Dik t iot a v a laminariy aning t uzilishi v a k o` pay ishi

Suvo‘tlarning umumiy tavsifi. Bu tuban tuzilishga ega bo‘lgan avtotrof o‘simliklar bo‘lib faqat suvda hayot kechiradi. Bunday suvo‘ttoifalar hujayrasidagi pigmentlar, xromatoforlar fotosintez natijasida hosil bo‘ladigan organik modda, ko’payish usullari, xivchinlarining tuzilishlariga ko‘ra bir necha bo‘limlarga ajratiladi. 1. Cyanophyta – Ko‘k – yashil suvo‘tlar bo’limi. 2. Rhodophyta – Qizil suvo‘tlar bo’limi. 3. Chlorophyta – Yashil suvo‘tlar bo’limi. 4. Chrysophyta – Oltin tusli suvo‘tlar bo’limi. 5. Xanthophyta, – Har – xil xivchinli yoki sariq yashil suvo‘tlar bo’limi. 6. Bacillariophyta, Diatomeae – Diatom suvo‘tlar bo’limi. 7. Phaeophyta – Qo‘ng‘ir suvo‘tlar bo’limi. 8. Pyrrophyta – Pirofit suvo‘tlar bo’limi. 9. Euglenophyta – Evglena suvo‘tlar bo’limi. 10.Chlamydomonas Chlorella Spirogyra Dictyota Vaucheria Cladophora Plastinkasimon – tashkil topish bunday shakllanishda ipsimon hujayralar bo‘linadi: ko‘ndalang va uzunasiga bo‘linishi natijasida ancha yassi parenximatik plastinka ko‘rinishidagi tallom yuzaga keladi. Ulva, Porphyra, Laminaria, Spirogyra, Dictyota kiradi.

Suvo`tlarning ko`payishi Vegetativ ko‘payish tallomning biron yeridan uzulishi natijasida sodir bo‘ladi. Bunday ko‘payish vaqtida hujayraning protoplastida hech qanday o‘zgarish sodir bo‘lmaydi. Vegetativ ko‘payishning eng oddiy usuli ipsimon suvo‘tlarda uchraydi, ya’ni tallom bir necha joyidan bo‘laklarga (fragmentlarga) bo‘linadi. Uzilgan hujayra vegetatsiyasini davom ettiradi. Ipsimon va ko‘k yashil suvo‘tlarida ixtisoslashgan ba’zi hujayralar ham vegetativ ko‘payish vazifasini bajaradi. Masalan, vegetativ hujayra devori qalinlashib, unda ozuqa moddalar to‘planadi va noqulay sharoitga chidamli bo‘ladi. Bunday hujayra akinet hujayra deb ataladi. Jinsiy ko’payish. Jinsiy ko‘payish ko‘k – yashil suvo‘ttoifalardan tashqari hamma suvo‘tlarning hayotida uchraydi. Jinsiy ko‘payish gametalarning bir-biri bilan qo‘shilishi (kopulatsiya) natijasida sodir bo‘ladi: 1. Bir xil gametalar qo‘shilsa, bu jinsiy jarayoni – izogamiya. 2. Bir gameta yirik, ikkinchisi mayda bo‘lsa, bu jinsiy jarayon – geterogamiya. 3. Tuxum hujayra bilan gameta qo‘shilsa, bu jinsiy jarayon – oogamiya. 4. Ikkita qarama-qarshi ipdan bir-biriga qarab o‘simtalar hosil bo‘lib, bitta hujayraning protoplasti ikkinchisiga qo‘shilib, zigota hosil qiladi – konyugatsiya. Gametalar gametangiyda yetiladi va suvga tushgandan so‘ng, harakat qilib qo‘shiladi va zigota hosil bo‘ladi. Zigota ichida avvalo gametalarning sitoplazmasi, keyinchalik ularni yadrolari qo‘shiladi. Pirovordida ularni xromosomalari birikib diploidli zigota hosil bo‘ladi. Zigota tinchlik davrini o‘tgandan so‘ng, uni diploidli yadrosi (meyoz) bo‘linib, xromosomalar soni ikki barobar kamayadi. Shundan so‘ng gaploidli faza boshlanadi.Jinssiz ko’payish. Jinssiz ko‘payish maxsus sporalar yordamida sodir bo‘ladi. Ko‘pchilik suvo‘tlarida jinssiz ko‘payish zoosporalar vositasida bo‘ladi. Zoospora yalang‘och, protoplazma, bitta yoki bir qancha yadro va xromotoforaga ega. Zoospora monad shaklida, u harakatchan, uni harakati (1-2-4) xivchinlari yordamida bo‘ladi. Ko‘pchilik suvo‘tlarda zoospora hosil qiluvchi hujayra, differensiyalanmagan, lekin yashil suvo‘tlari bo‘limining terentipoliya va qo‘ng‘ir suvo‘tlarida sporangiy deb ataladigan maxsus hujayra bo‘ladi. Sporangiy shakli va katta-kichikligi bilan boshqa hujayralardan farq qiladi. Monad va kokkoid shaklidagi koloniyali suvo‘ttoifalari jinssiz ko‘payish vaqtida qiz koloniya hosil qiladi. Yashil suvo‘tlaridan (matashuvchilar, haralar va sifonnomalar qabilasi), diatom, qo‘ngir suvo‘tlarining hayotida jinssiz ko‘payish umuman uchramaydi.

Dictyota — Dictyotaceae oilasiga mansub qo`ng`ir dengiz o tlari turkumi. ʻ Turlar asosan tropik va subtropik dengizlarda uchraydi va ularda potentsial dorivor ahamiyatga ega bo'lgan ko'plab kimyoviy moddalar mavjudligi ma'lum. Diktiota qo`ng`ir suvo`ti

Dictyota birinchi marta 1809 yilda Jan Vinsent Lamouroux tomonidan tasvirlangan. Dictyota nomi yunoncha "AIXTUOV" so'zidan olingan bo'lib, "to'r" yoki "tarmoq" degan ma'noni anglatadi, bu hujayraning ichki hujayra tuzilishini anglatadi. Dictyotaceae oilasi ikki qabilaga bo'linadi: Dictyoteae va Zonarieae . Birinchisi bitta linza shaklidagi apikal hujayradan iborat bo'lib, undan tallus o'sadi, ikkinchisi esa apikal hujayralar qatori yoki klasteri bilan ajralib turadi. Glossophora, Glossophorella va Pachdictyon avlodlari Dictyotaning sinonimlari bo lib, DNK ketma-ketligi ʻ ularning chambarchas bog liqligini aniqladi ʻDiktiota qo`ng`ir suvo`ti