MASALALARNI KOMPYUTERDA YECHISH BOSQICHLARI
![MA SA LA LA RN I
KOMPY UTERDA
Y ECHISH
BOSQICHLA RI](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_1.png)
![
Inson amaliy ish jarayonida ko‘plab
masalalarni hal etishiga to‘g‘ri keladi.
Bu masalalarning ba’zilari osongina,
ba’zilari esa murakkab hisob-kitoblar
orqali hal etiladi.
Ba’zi masalalarni yechishda ayrim
amallar guruhini minglab marta
bajarishga to‘g‘ri kelishi ham mumkin.
Shuning uchun beminnat va o‘ta tez
ishlaydigan yordamchimiz bo‘lmish
kompyuter bizga yaqindan yordam
beradi.
Aslida ham kompyuter masalalarni tez
hal qilish va ma’lumotlarni qayta
ishlash uchun yaratilgan.](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_2.png)
![K
o
m
p
y
u
t
e
r
y
o
r
d
a
m
i
d
a
m
a
s
a
l
a
l
a
r
n
i
y
e
c
h
i
s
h
:1-bosqich:
masalaning qo‘yilishi;
2-bosqich:
masalaning matematik
modelini tuzish;
3-bosqich:
algoritmlash;
4-bosqich:
dasturlash;
5-bosqich:
dasturni kompyuter
xotirasiga kiritish;
natija olish va uni tahlil etish. 6-bosqich:](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_3.png)
![1-BOSQICHDA
masalaning to‘g‘ri qo‘yilganligi, maqsadi va
mazmuni aniqlanadi;
barcha ko‘rsatkichlar, ularning xususiyatlari
o‘rganib chiqiladi;
qanday natija olinishi kerakligi hamda masalaga
mos boshlang‘ich hamda natijaviy kattaliklar
aniqlanadi;
masalaning aniq, to‘liq va tushunarli bo‘lishi
muammoga to‘liq yechim topish imkonini beradi.](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_4.png)
![
masala ko‘rilayotgan sohaning ilmiy yutuqlaridan
kelib chiqqan holda matematik munosabatlar orqali
ifodalanadi, ya’ni barcha kattaliklar, ularning o‘zaro
bog‘lanishi amalga oshiriladi va matematik model
yaratiladi;
qo‘yilgan masalani aniq va tushunarli hal qilish
uchun kerakli matematik usul tanlanadi;
muammoni hal qilishda matematik usullar xilma-xil
bo‘lib, tanlangan usul, albatta, aniq yechimga olib
borishi zarur. 2-BOSQICHDA](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_5.png)
![
masalaning modelidan foydalanib, hal
etishning algoritmi tuziladi;
muayyan ko‘rsatmalarning ketma-ketligi
algoritmni tasvirlash usullaridan biri orqali
tasvirlanadi;
masalan, blok-sxema yoki so‘zlar ko‘rinishida
ifodalash mumkin;
algoritm tayyor holatga keltirilganidan keyin
navbatdagi bosqichga o‘tiladi.3-BOSQICHDA](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_6.png)
![
algoritmdagi ko‘rsatmalarning ketma-ketligi
tayyor holatga keltirilganidan keyin, uning asosida
kompyuter bajara oladigan tilga o‘tkaziladi. 4-BOSQICHDA](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_7.png)
![
dasturlash tili yordamida tuzilgan dastur
kompyuter xotirasiga kiritiladi.5-BOSQICHDA](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_8.png)
![
dastur ishga tushiriladi va natijasi tahlil
qilinadi;
testlar yordamida dasturning to‘g‘riligi
tekshiriladi;
agar dasturda xato va kamchiliklar aniqlansa,
ular bartaraf etiladi;
xatolar muayyan dasturlash tilida dastur
yozish qoidalarini buzish bilan bog'liq bo'lishi
ham mumkin;
jarayon boshlang‘ich ma’lumotlar bilan
solishtirilib, to‘g‘ri natija olingandan keyin
to‘xtatiladi.6-BOSQICHDA](/data/documents/1420493d-34cd-4701-be0e-1a2f40d5962b/page_9.png)
MA SA LA LA RN I KOMPY UTERDA Y ECHISH BOSQICHLA RI
Inson amaliy ish jarayonida ko‘plab masalalarni hal etishiga to‘g‘ri keladi. Bu masalalarning ba’zilari osongina, ba’zilari esa murakkab hisob-kitoblar orqali hal etiladi. Ba’zi masalalarni yechishda ayrim amallar guruhini minglab marta bajarishga to‘g‘ri kelishi ham mumkin. Shuning uchun beminnat va o‘ta tez ishlaydigan yordamchimiz bo‘lmish kompyuter bizga yaqindan yordam beradi. Aslida ham kompyuter masalalarni tez hal qilish va ma’lumotlarni qayta ishlash uchun yaratilgan.
K o m p y u t e r y o r d a m i d a m a s a l a l a r n i y e c h i s h :1-bosqich: masalaning qo‘yilishi; 2-bosqich: masalaning matematik modelini tuzish; 3-bosqich: algoritmlash; 4-bosqich: dasturlash; 5-bosqich: dasturni kompyuter xotirasiga kiritish; natija olish va uni tahlil etish. 6-bosqich:
1-BOSQICHDA masalaning to‘g‘ri qo‘yilganligi, maqsadi va mazmuni aniqlanadi; barcha ko‘rsatkichlar, ularning xususiyatlari o‘rganib chiqiladi; qanday natija olinishi kerakligi hamda masalaga mos boshlang‘ich hamda natijaviy kattaliklar aniqlanadi; masalaning aniq, to‘liq va tushunarli bo‘lishi muammoga to‘liq yechim topish imkonini beradi.
masala ko‘rilayotgan sohaning ilmiy yutuqlaridan kelib chiqqan holda matematik munosabatlar orqali ifodalanadi, ya’ni barcha kattaliklar, ularning o‘zaro bog‘lanishi amalga oshiriladi va matematik model yaratiladi; qo‘yilgan masalani aniq va tushunarli hal qilish uchun kerakli matematik usul tanlanadi; muammoni hal qilishda matematik usullar xilma-xil bo‘lib, tanlangan usul, albatta, aniq yechimga olib borishi zarur. 2-BOSQICHDA