Taqlid, undov, modal so‘zlar

Taqlid, undov, modal so‘zlar

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

124.5927734375 KB

Taqlid, undov, modal so‘zlar

Taqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot.
Modal so’z UGMsi
Undov so’zlar haqida umumiy ma’lumot. Reja:

Taqlidiy so’zlar shaxs, predmet va turli
jonivorlar tovushiga,ularning harakat va
holatiga taqlidni bildiruvchi so’zlardir. Taqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot.

Taqlidiy so’zlar
turli xildagi
ixtiyoriy ,
ixtiyorsiz tovush
va qichqiriqlarni,
harakat yo holatni
bildiradi . Taqlid so’zlar
fikrni ravshan va
obrazli qilib
ifodalashda muhim
o’rin tutadi. Turli sharpa-
tovushlarning yoki
shu’la-harakatlarning
holati bo’lgan so’zlar
taqlid so’zlar
deyiladi. Taqlid so’zlarga xos xususiyatlar

Tovushga
taqlidiy
so’zlar Harakat va
holatga
taqlidiy
so’zlarTaqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot.

Taqlid so’zlarning tuzilishiga ko’ra turlari:
Yakka Takroriy Juft

Tovushlarga taqlid bildiruvchi so’zlar
tabiatdagi xilma-xil tovushlarni nutq tovushlariga
ko’chirishdir.
Masalan: tars-tars , qars, qars-qurs , shaq, shaq-
shuq,lip-lip, taraq-turuq, gup-gup va boshqalar. Tovushga taqlidiy so’zlar

Odamga xos
tovushlarga taqlid
qilinadi Hayvon, parranda,
harakatlarga xos
tovushlarga taqlid
so’zlar Turli jonsiz
narsalarning,
qurollarning
tovushlariga taqlid
so’zlarTovushlarga taqlid bildiruvchi so’zlar

Shu’la-harakatga taqlid bildirgan so’zlar
tabiatdagi xilma-xil shu’la, harakat ko’rinishlarini
tovush orqali ifodalaydi: lip-lip, lim-lim, lik-lik,
yalt, yarq, gir-gir, apil-tapil kabilar. Shu’la-harakatga taqlid bildirgan so’zlar

Shu’la harakat
tovush orqali
tasvirlanadi:
par-par, pir-pir,
gup. Narsaning
turg’un holati
orqali
tasvirlanadi:
lo’q, lang, dang
kabi.Narsaning
harakati ko’rish
orqali
tasvirlanadi:lip-
lip, lik-lik, gir-
gir. Shu’la-harakatga taqlid bildirgan so’zlar

Ega vazifasida: Uzoqdan qumrilarning “kuk-ku”si eshitildi.
Hol vazifasida: Opasi “pish-pish “uxlar edi.Sifatlovchi aniqlovchi vazifasida: “g’o’ng’ir-g’o’ng’ir” ovoz
eshitildi.
To’ldiruvchi vazifasida : O’z “ shivir-shivir”i bilan hammani
o’ziga qaratdi.Taqlid so’zlarning sintaktik vazifasi :

Undovlar his-hayajonni, buyruq-xitobni bildiruvchi
oraliq so’zlardir. Ular so’zlovchining fikriga
bo’lgan turli emotsional munosabatlarini ifodalaydi. UNDOVLAR

Undovlarning o’ziga xos xususiyati shundaki, ular faqat
umumiy gap mazmuni bilan ma’lum darajada bog’lanib,
ba’zan u asosiy gapning ekvivalenti, ba’zan esa shu
gapning umumiy sifatida qo’llanadi. Ular gap sastavida
kelganda shu gapdan ifodalangan umumiy ma’noga
so’zlovchining munosabatini bildiradi, unga emotsional
bo’yoq beradi.

1.
Ekspressiv
undovlar 2.
Imperativ
undovlar Undovlar

Emotsional undovlar
so’zlovchining tuyg’ulari,
kechinmalari, turli his-
hayajonini bildiradi:
oh, eh, e, voy, o’hho’ , ehhe,
ohho, uh, ha, uf, tuf, dod
voy, obbo, ura, o’ho’, eha,
ehhe, ana, mana, be kabi. Imperativ undovlar
ogohlantirish,
xitob qilish, taklif, chaqiriq,
buyruq, man qilish, do’q
qilish, haydash kabi
ma’nolarni ifodalaydi:
o’h, oh, hey, hoy, hay, ey,
obbo, balli, rahmat, xayr,
xo’sh kabi.

Modal so zlar (lot. modalis — o lchov, usul) — ʻ ʻ
so zlovchining o z fikriga turlicha munosabatini anglatadigan va
ʻ ʻ
fikrning aniqligi, rostligi, gumonli yoki shartliligini ifodalash
uchun xizmat qiladigan so zlar; shaklan o zgarmasligi bilan
ʻ ʻ
tavsiflanadi, gap bo lagi vazifasida kelmaydi, gapning boshqa
ʻ
bo laklari bilan sintaktik aloqaga kirishmaydi; butun fikrga yoki
ʻ
uning biror qismiga taalluqli bo lib, odatda, kirish so z bo lib
ʻ ʻ ʻ
keladi.

Dialoglarda avval
aytilgan fikrga
munosabatni
ifodalab, so’z –gap
bo’lib keladi: -
Bugun kelasanmi? –
Albatta. Kirish so’z
vazifasida keladi:
Ehtimol, hammasi
to’g’ridir.Modal so’zlarning sintaktik vazifasi:

Otdan : haqiqatan, chamasi, aftidan
Sifatdan : So’zsiz, shubhasiz, to’g’risi.
Fe’ldan : demak, demoqchi …
Ravishdan : albatta , avvalo, ayniqsa .
Sondan : birinchidan, ikkinchidan Modal so’zlar quyidagi so’z turkumlaridan ko’chib o’tgan:

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1. Qalandar Sapayev. Hozirgi o’zbek tili.- Toshkent, 2009
2. Sayfullayeva R.R., Mengliyev B.R., Boqiyeva G.H.,
Qurbonova M.M., Yunusova Z.Q., Abduzalova M.Q.
Hozirgi o’zbek adabiy tili.-Toshkent, 2011
3.O’zbek tili grammatikasi. Morfologiya. I tom.
Toshkent:”Fan”-1975

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !

Taqlid, undov, modal so‘zlar

Taqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot. Modal so’z UGMsi Undov so’zlar haqida umumiy ma’lumot. Reja:

Taqlidiy so’zlar shaxs, predmet va turli jonivorlar tovushiga,ularning harakat va holatiga taqlidni bildiruvchi so’zlardir. Taqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot.

Taqlidiy so’zlar turli xildagi ixtiyoriy , ixtiyorsiz tovush va qichqiriqlarni, harakat yo holatni bildiradi . Taqlid so’zlar fikrni ravshan va obrazli qilib ifodalashda muhim o’rin tutadi. Turli sharpa- tovushlarning yoki shu’la-harakatlarning holati bo’lgan so’zlar taqlid so’zlar deyiladi. Taqlid so’zlarga xos xususiyatlar

Tovushga taqlidiy so’zlar Harakat va holatga taqlidiy so’zlarTaqlid so’zlar haqida umumiy ma’lumot.

Похожие

Taqlid, modal va undov so’zlar

Taqlid,undov va modal soʻzlar

O’ZBEK ADABIYOTIDA matndan undov, modal va taqlid so'zlami aniqlash

UNDOV SO’ZLAR

Undov so'zlar