Jahon aholisining jinsiy, yosh, irqiy tarkibi
![Jahon aholisining jinsiy,
yosh, irqiy tarkibi](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_1.png)
![Aholi yosh tarkibiga ko‘ra bolalar (0–14 yosh),
mehnat yoshidagilar (15–64 yosh) hamda keksalar
(65 yosh va undan yuqori) guruh- lariga ajratiladi](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_2.png)
![
Bolalar salmog‘ining
yuqoriligi bilan Niger (50
%), Mali (48 %), Uganda
(48 %) kabi Afrika
davlatlari ajralib turadi.
Bu boradagi eng past
ko‘rsatkichlar esa
Yaponiya (12 %), Germa-
niya (13 %), Italiya (13 %),
Gretsiya (14 %)
davlatlarida qayd qilingan](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_3.png)
![Jahon aholisining jinsiy tarkibida erkaklar
salmog‘i 50,5 %, ayollarniki esa 49,5 % ga
teng (2018-y.).](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_4.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_5.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_6.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_7.png)
![
Och tusli teri, to‘lqinsimon yoki tekis, yumshoq soch,
asosan, moviyrang ko‘z, qirra burun, yupqa va o‘rta
labga ega bo‘lgan yevropeoid irqi vakillari Yevropa,
Amerika, Avstraliya va Okeaniya aholisining asosiy
qismini tashkil qiladi. Shuningdek, Osiyoning janubiy,
janubi-g‘arbiy, markaziy, Afrikaning shimoliy
qismlarida ham ko‘p sonli yevropeoidlar istiqomat
qiladilar. Yuqorida sanab o‘tilgan irqiy belgilar,
asosan, shimoliy hududlarda istiqomat qiluvchi
yevropeoidlarga xos bo‘lib, janubga borgan sari
yashash muhiti bilan bog‘liq tarzda tana, soch va
ko‘z ranglarining to‘q ko‘rinishlari namoyon bo‘la
boshlaydi. Insoniyatning 40 % dan ortig‘i mazkur irq
vakillari hissasiga to‘g‘ri keladi.](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_8.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_9.png)
![
Mongoloid irqi vakillari jigarrang tusli
teri, tekis, qattiq to‘q tusli soch,
ko‘zning to‘q tusli ko‘rinishlari, qirra
yoki o‘rta yapasqi burun, ko‘z usti
qovog‘ining ajralib turishi, ensa
sohasining kengayganligi bilan ajralib
turadi. Mongoloidlar, asosan, Osiyo
qit’asida keng tarqalgan. Amerikaning
tub aholisi hisoblanadigan Amerika
hindulari va eskimoslar ham shu irqqa
mansub](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_10.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_11.png)
![
Negroid irqi vakillari, asosan, Afrika hamda
Amerika qit’alari davlatlarida istiqomat
qiladilar. Qora tusli teri, tekis, qattiq,
jingalak qora tusli soch, ko‘zning to‘q tusli
ko‘rinishlari, jag‘ining ajralib chiqqanligi,
yapaloq burun, do‘rdoq lab ularga xos
asosiy belgilar hisoblanadi. Afrika bu irq
vakillarining asl ona vatani hisoblanib,
ularning katta qismi Buyuk geografik
kashfiyotlar davrida Amerikaning turli
mintaqalariga majburiy tarzda qul qilib
olib ketilgan](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_12.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_13.png)
![
Avstraloid irqi uzoq davr davomida
negroid irqining bir ko‘rinishi sifatida
baholanib kelingan. Lekin so‘nggi
yillardagi tadqiqotlar ularning kelib
chiqishi negroidlar bilan bog‘liq
emasligini ko‘rsatmoqda . To‘q tusli teri,
yapaloq burun, do‘rdoq lablarga ega
mazkur irq vakillari, asosan, Avstraliya va
Okeaniya hududlarida tarqalgan.
Avstraliya aborigenlari, papuaslar,
melaneziyaliklar ushbu irq vakillari
sanaladi](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_14.png)
![](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_15.png)
![Chiroyli kasb egasi bo`lishni xohlasangiz, yahshi
o`qing, bo`lmasa… hayotingizni o`zingiz tanglang](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_16.png)
![Topshiriqlat majmuyi
1.Mavzuni o`qish
2. Jadval va
rasmlarni chizib
kelish](/data/documents/b31b7d62-a6fb-4910-8e60-6f259fed8e06/page_17.png)
Jahon aholisining jinsiy, yosh, irqiy tarkibi
Aholi yosh tarkibiga ko‘ra bolalar (0–14 yosh), mehnat yoshidagilar (15–64 yosh) hamda keksalar (65 yosh va undan yuqori) guruh- lariga ajratiladi
Bolalar salmog‘ining yuqoriligi bilan Niger (50 %), Mali (48 %), Uganda (48 %) kabi Afrika davlatlari ajralib turadi. Bu boradagi eng past ko‘rsatkichlar esa Yaponiya (12 %), Germa- niya (13 %), Italiya (13 %), Gretsiya (14 %) davlatlarida qayd qilingan
Jahon aholisining jinsiy tarkibida erkaklar salmog‘i 50,5 %, ayollarniki esa 49,5 % ga teng (2018-y.).