Ekologik muammolar va uning turlari
Mavzu : Ekologik muammolar va uning turlari
Ваш логотип или названиеHozirgi vaqtda inson faoliyati ta'sirida biosferaning o’zgarishi juda tezlik bilan borayapti. Inson Yer kurrasining qiyofasini o'zgartirishda katta geologik kuch sifatida vujudga kelganini V.I.Vernadskiy tomonidan ta’kidlab o'tilgan edi. Insonning tabiiy jarayonlardan noto'g'ri foydalanishi natijasida XX asrning o'rtalarida ekologik muammolar juda avj olib ketdi. Ekologik muammo deganda insonning tabiatga ko'rsatayotgan ta'siri bilan bog ’ liq holda tabiatning insonga aks ta'siri, ya'ni uning iqtisodiyotida, hayotda xo'jalik ahamiyatiga molik bo'lgan jarayonlar, tabiiy hodisalar bilan bog'liq bo'lgan har qanday hodisa tushuniladi. (iqlim o'zgarishi, hayvonlarning yalpi ko'chib ketishi) tabiatdagi muvozanatning buzilishi oqibatida turli miqyosdagi ekologik muammolar shakllanmoqda. Yer kurrasi quruqligining 40 mln km.kv maydoni qurg'oqchilik mintaqasi bo"lib, dunyo aholisining 15% dan ortig'i ushbu hududga mujassamlashgan qishloq xo'jaligining tezkor rivojlanishi, sug'oriladigan yerlar va yaylovlardan noto'g"ri foydalanish oqibatida, o'rmonlarning betartib kesilishi natijasida cho'llanish darajasi yil sayin ortmoqda. Inson ta'sirida vujudga kelgan cho'llar 9,1 mln. km. kv.ga etdi. Reja: 1. Ekologik muammolar va ularning kelib chiqish sabablari. 2. Global ekologik muammolar 3. O'zbekistondagi ekologik muammolar
Ваш логотип или названиеOzon (yun. ozon — hid tarqatuvchi), O3 — kislorodning allotropik shakli. O. molekulasida 3 ta kislorod atomi bor. O.ni ilk bor 1785-yilda gollandiyalik fizik Van-Marum havo orqali elektr uchqunlari o tkazilganda o ziga xos hid paydo ʻ ʻ bo lishi va oksidlovchi xossaga ega ʻ bo lishligini topgan. Ko k tusli va ʻ ʻ odatdagi sharoitda portlovchi gaz. Qaynash temperaturasi — 111,8°, suyuqlanish temperaturasi — 192,4°. Kuchli oksidlovchi va bekaror modda. Kaliy yodidning neytral eritmasiga O. ta sir etganida, kaliy yodid ʼ oksidlanib, yod hosil bo ladi. Qora ʻ tusli qo rg oshin sulfid O. ta sirida ʻ ʻ ʼ oksidlanib, oq tusli qo rg oshin ʻ ʻ sulfatiga aylanadi. O.ozonidlar (qarang Peroksidlar ) vujudga keladi. O. hosil qilish uchun maxsus asbob — ozonator ishlatiladi. O. havoda juda oz miqdorda (1 m3 da 1 m2) bo ladi. ʻ Ozon qatlami 3
Ваш логотип или названиеOrol ekologik muammosi 4 Orol muammosi ikki qismdan iborat: 1) dengiz sathini ma’lum darajada saqlab qolish va 2) Orolbo‘yida ekologik holatni opitmallashtirish. Orol sathini ma’lum balandlikda saqlab qolish uchun hozirgi suv tanqis bo‘lib turgan sharoitda eng minimal miqdorda asoslanish maqsadga muvofiq. Hisob- kitoblarga qaraganda, dengizga muntazam ravishda yiliga kamida 20 kub km dan suv quyilib tursa , uning sathini 33 m mutloq balandlikda saqlab qolish mumkin bo‘ladi.
Ваш логотип или названиеMintaqaviy ekologik muammolar 5 Er yuzasining muayyan mintaqasi o'ziga xos tabiiy-iqlim, ijtimoiy- ekologik, etnografik xususiyatlari uni tabiat bilan inson o'rtasidagi o'zaro aloqa munosabatlari xarakterini belgilab beradi. Mintaqaviy ekologik muommolarga ba ћ o berishning mezoni ћ avo va suvning ifloslanishi, belgilangan miqdordan oshib ketishi, tuproq eroziyasi, yaylovlarning ishdan chi ќ ishi, o'rmonlarda daraxtlarni kesish va boshqalar hisoblanadi.