Qonning bioximik tahlili

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2340 KB

Скачать


Мавзу : Қоннинг биохимик тахлили.
Клиник ахамияти. Олинган натижалар
интерпретацияси


Qonning bioximik tahlili – bu venoz qonning
laborator tekshiruv usuli hisoblanib, bunda ichki
orgonlarni ( jigar, buyraklar, oshqozon osti bezi,
o’t pufagi) ni funksional xolati haqida informatsiya
olishda, yallig’lanish jarayoninig rivojlanishini,
autoimmun reaksiyalarni, organizmda suv-
elektrolitlarni balansini xolatini baxolashda,
moddalar almashinuvi (yog’, oqsil, uglevod,
vitaminlar, makro va mikroelementlar) haqida
informatsiya olishda tekshiriladi.
Thursday, August 10, 2023 2


Oqsillar – albumin,
umumiy oqsil, C-reaktiv oqsil,
mioglobin, transferrin,
ferritin, zardobning temir bilan
bog’lanish xususiyati,
revmatoid faktor.
3


Fermentlar – alaninaminotransferaza (A л AT),
aspartataminotransferaza (AcAT), gamma-
glutamiltransferaza (Gamma-GT), amilaza,
laktat, kreatinkinaza, laktatdegidrogenaza
(LDG), fosfataza, xolinesteraza.
4


Pigmentlar – umumiy bilirubin, bog’langan bilirubin,
bog’lanmagan bilirubin.

Past molekulali azot moddalari – kreatinin, siydik
kislotasi, mochevina.

Noorganik moddalar va vitaminlar – temir, kaliy,
kalsiy, natriy, xlor, magniy, fosfor, vitamin B12,
folevoy kislota.



Qonning bioximik tahlilida standart ko’rsatkichlar.
Thursday, August 10, 2023 5


Glyukoza – qandli diabetda asosiy ko’rsatkich
hisoblanadi. Glyukozani ortishi
QD,Pankreatit,Itsenko-Kushing
sindromi,Feoxromositomada, pasayishi esa bir
qancha endokrin kasalliklarda , jigarning funksiyasi
buzilganda va xavfli o’smalarda kuzatiladi.

Qondagi glyukozani normal ko’rsatkichlari:

< 14 yosh: 3,33 – 5,55; 14-60 yosh: 3,89-5,83; 60-
70 yosh: 4,44-6,83; > 70 yosh 4,61-6,10.
Thursday, August 10, 2023 6Qonning bioximik tahlilida
standart ko’rsatkichlar.

8
Umumiy bilirubin – qondagi sariq pigment
hisoblanib, gemoglobin, myoglobin va
sitoxromlarni parchalanishi natijasida paydo
bo’ladi. Qondagi umumiy bilirubinni miqdorini
asosiy oshish sababi: jigar hujayralani kasalliklari
(gepatit, sirroz), eritrositlarni kuchli parchalanishi
(gemolitik anemiya), o’t-safro oqimini buzilishi
(masalan, o’t tosh kasalligi).

Umumiy bilirubinni normal ko’rsatkichi : 3,4-17,1
mkmol/l.Umumiy bilirubin

Umumiy bilirubin 2 komponent: bog’langan
va bog’lanmagan bilirubindan iborat.

Normada:

YaChT 1-sutkagacha 34 mkmol/l dan kam

YaChT 1-2-sutka 24-149 mkmol/l

YaChT 3-5-kungacha 26-205 mkmol/l

5-kundan asta-sekin pasayib to 60
yoshgacha 21 mkmol/l

10
Bog’langan bilirubin – sariqlikda, jigardan o’t-
safro oqimining buzilishida miqdori oshadi.

Normal ko’rsatkichi: 0-7,9 mkmol/l.

Bog’lanmagan bilirubin – eritrotsitlarni kuchli
parchalanishida – ya’ni gemolitik anemiyada,
maliriyda, to’qimalarga massiv qon
quyilishida.

Normal ko’rsatkichi : <19 mkmol/l.


AcAT – asosiy fermentlardan biri hisoblanib, jigarda
sintez qilinadi. Normada bu ferment qon plazmasida
bo’ladi, eng ko’p jigar hujayralarida bo’ladi. Ularning
miqdori oshishi jigar va yurak
kasalliklarida,pankreatit,sitoliz,gemalitik
anemiya,miokard infarktda, bundan tashqari aspirin
va gormonlarni ko’p qabul qilganda
kuzatiladi.Kamayishi :Xolestaz sindromida.

Normal ko’rsatkichi : ayollarda – 31 Ед/л
erkaklarda – 37 Ед/л
11


АлАТ– bu ferment jigarda sintez qilinadi.
Ularning eng ko’p miqdori jigar hujayralarida
joylashgan bo’lib, ularning miqdori oshishi
(gepatit, sirroz, yurakning og’ir
yetishmovchiligida va qon kasalliklarida)
kuzatiladi.

Normal ko’rsatkichi : ayollarda – 34 Ед/л
erkaklarda – 45 Ед/л
Thursday, August 10, 2023 12


Gamma-Gt (gamma-glutamiltransferaza) –
ferment jigar va oshqozon osti bezi
hujayralarida uchraydi. Qondagi miqdorining
oshishi shu orgonlarning kasalliklarida
(gepatit, sirroz, pankreatit) da va
alkogolizmda uchraydi.

Normal ko’rsatkichi: erkaklarda – <55 Ед/л
ayollarda – <38 Ед/л
13


Fosfataza – bu ferment organizmning
hamma to’qimalrida keng tarqalgan.
Jigar, o’t pufagi va oshqozon osti bezi
kasalliklarida uning miqdori oshadi.

Normal ko’rsatkichi: 30-120 Ед/л
14


Xolesterin – qondagi asosiy lipid hisoblanadi,
organizmga oziq-ovqatlar orqali tushadi va
bundan tashqari jigar hujayralarida sintez
qilinadi.

Normal ko’rsatkichi: 3,2-5,6 mmol/l

Triglitseridlar – neytral yog’lar hisoblanib, qon
plazmasida uchraydi, yog’lar almashinuvida
muhim ko’rsatkich hisoblanadi.

Normal ko’rsatkichi : 0,41-1,8 mmol/l
15


Umumiy oqsil – miqdorining pasayishi jigar va buyrak
kasalliklarida uchraydi, buyraklar orqali ko’p chiqib
ketadi. Ko’tarilishi – qon kasalliklarida va infeksion
yallig’lanish jarayonlarida kuzatiladi.

Normal ko’rsatkichi: 66-83 g/l

Albumin – qondagi muhim oqsillardan biri hisoblanib,
uning miqdori pasayishi ichak, buyrak, jigar
kasalliklarida kuzatiladi. Miqdorining oshishi
suvsizlanishda kuzatiladi.

Normal ko’rsatkichi: 35-52 g/l
Thursday, August 10, 2023 16


C-reaktiv oqsil – bu reaktiv oqsil qon
plazmasida uchrab, yallig’lanish jarayonlarida,
travmalarda, organizmga yot moddalar
tushganda (bakteriya, parazit, zamburug’lar)
miqdori oshadi.

Normal ko’rsatkichi: 0-5 mg/l
17


Kaliy (K+) – bu elektrolit hujayra ichini tarkibiga kiradi.
Kaliy miqdorining oshishi o’tkir va surunkali buyrak
yetishmovchiligi,suvsizlanish,og’ir travmalar, B.U.B
faoliyati pasayganda kuzatiladi. Miqdorining pasayishi
diuretiklar dozasi oshganda, surunkali ochlik, uzoq
cho’zilgan qayt qilish va ich ketish,buyraklar faoliyati
buzilganda,B.U.B gormonlari ishlab chiqarilishi
kuchayganda kuzatiladi.

Normal ko’rsatkichi : 3,5-5,5 mmol/l.
18

Natriy (Na+) – bu elektrolit hujayra
tashqarisida joylashgan bo’lib, bu
elektrolit nerv va mushak to’qimasi, hazm
fermentlari, qon bosimi ishida,
qatnashadi.Ortishi:degidratatsiya,koma,q
andsiz diabet,ayrim dori
preparatlari(AKTG,anaboliklar,kontrasepti
vlar,B.U.B faoliyati oshganda
kuzatiladi.Kamayadi:kam tuz iste’mol
qilish,diuretiklar dozasi
oshganda,O’BYe,B.U.B f-si pasayganda
kuzatiladi.
Normal ko’rsatkichi : 136-145 mmol/l

Xlor (Cl-) – asosiy elektrolitlardan biri
hisoblanib, organizmda suv-
elektrolitlar va kislota-asos balansini
munosabatini
normallashtiradi.Ortishi:suvsizlanish,q
andsiz diabet,salitsilatlar b-n
zaxarlanganda,O’BYe,Kamayadi:ko’p
terlash,qayt qilish,nefrit,metabolik
atsidozda. Normal ko’rsatkichi: 98-107
mmol/l


Te mir – hayot uchun eng zarur
microelement, gemoglobin tarkibiga kiradi,
kislorod tashishda qatnashadi va qon hosil
bo’lishida qatnashadi.

Normal ko’rsatkichi: erkaklarda – 11,64-
30,43 mkmol/ л

ayollarda – 8,95-30,43 mkmol/ л
21


Kreatinin – muskul to’qimasida energetic
vazifani bajaradi. Buyraklar orqali to’liq
chiqarib yuboriladi. Shuning uchun uning
qondagi konsentratsiyasi buyrak kasalliklarida
aniqlanadi.

Normal ko’rsatkichi: erkaklarda – 62-115
mkmol/ л

ayollarda – 53-97 mkmol/ л
Thursday, August 10, 2023 22Past molekulali azot moddalari

Normada:

Xomilada (kindik tizimchasidan olingan qonda)
53-106 mkmol/l

YaChT 1-4 kun 27-88 mkmol/l

1-10 yoshgacha 27-62mkmol/l

O’smirlarda (10-18) 44-88 mkmol/l

Ortadi:

Buyrak f-yasining turli genezli o’tkir va
surunkali kasalliklarida,kuchli ijtimoiy
zo’riqish,Krashsh sindromi,nur kasalligi,yurak
yetishmovchiligida

Soxta oshishi – mushak massasi kuchli
rivojlangan ayrim atletlarda,QD,nefrotoksik
ta’sir qiluvchi dorilar ichganda

Pasayishi(diagnostik ahamiyatga ega
emas):

Ochlik, mushak massasi kamayishi,
xomiladorlikning 1-2-trimestri,
vegetarianlarda, mushak atrofiyasi.

Soxta pasayishi : Kortikosteroidlar qo’llagan
vaqtda.


Qondagi bioximik tahlilni bilish uchun tirsak
venadan 5-8 ml qon och qoringa olinadi, agar
bemor ovqatlangan bo’lsa 12 soat o’tib qon
olinadi.

Xolesterin va lipoproteidlar taxlili uchun qon
12-14 soatlik ochlikdan so’ng va tekshiruvga 2
hafta qolganda lipidlarni kamaytiruvchi dorilar
to’xtatiladi.
26

 Мавзу : Қоннинг биохимик тахлили. Клиник ахамияти. Олинган натижалар интерпретацияси

 Qonning bioximik tahlili – bu venoz qonning laborator tekshiruv usuli hisoblanib, bunda ichki orgonlarni ( jigar, buyraklar, oshqozon osti bezi, o’t pufagi) ni funksional xolati haqida informatsiya olishda, yallig’lanish jarayoninig rivojlanishini, autoimmun reaksiyalarni, organizmda suv- elektrolitlarni balansini xolatini baxolashda, moddalar almashinuvi (yog’, oqsil, uglevod, vitaminlar, makro va mikroelementlar) haqida informatsiya olishda tekshiriladi. Thursday, August 10, 2023 2

 Oqsillar – albumin, umumiy oqsil, C-reaktiv oqsil, mioglobin, transferrin, ferritin, zardobning temir bilan bog’lanish xususiyati, revmatoid faktor. 3

 Fermentlar – alaninaminotransferaza (A л AT), aspartataminotransferaza (AcAT), gamma- glutamiltransferaza (Gamma-GT), amilaza, laktat, kreatinkinaza, laktatdegidrogenaza (LDG), fosfataza, xolinesteraza. 4

 Pigmentlar – umumiy bilirubin, bog’langan bilirubin, bog’lanmagan bilirubin.  Past molekulali azot moddalari – kreatinin, siydik kislotasi, mochevina.  Noorganik moddalar va vitaminlar – temir, kaliy, kalsiy, natriy, xlor, magniy, fosfor, vitamin B12, folevoy kislota.   Qonning bioximik tahlilida standart ko’rsatkichlar. Thursday, August 10, 2023 5

Qonning bioximik tahlili

10.08.2023

0

2340 KB

Похожие