logo

Mahmudxo’ja Behbudiy va uning faoliyati

Загружено в:

16.11.2024

Скачано:

0

Размер:

350.29296875 KB
Mavzu: Mahmudxo’ja 
Behbudiy va uning faoliyati. Reja:
1 .  Mahmudxo’ja behbudiy hayoti haqida.
2. Mahmudxo’ja behbudiyning  Jadidchilikka 
qo’shgan hissasi.
3.  Mahmudxo’ja behbudiyning asarlari.  Mahmudxo‘ja Behbudiy 1875 yil 20 yanvar kuni Samarqand 
shahrida muftiylar oilasida dunyoga kelgan. Bexbudiy voyaga 
yetgan atrof-muhit uning dunyo qarashiga hech qanday ta’sir 
ko‘rsatmagan.
Mahmudxo‘janing otasi islom dinining yirik mutaxassisi 
bo‘lgan va dinga oid qator maqolalar yozgan, ilmiy ishlar olib 
borganligi bois, ushbu atrof-muhim bolakayning 
dunyoqarashiga ta’sirsiz bo‘lmagan.
Behbudiy adabiyot, tarix fanlari bilan birga u siyosatni ham 
o‘rgangan. Gazeta va jurnallar orqali dunyoda sodir 
bo‘layotgan yangiliklar bilan tanishib borgan. Makka, Misr 
hamda Stambulga bo‘lgan sayohatlari uning dunyoqarashini 
butunlay o‘zgartirib yuborgan. U gazeta va jurnallar bilan 
hamkorlikni o‘rnatib, o‘z maqolalarini chop eta bolshladi, 
ularda maktab va san’atni yaxshilash masalalarini ko‘tarar edi. .Behbudiy Qozon va Ufaga 
borib (1903-04), u yerdagi 
yangi usul maktablari bilan 
tanishadi, tatar ziyolilari 
bilan aloqani yo‘lga qo‘yadi. 
Yangi maktablar uchun 
darsliklar tuzishga 
kirishadi. «Risolai asbobi 
savod» («Savod chiqarish 
kitobi», 1904), «Risolai 
jug‘rofiyai umroniy» («Aholi 
geografiyasiga kirish», 
1905), «Muntahabi 
jug‘rofiyai umumiy» 
(«Qisqacha umumiy 
geografiya», 1906), «Kitobat 
ul-atfol» («Bolalar xati», 
1908), «Amaliyoti islom» 
(1908), «Tarixi islom» (1909) 
kabi kitoblar chop ettiradi.  Behbudiy 1914-yilda „Samarqand“ gazetasini chiqaradi. 
Gazeta oʻzbek va tojik tillarida, haftada 2-marta chop 
etildi. 45-soni chiqqach, moddiy tanqislik tufayli nashr 
toʻxtadi. Shu yil 20-avgustdan u „Oyna“ jurnali chiqara 
boshladi. Haftalik, suratli bu jurnal asosan oʻzbekcha 
boʻlib, sheʼr, maqola (forscha), eʼlonlar (ruscha) ham 
berib borildi. 
Jurnal Kavkaz, Tatariston, Eron, Afgʻoniston, Hindiston, Tu
rkiyagacha tarqaldi.    E’tiboringiz uchun Raxmat 
305-guruh talabasi 
Abdulbarov Murodjon.

Mavzu: Mahmudxo’ja Behbudiy va uning faoliyati.

Reja: 1 . Mahmudxo’ja behbudiy hayoti haqida. 2. Mahmudxo’ja behbudiyning Jadidchilikka qo’shgan hissasi. 3. Mahmudxo’ja behbudiyning asarlari.

Mahmudxo‘ja Behbudiy 1875 yil 20 yanvar kuni Samarqand shahrida muftiylar oilasida dunyoga kelgan. Bexbudiy voyaga yetgan atrof-muhit uning dunyo qarashiga hech qanday ta’sir ko‘rsatmagan. Mahmudxo‘janing otasi islom dinining yirik mutaxassisi bo‘lgan va dinga oid qator maqolalar yozgan, ilmiy ishlar olib borganligi bois, ushbu atrof-muhim bolakayning dunyoqarashiga ta’sirsiz bo‘lmagan. Behbudiy adabiyot, tarix fanlari bilan birga u siyosatni ham o‘rgangan. Gazeta va jurnallar orqali dunyoda sodir bo‘layotgan yangiliklar bilan tanishib borgan. Makka, Misr hamda Stambulga bo‘lgan sayohatlari uning dunyoqarashini butunlay o‘zgartirib yuborgan. U gazeta va jurnallar bilan hamkorlikni o‘rnatib, o‘z maqolalarini chop eta bolshladi, ularda maktab va san’atni yaxshilash masalalarini ko‘tarar edi.

.Behbudiy Qozon va Ufaga borib (1903-04), u yerdagi yangi usul maktablari bilan tanishadi, tatar ziyolilari bilan aloqani yo‘lga qo‘yadi. Yangi maktablar uchun darsliklar tuzishga kirishadi. «Risolai asbobi savod» («Savod chiqarish kitobi», 1904), «Risolai jug‘rofiyai umroniy» («Aholi geografiyasiga kirish», 1905), «Muntahabi jug‘rofiyai umumiy» («Qisqacha umumiy geografiya», 1906), «Kitobat ul-atfol» («Bolalar xati», 1908), «Amaliyoti islom» (1908), «Tarixi islom» (1909) kabi kitoblar chop ettiradi.