Konformatsiya va Konfiguratsiya haqida
Reja : 1. Konformat siya 2. Konfi gurat siya 3.Polimerlar ning r egulyar va nor egulyar t uzilishlar i
Konfi gur a t siya – molek ulada at omlar ning aniq bir fazoviy joylashuvi bo’lib, issiqlik harakat i jarayonida molekula o’zining t uzilishini o’zgart irmaydi ( sis-t ransizomer iya, oqsil molekulalarining birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va t o’r t lamchi t uzili shlari, DNK ning ik kilamchi t uzilishi va h.z)
Konfo rmat siya – molekuladagi at omlar ning fazoviy joylashuvi bo’lib, issiqlik hara kat i t a’sir ida molek uladagi at om yoki at omlar guruhining kimyoviy bog’lar ini uzma gan holdagi erkin harakat i ( aylanishi) .
Konfor mat siy aYuMB lar molekulalarida atomlar guruhi C – C bog’i bo’ylab, C – C bog’i atrofida issiqlik harakati energiyasi hisobiga valent burchaklarini oʻzgar tirmagan holda aylanishi mumkin. Bu vaqtda molekulalar turli xil shaklni – konfor matsiyani qabul qiladi Konfi gurat siya Konformatsiya-bu molekuladagi atomlarning turli xil fazo viy joylashuvidir. Erkin aylanish odatda, faqat σ- bog’lar bo’ylab bo’ladi.π-bogʻ lar atrofida erkin aylanish bo’lishi mumkin emas. Chunki π-bog’larni uzish uchun energiya sarflash kerak bo’ladi. Natijada qo’sh bog’ uziladi. Shuning uchun toʻyinma gan uglevodorodlar konformasion izomeriyaga ega emas.
Konformatsiyalar 2 xil bo’ladi: a) t o’silgan; b) t ormozlangan. Ener get ik jihat dan t or mozlangan konformat siya qulay, chunki unda at omlar gur uhi bir bir idan ancha uzoq joylashadi: