logo

BUYUK OZODLIK XARTIYASI

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1492.5908203125 KB
..BUY UK OZ ODLIK 
X ARTIYASI.. 1 21 5-y il,  A ngliy a.  16 y ildan buy on mamlak atni 
qirol Ioann bos hqarib k elmoqda.  
• Angliya tarixidagi eng zolim 
qirollardan biri hisoblangan 
Ioaan, Fransiya bilan boʻlgan 
urushdagi magʻlubiyati bilan 
tanilgan edi. U baronlarga katta-
katta soliqlar solib, ularga tajovuz 
qilardi. Bunday adolatsizliklarga 
chiday olmagan zodagonlar va 
xalq oxir-oqibat qirolga qarshi 
bosh koʻtardi. Natijada Angliyada 
fuqarolar urushi boshlanib ketdi. •
1208-y ilda Papa qirol Ioanni 
cherk ov dan quv ib,  butun 
A ngliy ada i bodat qilis hni man 
etdi.  Shundan s oʻ ng x alq ham 
qirolni qoʻllab-quv v atlamay  
qoʻ y di •
Bu ham y etmaganidek ,  
1214 -y ilning 27-iy ul k uni 
Bouv ine j angida A ngliy a 
qoʻs hinlari qaqs hatqich 
magʻlubiy atga uchrab,  
Frans iy adagi mulk laridan 
mos uv o boʻldi.  Shunday  bir 
s haroitda qirol Ioann 
x alqqa k atta s oliq s oldi.   •
Qirolning bu talablari ayniqsa ingliz 
zodagonlarini gʻazablantirib yubordi. 
Birinchi boʻlib Shimoliy baronlar katta 
soliq toʻlashdan qatʼiy bosh tortdi. Ularga 
boshqa feodallar ham qoʻshildi. 1215-
yilning yozida Ioannga qarshi qoʻzgʻolon 
koʻtarildi. Qoʻzgʻolonda eng yirik baronlar, 
ritsarlar, hatto London shahri aholisi ham 
qatnashdi. Natijada qirol yengildi. 1215-yil 
15-iyul kuni qirol Ioann “ Buyuk erkinlik 
xartiyasi”  deb nomlangan siyosiy hujjatga 
imzo chekishga majbur boʻldi. •
Angliyadagi 1215-yildagi qo‘zg‘olon 
 XIII asr oxirlaridagi ziddiyatlarning 
asosiy poydevoriga aylandi. Bu 
kurashlarning birinchisida “ Buyuk 
erkinlik xartiyasi”  qabul qilingan 
bo‘lsa, ikkinchisida Angliyada 
parlament vujudga keldi. •
Buyuk ozodlik xartiyasi 63 
moddadan iborat katta 
siyosiy hujjat boʻlib, u lotin 
tilida yozilgan. Xartiya 
asosan feodallar sinfining 
manfaatlarini koʻzda 
tutuvchi koʻpdan-koʻp yon 
berishlar va imtiyozlarni oʻz 
ichiga olgan •
X ar tiy aning barcha moddalari uch 
gur uhga bo‘ lingan:
•
Birinchi – T urli ijtimoiy  gur uhlarning 
moddiy  manf aatlariga taalluqli 
moddalar.
• Ik k inchi – A ngliy a qi rolli gi dav lat 
mex aniz mini is loh qiluv chi v a 
“ k ons tituts ion”  deb ataluv chi moddalar.
•
Uchinchi – Sud-ma’ muriy  apparat 
f aoliy ati tamoy illarini o‘ rnatuv chi 
moddalar.

..BUY UK OZ ODLIK X ARTIYASI..

1 21 5-y il, A ngliy a. 16 y ildan buy on mamlak atni qirol Ioann bos hqarib k elmoqda.   • Angliya tarixidagi eng zolim qirollardan biri hisoblangan Ioaan, Fransiya bilan boʻlgan urushdagi magʻlubiyati bilan tanilgan edi. U baronlarga katta- katta soliqlar solib, ularga tajovuz qilardi. Bunday adolatsizliklarga chiday olmagan zodagonlar va xalq oxir-oqibat qirolga qarshi bosh koʻtardi. Natijada Angliyada fuqarolar urushi boshlanib ketdi.

• 1208-y ilda Papa qirol Ioanni cherk ov dan quv ib, butun A ngliy ada i bodat qilis hni man etdi. Shundan s oʻ ng x alq ham qirolni qoʻllab-quv v atlamay qoʻ y di

• Bu ham y etmaganidek , 1214 -y ilning 27-iy ul k uni Bouv ine j angida A ngliy a qoʻs hinlari qaqs hatqich magʻlubiy atga uchrab, Frans iy adagi mulk laridan mos uv o boʻldi. Shunday bir s haroitda qirol Ioann x alqqa k atta s oliq s oldi.  

• Qirolning bu talablari ayniqsa ingliz zodagonlarini gʻazablantirib yubordi. Birinchi boʻlib Shimoliy baronlar katta soliq toʻlashdan qatʼiy bosh tortdi. Ularga boshqa feodallar ham qoʻshildi. 1215- yilning yozida Ioannga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarildi. Qoʻzgʻolonda eng yirik baronlar, ritsarlar, hatto London shahri aholisi ham qatnashdi. Natijada qirol yengildi. 1215-yil 15-iyul kuni qirol Ioann “ Buyuk erkinlik xartiyasi” deb nomlangan siyosiy hujjatga imzo chekishga majbur boʻldi.