logo

AMIR TEMUR VA TEMURIYLAR IMPERIYASI DAVLATI VA HUQUQI

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

760.744140625 KB
MAVZU :   “AMIR TEMUR VA 
TEMURIY LAR   IMPERIYASI 
DAVLATI VA HUQUQI”   REJA
1. Amir  Temur  va temur iylar  
saltanatining tashk il t opishi.
2. Temur iylar  davlatining boshqar uv 
tizimi.
3.   Temur iylar  davlat ining sud 
hok imiyat i, har biy qo’shini va soliq 
tizimi.
4. “ Temur  tuzuk lar i” – temur iylar  
saltanatining huquq manbai.  
5.   Foydalanilgan adabiyot lar  ro’yhati. Biz kim mulki Tur on 
Amir i Tur k ist onmiz 
Biz millatlar ning 
eng qadimi va eng 
ulug’i 
Tur k ning bosh 
bo’ginimiz.
              
                    Amir  
Temur   Amir  Temur davlat i 1,5 mln. kv.km. hududda – 
X it oy chegaralar idan boshlab t o Shar qiy Rim va Misr  
yer lar igacha bo’lgan hududlar da o’z imper iyasini 
t uzdi. Amir Temur  davlat i 27 t a podsholikni egalladi.    
  Amir Temur davlati bayrog’i
     Amir Temur davr ida davlat  bayr og’i juda k at t a ijt imoiy 
siyosiy, ma’naviy ahamiyat  kasb et gan. Dushman ust idan 
mardlik ko’rsat ib g’alaba qozongan amirlar va sipohiylar 
Temur davlat ining t imsollar i – t ug’ va nog’ora bilan 
mukofat langanlar. Bu ham sohibqir on salt anat ida davlat  
ramzlari nechog’li baland t ur ganligidan dalolat dir.
      Temuriylar 
nasabnomasi
Ilk marot aba Shohruh 
Mirzo sar oyida 
t uzilgan.
Halil Sult on buyrug’i 
bilan 
Amir  Temur  shajarasi 
t o
Odam At ogacha olib 
borilgan.  G o’r i Amir 
maqbarasida Amir 
Temurning 
nasabnomasi nefrit  
t oshga bit ilgan.  AMIR TEMUR A JDODLARI SHAJARA SI  
NUH –YOFAS – TURK – ALMAJNAXON – DEBODQO’YXON – KO’KXON –  
         ALINJAXON  
                  MO’G’UL                                                              TOTOR
MO’G’UL
QORAXON - O’GUZXON – YULDUZXON - MINGLIXON – TANGRIXON – 
ELXON – YULDUZ MINGLI O’G’LI – QIZI JO’BINA – QIZI ALONQUVONUR 
– BUZUNJAR – BUQO – DUTUMMANIN – QAYDU – BOYSUNG’UR –                     
                                    
TUMANAXON    
                    
           QABUL                                                         QOCHULI  BAHODIR
           BURTON BAHODIR                                   ERDAMCHI BARLOS  
           YASUKI BAHODIR                                     SUG’U CHECHAN
           TIMUCHIN (CHINGIZXON)                     QORACHO’R NO’YON
                   JO’JI                                                       IYJIL NO’YON
                  CHIG’ATOY                                          ILANGIZ BAHODIR                     
                                
                  O’QTOY                                                 AMIR BURKUL       
                  TO’LI                                                      AMIR TARAG’AY
                                                                                  AMIR  TEMUR                             
                                                  Jahongir
1356-1376 Shohruh
1397-1447
Ibrohim Sulton
1394-1435Umarshayx
1356-1394 Mironshoh
1366-1408 Ulug’bek 
1409-1447 Boysunqur
1397-1433Amir  Temur
1370-1405
Boyqaro 
1393-1423 Xalil Sulton
1405-1409 Abdulatif
1449-1450 Abdullo
1450-1451
G’iyosuddin 
Mansur
1413-1445
Sulton Abu Said
1451-1458 Alouddavla
1417-1460 Sulton 
Muhammad
1418-1450 Abulqosim 
Bonur
1450-1457
Husayn Boyqaro
1469-1506 Shohmahmud
1457-1459Yodgor 
Muhammad
1470Sulton Ibrohim
1457
Umarshayx
1461-1494Mahmud
1494-1496Ahmad
1469-1494
Boysunqur
1496-1497 Ali 
1498-1500 Zahiriddin Muhammad 
Bobur 1494-1500 Ikki buyuk jahongir

  1402 yil 20 iyul 
Anqara jangi

  Sult on Boyazidning 
Amir  Temur  huzuriga 
asir qilib olib 
kelinishi.

  1403 yil 9 mart  kuni 
Sulton Boyazid vafot  
et di.     “ Y EVROPA HALOSKORIG A”`  
1900 yil Par ij 
ko’r gazmasida
Amir  Temur ning olt in 
hayk ali qo’yilgan edi. 
Bu hayk al 
keyinchalik  
o’g’ir langan. Fransuz 
olimi L.Ker en
Temur iylar  t ar ix i 
muzeyiga 
bu hayk alning   
rasmini sovg’a qilgan . 
    TEMUR TUZ UKLARI 
“ Temur  tuzuk lar i” ik ki 
qismdan iborat . 
Bir inchi qism 
sohibqir on hayot ining 
eng e’t ibor li voqealar i, 
ik kinchi qism davlat ni 
boshqar ish qonun 
qoidalar idan, y’ani 27 
tuzuk lar dan tashk il 
topgan .   Sobiq sho’r olar  davr ida Amir 
Temur  qiyofasi 
1941 yil iyunda Amir  
Temur ning qabr i ochilib 
uning ruhi bezovt a qilindi. 
Ant r opolog G erasimov 
t omonidan t iklangan Amir 
Temur ning qiyofasi sobiq 
sho’rolar  davridagi 
sohibqir onning yagona 
t asvir i edi. Bu t asvir  “Fan va 
t ur mush” jur nalida Ibr ohim 
Mo’minov t omonidan e’lon 
qilingan  maqolada chop 
et ilgan.    1973 yil sobiq sovet  
delegat siyasi 
tarkibida 
O’zbeist ondan Naim 
G ’oibov Hindist onda 
safar da bo’ldi. 
O’shanda 
Dehlidagi “Qizil 
qal’a”
majmuidagi bir  
go’zal bog’ni ko’r di. 
Bu qa’la va 
bo’g Amir  Temur  
avlodla-
ri ijodi ekanligini, bu 
ishlar ning  bosh 
tashab-
buskori Amir  Temur 
ekanligi bilan 
bir inchi bor
mag’rurlangan edi.  “ OQSOQ DARVESH ”
  Qar iyib bir yar im asr  
muqaddam
vengr iyalik X erman 
Vamber i Movarounnahrda 
bo’lib o’zining 
“ Bux oro yox ud 
Movarounnahr tar ix i” 
asarini yarat di. Vamber i 
Amir  Temur ga shunday 
haqqoniy baho ber gan edi: 
“Temur ni C hingizx on bilan 
bir  qat or ga qo’yib uni 
yovuz, o’zboshimcha, 
must abid hokim deb 
at ovchilar-
ning  fi krlar i  ikki 
t omonlama hat odir.    G o’ri Amir  maqbarasi      Go’r i Amir  maqbarasining ichki
 ko’rinishi    
       G o’r i Amir  
maqbarasida Amir  
Temur, uning o’g’illar i 
Shohruh Mir zo, 
Mir onshoh Mir zo, 
nabiralar i Muhammad 
Sult on, Mir zo Ulug’bek 
qabr lari joylashgan.
     Amir Temur ning bosh 
t omonida uning 
pir laridan bir i Mir Sayid 
Baraka osoyish t opganlar . 
  Amir Temur ning qabr 
t oshlar idagi yozuvlar 
1948 yil Semyonov 
t omonidan o’qib 
chiqilgan.   Shohi Z inda maqbaralar  
majmuasi       Oqsaroy qurilishi 1380 
yilda
boshlangan bo’lsa, 1404 
yil 
Ispaniya elchisi Klavixo 
kel-
ganida ham pardozlash 
ishlari davom etar edi. 
Klavixo o’z 
kundaliklarida Oqsaroy 
haqida 
shunday yozgan edi:
     “ Mohir  ust alari 
bo’lgan Parijda ham bu 
binoni eng go’zal 
sanashlari turgan gap. ”  Mushafi  Usmon.
Muqaddas Qur ’oni 
Kar im kitobi.      Amir  Temur  t omonidan 
Samar qandga kelt ir ilgan 
“ Usmon Mushafi ” haiqda 
t ur li hil manbalar  bor. 
Amir
Temur  Ir oqni bosib 
olgach, 
Qur ’on qo’lyozmasini 
Kufadan Samar qandga 
olib
kelgan deyishadi.
    
      Hozir gi k unda 
“Usmon Mushafi ” 
O’zbek ist on 
Musulmonlar i 
idorasining 
kut ubx onasida 
saqlanmoqda.      Ahmad Yassaviy 
maqbarasi     “ Madinada 
Muhammad 
Tur kist onda qul 
Ahmad”  deb mashhur 
bo’lgan Ahmad 
Yassaviyga atab 
qurilgan maqbara 
ham Amir Temur 
nomi bilan bog’liq. 
Ahmad Yassaviy 
maqbarasi musulmon 
sharqidagi me’moriy 
yodgorliklar orasida 
eng noyobidir. Doshqozon. 
Ahmad Yassaviy 
maqbarasi        Ahmad Yassaviy 
maqbarasining 35 
xonasi-
dan biri “qozonli 
xona” yoki “halim 
xona” deb ataladi. 
Chunki bu xonada 
halim pishirib 
tarqatiladigan ulkan 
birinj (bronza) qozon 
bor. Sho’rolar davrida 
bu doshqozon ham 
Peterburg-
ga olib ketilib, 
keyinchalik 
qaytarib olingan.     Bibix onim jome’ masjidi
Amir Temur 
tomonidan 
Saroymukxonimga 
atab 1399-1404 
yillarda qurilgan 
jome’ masjidini 
zamondosh olim 
shunday ta’riflagan:
“ Osmon, uning 
gumbazi nushasi 
bo’lmaganda u 
yagona, somon yo’li 
unga dugona 
bo’lmaganda ar ki 
dunyoda bit ta 
bo’lardi”.   Amir Temurning 
Samar qanddagi haykali. 1996 
yil 18 ok t yabr    Samarqand millatni 
–millat, davlatni –
davlat qilgan Amir 
Temur daholik 
qudratinig ramzi,
beqiyos ifodasidir. 
Amir Temur 
davlatining poytaxti 
Samarqand jahon
Sayqaliga aylangan 
edi. 
                  Islom 
Karimov Temuriylar t arix i davlat  
muzeyi.
1996 yil 18 okt aybr    Temuriylar tarixi 
davlat muzeyi nafaqat 
tariximizning  bebaho 
xazinasi, balki ulkan 
tarbiya o’cho’gi hamdir. 
Zero, buyuklar bosib 
o’tgan yo’lni zehn va 
qunt bilan o’rganish 
har bir insonni kamolot 
pog’onalari sari eltadi.

MAVZU : “AMIR TEMUR VA TEMURIY LAR IMPERIYASI DAVLATI VA HUQUQI”

REJA 1. Amir Temur va temur iylar saltanatining tashk il t opishi. 2. Temur iylar davlatining boshqar uv tizimi. 3. Temur iylar davlat ining sud hok imiyat i, har biy qo’shini va soliq tizimi. 4. “ Temur tuzuk lar i” – temur iylar saltanatining huquq manbai. 5. Foydalanilgan adabiyot lar ro’yhati.

Biz kim mulki Tur on Amir i Tur k ist onmiz Biz millatlar ning eng qadimi va eng ulug’i Tur k ning bosh bo’ginimiz. Amir Temur

Amir Temur davlat i 1,5 mln. kv.km. hududda – X it oy chegaralar idan boshlab t o Shar qiy Rim va Misr yer lar igacha bo’lgan hududlar da o’z imper iyasini t uzdi. Amir Temur davlat i 27 t a podsholikni egalladi.

Amir Temur davlati bayrog’i Amir Temur davr ida davlat bayr og’i juda k at t a ijt imoiy siyosiy, ma’naviy ahamiyat kasb et gan. Dushman ust idan mardlik ko’rsat ib g’alaba qozongan amirlar va sipohiylar Temur davlat ining t imsollar i – t ug’ va nog’ora bilan mukofat langanlar. Bu ham sohibqir on salt anat ida davlat ramzlari nechog’li baland t ur ganligidan dalolat dir.