logo

Qaratqich kelishigi shakli

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

354.9814453125 KB
Mav zu: Qarat qich 
k elishigi shak li MAVZU: QARATQICH KELISHIGI SHAKLI
Qaratish yo li bilan aniʻ ql ab kelib, 
kishi yoki narsalarning kimga yoki nimaga 
qarashli ekanligini ko rsatuvchi so z shakli,	
ʻ ʻ
  so z birikmasining shunday qismi. 	
ʻ
Ma salan ,	
  Me ning  kitobim  	bi -
rikmasidagi	
  me ning  	so zi.	ʻ
Qaratqich kelishigi  q aralmishdan ang-
lashilgan narsaning shu kelishikdagi so z 	
ʻ
anglatgan
  predmetga qarashli ekanini, xosligini 
ifodalovchi kelishik  shakli . Bu kelishik	
  -
ning  	
qo shimchasi bilan shakllanadi.	 	ʻ
Shu kun ning   ertasi . Olimlar ning  izlanishlari.   Q A R AT Q I C H   K E L I S H I G I   S H A K L I   Q A C H O N   T U S H I B   Q O L M AY D I ?
•
Qaratqich kelishigidagi so’z  shaxs nomlari  ( Asrorning onasi );
•
Otlashgan so’zlar  ( yaxshining yo’li, ketganning kuni )
•
Olmosh   (  Uning kitobi, har birining savoli ) bilan ifodalansa, 
tushum kelishigi qo’shimchasi tushib qolmaydi. Q U Y I D A G I   S O ’ Z L A R   B I R I K M A S I G A   D I Q Q AT   Q I L I N G   VA  
Q A R AT Q I C H   K E L I S H I G I   S H A K L I   B E L G I S I Z  
Q O ’ L L A N I L M AY D I G A N L A R N I N G   TA G I G A   C H I Z I N G :
•
Shahar… markazi;                                                                   Uy… tomi;       
•
O’qigan… foydasi;                                                               Oltin… soxtasi;
•
Aziz… qalami;                                                                     Har biri… javobi;
•
Kichkintoy… o’yinchog’I;                                                     Men… osmonim;
•
O’quvchi… vazifasi;                                                             Kattasi… biri;
•
Vatan… sog’inchi;                                                                Salim… ukasi;
•
Farzandlik… burchi;                                                             Kuz… o’rtasi;
•
Akam… do’sti;                                                                     Olim… tajribasi;
•
Maktab… katta bog’I;                                                            O’tgan… sabog’I;
•
Rustam… akasi                                                                     Murod… do’sti. Q A R AT Q I C H   V A   T U S H U M   K E L I S H I K L A R I N I N G   B I R - B I R I D A N   FA R Q I
•
Egalik qo’shimchasini olgan ismlarga bog’lanuvchi so’z 
qarat qich k elishigi  shaklida, 
•
O’timli fe’llarga bog’lanuvchi so’z   t ushum k elishigi  shaklida 
keladi. “ BITTASI ORTIQCHA” USULI
qadr
iona
yordampul vaqt
ketgan
Sog’lik “ D O S K A   B I L A N   I S H L A S H ”   U S U L I   O R Q A L I   Q U Y I D A G I  
M A S H Q N I   B A J A R A M I Z :   QIZIQARLI O'YINL AR VAQTI "KL ASTER" USULI
Qarat qic
h 
k elishigi 
shak li "MISRAL ARDAN TOP" O'YINI
S. Zunnunovaning 
"Mening Vatanim" 
she'ridan olingan 
quyidagi parchani 
o'qing va nuqtalar 
o'rnini to'ldiring. Аziz tuprоg‘ing .....  ko‘zim ......  surtib,
B аhоrdа bаrglаr .......  yuzim .....  surtib,
In sоnlik hurmаti ichаmаn qаsаm:
S еngа qurbоn bo‘lsа, mаyli, jоn-tаnim.
Sе n.......  shоirаngmаn, shu ulug‘ el .........
_x0000_Bахti .......  ko‘zlоvchi bir 
jigаrbаndi .
_x0000_Аdоlаt, erklik ........  kuylаgаnim-
chun 
Q uvg‘indi bo‘lmаymаn kеng 
quchоg‘ing ........B iz dоim birgаmiz, 
mеn ......  Vаtаnim.
T о tirik ekаnmаn, mеhring, g‘ururing
Mеhnаt ......,  rоhаt .....  jоnim pаyvаndi,
S еn mеn .......  sеvgаnim, sеn 
mаqtаgаnim! _x0000_ ENG CHAQQON, ENG BILIMDON 
O'QUVCHIL ARNI ANIQL ASH
•
Sinfni 3ta guruhga bo'lamiz. Va ularning har biriga alohida topshiriq 
beramiz. Ya'ni 1-guruhga  qaratqich aniqlovchi otlashgan so'zlarga 
q õ shilgan holda, 2-guruh atoqli otlarga, 3-guruh esa olmoshlarga 
qaratqich kelishigi shaklini qo'shgan holda so'z birikmasi hosil 
qilishsin. 
•
1-guruh                             2-guruh                       3-guruh                             
•
Otlashgan so'zlar          Shaxs otlari                  Olmosh
•
Õ tganning  õ ro ģ i,            Azimning  õ rto ģ i           kimning gapi
•
Yaxshining ishi               Nasibaning  kitobi        uning maktabi MAVZUNI MUSTAHK AML ASH UCHUN 
MASHQL AR
1. Qaratqich kelishigi  shakli qaysi?
2. Qaratqich va qaralmish haqida ma'lumot bering.
3. Qaratqich kelishigi gapda qanday sintaktik vazifa bajaradi?
4. Qaratqich kelishigi va tushum kelishigining qanday farqli tomonlari 
mavjud?
5. Qaratqich kelishigini olgan tobe s õ z hokim qismda qanday q õ shimcha 
kelishini talab qiladi?
6. Qaratqich kelishigi shakli orqali bo ğ langan birikmalarga misol keltiring.   E’tiboringiz 
uchun 
tashakkur !

Mav zu: Qarat qich k elishigi shak li

MAVZU: QARATQICH KELISHIGI SHAKLI Qaratish yo li bilan aniʻ ql ab kelib, kishi yoki narsalarning kimga yoki nimaga qarashli ekanligini ko rsatuvchi so z shakli, ʻ ʻ so z birikmasining shunday qismi. ʻ Ma salan , Me ning kitobim bi - rikmasidagi me ning so zi. ʻ Qaratqich kelishigi q aralmishdan ang- lashilgan narsaning shu kelishikdagi so z ʻ anglatgan predmetga qarashli ekanini, xosligini ifodalovchi kelishik shakli . Bu kelishik - ning qo shimchasi bilan shakllanadi. ʻ Shu kun ning ertasi . Olimlar ning izlanishlari.

Q A R AT Q I C H K E L I S H I G I S H A K L I Q A C H O N T U S H I B Q O L M AY D I ? • Qaratqich kelishigidagi so’z shaxs nomlari ( Asrorning onasi ); • Otlashgan so’zlar ( yaxshining yo’li, ketganning kuni ) • Olmosh ( Uning kitobi, har birining savoli ) bilan ifodalansa, tushum kelishigi qo’shimchasi tushib qolmaydi.