OMONIM SO‘ZLAR USLUBIYATI

KUN HIKMATI ODAMNING ULUG‘VORLIGI, UNING BO‘YI BILAN O‘LCHANMAGANIDEK, XALQNING ULUG‘LIGI HAM, UNING SONI BILAN O‘LCHANMAYDI, YAGONA O‘LCHOVI – UNING AQLIY KAMOLOTI VA AXLOQIY BARQARORLIGIDIR! V. GYUGO

OMONIM SO‘ZLAR O‘ZBEK ADABIYOTIDA Tuyuq turkiy xalqlar adabiyotining eng ajoyib she’riy shakllaridan biridir. Tajnis esa tuyuqni yuzaga keltiruvchi badiiy san’at bo‘lib, lug‘aviy jihatdan jinsdosh , ya’ni shakldosh degan ma’noni anglatadi. Ammo bu san’atni oddiygina qilib, omonim so‘zlarni she’rda qo‘llash san’ati, desak to‘g‘ri bo‘lmaydi. Chunki omonim lar tilda qat’iylashgan shakldosh so‘zlardir

12.1 MASHQ. TUYUQLAR TARKIBIDGI JINSDOSH SO‘ZLARNING MA’NOSINI IZOHLANG Yo rab, ul shahd-u shakar yo labdurur, Yo magar, shahd-u shakar yolabdurur. Jonima payvasta novak otqali G‘amza o‘qin qoshig‘a yolabdurur. 1 2 3 Olmani sundi nigorim, „ol“, dedi Olma birla bu ko‘ngulni „ol“, dedi So‘rdim ersa olmasini rangini Ne so‘rarsen, olma rangi „ol“, dedi 1 2 3

12.2- MASHQ. GAPLARDAGI AJRATILGAN SO‘ZLARNING OMONIMLARINI TOPIB KO‘CHIRING. 1. Agar birovning tashvishi seni ham tashvishga solsa, bilki, hali tabiat ing toza ekan. 2. Yovuz odam ko‘mirga o‘xshaydi: yuzingni qora qiladi, o‘tda kuydiradi. 3. Bizning maqomimiz ishq, usulimiz odobdir. Eshigimizni emas, ko‘nglimizni cherta olgan, marhamat, kelsin!4 . Insonni yosh emas, boshidan kechirganlari, xatolari, iztiroblari, og‘riqlari ulg‘aytiradi. (Shams Tabriziy)