logo

O’rta osiyo daryolari

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

6991.0810546875 KB
O	’	R	T	A	 	O	S	I	Y	O	 	D	A	R	Y	O	L	A	R	I	.	 	 	 	 	    .• O’RTA OSIYODA 12MINGGA YAQIN DARYO BOR. ULAR 
O’LKADA JUDA NOTEKIS JOYLASHGAN. 10 MINGDAN ORTIQ 
DARYOLAR TOG’LARGA TO’G’RI KELADI. FAQAT YIRIK 
DARYOLARGINA CHO’LLARNI KESIB O’TGAN. DARYOLAR 
YOMG’IR, QOR, MUZLIK, YEROSTI SUVLARIDAN TO’YINADI. 
O’RA OSIYO DARYOLAR TO’YINISHIGA KO’RA TO’RT 
GURUHGA BO’LINADI.   1. MUZLIK VA QOR SUVLARIDAN TO’YINADIGAN DARYOLAR.
• AMUDARYO, ZARAFSHON, SO’X, ISFAYRAMSOY , CHU, ILI, LEPSA, OQSUV. BU DARYOLAR TYANSHAN, 
POMIR-OLOY TIZMALARIDAGI MUZLIKVA DOIMIY QORLARDAN SUV OLADI, ULAR YOZDA SERSUV BO’LADI.   2. QOR VA MUZLIKLARNING ERISHIDAN TO’YINADIGAM DARYOLAR.
• SIRDARYO, SURXONDARYO, CHIRCHIQ, QORADARYO. BU DARYOLARNING 
SUVI ASOSAN IYUN- IYUL OYLARIDA KO’PAYADI.   3. DOIMIY  VA MAVSUMIY QORLARNING ERISHIDAN TO’YINADIGAN DARYOLAR.
• OHANGARON,QASHQADARYO. BU DARYOLARNING SUV OLADIGA SMANBALARI PAST TOG’LARDA BO’LIB 
SUVI BAHORDA KO’PAYIB, BA’ZAN TOSHADI. YOZDA ESA SAYOZLANIB QOLADI.   4. MAVSUMIY QOR VA YOMG’IR SUVLARIDAN TO’YINADIGAN DARYOLAR.
• MURG’OB,  TAJAN,  ATRIK,  G’UZORDARYO,  SHEROBODDARYO,  SARISUV, 
TURG’AY,  NURA  DARYOLARI,  FARG’ONA  VODIYSI  VA  NUROTA  TOG’LARI 
ETAGIDAGI ADIRLARDA OQUVCHI   BU DARYOLAR, ASOSAN, KICHIK, SHO’X  VA 
KAM SUVLI DARYOLAR BO’LIB, BAHORDA AYNIQSA JALA TARZIDA YOG’ADIGAN 
YOMG’IRLAR VAQTIDA JUDA SERSUV BO’LADI. 
•           YEROSTI  SUVLARIDAN  TO’INADIGAN  DARYO  VA  SOYLAR  TOG’ETAKLARIDA, 
ADIRLARDA  KO’P  UCHRAYDI.  AYNIQSA,  ULAR  FARG’ONA,  NORIN,  ISSIQKO’L 
VODIYLARI,  NUROTA,  ZARAFSHON  TOG’  ETAKLARIDA  KO’P.    DARYOLAR, 
SOYLAR.    AMUDARYO
• O’RTA  OSIYODAGI  ENG  SERSUV  DARYODIR.  U  POMIR  TOG’LARIDAN  OQIB  TUSHUVCHI  PANJ  VA  VAXSH 
DARYOLARINING  QO’SHILISHIDAN  HOSIL  BO’LADI.  UZUNLIGI  2540  METR,  SUV  TO’PLASH  HAVZASINING 
MAYDONI  309MING  KM.KV  AMUDARYO  AVVALIGA  CHAP  TOMONDAN  AFG’ONISTONDAN  OQIB  KELUVCHI   
QUNDUZ  DARYONI,  O’NG  SOHILDA  ESA  KOFIRNIHON  VA  SURXONDARYONI  QO’SHIB  OLADI.  XUDDI  SHU  O’NG 
SOHILDA UNGA SHEROBOD DARYOSINING SUVI HAM KELIB QO’SHILADI.SHUYERDAN TO QUYILISH JOYI- OROL  
DENGIZIGA  QADAR  (SALKAM  1500  KM  MASOFADA  )  TEKISLIKDA,  QORAQUM  VA  QIZILQUM  CHO’LLARI 
ORASIDAN  KENG  O’ZANDA  OQIB  O’TADI,  UNGA  BIRORTA  IRMOQLAR  QO’SHILMAYDI,  SUVLARI  JUDA  KO’P 
MIQDORDA  SUG’ORILADIGAN,  BUG’LANISHGA  SAFR    BO’LIB,  YERGA  SGHILIB  KAMAYIB  QOLADI.  O’ZBEKISTON 
VA  TURKMANISTONDA  QORAQUM  KANALI,  AMU-  QARSHI,  AMU-BUXORO  KANALLARI,  XORAZM  VOHASI  VA 
QORAQALPOGH’ISTONDA  KO’P  KANALLAR  QURILGAN.    AMUDARYO  SUVI  BILAN  BIR  NECHA  MILLION  GEKTAR 
YER SUG’ORILADI.  SIRDARYO.
•                 O’RTA  OSIYODAGI  ENG  UZUN  DARYO,  UZUNLIGI  3019KM.  UNING  HAVZASI  219MING  KM.KV. 
MARKAZIY  TYANSHAN  TOG’LARIDAN  BOSHLANUVCHI  NORIN  DARYOSI  SIRDARYONING  BOSH 
QISMIDIR.  NORIN  DARYOSI  NAMANGAN  SHAHRI  YAQINIDA  FARG’ONA  OLOY  TIZMALARIDAN 
BOSHLANUVCHI  QORADARYO  BILAN  QO’SHILADI  VA  SHUYERDA  SIRDARYO  NOMINI  OLADI. 
FARG’ONA  VODIYSIDAN  CHIQQACH,  DARYO  SHIMOLGA  TOMON  OQA  BOSHLAYDI  VA  SHUYERDA 
O’NGGA  O’NGDAN  OHANGARON,  CHIRCHIQ,  KELES  DARYOLARI  KELIB  QO’SHILADI.  SIRDARYO 
SHIMOLGA  TOMON  QIZILQUMNING  CHEGARASI  BO’YLAB  OQIB,  OROL  DENGIZIGA  BORIB 
QUYILADI. 
•         SIRDARYONING DEYARLI BARCHA IRMOQLARI, ASOSAN, QOR VA MUZLIKLARDAN SUV OLADI. 
DARYO  SUVINING  ENG  KO’PAYGAN  VAQTI  IYUNDA  BO’LIB,  APRELDAN  TO  AVGUSTGACHA  UNDA 
SUV KO’P BO’LADI.   ILI DARYOSI 
• SHARQIY TYANSHAN TOG’LARI TUGUNIDAN BOSHLANUVCHI ,KUNGUS 
VA XOLIQTOG’DAN BOSHLANUVCHI TEKES DARYOLARI QO’SHILISHIDAN 
HOSIL BO’LADI. TEKES BILAN BIRGA UZUNLIGI 1384 KM,. HAVZASINING 
MAYDONI 154MING KM.KV. ILI, ASOSAN QOR VA MUZLIKLARDAN SUV 
OLIB, BALXASH KO’LIGA QUYILADI. DARYONING QOPCHIG’AY 
DARASIDAN O’TGAN JOYIDA TO’G’ON QURILIB, QOPCHIG’AY SUV OMBORI 
BUNYOD ETILGAN. DARYODAN KO’PLAB SUG’ORISH KANALLARI 
CHIQARILGAN.   ILI DARYOSI.  TOPSHIRIQLAR!
• 1.  O’RTA  OSIYO  TO’YINISH  TIPIGA  KO’RA  NECHA  GURUHGA 
BO’LINADI? 
• 2. DARYOLARNING SUVLARI NIMALARGA SARF BO’LADI? 
• 3.  YEROSTI  SUVLARIDAN  TO’YINADIGAN  DARYO  VA  SOYLAR 
QAYERLARDA KO’P?
• O’Z JOYINGIZDAGI DARYO HAQIDA GAPIRIB BERING?

O ’ R T A O S I Y O D A R Y O L A R I .

.• O’RTA OSIYODA 12MINGGA YAQIN DARYO BOR. ULAR O’LKADA JUDA NOTEKIS JOYLASHGAN. 10 MINGDAN ORTIQ DARYOLAR TOG’LARGA TO’G’RI KELADI. FAQAT YIRIK DARYOLARGINA CHO’LLARNI KESIB O’TGAN. DARYOLAR YOMG’IR, QOR, MUZLIK, YEROSTI SUVLARIDAN TO’YINADI. O’RA OSIYO DARYOLAR TO’YINISHIGA KO’RA TO’RT GURUHGA BO’LINADI.

1. MUZLIK VA QOR SUVLARIDAN TO’YINADIGAN DARYOLAR. • AMUDARYO, ZARAFSHON, SO’X, ISFAYRAMSOY , CHU, ILI, LEPSA, OQSUV. BU DARYOLAR TYANSHAN, POMIR-OLOY TIZMALARIDAGI MUZLIKVA DOIMIY QORLARDAN SUV OLADI, ULAR YOZDA SERSUV BO’LADI.

2. QOR VA MUZLIKLARNING ERISHIDAN TO’YINADIGAM DARYOLAR. • SIRDARYO, SURXONDARYO, CHIRCHIQ, QORADARYO. BU DARYOLARNING SUVI ASOSAN IYUN- IYUL OYLARIDA KO’PAYADI.

3. DOIMIY VA MAVSUMIY QORLARNING ERISHIDAN TO’YINADIGAN DARYOLAR. • OHANGARON,QASHQADARYO. BU DARYOLARNING SUV OLADIGA SMANBALARI PAST TOG’LARDA BO’LIB SUVI BAHORDA KO’PAYIB, BA’ZAN TOSHADI. YOZDA ESA SAYOZLANIB QOLADI.