logo

OʻBEKISTON VA ROSSIYA O‘RTASIDA GEOSIYOSIY MUNOSABATLAR

Загружено в:

16.11.2024

Скачано:

0

Размер:

481.6220703125 KB
Sharof Rashidov nomidagi Samarqand 
davlat universiteti Tarix fakulteti 
Mavzu: O BEKISTON VA ROSSIYA O‘RTASIDA ʻ
GEOSIYOSIY MUNOSABATLAR
Reja:
1)OʻBEKISTON VA  ROSSIYA O‘RTASIDA GEOSIYOSI Y  
MUN OSABATLAR
2) Oʻzbek ist on v a Rossiy a munosabat lari y angi 
bosqichga k oʻt arilmoqda.(2017-2023)   
                                          O zbekiston va Rossiya munosabatlari ʻ      “ So‘nggi t o‘rt  y il O‘zbek ist on bilan 
Rossiy a Federat siy asi o‘rt asidagi k o‘p 
qirrali st rat egik  sherik lik ning 
sezilarli faollashuv i v a 
it t ifoqchilik ning must ahk amlanishi 
bilan ajralib t urdi,  deb y ozadi 
ek spert . Tomonlarning birgalik dagi 
sa’y -harak at lari bilan o‘zaro ishonch, 
t englik , o‘zaro qo‘llab-quv v at lash v a 
foy da k o‘rish, bir-birining 
manfaat larini hurmat  qilish hamda 
hisobga olish t amoy illariga 
asoslangan O‘zbek ist on - Rossiy a 
munosabat lari jadal riv ojlanish 
t raek t oriy asiga olib chiqildi. O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)
ʻ   Bugungi kunda ikki davlat o‘rtasidagi asosiy hujjatlar sifatida 
Davlatlararo munosabatlar, do‘stlik va hamkorlik asoslari 
to‘g‘risida shartnoma (1992), Strategik sherikchilik to‘g‘risidagi 
shartnoma (2004) va Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risida 
shartnoma (2005) bo‘lib, ularda ikki tomonlama hamkorlikni 
rivojlantirishning  ustuvor yo‘nalishlari belgilab berilgan. 
Umuman olganda, shartnoma-huquq bazasi 316 ta davlatlararo va 
hukumatlararo hujjatdan iborat.
Ta’kidlash joizki, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev boshchiligida 
olib borilayotgan O‘zbekistonning tashqi siyosiy faoliyatini 
rivojlantirishga qaratilgan yangi strategik yo‘nalish Rossiya bilan 
ijobiy, amaliy va sermahsul siyosat olib borishga 
ko‘maklashmoqda, uning yutuqlari esa barcha sohalarda ishonchli 
va yaqqol ko‘zga tashlanib turibdi.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga 	
ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Birinchidan, siyosiy aloqalarning oliy va yuqori 
darajadagi rivojida sezilarli o‘sish kuzatilmoqda. 
O‘zbekiston va Rossiya o‘rtasida diplomatiya 
aloqalari o‘rnatilgandan beri 27 ta oliy darajadagi 
tashrif amalga oshirildi. Binobarin, bular orasidagi 
eng muhim va samaralilari Shavkat Mirziyoevning 
2017 yilda Rossiya Federatsiyasiga buyurgan 
tashriflari bo‘lib, ular doirasida 16 milliard 
dollarlik va 2018 yilda Rossiya Federatsiyasi 
Prezidenti Vladimir Putinning O‘zbekistonga 
tashrifi chog‘ida 25 milliard dollar hajmdagi 
shartnomalar imzolangani o‘zaro munosabatlar 
rivojiga kuchli turtki berdi. Bundan tashqari, 2020 
yilda O‘zbekiston rahbari Buyuk g‘alabaning 75 
yilligiga bag‘ishlangan tantanali paradda ishtirok 
etdi, shuningdek, mamlakatlarimiz rahbarlari 
o‘rtasida 6 marta telefon suhbati bo‘lib o‘tdi, bu esa 
davlatlar rahbarlari o‘rtasidagi yuqori darajadagi 
ishonch va hurmatdan, tomonlarning o‘zaro 
hamkorlikka tayyorligidan dalolatdir.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Bir paytning o‘zida parlamentlararo aloqalar ham rivojlanib bormoqda. O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasida Rossiya Federatsiyasi Federal Majlisining 
Davlat Dumasi bilan hamkorlik qilish bo‘yicha parlamentlararo guruh tuzilgan. Parlament 
delegatsiyalarining o‘zaro tashriflari faollashdi. So‘nggi yillarda ikki mamlakat qonun 
chiqaruvchilari parlament faoliyati tajribasini o‘rganishga doir tadbirlarda, turli xalqaro 
konferensiyalar va parlament tashkilotlari ishida ishtirok etdi. 2019 yilda Rossiya Federatsiyasi 
Davlat Dumasi Spikeri V.Volodin va Rossiya Federatsiyasi Federatsiya Kengash i  Raisi 
V.Matvienkoning Toshkentga tashriflari bo‘lib o‘tdi.
2021 yilda Hamkorlik bo‘yicha parlamentlararo komissiyaning beshinchi yig‘ilishi 
videokonferensiya shaklida bo‘lib o‘tdi. Aprel oyida Oliy Majlis Senati Raisi T.Norboeva 
boshchiligidagi parlament delegatsiyasi rasmiy tashrif bilan Rossiyada bo‘ldi.Parlamentlararo 
muloqot doirasida hamkorlikning ko‘pgina yo‘nalishlari bo‘yicha dolzarb masalalar, shu 
jumladan, mehnat migratsiyasi va pandemiyaga qarshi kurash masalalari muhokama 
muhokama qilinmoqda.
Hukumatlararo muloqot yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. Uning ustuvor jihati sifatida 2019 yilda tashkil 
etilgan Hukumat rahbarlari darajasida ikki tomonlama hamkorlik bo‘yicha qo‘shma 
komissiyani ko‘rsatish mumkin. Tashqi aloqalar idoralari o‘rtasidagi aloqalar faol ravishda olib 
borilmoqda, muloqotlar davomida dolzarb muammolar va ikki tomonlama aloqalarni yanada 
rivojlantirish istiqbollari muhokama qilinadi. So‘nggi ana shunday uchrashuv joriy yil 2 aprel 
kuni Moskvada bo‘lib o‘tdi.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Ikkinchidan, savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy 
hamkorlik darajasi sezilarli darajada oshdi. 1997 
yildan beri qo‘shma Savdo-iqtisodiy hamkorlik 
bo‘yicha hukumatlararo qo‘mita faoliyat 
ko‘rsatmoqda. 2018 yilda 2019-2024 yillar uchun 
hukumatlararo iqtisodiy hamkorlik dasturi va uni 
amalga oshirish bo‘yicha tadbirlar rejasi qabul 
qilindi, bu esa O‘zbekiston-Rossiya hamkorligining 
amaliy choralari kun tartibini sezilarli darajada 
kengaytirdi.
2020 yilda mamlakatlar o‘rtasidagi savdo aylanmasi 
5,64 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2016 yilga 
nisbatan qariyb 2 baravar ko‘pdir.
Mintaqalararo hamkorlik ham faol rivojlanmoqda. 
Bu yo‘nalishdagi hamkorlikni rivojlantirishning 
huquqiy asoslari Prezident Shavkat Mirziyoevning 
2017 yilda Rossiya Federatsiyasiga davlat tashrifi 
chog‘ida imzolangan Mintaqalararo hamkorlik 
to‘g‘risidagi hukumatlararo bitim bilan belgilandi.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga 	
ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   So‘nggi yillarda xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar soni sezilarli darajada oshdi. 2021 yil 1 
yanvar  holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda Rossiya ishtirokidagi 2 ming 93 korxona 
mavjud, shu jumladan, qo‘shma korxonalar 	
 - 1 ming 250 ta, yakka tartibdagi 
tadbirkorlar – 843 nafarni tashkil etadi. 2020 yilda respublikada Rossiya kapitali 
ishtirokidagi 307 korxona yangidan tashkil etildi.
Rossiyalik investorlar O‘zbekistonga katta qiziqish bildirmoqda. 2014-2020 yillar 
mobaynida Rossiyaning o‘zlashtirilgan investitsiyalari hajmi 10,4 milliard dollarni 
tashkil etdi, shundan 1,75 milliard dollari 2019 yilga va 1,57 milliard dollari 2020 
yilga to‘g‘ri keladi.
Mamlakatimizda Rossiyaning eng yirik sarmoyaviy loyihalari amalga oshirilayotir. 
Ular quyidagilardir: AES qurilishi (11 milliard dollar); “Mustaqillikning 25 yilligi” 
konini o‘zlashtirish (5,2 mlrd. dollar); “Gazli” gazni yer ostida saqlash inshootida 
gazni saqlash hajmining ko‘payishi (250 million dollar); “Jel” konini o‘zlashtirish 
(258 million dollar); Sirdaryo IES va Farhod GESlarini modernizatsiya qilish (249,2 
million dollar); Toshkent viloyatida sement zavodi qurilishi (160 million dollar); 
Surxondaryoda issiqxona xo‘jaligini tashkil etish (320 million dollar). Shuningdek, 
innovatsion texnologiyalar va tajribaga ega yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlar 
ham jalb qilinmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga 	
ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   So‘nggi yillarda xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar soni sezilarli darajada oshdi. 2021 yil 1 
yanvar  holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda Rossiya ishtirokidagi 2 ming 93 korxona 
mavjud, shu jumladan, qo‘shma korxonalar 	
 - 1 ming 250 ta, yakka tartibdagi 
tadbirkorlar – 843 nafarni tashkil etadi. 2020 yilda respublikada Rossiya kapitali 
ishtirokidagi 307 korxona yangidan tashkil etildi.
Rossiyalik investorlar O‘zbekistonga katta qiziqish bildirmoqda. 2014-2020 yillar 
mobaynida Rossiyaning o‘zlashtirilgan investitsiyalari hajmi 10,4 milliard dollarni 
tashkil etdi, shundan 1,75 milliard dollari 2019 yilga va 1,57 milliard dollari 2020 
yilga to‘g‘ri keladi.
Mamlakatimizda Rossiyaning eng yirik sarmoyaviy loyihalari amalga oshirilayotir. 
Ular quyidagilardir: AES qurilishi (11 milliard dollar); “Mustaqillikning 25 yilligi” 
konini o‘zlashtirish (5,2 mlrd. dollar); “Gazli” gazni yer ostida saqlash inshootida 
gazni saqlash hajmining ko‘payishi (250 million dollar); “Jel” konini o‘zlashtirish 
(258 million dollar); Sirdaryo IES va Farhod GESlarini modernizatsiya qilish (249,2 
million dollar); Toshkent viloyatida sement zavodi qurilishi (160 million dollar); 
Surxondaryoda issiqxona xo‘jaligini tashkil etish (320 million dollar). Shuningdek, 
innovatsion texnologiyalar va tajribaga ega yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlar 
ham jalb qilinmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga 	
ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Uchinchidan, O‘zbekistonning milliy 
manfaatlarini ta’minlash vazifalaridan kelib 
chiqib, Rossiya bilan xavfsizlik sohasidagi 
aloqalar izchil rivojlanib bormoqda. Xavfsizlik 
Kengashlari kotiblari boshchiligida muntazam 
ravishda xavfsizlik sohasidagi uchrashuvlar 
bo‘lib o‘tmoqda va 2020-2021 yillarda ushbu 
sohadagi hamkorlikni yanada rivojlantirish 
uchun dastur amalga oshirilmoqda.
Ikki tomonlama hamjihatlikning muhim 
yo‘nalishlaridan biri sifatida terrorizm, 
ekstremizm, giyohvand moddalar savdosi, 
transmilliy uyushgan jinoyatchilik, noqonuniy 
migratsiya va odam savdosi tahdidlariga qarshi 
kurash masalalari bo‘lib qolmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   To‘rtinchidan, ko‘p qirrali madaniy-gumanitar 
hamkorlik rivojlantirilmoqda, 2019-2021 yillarga 
mo‘ljallangan madaniy-gumanitar hamkorlik 
bo‘yicha hukumatlararo dastur amalga 
oshirilmoqda.
Ta’lim sohasida ikki mamlakat ta’lim muassasalari 
o‘rtasida 700 dan ziyod hamkorlik shartnomalari 
tuzilgan. O‘zbekistonda rus tilini bilish darajasi va 
o‘qitish sifatini oshirish uchun "Sinf!" qo‘shma 
ta’lim loyihasi ishga tushirildi. Hozirgi kunda 
O‘zbekiston xalq ta’limi tizimida 9 ming 942 ta 
maktab faoliyat ko‘rsatayotgan bo‘lsa, ularning 
955 tasida rus tili o‘qitilmoqda, 74 tasida esa 
o‘qitish faqat rus tilida olib borilmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Shu bilan birga respublikada Rossiya 
universitetlarining 12 ta filiali, jumladan, Lomonosov 
nomidagi Moskva davlat universiteti, Gubkin 
nomidagi Rossiya davlat neft va gaz universiteti, 
Plexanov nomidagi Rossiya iqtisodiyot universiteti, 
Moskva davlat xalqaro munosabatlar instituti, 
Moskva energetika instituti, Moskva muhandislik-
fizika instituti, Mendeleev nomidagi Rossiya kimyo-
texnologiya universiteti, Moskva po‘lat va 
qotishmalar instituti va Sankt-Peterburg davlat 
universiteti filiallari mavjud. O‘zbekiston-Rossiya 
ta’lim forumi muntazam ravishda o‘tkazib 
kelinmoqda, unda O‘zbekistonning 80 dan ortiq va 
Rossiyaning 100 dan ortiq oliy o‘quv yurtlari 
rahbarlari oliy ta’lim va ilm-fan muammolari hamda 
istiqbollarini muhokama qilishda ishtirok etmoqdaO zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi ʻ
bosqichga ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   2019 yilda Toshkentda o‘tkazilgan Moskva davlat xalqaro munosabatlar 
instituti (universitet) bitiruvchilarining V Xalqaro forumi va “Valday” 
xalqaro munozara klubining X Osiyo konferensiyasi muhim voqealardan 
biriga aylandi. Ushbu muhim xalqaro tadbirlar tomonlarning ikki 
tomonlama hamkorlikni rivojlantirishga intilishini, xalqaro kun tartibidagi 
ko‘plab masalalar bo‘yicha mamlakatlarimizning hamjihatlikka bo‘lgan 
yuqori ishonchini namoyish etdi.
Sog‘liqni saqlash sohasidagi hamkorlik kuchaymoqda. Sog‘liqni saqlash 
sohasini tizimli ravishda isloh qilish, tibbiyot xodimlarini tayyorlash, 
kasalliklarni davolash bo‘yicha klinik standartlar va tavsiyalar bo‘yicha 
tajriba almashish ishlari olib borilmoqda. Tomonlar pandemiya 
tarqalishining oldini olish va unga qarshi kurashish bo‘yicha faol qo‘shma 
choralarni ko‘rmoqda. Rossiya tadqiqot o‘tkazish uchun 200 mingdan ortiq 
sinov tizimlari va reagentlarni yetkazib berishda yordam ko‘rsatdi, 
Rossiyadan yurtimizga “Sputnik V” vaksinasi yetkazib berilmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   Beshinchidan, O‘zbekiston va Rossiya turli xalqaro va mintaqaviy 
maydonlarda samarali hamkorlik qilmoqda. BMT, MDH, ShHT doirasida 
faoliyatning ko‘plab jihatlari va masalalari bo‘yicha tomonlarning 
yondoshuv va qarashlari mos keladi, ilgari surilgan tashabbuslar o‘zaro 
qo‘llab-quvvatlanadi. 2020 yilda Rossiya O‘zbekiston tashabbuslarini 
amalga oshirishda va mamlakatimizning MDHga raisligi kun tartibini 
bajarishda to‘la qo‘llab-quvvatladi va ko‘maklashdi. 2021-2022 yillarda 
mamlakatimiz ShHTga raislik qiladi va bu borada ham  Rossiya bilan 
amaliy hamkorlik uchun barcha zarur shart-sharoitlar mavjud. 2020 yilda 
O‘zbekiston savdo-iqtisodiy hamkorlikni yanada chuqurlashtirishga imkon 
beradigan Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqining kuzatuvchisiga aylandi.
Joriy yil iyul oyida Toshkentda o‘tkazilishi rejalashtirilgan “Markaziy va 
Janubiy Osiyo: mintaqaviy o‘zaro bog‘liqlik. 	
 Tahdidlar va imkoniyatlar” 
 	
xalqaro konferensiyasi yangi transport yo‘laklarini ochish va istiqbolli 
bozorlarni o‘zlashtirishda tomonlarning o‘zaro hamjihatligini kuchaytirish 
uchun sharoit yaratadi.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga 	
ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   
O‘zbek ist on v a Rossiy a erishilgan nat ijalarda t o‘x t ab qolish 
niy at ida emas. Prezident  Shav k at  Mirziy oev ning joriy  y il 
Rossiy a Federat siy asiga rejalasht irilgan dav lat  t ashrifi  ijobiy  
an’analarni must ahk amlash v a ik k i t omonlama 
hamk orlik ning ist iqbolli y o‘nalishlarini aniqlashga 
qarat ilgan.

X ulosa qilib ay t ish mumk ink i, O‘zbek ist on v a Rossiy a 
o‘rt asidagi o‘zaro manfaat li, k o‘p qirrali v a amaliy  
hamk orlik ni riv ojlant irish barqaror t araqqiy ot  maqsadlariga 
erishish, aholi farov onligini oshirish, mint aqav iy  barqarorlik  
v a xav fsizlik ni t a’minlashning muhim omiliga ay lanmoqda.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ
ko tarildi.(2017-2023)	
ʻ   E’tiboringiz uchun katta 
rahmat!

Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti Tarix fakulteti Mavzu: O BEKISTON VA ROSSIYA O‘RTASIDA ʻ GEOSIYOSIY MUNOSABATLAR Reja: 1)OʻBEKISTON VA ROSSIYA O‘RTASIDA GEOSIYOSI Y MUN OSABATLAR 2) Oʻzbek ist on v a Rossiy a munosabat lari y angi bosqichga k oʻt arilmoqda.(2017-2023)

 O zbekiston va Rossiya munosabatlari ʻ

“ So‘nggi t o‘rt y il O‘zbek ist on bilan Rossiy a Federat siy asi o‘rt asidagi k o‘p qirrali st rat egik sherik lik ning sezilarli faollashuv i v a it t ifoqchilik ning must ahk amlanishi bilan ajralib t urdi, deb y ozadi ek spert . Tomonlarning birgalik dagi sa’y -harak at lari bilan o‘zaro ishonch, t englik , o‘zaro qo‘llab-quv v at lash v a foy da k o‘rish, bir-birining manfaat larini hurmat qilish hamda hisobga olish t amoy illariga asoslangan O‘zbek ist on - Rossiy a munosabat lari jadal riv ojlanish t raek t oriy asiga olib chiqildi. O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ ko tarildi.(2017-2023) ʻ

Bugungi kunda ikki davlat o‘rtasidagi asosiy hujjatlar sifatida Davlatlararo munosabatlar, do‘stlik va hamkorlik asoslari to‘g‘risida shartnoma (1992), Strategik sherikchilik to‘g‘risidagi shartnoma (2004) va Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risida shartnoma (2005) bo‘lib, ularda ikki tomonlama hamkorlikni rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari belgilab berilgan. Umuman olganda, shartnoma-huquq bazasi 316 ta davlatlararo va hukumatlararo hujjatdan iborat. Ta’kidlash joizki, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev boshchiligida olib borilayotgan O‘zbekistonning tashqi siyosiy faoliyatini rivojlantirishga qaratilgan yangi strategik yo‘nalish Rossiya bilan ijobiy, amaliy va sermahsul siyosat olib borishga ko‘maklashmoqda, uning yutuqlari esa barcha sohalarda ishonchli va yaqqol ko‘zga tashlanib turibdi.O zbekiston va Rossiya munosabatlari yangi bosqichga ʻ ko tarildi.(2017-2023) ʻ