“QISSASI RABG’UZIY” ILK BADIIY NASR NAMUNASI
MAVZU: MAVZU: “QISSASI RABG’UZIY” “QISSASI RABG’UZIY” ILK BADIIY NASR NAMUNASI.ILK BADIIY NASR NAMUNASI. R E J A: 1. “Qissasi Rabg’uziy” asarida mavzu rang – barangligi. 3. “Qissasi Rabg’uziy” dagi xikoyatlarning asosiy xususiyatlari. 2. “Qissasi Rabg’uziy”dagi qissalarning asosiy qahramonlari.
Rabg’uziy turkiy yozma adabiyot tarixida alohida mavqe qozongan adibdir. Uning asl ismi Nosiruddin bo’lib. Xorazmning Raboti O’g’uz degan joyida tug’ilgan. Rabg’uziy “Qissasi Rabg’uziy” asarining muqaddimasida otasi Burhoniddinning O’g’uz Rabotining qozisi bo’lganligini aytib o’tadi. Asarda bu haqda :... bu kitobni tuzgan, toat yo’lida tizgan, ma’siyat yobonin kezgan, oz ozuqlug’ ko’p yozuqlug’ (yaxshiligi oz, gunohlari ko’pi) Rabot O’g’uzning qozisi Burhon o’g’li Nosiruddin deb qayd etilgan.
Rabg’uziyning asari turkiy xalqlar orasida keng tarqalgan. U payg’ambarlar haqidagi qissalardan iboratdir. “ Qissasi Rabg’uziy” o’zbek nasrining qadimiy namuna - laridan biridir. XIII asr oxiri XIV asr boshlarida o’zbek adabiyotining bir qator o’ziga xos xususiyatlari juda yorqin namoyon bo’lgan. Rabg’uziy nasrda nihoyatda sodda, lo’nda, tushu - narli va ta’sirchan ifodalarni topa olgan. Shuning uchun ham Rabg’uziy qissalari asrlar davomida qo’ldan tushmay kelgan.
Unda mushuk bilan sichqon, ilon bilan baqa, ilon bilan qarlug’och hamda ari, inson va qushlar hamda hayvonot olami orasidagi o’ziga xos munosabatlar izohlanadi, badiiy tadqiq etiladi. Rabg’uziy qissalari va hikoyalarida axloqiy – ta’limiy qarashlar ifodasi etakchilik qiladi.