Delphi dasturlash tilining operatorlari
![Delphi dasturlash
tilining operatorlari](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_1.png)
![Delphi tilining kiritish va chiqarish
operatorlari
Read operatori
o’zgartiruvchilar qiymatini
ekrandan kompyuter
xotriasiga kiritishda
ishlatiladi
Read (c1,c2,…,cn);
Read (c1,c2,…,cn);
Read ln;](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_2.png)
![Bu yerda c1,c2,…,cn –
o’zgaruvchilar soni ln
qo’shimchasi qiymatni kiritib
keyingi qatorga o’tishni bildiradi.](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_3.png)
![Write operatori oddiy
ma’lumotlarni n va o’zgaruvchilar
qiymatini kompyuter ekraniga
chiqarish uchun ishlatiladi
Write (c1,c2,…,cn);
Write (c1,c2,…,cn);
Write ln;](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_4.png)
![•
Oddiy ma’lumotlarni
chiqarish uchun ularga
matn deb qaraladi va u
qo’shtirnoq ichida yoziladi.](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_5.png)
![Tekislikda ikki nuqta orasidagi
masofani topish
ProgrammXY
Var
x1,y1,x2,y2,d: real;
Begin
Write ( ` nuqta koordinaatlarini kirioting;`);
Read (x1,y1,x2,y2);
d:=sqr(sqr(x1-x1)+sqr(y1-y2))
Write ln
Write ln(`nuqta koordinatalari;`),
(x1,y1,x2,y2))
Write ln (`masofa=`,d)
Read ln;
End](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_6.png)
![Shart mantiqiy ifoda bo’lib , faqat “ chin”
( true) yoki “ yolg’on” ( False) qiymatini qabul
qiladi.
If <shart > then Begin
< Shart rost bo’lganda bajariladigan
operatorlar >
End
Else
Begin
< Shart yolg’on bo’lganda bajariladigan
operatorlar >
End](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_7.png)
![Qisqa ko’rinishi
If <shart > then Begin
< Shart rost bo’lganda bajariladigan
operatorlar >
End ;
If-agar, then-u holda; else- aks holda](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_8.png)
![Shartsiz o’tish operatori-Goto n
n-belgi dasturning bosh qiymatida label so’zi
yordamida e’lon qilingan bo’lishi shart
M:
…………… ..
Got o L2;
… … …
L2: C:=x*y ;
… … … … … … .](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_9.png)
![Tanlash operatori- Case
Of-”dan”to
S- operator selektori;
1,2,3,…n-operator belgilari;
A1,A2,…An va B1,B2,…Bn- opertaorlar
M:
Case s of
1;A!;
2;A2;
………… .
N,An;
Else Begin <> B1,B2,…Bn>
End;
End ;](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_10.png)
![For operatori- takrorlashlar soni aniq
bo’lagan siklik jarayonlar tashkil
etishda ishlatiladi.
For i:=m1 to m2 do S;
i-sikl parametrining boshlang’ich va oxirgi
qiymati bo’lib, ular o’zgarmas son yoki
ifoda bo’lishi mumkin;
S- silk tanasi bo’lib, bir necha
operatorlardan tashkil topishi mumkin.
While- silk operatori takrorlashlar soni
oldindan aniq bo’lmaganda takrorlashi
biron bir shart asosida bajariladi.](/data/documents/7b0f4ebb-2f54-4f44-9804-16cdc056897d/page_11.png)
Delphi dasturlash tilining operatorlari
Delphi tilining kiritish va chiqarish operatorlari Read operatori o’zgartiruvchilar qiymatini ekrandan kompyuter xotriasiga kiritishda ishlatiladi Read (c1,c2,…,cn); Read (c1,c2,…,cn); Read ln;
Bu yerda c1,c2,…,cn – o’zgaruvchilar soni ln qo’shimchasi qiymatni kiritib keyingi qatorga o’tishni bildiradi.
Write operatori oddiy ma’lumotlarni n va o’zgaruvchilar qiymatini kompyuter ekraniga chiqarish uchun ishlatiladi Write (c1,c2,…,cn); Write (c1,c2,…,cn); Write ln;
• Oddiy ma’lumotlarni chiqarish uchun ularga matn deb qaraladi va u qo’shtirnoq ichida yoziladi.