logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Общий
  4. BILISH NAZARIYASI

BILISH NAZARIYASI

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1060.9501953125 KB
Скачать
5 - MAVZU : BILISH NAZARIYASIT О SHK Е NT TO'QIM А CHILIK V А YENGIL S А N ОА T INSTITUTI « F А LS А F А » F А NI Reja: 1. Bilish - gnoseologiyaning asosiy kategoriyasi. 2. Bilish bosqichlari. 3. Falsafada ong va ruxiyat muammosi. 4. Ong va in'ikos. Ijtimoiy ong shakllari. 5. Haqiqat tushunchasi va uning shakllari. BILISH NAZARIYASI  Ong psixik inikosning o`ziga xos, yuksak shaklidir.  Ammo, bu psixika va ong tushunchalarini aynanlashtirish uchun asos bo`la olmaydi.  Gap inson psixikasi haqida ketganda ham, u ong tushunchasiga nisbatan keng qamrovlilik kasb etishini unutmaslik lozim.  Z.Freyd fikricha, psixika ongsizlik, ong osti hodisalarini va ongning o`zidan iborat uch qatlamda tashkil topgan.  Inson hayoti, faoliyatida ong bilan bir qatorda ongsizlik va ong osti hodisalari ham muhim ahamiyatga ega. Falsafada ong va ruxiyat muammosi ONG & RUHIYAT  Psixologlar fikricha, inson farzandining kamol topa borishi bilan bir qatorda ko`plab funksiyalar ong nazorati ostidan chiqib avotomatik harakter kasb etishi bilan harakterlanadi.  Biron bir narsaga birinchi marta qo`l urganimizda bizda barcha harakatlarimiz ongning qattiq nazorati ostida bo`ladi.  Vaqt o`tishi bilan esa ko`pgina harakatlarni ongsiz tarzda, anglamagan holda bajara boshlaymiz. Bunday holat inson faoliyatining xilma- xil sohalari, yo`nalishlarida, ularga ongning faol tarzda aralashishini, ya`ni qayta faoliyatini o`z nazoratiga olishi mumkinligini inkor etmaydi.  Hatti- harakatlarning ongsizlik sohasiga ko`chishi, bir tomondan, ong “yuki”ning yengillashuviga xizmat qilsa, boshqa tomondan, ongning asosiy kuchi, quvvati, “diqqatni” inson, hayoti uchun muhim bo`lgan harakat, jarayonlariga qaratilishiga imkoniyat yaratadi. ON G & RUHIYAT  Ongsizlik doirasiga ong nazoratidan tashqarida qolgan sezgi, tasavvur, instinkt va intuitsiya kabi hodisalar ham kiradi.  Ongsizlik ong mavjudligi va rivojlanishining tabiiy sharti deyish mumkin.  Ong osti hodisalari ham psixik jarayonlarning muhim bo`g`inidir.  Z. Freyd fikricha, ular ongsizlik bilan ong o`rtasidagi chegaraviy sohadir. ON G & RUHIYAT Ong o`zaro aloqda Bo`lgan turli unsur Lardan tashkil Topgan murakkab Ma`naviy tuzilishga ega . Xilma- xil ko`rinish larda namoyon bo`- ladigan kechinmalar- dir. Ong in`ikosning o`ziga xos shakli ekan, avvalo, unda aks ettiriladigan ob`ekt haqidagi muayyan bilimlar hissiy va rational shaklda o`z ifodasini topadi. ON G & RUHIYAT  Iroda tabiatning in`moni emas ekan, uni tarbiyalash, kamol toptirish shaxs hayotida, uning jamiyatdagi o`z o`rnini topishda muhim ahamiyatga ega.  Zero, irodasizlik eng ulug` niyat va maqsadlarni barbod qilibgina qolmay, insonning to`g`ri yo`ldan to`yib ketishiga va turli salbiy oqibatlarning kelib chiqishiga olib kelishi ham mumkin. ON G & RUHIYAT  Bizning ongimiz qanday bo`lishi ko`p jihatdan insoniyat tomonidan egallangan qaysi bilimlarni qay darajada o`zlashtirilganiga ham bog`liqdir.  Bunda ijtimoiy tarixiy sharoit bilan bir qatorda, kishilarning ruhiy holati, imkoniyatli va moyilligining ham ta`siri kuchlidir. ONG - nima?  Inson azal- azaldan o`zigagina xos bo`lgan ongning nima ekanligi to`g`risida o`ylab, bahslashib keladi. Bu baxslarning bir jihati, ong tabiat mahsulotimi yoki inson ongi ilohiy yaratilganmi? Degan masaladan iborat.  Inson o`zini tashqi olamdan ajratib, alohida bir mo`jiza va tadqiqot mavzui sifatida o`rganishga harakat qila boshlagan paytdan buyon uni o`ylanitirib kelayotgan muammolardan biri ongning mohiyati, uning kelib chiqish masalasidir. Ong va in’ikos. Ijtimoiy ong shakllari ONG - nima?  Ongning tabiatini anglash masalasi- eng qadimgi falsafiy masalalardan biri, deyish mumkin.  Ongning mohiyati masalasi eng qadimiy muammolardan biri ekan, uni anglash jarayonida turli xil javoblar bo`lganligi tabiiy. ONG - nima? Ong tarixi insonning inson bo`lib shakllana boshlashi tarixi bilan bog`liqdir. Uzoq vaqt davomida inson, uning ongi planetar, ya`ni Yer shari doirasidagi hodisa sifatida qarab kelindi.  Hozirgi zamon fani masalaga kengroq doirada yondashish zarurligini ko`rsatmoqda.  Chunki fan dalillari inson paydo bo`lishini faqat Yerda kechgan jarayonlar bilan cheklab qo`yish to`g`ri emasligini, u koinot evolyutsiyasining tabiiy hosilasi ekanligini tobora chuqurroq isbotlamoqda. ONG - nima?  Inson biologik va ijtimoiy harakatning tashuvchisi ekan, harakat shakllari o`rtasidagi uzviy aloqadorlikni, uning yuqori shakllari quyi shakllariga bog`liqligini, tayanishini, ulardan o`sib chiqishini unutmaslik lozim.  Ong tarixi Quyosh sistemasi va unda millionlab yillar davomida sodir bo`lgan o`zgarishlardan ham ayricha olib qaralishi mumkin emas.  Ongning shakllanishini kosmik hodisa sifatida qarash ham mumkin. Bilish-gnoseologiyasining asosiy kategoriyasi. Bilish bosqichlari H А QIQ А T - ins о n biliml а rid а b о rliqning to'g'ri in ъ ik о s etishi , pr е dm е t v а хо dis а l а r а sli q а nd а y bo'ls а ul а rni ins о n o'z miyasid а huddi shund а y in ъ ik о s ettirg а n biliml а ridir . H а qiq а tni о chish yoki ilmiy h а qiq а tg а erishish h а r q а nd а y ilmiy bilishning а s о siy v а zif а si his о bl а n а di . H а qiq а t o'zining m а zmunig а ko'r а mutl а q v а nisbiy bo'lishi mumkin . H А QIQ А T TUSHUNCH А SI V А UNING SH А KLL А RI 20H а qiq а t j а r а yon sif а tid а ikki m о m е ntd а n ib о r а t Nisbiy m о m е nt ( nisbiy h а qiq а t )Mutl о q m о m е nt ( mutl о q h а qiq а t ) Nisbiy h а qiq а t :  To'liq bo'lm а g а n , yakunl а nm а g а n h а qiq а t  Tug а ll а nm а g а nligi uchun а m а liyotd а ilmiy t а dqiq о tni isb о tl а sh v а t а sdiql а shni t а l а b qil а di h а md а bilish j а r а yonid а ishtir о k qil а diMutl о q h а qiq а t :  F а nd а isb о tl а ng а n v а а m а liyotd а t а sdiql а ng а ni uchun h е ch q а ch о n ink о r etilm а ydi  O'zid а to'liq bilimni if о d а qilg а nligi uchun bilish j а r а yonid а ishtir о k qilm а ydi H а qiq а t - t а ri ха n а s о sl а ng а n j а r а yon 1. Bilim - h а qiq а tning riv о jl а nishi d е m а kdir 2. H а qiq а t - ch е ksiz biliml а rni to'pl а sh j а r а yoni 3. Bilish j а r а yonid а h а qiq а t yanglishish bil а n ch а mb а rch а s b о g'liq 4. Yanglishish - h а qiq а tning nisbiylik m о m е ntining mutl о ql а shtirilishidir 5. H а qiq а t - d о im о q а nd а ydir sh а rt - sh а r о itl а r bil а n b о g'liq 21H а qiq а t sh а kll а ri Mutl о q h а qiq а t pr е dm е tni k е l а j а kd а to'ldirilishi yoki ung а а niqlik kiritilishi mumkin bo'lm а g а n t а rzd а to'l а, muk а mm а l bilishdir Ob ъе ktiv h а qiq а t – biliml а rimizning ins о n ins о niyatg а b о g'liq bo'lm а g а n m а zmuni Nisbiy h а qiq а t – b о rliqni а s о s а n to'g'ri а ks ettirs а- d а, о br а z о b ъе ktg а unch а m о s em а sligi bil а n а jr а lib tur а dig а n bilim 22H а qiq а t k о nts е ptsiyal а ri K о rr е sp о nd е nt n а z а riyaning t а jrib а d а о ling а n m аъ lum о tl а rg а muv о fiq bo'lishini t а l а b qil а di Pr а gm а tik а m а liyot m е z о ni ko'pinch а to'g'rid а n - to'g'ri eksp е rim е nt tushunch а si bil а n b о g'l а n а di K о g е r е nt ( n а z а riy ) k о nts е ptsiya es а eksp е rim е ntg а muv о fiq bo'lishi , ung а zid k е lm а sligi , uning n а tij а l а rini b а sh о r а t qilish imk о nini b е rishi l о zim E ' TIB О RINGIZ UCHUN R АХ M А T !!!

5 - MAVZU : BILISH NAZARIYASIT О SHK Е NT TO'QIM А CHILIK V А YENGIL S А N ОА T INSTITUTI « F А LS А F А » F А NI

Reja: 1. Bilish - gnoseologiyaning asosiy kategoriyasi. 2. Bilish bosqichlari. 3. Falsafada ong va ruxiyat muammosi. 4. Ong va in'ikos. Ijtimoiy ong shakllari. 5. Haqiqat tushunchasi va uning shakllari. BILISH NAZARIYASI

 Ong psixik inikosning o`ziga xos, yuksak shaklidir.  Ammo, bu psixika va ong tushunchalarini aynanlashtirish uchun asos bo`la olmaydi.  Gap inson psixikasi haqida ketganda ham, u ong tushunchasiga nisbatan keng qamrovlilik kasb etishini unutmaslik lozim.  Z.Freyd fikricha, psixika ongsizlik, ong osti hodisalarini va ongning o`zidan iborat uch qatlamda tashkil topgan.  Inson hayoti, faoliyatida ong bilan bir qatorda ongsizlik va ong osti hodisalari ham muhim ahamiyatga ega. Falsafada ong va ruxiyat muammosi

ONG & RUHIYAT  Psixologlar fikricha, inson farzandining kamol topa borishi bilan bir qatorda ko`plab funksiyalar ong nazorati ostidan chiqib avotomatik harakter kasb etishi bilan harakterlanadi.  Biron bir narsaga birinchi marta qo`l urganimizda bizda barcha harakatlarimiz ongning qattiq nazorati ostida bo`ladi.  Vaqt o`tishi bilan esa ko`pgina harakatlarni ongsiz tarzda, anglamagan holda bajara boshlaymiz. Bunday holat inson faoliyatining xilma- xil sohalari, yo`nalishlarida, ularga ongning faol tarzda aralashishini, ya`ni qayta faoliyatini o`z nazoratiga olishi mumkinligini inkor etmaydi.  Hatti- harakatlarning ongsizlik sohasiga ko`chishi, bir tomondan, ong “yuki”ning yengillashuviga xizmat qilsa, boshqa tomondan, ongning asosiy kuchi, quvvati, “diqqatni” inson, hayoti uchun muhim bo`lgan harakat, jarayonlariga qaratilishiga imkoniyat yaratadi.

ON G & RUHIYAT  Ongsizlik doirasiga ong nazoratidan tashqarida qolgan sezgi, tasavvur, instinkt va intuitsiya kabi hodisalar ham kiradi.  Ongsizlik ong mavjudligi va rivojlanishining tabiiy sharti deyish mumkin.  Ong osti hodisalari ham psixik jarayonlarning muhim bo`g`inidir.  Z. Freyd fikricha, ular ongsizlik bilan ong o`rtasidagi chegaraviy sohadir.

Похожие

Bilish nazariyasi asosiy muammolari va yo’nalishlari
BILISH NAZARIYASI-ASOSIY MUAMMOLARI VA YÓNALISHLARI
SHAXSNING BILISH JARAYONLARI
ESTETIKA NAZARIYASI.
Tafakkurni bilish faoliyati sifatida