Fanning rivojlanish tarixi. Tadqiqot uslublari. Yutuqlari va istiqbollari
MAVZU: FANN IN G RIVOJ LAN ISH TARIX I. TADQIQOT USLUBLARI. Y UTUQLARI VA ISTIQBOLLARI RE J A : 1. Fanga k irish 2. Fan t arixi 3. Bo ‘ limlari 4. Gipot ezalar
INDIVIDUAL RIVOJLANISH BIOLOGIYASI FANI ZIGOTA HOSIL BO'LISHIDAN ORGANIZMNING TABIIY O'LIMIGACHA BO'LGAN DAVRINING UMUMIY QONUNIYATLARINI O'RGANADI Embriologiya fani zigotadan embrion rivojlanib tugilguncha bo'lgan davida sodir bo ladigan biologik jarayonlari o'rganadi. Embriologiya grekcha embryo - kurtak, murtak, embrion, logos fan, ta'limot degan ma'noni bildiradi. Zigota grekcha zygotes - birga qo'shilgan, degan ma'noni bildiradi. Jinsiy hujayralarning o'zaro qo'shilib, bitta hujayra hosil qilishi zigota hisoblanadi. Ontogenez zigota hosil bo'lishidan tabiiy o'Umgacha bo'lgan davmi o'rganadi. Demak, embriologiya fani organizm rivojlanishining bir qismini, ya'ni embrional rivojlanish qismini o'rgansa, individual rivojlanish biologiyasi fani ontogenezning hamma qismini o'rganadi. Shunga ko'ra, individual rivojlanish biologiyasi fani embriologiya faniga nisbatan ancha keng ma'nodagi fandir.
FAN TARIX I Individual rivojlanish biologiyasi fan 1975 yildanboshlab universitetiarning biologiya ixtisosligida alohida fan sifatida o'qitila boshlandi. Bu nom esa yaqinda paydo bo'ldi. Ilgarilari bu fan "Umumiy embriologiya", "Hayvonlar embriologiyasi", "Solishtirma embriologiya" deb nomlanar edi. Keying! yillarda bu fanni "Ontogenez biologiyasi", "Ontogenetika", "Individual rivojlanish biologiyasi", "Rivojlanish fiziologiyasi", "Rivojlanish biologiyasi", "Taraqqiyot biologiyasi" nomlari bilan atash tavsiya etilmoqda. Bu nomlarriing ko'pchiligi individual rivojlanishning ayrim tomonlarini o'z ichiga olganligi uchun hozircha "individual rivojlanish biologiyasi" atamasi ko'pchilik o'quvchilarga tushunarli bo'lmoqda.
Bu fan eksperimental embriologiya, molekulyar biologiya, genetika, sitologiya fanlarining yutuqlari asosida paydo bo'ldi. Individual rivojlanish biologiyasi fanining vazifasi organizmlarda sodir bo'ladigan morfologik, fiziologik, biokimyoviy, genetik jarayonlarni o'rganish, taraqqiyotni boshqarish omillari va mexanizmlarini aniqlashdan iborat. Chunki bu fan sintetik xarakterga ega bo'Ub, ana shu fanlar yutuqlari asosida ontogenezning umumiy qonuniyatini yaratadi va uni boshqarish yo'llarini ishlab chiqadi. O Itogenezni boshqarish veterinariya,tibbiyot fanlari uchun muhim ab imiyatga ega bo'lib, yangi nav, zot va shtammlar hunghim e yaratish uchun muhim manba hisoblanadi. Bundan tashqari, gen va hujayra injeneriyasi asosida irsiy materialni o'zgartirish va yangi formalar yaratish mumkin
BU FA N IKKI BO ‘ LIMDAN IBORAT I. Embriologiya , embrion taraqqiyotini o'rganadi. Bu bo'lim ham ikkita sohagabo'linadi. 1. Umumiy embriologiya - embrion nyojlanishining umumiy qonuniyatlarini o'rganadi va bir qancha tarmoqlarga bo'linadi: a. Tasviriy embriologiya. b. Solishtirma embriologiya v. Eksperimental embriologiya d. Biokimyoviy embriologiya 2. Xususiy embriologiya - ma'lum bir sistematik guruhga mansub hayvonlar yoki o'simliklarning embrion rivojlanishini o'rganadi, odam embriologiyasi, sut emizuvchilar embriologiyasi, qushlar embriologiyasi shular jumlasidandir.