KO‘LLARI, SUV OMBORLARI VA YEROSTI SUVLARI
![KO‘LLARI, SUV
OMBORLARI VA YEROSTI
SUVLARI](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_1.png)
![•
O‘zbekistonda ko‘llar hududi bo‘yicha notekis taqsimlangan.Ularning
aksariyati kichik ko‘llar bo‘lib, ko‘proq daryo vodiylari bo‘ylab
joylashgan. Ko‘llar paydo bo‘lishi jihatidan xilma-xildir. Tog‘lardagi
ko‘llar tektonik, to‘siq (to‘g‘on) va morena ko‘llar, tekislikdagilari esa
qoldiq ko‘llar yoki zovur-drenaj suvlarining to‘planishidan vujudga
kelgan. O‘zbekistondagi tektonik yo‘l bilan vujudga kelgan eng katta
ko‘l Orol ko‘lidir.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_2.png)
![](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_3.png)
![•
Respublikamizning tekislik qismidagi asosiy ko‘llari Orol,
Mirzacho‘ldagi Arnasoy, Aydarko‘l, Tuzkon, Zarafshon daryosining
quyi oqimidagi Dengizko‘l, Qoraqir, Sho‘rko‘l, Farg‘ona vodiysidagi
Axsikentko‘l, Damko‘l, Quyi Amudaryodagi Sariqamish, Sudochye,
Ulug‘sho‘rko‘l va boshqalar. Bu ko‘llar kichik bo‘lib, ular suv
yuzasining maydoni bir necha yuz gektardan bir km3 gachani tashkil
etadi.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_4.png)
![Arnasoy ko`l](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_5.png)
![Aydarko`l](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_6.png)
![Dengizko`l](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_7.png)
![•
O‘zbekistonda sun’iy suv havzalari — suv omborlari ham ko‘p.
Ularning eng muhimlari Tuyamo‘yin, Chordara, Chorvoq,
Kattaqo‘rg‘on, Tuyabo‘g‘iz va boshqalardir. Bu suv omborlari, asosan,
daryo suv rejimini tartibga solib, bahorgi, qishki, kuzgi suvlarni
to‘plab, yozda ekin dalalariga berish maqsadida qurilgan](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_8.png)
![Chorvoq suv ombori](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_9.png)
![Chordara suv ombori](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_10.png)
![•
Respublikamizda yerosti suvlari —
grunt (sizot suvlari),artezian
(qatlamlar orasidagi) suvlaridan va
mineral suvlardan iborat. Artezian
suvlari ko‘pincha toza va chuchuk
bo‘ladi.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_11.png)
![•
Grunt suvlari yer betiga yaqin joylashgan paytda buloq bo‘lib
oqib chiqadi yoki quduq qazib olinadi. Grunt suvlari
yog‘inlar, daryo, ariq, ko‘l, suv omborlarining suvi yerga
shimilishidan hosil bo‘ladi.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_12.png)
![](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_13.png)
![](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_14.png)
![•
Qatlamlar orasidagi suv ancha chuqurda joylashgan bo‘lib,bosimli va
bosimsiz bo‘ladi. Qatlamlar orasidagi suv ko‘proq botiqlarda
to‘planadi va bosim ostida bo‘lganligi sababli otilib chiqadi. Bunday
suvlar artezian suvlari deyiladi.Qatlamlar orasidagi suv grunt suviga
qaraganda toza, chuchuk va tiniq bo‘ladi.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_15.png)
![](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_16.png)
![•
Paleozoy va mezozoy davr yotqiziqlari orasidagi 1500—3000 m
chuqurliklarda issiq mineral suvlar joylashgan.Bu suvlarning harorati +40
+70°C ga yetadi. Bu suvlar tarkibida turli xil minerallar (karbonat kislota,
vodorod sulfid, yod, brom, litiy, bariy va h. k.) bor. So‘nggi yillarda
O‘zbekistonda 60 dan ortiq shifobaxsh mineral suv manbayi aniqlandi.
Bularning eng muhimlari Toshkent, Chortoq,Farg‘ona, Chimyon,
Jayronxona, Oltiariq va boshqa mineral suvlaridir.](/data/documents/d7385c88-51a6-4eea-b70f-582f116719a0/page_17.png)
KO‘LLARI, SUV OMBORLARI VA YEROSTI SUVLARI
• O‘zbekistonda ko‘llar hududi bo‘yicha notekis taqsimlangan.Ularning aksariyati kichik ko‘llar bo‘lib, ko‘proq daryo vodiylari bo‘ylab joylashgan. Ko‘llar paydo bo‘lishi jihatidan xilma-xildir. Tog‘lardagi ko‘llar tektonik, to‘siq (to‘g‘on) va morena ko‘llar, tekislikdagilari esa qoldiq ko‘llar yoki zovur-drenaj suvlarining to‘planishidan vujudga kelgan. O‘zbekistondagi tektonik yo‘l bilan vujudga kelgan eng katta ko‘l Orol ko‘lidir.
• Respublikamizning tekislik qismidagi asosiy ko‘llari Orol, Mirzacho‘ldagi Arnasoy, Aydarko‘l, Tuzkon, Zarafshon daryosining quyi oqimidagi Dengizko‘l, Qoraqir, Sho‘rko‘l, Farg‘ona vodiysidagi Axsikentko‘l, Damko‘l, Quyi Amudaryodagi Sariqamish, Sudochye, Ulug‘sho‘rko‘l va boshqalar. Bu ko‘llar kichik bo‘lib, ular suv yuzasining maydoni bir necha yuz gektardan bir km3 gachani tashkil etadi.
Arnasoy ko`l