Mavzu: Madaniy meros obyektlarini saqlash va ta’mirlash borasida amalga oshiriladigan ishlar. Reja: 1.MUSTAQILLIK YILLARIDA ARXEOLOGIK YODGORLIKLARNI SAQLASH VA TA’MIRLASH BORASIDA AMALGA OSHIRILGAN ISHLAR. 2.XXI ASR BOSHIDA O’ZBEKISTONDA MADANIY MEROS OBYEKTLARINI SAQLASH VA TA’MIRLASH JARAYONIDA TASHKILIY VA AMALIY JIHATLARI.

Ma’lumki, arxeologik yodgorliklar tariximizning qadimgi va eng qadimgi davri haqida ma’lumot beruvchi deyarli asosiy manba hisoblanadi. Zero, hozirgi vaqtda yurtimizdagi Madaniyat va sport ishlari vazirligi tarkibidagi aksariyat tarix va o lkashunoslikka ixtisoslashtirilgan muzeylarning eksponatlarini asosiy qismini ʻ aynan arxeologik yodgorliklarda aniqlangan osori atiqalar tashkil etishi fikrimiz dalilidir. Xalqmizning o ʻ tmish tarixini o zida jamlagan arxeologik yodgorliklar ʻ bizning kunlarda oddiy tepaliklar sifatida saqlangan bo lib, ular xalq or. Hozirgi ʻ kunda yurtimizda saqlangan arxeologik yodgorliklar 8 mingdan ziyod bo ʻ lib, ular shaharlar, qishloqlar, qo ʻ rg ʻ onlar, saroylar, ko ʻ shklar, eng qadimgi odamlar yashagan manzilgohlar, turli xil inshoot qoldiqlari (koriz, sardoba, ko prik va ʻ h.k.) xarobalari hisoblanadi. Shu bilan birga ajdodlarimiz qoldirgan qadimgi sanat namunalari – petrogliflar, qadimgi mozor qo ʻ rg ʻ onlar ham arxeologik yodgorlik sirasiga kiradi. Arxeologik yodgorliklar tariximiz, madaniyat va manaviyatimiz hamda qadriyatlarimiz timsoli sifatida baholanar ekan, uni saqlab avaylash va kelajak avlodga yetkazish dolzarb vazifadir. asida Oqtepa, Sariqtepa, Ko ʻ ktepa kabi nomlar bilan atalib kelinadi.

Afsuski, o ʻ tgan asrning 60-80-yillarida yurtimizdagi ko ʻ pgina yodgorliklar qisman yoki to ʻ liq buzilgan bo ʻ lib, bu holat ko ʻ plab arxeologik yodgorliklarni paxta ekin maydonlarini kengaytirish, tepalik tuprog ʻ ini ekinzorlarga o ʻ g ʻ it sifatida solinishi natijasida yuzaga kelgan. Mustaqilligimizning ilk kunlaridanoq madaniy merosimizni jumladan, arxeologik yodgorliklarni saqlash, himoya qilish va ulardan foydalanish to ʻ g ʻ risida bir qator qonunlar qabul qilingan. Jumladan, yodgorliklarni saqlash yurtimizning Konstitusiyasida ham belgilangan bo lib, bu borada 49ʻ - moddada quyidagilar ta ’ kidlangan: “Fuqarolarlar O ʻ zbekiston xalqining tarixiy, ma ’ naviy va madaniy merosini avaylab asrashga majburdirlar. Madaniyat yodgorliklari davlat muhofazasidadir”. Shu bilan birga 2009-yil 13-oktyabrda qabul qilingan “Arxeologik me’ros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to ʻ g ʻ risida”gi qonun arxeologik yodgorlik va uni muhofaza qilish hamda undan foydalanishning huquqiy asoslarini qayd etdi. Yuqorida qayd qilinganidek , arxeologik yodgorliklar tarixning moddiy namunasi bo ʻ lib, uning qisman yoki to ʻ liq buzilishi tariximizning qaysidir qismini butunlay yo ʻ q bo ʻ lib ketishiga olib kelishi mumkin. Hozirgi vaqtda arxeologik yodgorliklarni qisman yoki to ʻ liq buzilishi ikki omil – tabiiy tabiat jarayonlari va inson omillari bilan bog ʻ liq hisoblanadi.