logo

O’zbekiston Respublikasi Prezidenti

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

9438.0087890625 KB
Mavzu:  O’zbekiston 
Respublikasi Prezidenti Reja:
.  •
O‘zbekist onda Pr ezident lik instit ut ining vujudga kelishi va 
rivojlanishi
O‘zbekist on R espublikasi Pr ezident ini saylash t ar tibi.
Pr ezident ning hokimiyat  t izimidagi o‘r ni
O‘zbekist on R espublikasi Pr ezident ining vakolat lar i. 
Pr ezident  qasamyodi.
Pr ezident  dahlsizligi       •
P rezident lik  lav ozim ini O‘zbek ist on 
Respublik asi dav lat  hok im iy at i 
t izim ida o‘rnat ilishi  m am lak at im iz 
siy osiy  hay ot ida k at t a y angilik  
bo‘lib, buni zaruriy  dav riy  t aqozo 
sifat ida izohlash mumk in. 
Prezident lik  lav ozimi O‘zbek ist onda 
1990 y ilning 24 m art ida 
“ O‘zbek ist on SSR Prezident i 
lav ozimini t a’sis et ish v a 
O‘zbek ist on SSR Konst it ut siy asi 
(Asosiy  Qonuni)ga o‘zgart irish v a 
qo‘shim chalar k irit ish t o‘g‘risida” gi 
Qonun bilan joriy  et ildi.  O’zbekiston Respublikasi 1-
prezidenti 
Islom Abdug’aniyevich Karimov 1990-y il mart  oy ida O‘zbek ist on sobiq 
it t ifoqdagi respublik alari orasida birinchi 
bo‘lib, Prezident lik  lav ozimi – inst it ut ini 
o‘rnat ildi.  1991-y il dek abr oy ida O‘zbek ist on 
Birinchi Prezident i I .Karimov  umumxalq 
t omonidan, muqobillik  asosida Prezident  
et ib say landi. 1. Ushbu inst it ut  must aqillikni t a’minlashga, davlat  suverenit et ini 
saqlashga qarat ilgan harakat larni muvofi qlasht ir ib, but un x alqni 
must aqil g‘oya at r ofi da birlasht irishga x izmat  qildi.
2. U jamiyat da t izimni buzuvchi omillar: ommaviy t ar t ibsizliklar, 
uyushgan jinoyat chilik, ekst remist ik  har kat lar ning oldini olish va ular ga 
yo‘l qo‘ymaslik uchun t egishli t ashk iliy, huquqiy chora-t adbir lar  
ko‘rishni t a’minladi.
3. Prezident lik inst it ut i bosqichma-bosqich ravishda shakllangan ijt imoiy 
munosabat lar t izimidan yangi ijt imoiy munosabat larga o‘t ish uchun 
sharoit  yarat ib ber di.
4. Milliy davlat chilikni shak llant irishning uzoq yillar ga mo‘ljallangan 
konsepsiyasining huquqiy asoslarini ishlab chiqishga va uni amalga 
oshir ishga zamin bo‘ldi.•
Prezidentlik institutining shakllanishi o‘z tabiatiga ko‘ra bir-birini taqozo 
qiluvchi ushbu omillarni yuzaga keltiradi:     5. Ushbu inst it ut , bir  t omondan, zamonaviy t alabga javob beradigan, ikkinchi 
t omondan, t arix iy t ajribani, x alq ment alit et ini uyg‘unlasht ir gan davlat  
boshqaruvi t izimini vujudga kelt irdi .
6. Milliy davlat chilikning t ar ix iy-ma’naviy ildizlarini t iklashga, uning ijobiy 
t omonlarini amalda qo‘llashga shar t -sharoit  yarat di .
7. Davlat ning x alqar o munosabat larda must aqil siyosat  olib borish imkonini 
t a’minladi.
8. Millat , davlat , shax s x avfsizligini t a’minlashning ilmiy, ma’naviy, iqt isodiy 
sohalar i uchun zamin yarat di.
9. Huquqiy, iqt isodiy, siyosiy, ma’naviy sohalarda islohot lar o‘t kazish 
st rat egiyasini, ust uvor yo‘nalishlar ini va mafk uraviy asoslar ini ishlab chiqishga 
va uni amalga oshirishga yordam ber di .
10. Demokrat ik davlat  shakllanishining, fuqarolik jamiyat i asoslarini yarat ish va 
rivojlant irishning hamda O‘zbekist on modelining joriy et ilishining amaliy 
ifodasini yarat di. mamlakat  va millat  t aqdiriga munosib darajada, x alqar o huquq prinsiplari va 
milliy huquq t izimi t alablar i asosida mamlakat ni boshqarishi joriy et ilgan; Pr ezident ning inson huquq va erkinliklarining kafolat li mex anizmining 
t arkibiy qismi bo‘lishi; Pr ezident ning o‘z vakolat larini bevosit a yok i bilvosit a x alqdan olishi; davlat ning ichk i va t ashqi siyosat ini ust uvor yo‘nalishlarini belgilash va uni 
amalga oshirish t adashabbuskor  bo‘lishi; davlat  nomidan ish ko‘ruvchi davlat  boshlig‘i davlat  boshqaruvi bilan bog‘liq 
asosiy mas’uliyat ni o‘z zimmasiga olishi; PREZ IDENTLIK INSTITUTI SHAKLLANISHINING  BIRINC HI BOSQIC HI 2007-y il  11-aprelda  “ Dav lat   boshqaruv ini 
y angilash  v a  y anada  demok rat lasht irish 
hamda  mamlak at ni  modernizat siy a  qilishda 
siy osiy   part iy alarning  rolini  k uchay t irish 
t o‘g‘risida” gi  qonun  v a  Konst it ut siy aning  89-
moddasi,  93-moddasi  15  bandi”   102-moddasi 
ik k inchi  qismiga  k irit ilgan  o‘zgarishlar 
Prezident  maqomiga ham sezilarli t a'sir qildi. 
O‘zgarishlar  asosida  Prezident   ijro 
hok imiy at iga  boshchilik   qiliishi  bek or  bo‘lib, 
Prezident   dav lat   boshlig‘idir  v a  dav lat  
hok imiy at i  organlarining  k elishilgan  holda 
faoliy at   y urit ishini  hamda  hamk orligini 
t a'minlay di degan qoida k irit ildi. 2011-y il  12-dek abrdagi 
k onst it ut siy aga  o‘zgart irish 
k irit ish  t o‘g‘risidagi  qonunga 
asosan  Prezident   v ak olat  
muddat i  y et t i  y ildan  besh 
y ilga  o‘zgart irildi.  Bu 
demok rat ik   t alablari,  jahon 
t ajribasiga mos bo‘ld i.
  PR EZ IDENTLIK INSTITUTI SHA KLLA NISHINING  
IKKINC HI BOSQIC HI
Demokratik davlat 
va  fuqarolik 
jamiyati asoslarini 
yaratish  Mustaqillikni 
mustahkamlash, 
davlat suverenitetini 
saqlash Tizimni buzuvchi 
omillarning oldini 
olish
Bosqichma-bosqich
yangi ijtimoiy 
munosabatlarga o‘tish 
Bosqichma-bosqich 
yangi ijtimoiy 
munosabatlarga o‘tish Zamonaviy talab va tarixiy 
tajribani uyg‘unlashtirgan
davlat boshqaruvi tizimini 
yaratishXalqaro munosabatlarda 
mustaqil siyosat 
olib borish  Prezident O‘zbekist onda prezident lik inst it ut ini joriy et ishda 
quyidagilar e’t iborga olindi :
–  islohot lar ni bosqichma-bosqich amalga oshirish va 
ijt imoiy munosabat larni t adr ijiy o‘zgart irish uchun 
vakolat li siyosiy rahnamolikni t a’minlash;
–  davlat  boshqaruv organlarini demokrat ik 
qadr iyat lar ga mos ravishda milliy manfaat larni 
inobat ga olgan holda t izimlasht irish;
–  siyosiy qar orlar ni qabul qilish va amalga oshirishda 
fuqar olarning isht irokini t a’minlash, milliy ruhiyat ga 
x os bo‘lmagan inqilobiy o‘zgarishlarga, sox t a 
demokrat ik  t art ibsizlik lar ga yo‘l qo‘ymaslik ;     Konst i t ut si y ani ng  94-moddasi ga 
asosan,  O‘zbek ist on  Prezident i  
Respubl ik ani ng  but un  hududi da 
majburiy   k uchga  ega  bo‘l gani 
farmonlar,  qarorl ar  v a  farmoishlar 
chiqaradi.  Bu  ham  Prezident ning 
huquqiy   maqomi ni  k o‘rsat uv chi  
omill ardandir.  Prezident ning 
O‘zbek i st on  Qurollli   Kuchlarining  Oli y  
Bosh  qo‘mondoni  hisoblanishi   v a 
Quroll i  Kuchlarning  Oli y  
qo‘mondonl ari ni   t ay inlash,  v azifasidagi  
ozod  qi lishi  ham  uni  maqomini  
xarak t erlov chi omill ardandir. O‘zbek ist onda  ham  Prezident ni 
say lov chilar – y a'ni x alq umumiy, t o‘g‘ri, t eng 
say lov   huquqi  asosida  y ashirin  ov oz  berish 
y o‘li bilan say lay di.
To‘g‘ri say lov  orqali prezident  xalq t omonidan 
say langanda u x alqdan v ak olat  oladi, boshqa xech 
qanday  t uzilma oldida mas'ul bo‘lmay di. Undan 
t ashqari t o‘g‘ri say lov  nat ijasida prezident  say langan 
mamlak at larda prezident ning v ak olat lari k eng bo‘ladi, 
boshqa hok imiy at  t uzilmalariga t a'siri k uchli bo‘ladi. Prezident  O‘zbek ist on Respublik asi Oliy  Majlisi y ig‘ilishida quy idagi qasamy odni 
qabul qilgan pay t dan boshlab o‘z lav ozimiga k irishgan hisoblanadi 
"O‘zbekiston xalqiga sadoqat bilan xizmat 
qilishga, Respublikaning Konstitutsiyasi 
va qonunlariga qat’iy rioya etishga, 
fuqarolarning huquqlari va erkinliklariga 
kafolat berishga, O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti zimmasiga 
yuklatilgan vazifalarni vijdonan bajarishga 
tantanali qasamyod qilaman".
  “ O‘zbek ist on xalqiga sadoqat  bilan xizmat  
qilishga, respublik aning Konst it ut siy asi v a 
qonunlariga qat 'iy  rioy a et ishga, fuqarolarning 
huquqlari v a erk inlik lariga k afolat  berishga, 
O‘zbek ist on Respublik asi Prezident i zimmasiga 
y uk lat ilgan v azifalarni v ijdonan bajarishga 
t ant anali qasamy od qilaman”   (Konst it ut siyaning 92-
moddasi). Har  bi r  maml ak at da  belgilangan  qasamy od  mat ni  maml ak at ning  asosiy  
st rat egik   y o‘li   k o‘zgusidir.  O‘zbek ist on  Prezi dent ining  qasamy odi 
Konst it ut siy ada  quy idagi 
mat nda belgi langan: 
–  hokimiyatning tarmoqlarga bo‘linishini va ular mustaqilligini 
ta’minlash, ular o‘rtasidagi munosabatlarni huquqiy tartibga 
solish;

--  islohotlarni bosqichma-bosqich tizimlashtirish, ustuvor 
yo‘nalishlarni aniqlash, har bir bosqichda ijtimoiy 
munosabatlarning muayyan tizimini ilgari surish;

–  vaqt omilini hisobga olgan holda bajarilishi lozim bo‘lgan 
vazifalarni modellashtirish va prognozlashtirish;
•
  Prezident ning hok imiy at  t izimidagi o‘rni O‘zbekiston Konstitutsiyasining	 93-moddasida	 Prezidentning	 vazifa	 va	 vakolatlari,	 Prezident	 hal	 qiladigan,bajaradigan,	 amalga	 
oshiradigan	
 ishlar	 belgilangan.	  Unga	 asosan,	 O‘zbekiston	 Respublikasining	  Prezidenti:
1) Fuqarolarning	
 	huquqlari	 	va	 	erkinliklariga,	 	O‘zbekiston	 
Respublikasining	
 	Konstitutsiyasi	 	va	 	qonunlariga	 	rioya	 
etilishning	
 kafilidir;
2) O‘zbekiston
 	Respublikasining	 	muhofaza	 	etish,	 	milliy-davlat	 
tuzilishi	
 	masalalariga	 	doir	 	qarorlarni	 	amalga	 	oshirish	 
yuzasidan	
 zarur	 chora-tadbirlar	 ko‘radi;
3) Mamlakat	
 ichkarisida	 va	 xalqaro	 munosabatlarda	 O‘zbekiston	 
Respublikasi	
 nomidan	 ish	 ko‘radi;
4) Muzokaralar	
 olib	 boradi	 hamda	 O‘zbekiston	 Respublikasining	 
shartnoma	
 	va	 	bitimlarini	 	imzolaydi,	 	respublika	 	tomonidan	 
tuzilgan	
 shartnomalarga,	 bitimlarga	 va	 uning	 qabul	 qilingan	 
majburiyatlariga	
 rioya	 etilishini	 ta'minlaydi; 1) O‘zbekiston	
 Respublikasining	 chet	 davlatlardagi	 diplomatik	 va	 
boshqa	
 vakillarini	 tayinlash	 uchun	 nomzodlarni	 O‘zbekiston	 
Respublikasi	
 Oliy	 Majlisning	 Senatiga	 taqdim	 etadi;
2) O‘zbekiston	
 Respublikasi	 Oliy	 Majlisiga	 har	 yili	 mamlakat	 
ijtimoiy-iqtisodiy	
 hayotining,	 ichki	 va	 tashqi	 siyosatining	 eng	 
muhim	
 masalalari	 yuzasidan	 ma'ruzalar	 taqdim	 etadi;
3) Respublika	
 	oliy	 	hokimiyati	 	va	 	boshqaruv	 	organlarining	 
bahamjihat	
 	ishlashini	 	ta'minlaydi;	 	vazirliklar,	 	davlat	 
qo‘mitalari	
 hamda	 davlat	 boshqaruvining	 boshqa	 organlarini	 
tuzadi	
 	va	 	tugatadi,	 	shu	 	masalalarga	 	doir	 	farmonlarni	 
keyinchalik	
 	O‘zbekiston	 	Respublikasi	 	Oliy	 	Majlisining	 
palatalari	
 tasdig‘iga	 kiritadi;
4) Senat	
 Raisi	 lavozimiga	 saylash	 uchun	 nomzodni	 O‘zbekiston	 
Respublikasi	
 Oliy	 Majlisining	 Senatiga	 taqdim	 etadi; O‘zbek ist on Respubli k asi Prezident ining y uqorida sanab o’t ilgan 
v ak olat lari  bilan y ana 25 t a v ak olat  v a v azi falari  O’zbek ist on 
respublik asi  Konst it ut si y asi ning 93-moddasida belgil ab qo’y ilgan. 1) O‘zbekiston Respublikasi	 Oliy	 Majlisining	 Senatiga	 
Konstitutsiyaviy	
 sud	 raisi	 va	 sudyalari,	 Oliy	 sud	 
raisi	
 	va	 	sudyalari,	 	Oliy	 	xo‘jalik	 	sudi	 	raisi	 	va	 
sudyalari,	
 	O‘zbekiston	 	Respublikasi	 	Markaziy	 
banki	
 	boshqaruvining	 	raisi,	 	O‘zbekiston	 
Respublikasi	
 	Tabiatni	 	muhofaza	 	qilish	 	davlat	 
qo‘mitasining	
 	raisi	 	lavozimlariga	 	nomzodlarni	 
taqdim	
 etadi;
2) viloyat,
 	tumanlararo,	 	tuman,	 	shahar,	 	harbiy	 	va	 
xo‘jalik	
 	sudlarining	 	sudyalarini	 	tayinlaydi	 	va	 
lavozimlaridan	
 ozod	 etadi;
3)  	
   O‘zbekiston	 Respublikasining	 fuqaroligiga	 va	 
siyosiy	
 boshpana	 berishga	 oid	 masalalarni	 hal	 
etadi;1) O‘zbekiston	
 	Respublikasi	 	Oliy	 	Majlisining	 
palatalari	
 	ko‘rib	 	chiqishi	 	tasdiqlashi	 	uchun	 
O‘zbekiston	
 Respublikasi	 Bosh	 vaziri	 nomzodini	 
taqdim	
 etadi	 va	 lavozimidan	 ozod	 qiladi;
2) O‘zbekiston	
 	Respublikasi	 	Bosh	 	vazirining	 
taqdimiga	
 	binoan	 	O‘zbekiston	 	Respublikasi	 
Vazirlar	
 	Mahkamasi	 	a'zolarini	 	tasdiqlaydi	 	va	 
lavozimlaridan	
 ozod	 qiladi;
3) O‘zbekiston	
 	Respublikasi	 	Bosh	 	prokurori	 	va	 
Hisob	
 	palatasi	 	raisini	 	tayinlaydi	 	va	 	ularni	 
lavozimidan	
 	ozod	 	qiladi,	 	keyinchalik	 	bu	 
masalalarni	
 	O‘zbekiston	 	Respublikasi	 	Oliy	 
Majlisining	
 Senati	 tasdig‘iga	 kiritadi; O‘zbek ist on Respublik asi Prezi dent i o‘zini dav lat  boshlig‘i sifat ida bajaradigan 
v azifal ariga v a shu v azifalarni  boshqari sh imk oniy at ini beradigan v ak olat l arga 
ega. Konst it ut si y a v a qonunlarda k o‘rsat ilgan Prezident  v ak olat lari ni maqsad v a 
mazmuni ga qarab t urlarga bo‘li sh asosida o‘rganil sa, ularni angl ash osonlashadi.
1)   O‘zbek ist on  Respublik asi  Prezident ning  fuqarolarning  huquq  v a  erk inlik lariga, 
O‘zbek ist on  Respublik asining  Kost it ut siy asi  v a  qonunlariga  rioy a  et ilishini  t a'minlash 
borasidagi  v ak olat lari.
2)   Prezident ning  mamlak at   suv erenit et i,  xafsizligini  v a  hududiy   y axlit ligini  muhofaza 
qilish, milliy  dav lat  t uzilishi masalalarga doir v azifa v a v ak olat lari
3)   Prezident ning ichk i v a t ashqi siy osat i sohasidagi v ak olat lari.
4)   Prezident ning  t urli  dav lat   organlari,  muasasa  v a  t ashk ilot larni  t uzish,  hok imiy at  
t armoqlarini  t ashk il  qilish,  ularni  bahamjihat   ishlashini  t a'minlash  sohasidagi 
v ak olat lari.
5) Prezident ning qonunchilik  sohasidagi v ak olat lari   Pr ezident likka x os x ususiyat lar :
Umumiy  xususiy at lar:
  

Ular  Respublik a shak lidagi 
davlat ga   x osligi.

Ular  saylab qo’yish asosida 
vujudga kelishi. O’ziga xos xususiy at lari:

Qanday asoslar ga ko’ra 
saylanishi.

Davlat  boshlig’i ek anligi yok i ijr o 
hok imiyat i boshlig’i ek anligi.

Vakolat muddati har  x illigi.

Vakolatlar ining kengligi yok i 
tor ligi . Prezident  dav lat  boshlig’i 
sifat ida:

Tashqi munosabat lar da 
isht ir ok et adi,

Hukumat  t uzadi,

Qonunlar ni imzolaydi,

Par lament  palat alar ini 
t ar qat ib yubor ishi mumkin, 
Sud hokmiyat ini t ashkil qilishda 
isht irok et adi,

Oliy unvonlar, ordenlar, 
medallar bilan 
t aqdirlaydi,qonunda belgilangan 
boshqa vakolatlarni amalga 
oshiradi va qonunda belgilangan 
boshqa vazifalarni bajaradi. «O‘Z BEKISTON RESPUBLIKASI PREZ IDENTI
SAY LOVI TO‘G ‘RISIDA»G I   Q ONUN   
18.11.1991
O‘zbek ist on R espublik asi Prezident i saylovini 
O‘zbek ist on R espublik asi fuqar olari umumiy, 
t eng va t o‘g‘r idan-t o‘g‘r i saylov huquqi asosida 
yashir in ovoz berish yo‘li bilan amalga 
oshiradilar. 
O‘zbek ist on R espublik asi Prezident i 
lavozimiga o‘t t iz besh yoshdan kichik  
bo‘lmagan, davlat  t ilini yax shi biladigan, 
bevosit a saylovgacha kamida o‘n yil 
O‘zbek ist on hududida muqim yashayot gan 
O‘zbek ist on R espublik asi fuqar osi saylanishi 
mumkin. 
O‘zbek ist on R espublik asi Prezident i besh yil 
muddat ga saylanadi.  •
O‘zbek ist on Respublik asi Prezident i say lov iga 
t ay y orgarlik  k o‘rish v a uni o‘t k azish bilan bog‘liq 
xarajat lar O‘zbek ist on Respublik asining dav lat  
mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi.  O‘zbek ist on 
Respublik asi Prezident i 
say lov i bo‘y icha say lov  
k ampaniy asi 
boshlanganligi 
O‘zbek ist on 
Respublik asi 
Prezident ining v ak olat  
muddat i t ugashidan 
k amida uch oy  oldin 
Mark aziy  say lov  
k omissiy asi t omonidan 
ommav iy  ax borot  
v osit alarida e’lon 
qilinadi. O‘zbek ist on Respublik asining Prezident i O‘zbek ist on Respublik asining 
fuqarolari t omonidan umumiy, t eng v a t o‘g‘ridan-t o‘g‘ri say lov  huquqi 
asosida y ashirin ov oz berish y o‘li bilan besh y il muddat ga say lanadi. 
O‘zbek ist on  Konst i t ussi y asining  90-
moddasiga  asosan:  O‘zbek ist on  Respublik asi 
Prezi dent i  l av ozimi ga  o‘t t iz  besh  y oshdan 
k ichik  bo‘lmagan, dav lat  t ilini y ax shi biladi gan, 
bev osi t a  say lov gacha  k amida  10  y il 
O‘zbek ist on  hududida  muhim  y ashay ot gan 
O‘zbek ist on  Respubli k asi  fuqarosi   say lanishi 
mumk in.  A y ni   bir  shax s  surunk asiga  i k k i 
muddat dan ort iq O‘zbek ist on Respublik asining 
Prezi dent i bo‘lishi mumk in emas. O‘zbekist on Respublikasi Prezident i saylovini o‘t kazuvchi saylov 
komissiyalari
O‘zbekist on Respublikasi Prezident i saylovini t ashkil et ish 
va uni o‘t kazish quyidagi saylov komissiyalar i t omonidan 
amalga oshiriladi:
1)  O‘zbekist on Respublikasi Mar kaziy saylov komissiyasi;
2)  O‘zbekist on R espublikasi Prezident i saylovini 
o‘t kazuvchi okr ug saylov komissiyalar i;
3)  O‘zbek ist on R espublikasi Pr ezident i saylovini 
o‘t kazuvchi uchast k a saylov komissiyalari.  Fuqarolarni say lov chilar ro‘y xat iga k irit ish t art ibi :
•
Say lov  k uniga qadar y ok i say lov  k uni  1 8 
y oshga t o‘lgan, ro‘y xat  t uzilay ot gan v aqt da 
muay y an say lov  uchast k asi hududida doimiy  
ist iqomat  qilgan O‘zbek ist on 
Respublik asining barcha fuqarolari 
say lov chilar ro‘y xat iga k irit iladilar
•
Say lov chi boshqa say lov  uchast k alarida 
say lov chilar ro‘y xat iga k irit ilishi mumk in 
emas. O‘zbek ist on Respublik asi
Prezident ligiga nomzodlar k o‘rsat ish huquqi

O‘zbek ist on Respublik asi 
Prezident ligiga nomzod 
k o‘rsat ish huquqiga siy osiy  
part iy alar egadirlar.

Siy osiy  part iy a say lov  
k ampaniy asi boshlanganligi 
e’lon qilingan k undan k amida 
olt i oy  oldin O‘zbek ist on 
Respublik asi A dliy a v azirligi 
t omonidan ro‘y x at ga olingan 
t aqdirdagina O‘zbek ist on 
Respublik asi Prezident ligiga 
nomzod k o‘rsat ishi mumk in Mark aziy  say lov  
k omissiy asi
Uchastka saylov	 komissiyasi	  В .  
Uchastka	 saylov	 komissiyasi	  А .Okrug saylov 
komissiyasi 96-modda. 
O’zbekiston Respublikasining 
amaldagi Prezidenti o„z 
vazifalarini bajara olmaydigan 
holatlarda uning vazifa va 
vakolatlari vaqtincha 
O„zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisi Senati Raisining 
zimmasiga yuklatiladi, bunda 
uch oy muddat ichida, qonunga 
to„liq muvofiq holda mamlakat 
Prezidenti saylovi o„tkaziladi.  94-modda. 
O„zbekiston 
Respublikasining Prezidenti 
Konstitutsiyaga va 
qonunlarga asoslanib hamda 
ularni ijro etish yuzasidan 
respublikaning butun 
hududida majburiy kuchga 
ega bo„lgan farmonlar, 
qarorlar va farmoyishlar 
chiqaradi.  2003 yil	 25	 aprelda	 qabul	 qilingan	 “O‘zbekiston	 
Respublikasi	
 Prezidenti	 faoliyatining	 asosiy	 kafolatlari	 
to‘g‘risida”	
 qonun	 asosida :
Prezidentning	
 daxlsizligi,	 uni	 muhofaza	 qilish	 (qo‘riqlash),	 faoliyatini	 ta'minoti,	 uy-joy,  
tibbiy   ta'minoti	
 belgilangan. O‘zbekiston	 Respublikasi	 Prezidenti	 daxlsizligi	 va	 immunitetiga	 
egadir.	
 	Daxlsizlik	 	uning	 	turar	 	joyiga,	 	xizmat	 	xonalariga,	 	yukiga,	 	shaxsiy	 	va	 	transport	 
vositalariga,	
 yozishmalariga,	 aloqa	 vositalariga,	 tegishli	 hujjatlariga	 tatbiq	 etiladi.	 O‘zbekiston	 
Prezidenti	
 	vakolatlarini	 	bajarish	 	bilan	 	bog‘liq	 	harakatlar	 	uchun	 	jinoiy	 	va	 	boshqa	 	turdagi	 
javobgarlikka	
 tortilishi	 mumkin	 emas.   Prezidentga	 nisbatan	 ushlab	 turish,	 so‘roq	 qilish,	 tintuv	 
yoki	
 shaxsni	 ko‘zdan	 kechirish	 mumkin	 emas. Urugvay sobiq prezident i X ose Mux iko 
dunyodagi eng k ambag' al prezident  
hisoblanadi
Urugvay pr ezident i X ose Mux ika 
poliklinika shifokor iga mur ojaat  qilish 
uchun navbat ini kut moqdaDunyo Pr ezident lar i haqida qiziqar li 
ma’lumot lar : Teodor  Ruzvelt t inchlik  boʻyicha Nobel 
mukofot ini qoʻlga k ir itgan bir inchi AQSh 
pr ezident idir. U ushbu mukofotni Rossiya va 
Yaponiya o‘r t asidagi t inchlik  muzok aralar ida 
vosit achilik  qilgani uchun olgan. Foy dalanilgan A dabiy ot lar:

O‘zbek ist on Respublik asi Oliy  Kengashining A x borot nom asi, 1990.– № 10-11, 197-
modda.

Kari mov  I.A . X av fsizlik  v a barqaror t ara qqi y ot  y o‘li da. T. 6. – T.: O‘zbek ist on, 1998. 
– B.140.

Kari mov  I.A . O‘zbek ist on must aqi llik k a erishish ost onasida. – Toshk ent : 
O‘zbek ist on, 2011. – B. 142, 144.

Gordiy enk o S.V. Inst it ut  Prezident st v a  v  Rossii, SShA , Fransii: k onsept ua ln ы e 
osnov ы ,  polit ik o-adm ini st rat iv nay a prak t ik a (srav nit eln ы y  a na liz). – M. 2004. 
Diss.k a nd.pol it .nauk . –S. 4.
  
Karimov I.A. Mamlakatni modernizatsiya qilish va 
iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirish yo‘lida.T.16. –Toshkent: 
O‘zbekiston, 2008. – B.5.

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 

I.B.Djurayev, M.S.Boltayev, G.M.Berdimuratova, I.T.Palvanov – 
Konstitutsiyaviy huquq o’quv qo’llanma Toshkent-2020

O.T. HUSANOVKonstitutsiyaviy huquq  Kasb-hunar kollejlari uchun 
darslik   4-nashri Toshkent — «ILM ZIYO» — 2017 E’t iboringiz uchun 
rahmat !
Tay y orladi: Yurudik  fak ult et  105-guruh t alabasi 
J umanov  Uk t am

Mavzu: O’zbekiston Respublikasi Prezidenti

Reja: . • O‘zbekist onda Pr ezident lik instit ut ining vujudga kelishi va rivojlanishi O‘zbekist on R espublikasi Pr ezident ini saylash t ar tibi. Pr ezident ning hokimiyat t izimidagi o‘r ni O‘zbekist on R espublikasi Pr ezident ining vakolat lar i. Pr ezident qasamyodi. Pr ezident dahlsizligi

• P rezident lik lav ozim ini O‘zbek ist on Respublik asi dav lat hok im iy at i t izim ida o‘rnat ilishi m am lak at im iz siy osiy hay ot ida k at t a y angilik bo‘lib, buni zaruriy dav riy t aqozo sifat ida izohlash mumk in. Prezident lik lav ozimi O‘zbek ist onda 1990 y ilning 24 m art ida “ O‘zbek ist on SSR Prezident i lav ozimini t a’sis et ish v a O‘zbek ist on SSR Konst it ut siy asi (Asosiy Qonuni)ga o‘zgart irish v a qo‘shim chalar k irit ish t o‘g‘risida” gi Qonun bilan joriy et ildi. O’zbekiston Respublikasi 1- prezidenti Islom Abdug’aniyevich Karimov

1990-y il mart oy ida O‘zbek ist on sobiq it t ifoqdagi respublik alari orasida birinchi bo‘lib, Prezident lik lav ozimi – inst it ut ini o‘rnat ildi. 1991-y il dek abr oy ida O‘zbek ist on Birinchi Prezident i I .Karimov umumxalq t omonidan, muqobillik asosida Prezident et ib say landi.

1. Ushbu inst it ut must aqillikni t a’minlashga, davlat suverenit et ini saqlashga qarat ilgan harakat larni muvofi qlasht ir ib, but un x alqni must aqil g‘oya at r ofi da birlasht irishga x izmat qildi. 2. U jamiyat da t izimni buzuvchi omillar: ommaviy t ar t ibsizliklar, uyushgan jinoyat chilik, ekst remist ik har kat lar ning oldini olish va ular ga yo‘l qo‘ymaslik uchun t egishli t ashk iliy, huquqiy chora-t adbir lar ko‘rishni t a’minladi. 3. Prezident lik inst it ut i bosqichma-bosqich ravishda shakllangan ijt imoiy munosabat lar t izimidan yangi ijt imoiy munosabat larga o‘t ish uchun sharoit yarat ib ber di. 4. Milliy davlat chilikni shak llant irishning uzoq yillar ga mo‘ljallangan konsepsiyasining huquqiy asoslarini ishlab chiqishga va uni amalga oshir ishga zamin bo‘ldi.• Prezidentlik institutining shakllanishi o‘z tabiatiga ko‘ra bir-birini taqozo qiluvchi ushbu omillarni yuzaga keltiradi: