logo

Masalalarni tenglamalar yordamida yechish

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1407.3271484375 KB
Masalalarni t englamalar 
y ordamida y echish •
108. 1)  Yangi  moslamani  ishga  tushirgach,  ustaning  mo‘ljal-
langan  ishni  bajarishga  ketadigan  vaqti  20 %  ga  kamaydi. 
Uning  mehnat  unumdorligi  necha  foizga  oshgan?
20% ni songa aylantiramiz
20%=0,2 ga teng 
Butun vaqtni x desak ,  x-0,2x =0,8x
Mehnat uniumdorligi formulasi M=  
Demak, M=
                                                    Javob : 25 foiz oshgan  108 -   masala  2)  Fabrikaga  avtomat  o‘rnatildi.  U  bir  soatda  ishchiga 
qaraganda  8  ta  ortiq  mahsulot  ishlab  chiqaradi.  2  soatdan  keyin 
avtomat  ishchining  6  soatlik  rejasini  bajardi.  Avtomat  bir  soatda 
nechta mahsulot ishlab chiqargan?
•
 
•
Yechilishi:
•
 
 
 
   
 
                                        Javob:  12 dona. •
109. Uzunligi  27  m  bo‘lgan  mis  simni  massasi  va  
ko‘ndalang kesimi  mis  simnikidek  bo‘lgan  alumin  sim  bilan 
 almashtirishmoqchi.  Nima  deb  o‘ylaysiz,  alumin  simning  
uzunligi  necha  metr  bo‘larkin?
•
Yechilishi :
•
Birinchi navbatda mis va alyumin zichligi formulasini yozib 
olamiz
 ??????	=	
??????	
??????	
??????	=	??????	∙	??????	;	
8	,	6	∙	27	=	2	,	7	∙	??????	??????  	
??????	??????	=	
8	,	96	∙	27	
2	,	7	
=	8	,	6	∙	10	=	89	,	6	??????	
??????	??????????????????	=	8	,	96	??????	/	????????????	
3	
??????	??????????????????????????????????????????	=	2	,	7	??????	/	????????????	
3 110.  Bir  nechta  do‘kon  olma  solingan  175  ta  yashikni  teng 
bo‘lib  olishmoqchi   edi.   Ammo  2  t a  do‘kon  olmalarni 
olmasligini  bildirdi.  Natijada,  qolgan  har  bir  do‘konga 
mo‘ljaldagidan  10  yashik  olma  ortiqcha  berildi.  Do‘konlar 
nechta  ekan?
Yechilishi : Do’konlar- x  
                   Jami yashiklar 175 ta  175	
??????	
−	??????	??????	
′
????????????????????????????????????	??????	??????	
′
??????????????????	h	???????????????????????? ??????????????????	
175	
??????	−	2	
−	2	????????????	??????????????????	??????	??????	
′	
??????????????????	
175
??????	−	2	
=	
175	
??????	
+	10
175x=175(x-2)+10 111.  1)  I dishda  qanchadir  lit r  suv  bor.  A gar  idishga  
3l  suv quy ilsa,  idishning  y armi  t o‘ladi.  A gar    3 l  suv  
t o‘k ib  t ashlansa,  qolgan  suv  idishning     qismini  
e gallay di.  Dast lab idishda  ne cha  lit r  suv  bo‘lgan?
A
xYechilishi :??????	+	3	=	
??????
2	
??????	−	3	=	
??????
8	
??????	+	3	
??????	−	3	
=	
??????
2	
∙	
8
??????	
=	4
4(x-3)=(x+3)
13-12=x+3
3x=15
x=5
Dast lab idishda  5  lit r  suv  bo‘lgan •
112. 1)  Neft  omborida  6340  t  benzin  bor  edi.  Ikkinchi  kuni ombor  
birinchi  kundagidan  423  t  ko‘p,  uchinchi  kuni  esa ikkinchi  
kundagidan  204  t  kam  benzin  tarqatdi.  Shundan so‘ng  omborda  
3196  t  benzin  qoldi.  Ombor  birinchi  kuni necha  tonna  benzin  
tarqatgan?
Yechish : Jami: 6340 t
Birinchi kun: x
Ikkinchi  kun: x+423 t
Uchichi kun: x+423 t -204 t
Qoldi: 3196 t
6340=x+x+423+x+423-204+3196  
 
       .    
                 Javob: 834 t. 113. 1)  Usta  va  o‘g‘li  buyurtmani  10  kunda  bajarishlari  kerak edi. 
 Ular  yangi  moslamani  ishlatib,   har   kuni  rejadan tashqari  27  ta  
mahsulot  tayyorlab,  7  kunda  topshiriqni bajaribgina  qolmasdan,  
balki  ortiqcha  yana  54  ta  mahsulot tayyorlashdi.  Usta  va  o‘g‘li  
bir  kunda  nechta  mahsulot tayyorl ashgan?7	
(	
??????	
10	
+	27	
)	
=	??????	+	54
Yechilishi : 114. 1)  1  kg  i  200  so‘mdan  olingan  uzumning  3  kg  idan  1  kg sharbat   olini b,   720   so‘mga   sotildi.   
Uzumning   narxi 50 so‘mga  arzonlashdi.  Tijoratchi  avvalgi  foydani  saqlab qolmoqchi.  Sharbatning  yangi  
narxi  dastlabkisidan  necha so‘mga  arzon  qilinishi  kerak?

Masalalarni t englamalar y ordamida y echish

• 108. 1) Yangi moslamani ishga tushirgach, ustaning mo‘ljal- langan ishni bajarishga ketadigan vaqti 20 % ga kamaydi. Uning mehnat unumdorligi necha foizga oshgan? 20% ni songa aylantiramiz 20%=0,2 ga teng Butun vaqtni x desak , x-0,2x =0,8x Mehnat uniumdorligi formulasi M= Demak, M= Javob : 25 foiz oshgan

108 - masala 2) Fabrikaga avtomat o‘rnatildi. U bir soatda ishchiga qaraganda 8 ta ortiq mahsulot ishlab chiqaradi. 2 soatdan keyin avtomat ishchining 6 soatlik rejasini bajardi. Avtomat bir soatda nechta mahsulot ishlab chiqargan? • • Yechilishi: • Javob: 12 dona.

• 109. Uzunligi 27 m bo‘lgan mis simni massasi va ko‘ndalang kesimi mis simnikidek bo‘lgan alumin sim bilan almashtirishmoqchi. Nima deb o‘ylaysiz, alumin simning uzunligi necha metr bo‘larkin? • Yechilishi : • Birinchi navbatda mis va alyumin zichligi formulasini yozib olamiz ?????? = ?????? ?????? ?????? = ?????? ∙ ?????? ; 8 , 6 ∙ 27 = 2 , 7 ∙ ?????? ?????? ?????? ?????? = 8 , 96 ∙ 27 2 , 7 = 8 , 6 ∙ 10 = 89 , 6 ?????? ?????? ?????????????????? = 8 , 96 ?????? / ???????????? 3 ?????? ?????????????????????????????????????????? = 2 , 7 ?????? / ???????????? 3

110. Bir nechta do‘kon olma solingan 175 ta yashikni teng bo‘lib olishmoqchi edi. Ammo 2 t a do‘kon olmalarni olmasligini bildirdi. Natijada, qolgan har bir do‘konga mo‘ljaldagidan 10 yashik olma ortiqcha berildi. Do‘konlar nechta ekan? Yechilishi : Do’konlar- x Jami yashiklar 175 ta 175 ?????? − ?????? ?????? ′ ???????????????????????????????????? ?????? ?????? ′ ?????????????????? h ???????????????????????? ?????????????????? 175 ?????? − 2 − 2 ???????????? ?????????????????? ?????? ?????? ′ ?????????????????? 175 ?????? − 2 = 175 ?????? + 10 175x=175(x-2)+10