohiyati tuzilmalari va hukumatning ishlash jara ѐ
O nini transformasiyasi
tushuniladi
Elektron hukumatning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
-davlat organlari faoliyatining samaradorligini, tezkorligini va shaffofligini
ta’minlash, ularning mas’uliyatini va ijro intizomini kuchaytirish, aholi va
tadbirkorlik subyektlari bilan axborot almashishni ta’minlashning qo’shimcha
mexanizmlarini yaratish
-Elektron hukumatning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: ariza
beruvchilar uchun mamlakatning butun hududida davlat organlari bilan o’zaro
munosabatlarni elektron hukumat doirasida amalga oshirish bo’yicha imkoniyatlar
yaratish
-o’z zimmasiga yuklatilgan vazifalar doirasida davlat organlarining
ma’lumotlar bazalarini, Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalini va Elektron
davlat xizmatlarining yagona reyestrini shakllantirish
-aholi va tadbirkorlik subyektlari bilan o’zaro munosabatlarni amalga
oshirishda elektron hujjat aylanishi, davlat organlarining o’zaro hamkorligi va
ularning ma’lumotlar bazalari o’rtasida axborot almashinuvi mexanizmlarini
shakllantirish hisobiga davlat boshqaruvi tizimida «bir darcha» prinsipini joriy
etish
-tadbirkorlik subyektlarini elektron hujjat aylanishidan foydalanishga, shu
jumladan statistika hisobotini taqdim etish, bojxona rasmiylashtiruvi, lisenziyalar,](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_16.png)
![ruxsatnomalar, sertifikatlar berish jaraѐOnlarida, shuningdek davlat organlaridan
axborot olish jara
ѐOnlarida elektron hujjat aylanishidan foydalanishga o’tkazish
-tadbirkorlik subyektlarining elektron tijorat, Internet jahon axborot tarmog’i
orqali mahsulotni sotish va xaridlarni amalga oshirish tizimlaridan foydalanishini,
shuningdek kommunal xizmatlarni hisobga olishning, nazorat qilishning va ular
uchun haq to’lashning avtomatlashtirilgan tizimlarini joriy etishni kengaytirish
-naqd bo’lmagan elektron to’lovlar, davlat xaridlarini amalga oshirish,
masofadan foydalanish tizimlarini va bank-moliya sohasidagi faoliyatning boshqa
elektron shakllarini rivojlantirish
Elektron hukumatning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
davlat organlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligi;
elektron davlat xizmatlaridan ariza beruvchilarning teng ravishda
foydalanishi; «bir darcha» prinsipi bo’yicha elektron davlat xizmatlari ko’rsatish;
davlat organlarining hujjatlarini birxillashtirish; elektron hukumatning yagona
identifikatorlaridan foydalanish;
elektron davlat xizmatlari ko’rsatish tartibini muntazam takomillashtirib
borish;
axborot xavfsizligini ta’minlash.
Elektron hukumatni amalga oshirishning muvaffaqiyat va xavf omillari
Elektron hukumat tizimining mamlakatda muvaffaqiyatli amalga
oshirilganligini quyidagi 4 ta maqsadlarning bajarilganligi asosida baho berish
mumkin:
Onlayn hukumat xizmati
Qog’ozsiz hukumat
Bilimga asoslangan hukumat
Shaffof hukumat
Ushbu to’rtta maqsadlarga erishish uchun elektron hukumat tizimi
hukumatning bir necha darajalarida tashkillashtirilgan bo’lishi lozim
Hukumat boshqaruvining har bir darajasida bajariladigan 3 ta asosiy vazifalar
mavjud:](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_17.png)
![(1) innovasion fuqaro xizmatlari (G2C);
(2) innovasion biznes xizmatlari (G2B);
(3) innovasion hukumat ichidagi ishlari (G2G, G2E).
Elektron hukumatining bir necha qirralari mavjud va foydalanuvchilar va
ularning o’zaro munosabatlari asosida quyidagicha xarakterlanadi
Davlat fuqarolarga (G2C)- fuqarolar turli ma’lumotlar, xizmatlar va boshqa
imkoniyatlar bilan ta’minlanadilar
Davlat biznesga (G2B)- hukumat va biznes o’rtasidagi munosabatlar va
o’zaro bir qator aloqalarni ta’minlaydi
Davlat davlatga (G2G)- davlat ichida ѐOki davlat idoralari o’rtasidagi turli
axborotlarni almashish va hamkorlikni qo’llab-quvvatlashni ta’minlash
Elektron hukumatning muvaffaqiyat omillari
Elektron hukumatning muvaffaqiyat omillari beshta asosiy guruhlarga
bo’linadi:
•Kelajakni ko’rish qobiliyati, strategiya va aniq maqsadlar
•Qonun va yo’riqnomalar
•Tashkilotlararo kelishuv
•BPR - Biznes jara
ѐOnlarni maqbullashtirish
•Axborot texnologiyalari
“Elektron hukumat” tizimini rivojlantirishning me’ ѐ
1 riy-huquqiy asoslari
Mamlakatimizda milliy axborot tizimini shakllantirish, iqtisodi
ѐOt va jamiyat
faoliyatining barcha sohalarida zamonaviy axborot texnologiyalari hamda
telekommunikasiya vositalaridan foydalanish ko’lamini kengaytirish, elektron
xukumatini shakllantirish borasida tizimli islohotlar amalga oshirilmoqda
Soha rivojini tartibga soluvchi O’zbekiston Respublikasi Qonunlari:
-“Aloqa to’g’risida” /1992 yil 13 yanvar/;
-“Axborotlashtirish to’g’risida” /2003 yil 11 dekabr/;
-“Elektron raqamli imzo to’g’risida” /2003 yil 11 dekabr/;
-“Elektron hujjat almashinuvi to’g’risida” /2004 yil 29 aprel /;
-“Elektron tijorat to’g’risida” /2004 yil 29 aprel /;](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_18.png)
![-“Telekommunikasiyalar to’g’risida” /2011 yil 31 dekabr/
Elektron xukumat ishtirokchilarining munosabatlarini tartibga soluvchi
qonunchilik, davlat xizmatlarini sifatli ko’rsatilishiga xizmat qiluvchi
markazlashgan ma’lumot bazalarini to’liq shakllantirish, davlat organlarining o’z
ishida zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalarini yetarli darajada joriy
qilish, aholi va tadbirkorlarga davlat xizmatlarini ko’rsatishda "bir darcha
tamoyilidan to’liq foydalanishdagi muammolarni bartaraf etish uchun "Elektron
xukumat to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilindi.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_19.png)
![Адабиётлар:
1. 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor
yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi. - Toshkent: Ma'naviyat, 2017 yil.
2. Jo'rayev N. Tamaddunga taklif (Prezident Sh.M.Mirziyoyevning jadal
rivojlanish strategiyasi haqidagi mulohazalar). Toshkent. "O'zbekiston". 2018. B. 6
3. Sh.Mirziyoev. Biz birgalikda erkin va obod, demokratik jamiyat quramiz. Biz
milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettiramiz va uni yangi bosqichga
ko'taramiz.-T.: "O'zbekiston" NMIU, 2017.153 b.
4. O'zbekistonda siyosiy islohotlar jarayoni. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti
huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi. Akademiya ”.Toshkent, 2011. B. 20
5. Jo'raev N. Tamaddunga taklif (Prezident Sh.M.Mirziyoyevning jadal rivojlanish
strategiyasi haqidagi mulohazalar). Toshkent. “O'zbekiston” .2018. B. 26.
6. Mustaqil O'zbekiston tarixi. Mas'ul muharrir A. Sobirov. - Toshkent:
Akademiya, 2013 yil.
7. O'zbekistonning eng yangi tarixi: O'quv qo'llanma / Ed. d.i.n., prof. M.A.
Raximov. - T.: «Adabiyot uchqunlari», 2018. - 512.](/data/documents/b772ddd1-7d44-448d-8ae7-7dc6b8026736/page_20.png)
Yangilangan O'zbekiston: milliy qayta qurishdan milliy taraqqiyotgacha Reja: 1. O’zbekiston taraqqiyotining yangi bosqichi 2. Harakatlar strategiyasi davlat boshqaruvi yangi konsepsiyasi 3. Ta’lim-tarbiyada milliy yuksalish 4. Yangi O’zbekistonda – yangi saylovlar 5. Elektron hukumat tushunchasi, vazifa va prinsiplari. E-hukumatni amalga oshirishning muvaffaqiyat va xavf omillari.
1.O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev asarlarining “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” deb nomlangan to’rtinchi jildi o’zbek va rus tillarida “O’zbekiston” nashriyot-matbaa ijodiy uyida nashrdan chiqdi. Ushbu kitob to’rt bo’limdan iborat bo’lib, uning birinchi bo’limi “Xalqimizning hayot darajasi va sifatini yangi bosqichga ko’tarish – eng muhim vazifamiz” deb nomlangan. Unga davlatimiz rahbarining mamlakatimiz siyosiy-ijtimoiy hayotidagi eng muhim voqyealar munosabati bilan so’zlagan nutq va ma’ruzalari kiritilgan. “El-yurtimizning mustahkam irodasi va matonatiga tayanib, sinovlardan munosib o’tamiz” deb nomlangan ikkinchi bo’limdan esa koronavirusga qarshi kurashga bag’ishlangan ma’ruza, nutq va murojaatlar joy olgan. Kitobning “Do’stona amaliy hamkorlik – barqaror rivojlanish kafolati” deb nomlangan uchinchi bo’limini xorijiy davlatlar va nufuzli xalqaro tashkilotlar rahbarlari bilan uchrashuvlardagi nutq va ma’ruzalar tashkil etadi. Kitobning to’rtinchi – “Tabrik va qutlovlar” bo’limiga esa yurtimizda keng nishonlanib kelayotgan umumxalq bayramlari, tarixiy sanalar, turli xalqaro anjumanlar, tadbir va marosimlar munosabati bilan yo’llangan tabrik va qutlovlar kiritilgan. Bugun xalqimiz, Vatanimiz intilayotgan milliy taraqqiyotning yangi bosqichiga xos asosiy xususiyatlar, maqsad va vazifalar O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyev boshchiligida ishlab chiqilgan va izchil amalga oshirilayotgan Harakatlar strategiyasi va boshqa muhim ijtimoiy- iqtisodiy, siyosiy hujjatlarda aniq belgilab berildi. Ularda jahondagi, Markaziy Osiyo mintaqasidagi vaziyat, rivojlanish tendensiyalari, istiqboldagi taraqqiyot yo’llari chuqur tahlil etilgan. O’zbekistonda ayni shu asosda inson huquq va erkinliklarini ta’minlash, jamiyat hayotining barcha sohalarini yanada liberallashtirish borasida keng ko’lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Xalq davlat hokimiyatining birdan-bir manbai ekani haqidagi Konstitusiyaviy tamoyil asosida xalq bilan muloqot davlat siyosati darajasiga ko’tarildi.
Mamlakatni innovasion rivojlantirish, odamlarda faol fuqaroliq pozisiyasi va tashabbuskorlikni kuchaytirish, mustaqil dunyoqarash va fikrlash ko’nikmasini shakllantirish, jamiyatda adolat ustuvorligini ta’minlash, xuquqiy-demokratik davlat asoslarini mustahkamlash, korrupsiyaga qarshi kurash, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish bo’yicha muhim vazifalar amalga oshirildi. Jamiyat hayotining barcha bo’g’inlarida xalq bilan muloqotning turli shakl va vositalari, jumladan, Xalq qabulxonalari, Virtual qabulxonalar, Bosh vazir qabulxonasi, mas’ul va mutasaddi rahbarlarning xalq deputatlari mahalliy kengashlaridagi hisobotlari, sayyor qabullar, ijtimoiy muammolarni, odamlarning yashash sharoitlarini bevosita joylarga chiqib o’rganish kabi usullar keng qo’llanayotgani milliy davlatchilik asoslarini mustahkamlash orqali milliy g’oya tamoyillarini takomillashtirishga, pirovard natijada aholi manfaatlari va farovonligini ta’minlashga xizmat qilmoqda. Iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, bozor munosabatlariga to’liq o’tish, xususiy mulk, xususiy tadbirkorlik erkinligiga yanada keng yo’l ochish, barcha sohalarda davlat-xususiy sheriklik munosabatlarini faol qo’llashga alohida e’tibor berilmoqda. Yer osti va yer usti boyliklaridan, inson resurslaridan to’la foydalanish uchun barcha sharoit va imkoniyatlar yaratilmoqda. O’zbekiston taraqqiyotning yangi bosqichida fuqarolar qalbi va ongidagi yangi sifat o’zgarishlari hayot darajasining yuqsalishi bilan uyg’un holda kechmoqda. O’zbekiston fuqarolarining xuquq va manfaatlarini ular dunyoning qaysi burchagida bo’lmasin, davlat tomonidan ishonchli himoya qilish reallikka aylanib borayotgani, bu borada barcha zarur mexanizmlar ishga solinayotgani jamiyat a’zolarining o’z xalqi va Vatanidan faxrlanish tuyg’usini, davlatning adolat va qonuniy huquqlar kafolati sifatidagi salohiyatiga bo’lgan ishonchini oshirmoqda. Harakatlar strategiyasi asosida kechayotgan shiddatli islohotlar xalqning kelajakka ishonchini mustahkamlash, uni bunyodkorlik ishlariga safarbar qilish, jamiyatda uchrayotgan illatlar, xususan, loqaydlik, boqimandalik va korrupsiya kabi holatlarga qarshi faol kurashishga da’vat etmoqda.
“Xalq davlat organlariga emas, davlat organlari xalqqa xizmat qilishi kerak”. “Inson manfaatlari xamma narsadan ulug’”, “Xalq boy bo’lsa, davlat ham boy va qudratli bo’ladi”. “Xalq bizdan rozi bo’lsa, ishimizda unum va baraka bo’ladi”, “Adolat–qonun ustuvorligida”, “Ma’naviyat bo’lmagan joyda xech qachon adolat bo’lmaydi!”, “Insonlarning dardu tashvishlarini o’ylab yashash–odamiylikning eng oliy mezonidir” singari tamoyillar hayotga joriy qilinmoqda. Bu esa milliy g’oyaning xalq irodasi sifatidagi maqomini oshirishga xizmat qiladi. Eng muhimi, bugun O’zbekistonda amalga oshirilayotgan, jahon hamjamiyati tomonidan e’tirof etilayotgan demokratik islohotlar ortga qaytmaydigan muqarrar tus olgani xalqimiz, ayniqsa, yoshlarimiz ongida ertangi kunga mustahqam ishonch uyg’otmoqda. 2.Harakatlar strategiyasi davlat boshqaruvi yangi konsepsiyasi .Insoniyat tarixida asrlar mobaynida davlat hokimiyatining odamlar manfaati, jamiyat ravnaqi yo’lida xizmat qilishiga harakat qilindi. Biroq, legitimlik yo’li bilan dastlabki hokimiyat bo’linishi kabi siyosiy-huquqiy, zamonaviy-nazariy qarashlar amaliyotga kirib kelmaguncha faoliyat maqsadi insoniyat baxt-saodatiga qaratilgan hokimiyat tizimi kuzatilmadi. Hokimiyatni tartibga soluvchi ushbu nazariya davlat hokimiyati va boshqaruvini demokratlashtirish jarayonida amalga oshirilgan islohotlarning eng barqarori bo’lib, unda hokimiyatlar bo’linishi tamoyilini hayotga izchil tadbiq etish, ular o’rtasida o’zaro va manfaatlar muvozanatining samarali tizimini shakllantirish kabi dolzarb chora-tadbirlarni ko’rishga qaratilgan edi. Hokimiyatlar bo’linishi klassik tamoyilining mazmun - mohiyatini «bir-birini tiyib turish va muvozanatda ushlash» mexanizmining mavjudligi bilan birga, uning real ishlashi tashkil etadi. O’zbekistonda davlat hokimiyatini tashkil etishda hokimiyatni taqsimlanishi tamoyilining konstitusiyaviy asosda qo’lanilishi bizda demokratik tuzumning o’rnatilganligidan dalolat beradi. Shu jihati bilan konsepsiya davlatning boshqaruvdagi barcha amaliy harakatlari va doirasini belgilaydi hamda mamlakatning siyosiy hayotida barqarorlik, hokimiyat organlari o’rtasida muvozanat mexanizmini yaratadi.
Istiqlol yillarida amalga oshirilgan keng miqyosli islohotlar evaziga tajriba to’plandi, tizim yangilandi: totalitar rejimga barham berilib, davlatchilik usul va uslubida rasional yondoshuvlar shakllandi. Demokratik tamoyillarga keng yo’l ochildi. Shu nuqtai nazardan qat’iy ishonch bilan aytish mumkinki, “Buyuk kelajagimizni oliyjanob va mard xalqimiz bilan birga quramiz...”. Darhaqiqat, bugungi sharoitlar butunlay yangi davr davlatchiligiga asos solindi deyishimiz mumkin. Albatta, hozirgi jadal taraqqiyot jarayonining tayanchi yurtimiz O’zbekistonda, davlat boshqaruvning demokratik uslubi sifatida hokimlik organlari vakolatlarining qonuniy me’yorlarini optimallashtirish, o’z xizmat vazifalarini bajarish chog’ida qonun talablari hamda mahalliy sharoitdan kelib chiqib, mustaqil qarorlar qabul qilishga yo’l ochadi. Bularning bari O’zbekiston jamiyati amaliyotda sifat jihatidan mutlaqo yangi davrni boshlaganini bildiradi. Gap, davlat rahbarining saylov oldi dasturi asosida ishlab chiqilgan va bugun hayotga tadbiq etilgan Harakatlar strategiyasining mohiyati borasida borar ekan, shuni alohida ta’kidlaymiz, Strategiyaning bugungi kun uchun xos bo’lgan ma’nosi hozirgi murakkab davrda O’zbekistonning erkin va farovon davlat bo’lishiga erishish, odamlar hayotini tubdan yaxshilash, baxtli turmushini, kafolatli tinchligini ta’minlash, har bir insonning ertangi kuniga bo’lgan ishonchini mustahkamlashdan iborat. Haqiqatdan ham, fuqarolarning zamonaviy tafakkuri davlat borasida o’z tushunchasi, boshqaruv xaqida shaxsiy fikri, uning rivojlanishiga alohida yondoshuvi borligi, ijtimoiy-siyosiy jarayonga munosabati kardinal o’zgarganligi bilan xarakterlanadi. Endilikda ijtimoiy xayotning barcha jabhalarini isloh qilish jarayonlari, fuqarolar ongida fundamental o’zgarishlar, jamiyatni tashkil qilishning demokratik shakllari - inson va jamiyat, fuqaro va davlat o’rtasidagi munosabatlarni soddalashtirilgan tartibi sharoitida ro’y bermoqda. Ijtimoiy adolat tamoyili nuqtai nazaridan islohotlarning shu zayilda borishi xalqni, demokratik ko’pchilikni davlatni xalqchil boshqarish jarayonlaridagi faol ishitirokini ta’minlaydi. Bundan davlat hokimiyati organlarining joriy vazifasi – xalqqa xizmat qilish bilan belgilangan. Bu borada Prezident Sh. Mirziyoyev shunday degan edi: “Bundan keyin vazirlik va idoralar, xo’jalik birlashmalari rahbarlari va