logo

Maktabda mafkuraviy ta’limni tashkil etish

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1652.1962890625 KB
 
  Maktabda mafkuraviy ta’limni 
tashkil etish. Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning dolzarbligi . Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, 
uning mazmuni, mohiyati 
va yo‘nalishlari     Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, uning mazmuni, mohiyati va yo‘nalishlari 
1 
Ma’naviyat va ma’rifat jamiyatda mavjud bo‘ladigan iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, huquqiy, ma’rifiy sohalarni, ularni 
o‘zaro bog‘lab, uyg‘unlashtirib, davlatning bir butun mustaqil sub’ekt sifatidagi maqomini ta’minlab turadi; 
3
Ma’naviyat va ma’rifat jamiyat oldida turgan 
muammolar mohiyatini o‘zida ifoda ettiradi hamda uni 
hal qilish uchun fuqarolarning davlat manfaatlarini 
birlashtiradi. Ma’naviyati va ma’rifati zamonaviy 
rivojlangan mamlakatlarda xalqning vatanparvarlik va 
millatparvarlik tuyg‘ulari kuchli bo‘ladi. 2
Jamiyatning iqtisodiy, ijtimoiy –siyosiy, madaniy huquqiy 
va ma’rifiy sohalarini rivojlantirishdan ko‘zlagan asosiy 
maqsadi insonni kamol toptirish, ehtiyojlarini qondirish, 
uni barkamollik darajasiga ko‘tarishdan iboratdir.   Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, uning mazmuni, mohiyati va 
yo‘nalishlari 
axloqiy 
qarashlar va 
axloqiy ta’lim
badiiy 
qarashlar va 
badiiy ta’lim diniy qarashlar 
va diniy ta’lim
siyosiy qarashlar va 
siyosiy ta’lim   Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning pedagogik-
psixologik jihatlari  :
Oliy o‘quv yurtlari, akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va maktablarda “Ma’naviyat maskani” kutubxonaning 
qiroatxonasi (o‘quv zali) yoki ma’ruza zallarining birida tashkil qilinsa, maqsadga muvofiq bo‘ladi. Biroq bu xonaning 
keng va yorug‘ bo‘lishiga alohida e’tibor berish kerak. 
Barcha vazirliklar, Davlat qo‘mitalari, uyushmalar, korporatsiyalar, konsernlar, kompaniyalar, birlashmalar, banklar, 
muassasalar va ishlab chiqarish korxonalarining majlislar zalida tashkil etilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.   Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning pedagogik-psixologik 
jihatlari 
Diniy ahloqiy kitoblar, 
mazkur jamoa a’zolarining 
aql-salohiyatini va nafosatini 
ifoda etuvchi namunalar 02
0403 01
ma’naviy-ma’rifiy 
islohotlarga oid farmonlar, 
farmoyishlar, qonunlar va 
qarorlar jamlanmasimilliy ma’naviyatimizning 
zabardast vakillari siymolari 
aks ettirilgan suratlar hamda 
ularning donishmandona 
fikrlaridan namunalar mustaqillik, ma’naviy-
ma’rifiy islohotlarga oid 
Prezident Islom 
Karimovning asarlari hamda 
ularning qisqacha 
annatotsiyasi Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning pedagogik-
psixologik jihatlari 
•
O‘zbekiston 
Respublikasining
 Davlat	 
ramzlari	
 (Bayroq,	 Gerb,	 
Madhiya)	
 va	 ularning	 
to‘liq tasnifi 06
080705
“ Ma’naviyat” nashriyotida 
chop etilgan asosiy kitoblarxalqimizning madaniy 
merosi, an’analari, 
udumlarini aks ettirvchi 
ko‘rgazmalar siyosiy-huquqiy 
qadriyatlarimiz 
(mamlakatimiz xaritasi, 
Konstitutsiyamiz hamda 
milliy valyutamizni 
ifodalovchi lavhalar) Umumta’lim maktablarida amalga oshiriladigan ma’naviy-
ma’rifiy ishlarning o‘ziga xosligi va unga qo‘yiladigan talablar 
Guruhlarda o‘tkazilayotgan 
ma’naviy-ma’rifiy va 
tarbiyaviy ishlarga qatnashish 
va guruh murabbiysi ishini 
tahlil qilish 2
43 1
O‘quv xonalarini va 
o‘quvchilar uylaridagi 
xonalar xolatini o‘rganish 
maqsadida tekshirishlar 
uyushtirishO‘quvchilar uylarida 
ovqatlanish sharoitlarini, 
turar joylarini va tibbiy 
xizmatni yo‘lga qo‘yilishini 
tekshirish Guruh murabbiylari ish 
rejalarini o‘rganish va 
tasdiqlash Umumta’lim maktablarida amalga oshiriladigan ma’naviy-ma’rifiy 
ishlarning o‘ziga xosligi va unga qo‘yiladigan talablar 
Umumta’lim maktablari 
ma’naviy-ma’rifiy va 
tarbiyaviy ish rejalarini 
tuzish, guruh murabbiylari ish 
rejalarini o‘rganish va 
tasdiqlash 6
875
Umumta’lim maktablari 
xotin-qizlar kengashi bilan 
hamkorlikda qizlar 
tarbiyasiga alohida e’tibor 
berishUmumta’lim maktablarida 
o‘quv jarayonida tartib 
intizomga rioya qilmagan 
o‘quvchilar bilan alohida ish 
olib borish Umumta’lim maktablari 
o‘quvchilari ongiga milliy 
istiqlol g‘oyalarini 
singdirishni turli uslub va 
yo‘llarini izlab topish va uni 
tashkil etish 1
Ota-onalarning bolalar bilan muomilasining yetishmasligi. Ular o‘zlari, ishlari haqida kam so‘zlab 
beradilar. Maktab boalalari jamoasining hayoti, o‘z bolasining qiziqishlari, uning jamoat ishlari bilan 
ishga munosabati va boshqalar bilan kam qiziqadi. MAKTABDA MA’NAVIY-MA’RIFIY ISHLARNI TASHKIL ETISHNING PEDAGOGIK-
PSIXOLOGIK SHART-SHAROITLARI 
 
                              2
Bolalarni mehnat jarayonlariga jalb 
etish orqali ularning mehnat 
tarbiyasini tashkil qila bilmaslik. 
                            4
Ota-onalar tarbiyaviy ta’sirini izchil 
emasligini onda-sonda o‘qitishni 
tekshirish, biror nojo‘ya ish uchun 
tozalash axloqiy immunitet hosil 
bo‘lishiga yordam bermaydi.                            3
Ota-onalar turmushda salbiy 
misollarni mavjudligi 
maktabning pedagogik kuch-
g‘ayratini yo‘qqa chiqaradi. 
5
Oilaviy tarbiyaning asosi sifatida 
ta’qiqlashlar sistemasi, ijtimoiy 
namuna asosida tarbiyalay 
bilmaslik, bola hayotini u har 
doim to‘g‘ri xatti-harakatini 
mashq qiladigan tarzda tashkil 
eta olmaslik natijasidir                             6
   Harakatlarning maktab bilan 
muvofiqlashtirilmaganligi yoki u 
bilan kelishmovchiligidadir.  Ma’lumki, bola maktabga kelgunga qadar ham, maktabda o‘qish davrida ham, asosan oilada tarbiyalanadi. Oila 
davlatning asosiy kurtagi sifatida bolalarning dunyoqarashi, xulqi va didiga ta’sir ko‘rsatishi tabiiy holdir. Oila a’zolarining 
ma’naviy birligi yoshlarni har tomonlama kamol toptirishning dastlabki va asosiy omillaridan biri hisoblanadi. 
Bolalarni barkamol inson qilib yetishtirishda-maktabni oila bilan mustaxkam borlamai turib, tarbiya sohasidagi butun 
ishlarni muvaffaqiyatli amalga oshirib bo‘lmaydi. Shu maqsadda ota-onalar o‘rtasida ta’lim-tarbiyaga oid tashviqot 
ishlarini kengaytirish ularni maktabning faol yordamchilariga, o‘quvchilarning sinfdan va maktabdan tashqaridagi 
ishlarida har tomonlama foydali tashkilotchilariga aylantirish zarur.    .  Maktabda ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarda ota-onalar ishtirokini 
ta’minlash masalalari   .  Maktabda  “Ma’naviyat soatlari”ni tashkil etish asosida o‘quvchi-yoshlarda vatanparvarlik hissini shakllantirish 
1   xalq orasida keng tarqalgan va yoshlar fuqarolik madaniyatining shakllanishiga 
ta’sir etuvchi milliy va umuminsoniy qadriyatlarni ijobiy fazilat kasb etgan 
qadriyatlar mohiyatini atroflicha tushuntirish; 
tashkiliy-pedagogik tadbirlarning suhbat, munozara, savol-javob kechalari, 
konferensiya, ekskursiya kabi usullaridan keng foydalanib, milliy va 
umuminsoniy qadriyatlar to‘g‘risida puxta ma’lumotlar berish; 2
3 o‘quv mashg‘ulotlari, tarbiyaviy tadbirlar jarayonida o‘rganilayotgan 
mavzular mazmuni bilan bog‘lab, o‘quvchilarning insoniy 
madaniyati, bilimlari saviyasini takomillashtirishga erishish.  Ustoz–o‘qituvchi 
ustaxonada:	
 
-	
 shogirdlarga	 “ochiq	 
darslar”	
  o‘tib	 
ko‘rsatadi;	
 
-	
 shogirdlarining	 
malakasini	
 
oshirishga	
 qaratilgan	 
rejalar	
 tuzadi	 va	 uni	 
amalga	
 oshiradi;	 
-metodik	
 yordam	 
ko‘rsatishni	
 tashkil	 
etadi.	
 Ustoz-o‘qituvchi	
 
faoliyat	
 
ko‘rsatadigan	
 
maktabda	
 “Kasbiy	 
mahoratni	
 oshirish	 
ustaxonasi”	
 tashkil	 
etiladi.	
 Yosh,	
 iqtidorli,	 
izlanuvchan,	
 fidoyi	 
3	
 nafar	 shogird-
o‘ qituvchilar	
 tanlab	 
olinib,	
 ular	 ustoz	 
sifatida	
 belgilangan	 
tajribali	
 
o‘ qituvchilarga	
 
biriktiriladi .Fanlar	 kesimida	 
hududiy	
 
maktablardan
 eng	 
il g‘ or,	
  o‘ z	 fani ni	 
chuqur	
 egallagan	 
tajribali	
 ustoz-
o‘ qituvchilar	
 
aniqlanadi . “ Ustoz-shogird” maktabi
  “ Iste’dod”	
 Respublika	 
jamg‘armasi	
 bilan	 
hamkorlikda	
 reja	 
asosida	
 davriy	 
ravishda	
 joylarda	 
hududiy	
 seminarlar	 
tashkil	
 etiladi.	 
Seminarlar	
 orqali	 
kaskad	
 usulida	 ilg‘or,	 
fidoyi	
 o‘qituvchilar	 
malakasi	
 oshiriladi.	  “ Ustoz-shogird” 
maktabining	
 ish	 
faoliyati	
 fan	 
metodbirlashmasida	
 
muhokama	
 qilinib,	 
zarur	
 chora-tadbirlar	 
belgilab	
 boriladi,	 
yuksak	
 natijaga	 
erishgan	
 ustozlar	 
rag‘batlantiriladi
 “ Ustoz-shogird”	
 
maktabi	
 shu	 
ketma-ketlikda	
 
davom	
 etadi,	 
natijada	
 tajribali	 
o‘qituvchilar	
 soni	 
ko‘payib,	
 ta’lim-
tarbiya
 sifati	 
yaxshilanib
 
boradi.	
 Oyning	
 qolgan	 3	 
haftasida	
 3	 nafar	 
shogird	
 o‘qituvchi	 
navbatma-navbat	
 o‘z	 
maktablarida	
 dars	 
o‘tishadi.	
 Ustoz	 va	 
qolgan	
 2	 nafar	 
shogirdi,	
 shogird-
o‘qituvchining	
 
darslarini	
 kuzatib	 
tahlil	
 qiladi,	 fikr-
mulohazalarini	
 
bildiradi.Ustoz	
 shogirdlari	 
uchun	
 oyning	 
birinchi	
 haftasida	 
ochiq	
 dars	 o‘tib	 
beradi.	
 Shogirdlar	 
uning	
 darsini	 
kuzatib,	
 o‘quv	 
xonasini,	
 u	 yerdagi	 
me’yoriy	
 
hujjatlarning	
 
yuritilishini
 
o‘rganadi.
  “ Ustoz-shogird” maktabi
  Oy	
 so‘ngida	  
ustoz-o‘qituvchi	
 
ustaxonasida
 
darslar	
 tahlillari	 
muhokama	
 qilinib,	 
shogirdlarining	
 
yutuqlari	
 e’tirof	 
etiladi,	
 kerakli	 
uslubiy	
 tavsiyalar	 
beriladi.	
 
  •
E’tiborlaringiz uchun rahmat!

Maktabda mafkuraviy ta’limni tashkil etish.

Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning dolzarbligi . Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, uning mazmuni, mohiyati va yo‘nalishlari    

Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, uning mazmuni, mohiyati va yo‘nalishlari 1 Ma’naviyat va ma’rifat jamiyatda mavjud bo‘ladigan iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, huquqiy, ma’rifiy sohalarni, ularni o‘zaro bog‘lab, uyg‘unlashtirib, davlatning bir butun mustaqil sub’ekt sifatidagi maqomini ta’minlab turadi; 3 Ma’naviyat va ma’rifat jamiyat oldida turgan muammolar mohiyatini o‘zida ifoda ettiradi hamda uni hal qilish uchun fuqarolarning davlat manfaatlarini birlashtiradi. Ma’naviyati va ma’rifati zamonaviy rivojlangan mamlakatlarda xalqning vatanparvarlik va millatparvarlik tuyg‘ulari kuchli bo‘ladi. 2 Jamiyatning iqtisodiy, ijtimoiy –siyosiy, madaniy huquqiy va ma’rifiy sohalarini rivojlantirishdan ko‘zlagan asosiy maqsadi insonni kamol toptirish, ehtiyojlarini qondirish, uni barkamollik darajasiga ko‘tarishdan iboratdir.

Ma’naviy-ma’rifiy ishlar, uning mazmuni, mohiyati va yo‘nalishlari axloqiy qarashlar va axloqiy ta’lim badiiy qarashlar va badiiy ta’lim diniy qarashlar va diniy ta’lim siyosiy qarashlar va siyosiy ta’lim

Maktabda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etishning pedagogik- psixologik jihatlari : Oliy o‘quv yurtlari, akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va maktablarda “Ma’naviyat maskani” kutubxonaning qiroatxonasi (o‘quv zali) yoki ma’ruza zallarining birida tashkil qilinsa, maqsadga muvofiq bo‘ladi. Biroq bu xonaning keng va yorug‘ bo‘lishiga alohida e’tibor berish kerak. Barcha vazirliklar, Davlat qo‘mitalari, uyushmalar, korporatsiyalar, konsernlar, kompaniyalar, birlashmalar, banklar, muassasalar va ishlab chiqarish korxonalarining majlislar zalida tashkil etilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.