Al-Hakim at-Termiziy hayoti va ijodi Bekmirzayev Asadbek 304-guruh

 Bu allomaning to`liq ismi — Abu Abdulloh Muhammad ibn Ali ibn Hasan ibn Bashir (ayrim manbalarda Bishr) al-Hakim at-Te rmiziy. Hakim at- Te rmiziyning ilmiy va ijodiy faoliyati haqida ma`lumot To jiddin Subkiy ("Ta baqot ash-shafi`-iyya al-Kubro"), Xotib al-Bag`dodiy ("Ta rixi Bag`dod"), Ibn Hajar al-Asqaloniy ("Lison al-miyzon"), as-Sulamiy ("Ta baqot as-sufiyya") va boshqa bir qator olimlar asarlarida keltirilgan. Xakim at-Te rmiziy o`z hayoti to`g`risida o`zining "Bad`u sha`ni Abu Abdulloh" asarida bayon etadi. Bu asar 1965 yilda Bayrutda Yahyo Ismoil tomonidan olimning "Xatmul avliyo" asari bilan birga chop etilgan.

 Hakim at-Te rmiziyning tavalludi va vafoti sanalari yozma manbalar hamda hozirgi adabiyotlarda turlicha keltiriladi. Ba`zi mualliflar, masalan, Hoji Xalifa "Kashf az- zunun"da Hakim at-Te rmiziy vafoti yilini milodiy 869 yil deb ko`rsatgan.

 Allomaning qabr toshida ham shu sana keltirilgan. Hakim at-Termiziy yuz yildan oshiq vaqt umr ko`rganidan kelib chiqilsa, manbalarda ham u 112, 116, yoki hatto 120 yoshgacha umr ko`rgani keltiriladi, u holda alloma I taxminan 750 — 760 yillar oralig`ida tug`ilgan bo`lib chiqadi.

 Ayni mahalda bundan 30 yil oldin "Al-Hakim at-Te rmiziy va nazariyyatuhu fil valoyati" asarini yozgan misrlik mashhur olim Abdulfattoh Abdulloh Baraka Hakim at-Te rmiziy milodiy 820 yilda tavallud topib 112 yil yashab 932 yilda vafot etgan, deb yozgan. Allomaning bo-lalik va yoshlik yillari haqida manbalarda batafsil ma`lumot berilmagan. "Ta rjimai hol" iga ko`ra, u sakkiz yoshidan boshlab diniy ilmlar bilan jiddiy shug`ullangan, yigirma sakkiz yoshida esa Makkaga haj safariga jo`nagan. Safardan qaytgach, Hakim at-Te rmiziy sufiylik yo`lini tutgan: xilvatga ketib, nafsi ammorani yengib, sufiyona risolalarni o`rgangan.